Функционалды тамақтанудағы тағамдық қоспалардың қауіпсіздігі

Технологиялық қ оспаларды таң даудың жалпы ә дістері.Технологиялық функция кө рсететін тағ амдық қ оспаны қ олдану тиімділігі оларды таң даудың технологиясын қ ұ руды жә не оны алынатын ө німнің химиялық қ ұ рылымы, функционалды қ асиеті, ө нім тү рі, шикізат ерекшелігі, қ ұ рамы ескеріле отырып қ осылады.

Тағ амдық қ оспаларды қ олданар алдында ол тағ амғ а қ осылғ анда адам денсаулығ ына қ алай ісер етеді, дозасы қ андай мө лшерде болу керектігін ескерген жө н, егер пайдаланылғ ан қ оспа мө лшері шамадан тыс болмаса адамғ а ешқ андай зиян келтірмейді.

Қ ай елде болмасын тағ амдық қ оспалардың санитарлы талаптарғ а сай қ оспаларды ғ ана қ олданылады.

Тағ амдық қ оспаларды қ олданар алдында міндетті тү рде олар тексеруден ө ткен болу керек, жә не де ол қ олданушыларғ а еш қ ауіп тө ндірмеуі керек жә не тағ амның сапасын тө мендетпеген жө н.

97. Ө нім сапасы тү сінігі жә не кө рсеткіші.

Сапа аумағ ындағ ы негізгі тү сініктер: ө нім, ө нім сапасы, ө нім қ асиеті, ө німнің сапа кө рсеткіштері, сапа дең гейі.

Ө нім – белгілі бір қ ажететтілктерді қ анағ аттандыруғ а бағ ытталғ ан халық шаруашылығ ы ә рекетінің заттық нә тижесі.

Ө нім тү рлеріне бұ йым жә не ө німдер жатады.Бұ йымғ а машина, қ ұ рал-жабдық тар, тігу қ ұ ралдары жә не т.б жатады. Ө німдерге шикізат, мысалы, жанармай, астық тү йірлері, кө кө ністер, тірі мал жә не т.б. жатады.

Ө нім қ асиеті – бұ л оның тұ тынуда, жасау кезінде кө рінетін объективті ерекшелігі. Ө нім қ асиеті қ арапайым жә не кү рделі болып бө лінеді. Ө німнің қ арапайым қ асиетіне массасы, сыйымдылығ ы, жылдамдығ ы жатады.

Ө нім сапасы – мақ сатына сә йкес белгілі қ ажеттіліктерін қ анағ аттандыру ү шін оның жарамдылығ ын негіздейтін ө німнің қ асиетінің жиынтығ ы. Еліміздің экономикалық дамуының негізгі мә селесі- ө нім сапасын жақ сарту мә селесін шешу, отандық ө ндірістің ө німдерінің саны мен ассортименттері кө лемін жоғ арылату, импортталатын шикізатпен дайын ө нім сапасын, ө ндірістің экологияғ а ә серін бақ ылау жә не т.б. Тағ ам ө ндірісі приборлы парк дамуын жә не аналитикалық ө лшеу ақ паратын алу, қ олдану жә не кө рсетуде қ ажетті метрологиялық тә ртіптің болуын қ ажет етеді.

Метрологиялық кө зқ арас тұ рғ ысынан салар арасында айырмашылқ қ а қ арағ анда, кө п ұ қ састық барлығ ын кө руге болады. Осығ ан сай, кө птеген мемлекеттік жә не салалық стандарттарда ө лшеудің бірдей ә дістері ұ сынылғ ан.Ө лшеу бірлігінің стандартталғ ан анық тамасы 5 қ ұ рылымдық элементтерден-талаптардан тұ рады:

1) физикалық ө лем анқ ыталғ ан болуы керек;

2) ө лшеу бірлігі жү йелік болуы керек (бірдей);

3) бірлік ө лшемі кө рсетілген жә не заң дастырылғ ан болуы керек;

4) нә тиженің ауытқ у қ ателігі белгілі болуы керек;

5) қ ателіктің рұ қ сат етілген шекралары бектілген болуы керек;

Базалық кө рсеткіш – бұ л ө німнің сапасын салыстырмалы бағ алау кө рсеткіші. Білім мақ сатынан тә уелсіз, сапа базасына мыналарды қ олдануғ а болады:

- Сапа кө рсеткіші, нормативті қ ұ жаттарда ө нім сапасы кө рсетілу (нақ ты сапа);

- Перспективті тү рде сапа кө рсеткіші, теориялық немесе тә жірибе жолымен кө ретілген;

- Зарубеж аналогының сапа кө рсеткіші;

- Сапа кө рсеткіші, алдың ғ ы кезең де жеткен жетістіктер.

Қ атыстық кө рсеткіш – бұ л қ атынас сапалық ө німге бағ а беретін базалық мә ндегі кө рсеткіш, ешқ андай ө лшем бірліксіз немесе процентсіз. Ө нім сапасының қ атыстық кө рсеткіші, базалық кө рсеткішпен салыстыруғ а негізделген, сапаның дә режесін анық тайды.

Қ анық қ ан кө рсеткіш – ө лшемсіз кө рсеткіш, сапаның барлық бірлігіндегі сипатталатын қ асиеттерің есебі. Кө рсеткіш сапа квалиметриялық нә тижесімен анық талады.