Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Карта бойынша координата нүктесін анықтау
Ә дебиеттер 1. Колосова, Н. Н. Картография с основами топографии [Text]: учеб.пособие для вузов / Н. Н. Колосова, Е. А. Чурилова, Н. А. Кузьмина. - М.: Дрофа, 2006. - 272 с 2. Чурилова Е.А. Картография с основами топографии. Практикум: учеб.пособие для вузов [] / Е. А. Чурилова, Н. Н. Колосова. - М.: Дрофа, 2004. - 128 с.: 3. Фокина Л. А.Картография с основами топографии: учеб. пособие для вузов [] / Л. А. Фокина. - М.: ВЛАДОС, 2005. - 335 с. 4. Южанинов В.С. Картография с основами топографии: учеб.пособие для студ.вузов / изд.2-е, перераб. - М.: Высшая школа, 2005. - 302 с: а-Жер пішіні бойынша; ә -координаталық осьтердегі жазылғ ан тү рінде.
Абцисса осі х (тік ось) ретінде ә рбір аймақ та осьтік меридианның бейнесі, ал ордината осьі у (горизонтальді ось) – ретінде экватор бейнесі қ абылданады. Олардың қ иылысуы – 0, координата басы деп аталады. ТМД елдері ү шін х абциссалары оң шамада, ал у ординатасы – оң да, теріс те шамада болады. Ординатаның теріс шамасын жою ү шін ә рбір аймақ тың меридиандағ ы осьтік у ордината шамасын 500км-ге тең деп қ абылданғ ан яғ ни х осі батысқ ы 500км-ге ауысады. Сондық тан да у координатасы осьтік меридианнан шығ ысқ а қ арай, ал шамасы 500км-ден кішісі батысқ а қ арай орналасқ ан. Ә рбір аймақ та тік жә не кө лденең сызық тарғ а ө зара перпендикуляр тор салынады, олардың алғ ашқ ысы х осіне, екіншісі у осіне параллель. Бұ л тор тік бұ рышты координаталық тор деп аталады, картада ол квадраттар жү йесімен кө рсетіледі. Оны сондай-ақ километрлік деп те атайды, ө йткені сызық тар тұ тастай километр саны арқ ылы жү ргізіледі. Километрлік тор салынғ ан алты градустық аймақ картаның жеке парақ тары тү ріндегі бө лімдерге бө лінеді. Картаның ә рбір парағ ы барлық аймақ ү шін бірдей координаталық торлар бө лімдерімен жабылғ ан. Жақ тау сыртына шығ а берісте шақ ырымды тор сызық тарында абцисса жә не ордтнаталарының шамасы жазылады. Жақ тау бұ рыштарына таяу координата сызық тары толығ ымен, ал қ алғ андары қ ысқ артылып (соң ғ ы екі саны) жазылады. Километрлік тор карта бойынша нү ктелердің координатасын анық тауғ а жә не белгілі координаталар бойынша картағ а обьектілерді салуғ а, дирекциондық бұ рыштарды ө лшеуге, сондай-ақ обьектілерді кө рсету немесе табу ү шін қ олданылады. Сонымен бірге, тор «кө з мө лшерімен» қ ашық тық ты жә не ауданды бағ алауғ а кө мектеседі.
|