Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Дәріс № 10
Дә ріс тақ ырыбы: Дә стү рлі отбасы жә не некені зерттеу ә дістері Мақ саты: Дә стү рлі отбасы жә не неке туралық азіргі заманғ ы этнологиялық зерттеулер жә не оны ө з зерттеулерінде қ олдану жолдарымен болашақ мамандарды таныстыру
Сұ рақ тар: 1. Дә стү рлі отбасы жә не некені зерттеудің ә лемдік этнологиядағ ы ә діс-тә сілі 2. Қ азақ тың дә стү рлі отбасы жә не некесінің қ алыптасу ерекшеліктері 3. Қ азақ тың дә стү рлі отбасы жә не некесін зерттеудің жолдары
Негізгі ұ ғ ымар тізбесі: отбасылық жү йе, қ айшылық, моногамия
Ә дебиеттер: 1. Артыкбаев Ж. Методика этнографических исследований//Этнология: Учебник. – Алматы: «Қ азақ университеті», 2006. -316 с. 2. Артановский С.Н. О сравнительно – историческом и структурном методах в этнографии // Методологические вопросы общественных наук. Л., 1968, вып. І. 3. Ә жіғ али С.Е., Ошанов О.Ж., Тоқ табай А.У., Оразбек Е.Ж. Монғ олия қ азақ тары этникалық тобын зерттеудің бағ дарлама – сұ рақ намасы. Алматы, 2004. 4. Вопросы и программы по этноархелогии и этнографии для участников археологических экспедиции и студенческих практик. Учебно-методическое пособие. Омск, 2002.
Ерекше бұ л қ оғ амдық институттың сипаты мен формалары қ оғ амның ә леуметтік-экономикалық дамуымен байланысты. Этнограф отбасылық ө мірді бақ ылай отырып, туысқ андар арасындағ ы қ атынасты, отбасындағ ы тұ рмыстық моральдық, этикалық нормаларды жинауына жақ сы мү мкіндік алады. І. Отбасы жә не некенің тарихи формалары. 1. Отбасы тү рлері: патрономия, ү лкен патриархалдық отбасы, тұ тас ү лкен отбасы, кіші жеке отбасылар т.б. 2. Неке тү рлері: қ алын малмен алынғ ан неке, алып қ ашу арқ ылы қ ұ рылғ ан неке, левират, сорарат. ІІ. Туысқ андық жү йесі жә не терминологиясы. 1. Тұ тастай туысқ андық жақ тың туыстық атауын бір терминмен белгілеу (ө з жұ рты, қ айын жұ рты). 2. Туысқ андық терминдерінің жас шамасына қ арай жә не жынысына қ арай диференцияциясы. 3. Ә келік жә не шешелік жақ тағ ы туысқ андық тың шектелуі мен терминологиясы. Туысқ андық жү йені белгілеу ү шін сандар қ ойылады: Ә ке – 1 Кү йеуі - 5 Шеше – 2 Ә йелі - 6 Ұ лы – 3 Ағ асы - 7 Қ ызы – 4 Апасы – 8
Бұ л жү йені қ олдана отырып, туысқ андық тың кез келген желісін, қ атынасын жазу оң айғ а тү седі. Еске сақ тайтыны бұ л жерде сандар ә рқ ашан терминдердің ү лкендігіне қ арай қ ойылады: ата (ә кенің ә кесі) -1 – 1, ә йелінің енесі (кү йенің анасы) -2 – 5. ІІІ. Қ атынас қ ұ рамы. 1. Тікелей туысқ андық қ атынастар (кү йеу бала мен ене, келін жә не оның енесі). 2. Шартты туысқ андық қ атынастар (қ ұ далар, ө кіл ә ке, кіндік шеше, аталық, аванкулат). ІV. Мұ рағ а қ алдыру жү йесі жә не мү лікке деген қ ұ қ ық. V. Отбасы мү шелерін бағ ындыру, кү йеуінің, ә йелінің, балаларының орны. VІ. Ү йленбегендер: бойдақ тар, кә рі қ ыздар. Қ андас туысқ андар арасындағ ы неке. Жыныстар арасындағ ы қ арым-қ атынас: махаббат, азаматтық неке. VІІ. Қ азіргі кезең дегі отбасы мен неке: отбасының саны жә не қ ұ рамы, дә стү рлері жә не жаң ашылдары.
|