Студопедия

Главная страница Случайная страница

КАТЕГОРИИ:

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Бағалы қағаздарға жұмсалған инвестицияларды талдаудағы принциптерi






 

Инвестор ө зiнiң жинақ ақ шасын бағ алы қ ағ аздарғ а салып отыра қ аржы тә уекелдiгiн (қ ауiпiн) азайту мақ сатында ә з қ ұ нды қ ағ аздарының ә ртараптандыруын жү ргiзедi (немесе диверсификациялайды), яғ ни ә р тү рлi бағ алы ғ ағ здарды сатып алады. Инвестор иелiгiнде бар бағ алы қ ағ аздар жиынтығ ы бағ алық ағ аздар коржыны деп аталады.

Облигация қ оржынын бағ алаудың кейбiр ә дiстерiн қ арастырайық.

Облигация қ оржынын қ арапайым тү рде талдаудың мә нi оның толық табыстылығ ы мен ә згергiштiктiң орташа кә рсеткiшiн бағ алау болып табылады. Одан кү рделiрек талдау қ оржын қ ұ рылымының таң далуына қ атысты, яғ ни кү рделi талдаудың арқ асында нарық айналымында жү рген сол немесе басғ а бағ алы қ ағ аздар тү рлерiне капиталдың ғ ай бө лiгiн жұ мсағ ан жө н екендiгi туралы ұ сыныстар айқ ындалуы тиiс.

Бiрақ бұ л лекцияда қ оржын қ ұ рылымының таң дауы қ арастырылмайды.

Қ оржындық инвестиция қ ұ райтын облигациялардан алынатын кү рделi проценттердiң жылдық ставкасы қ оржынның табыстылық кө рсеткiшi ретiнде қ абылдануы мү мкiн. Осы ставканың мә лшерiн анық тайтын ә дiстердiң бiрi ретiнде сатып алу бағ асы бойынша есептелiнген облигацияның жалпы қ ұ ны барлық тө лемдер тү рiнiң қ азiргi ө лшемдерi сомасына тең естiрiлген тең деудi шешу болып табылады. Яғ ни тең деудiң тү рi мынадай болады:

мұ ндағ ы j - тү рлi облигациялардың саны;

j - тү рлi облигациялардың сатып алу бағ асы;

t сә тiндегi тә лемдер;

Vi ставкасы бойынша дисконттық кө бейткiш.

i ставка мө лшерi интерполяция немесе басқ а да ә дiс бойынша есептелiнедi.

Орналастыру ставкасының орташа мә нi (орташа табыстылық кә рсеткiшi ретiнде) ә р облигациялар тү рлерiнiң орналастыру ставкалары негiзiнде жуық тү рде анық талуы мү мкiн. Безбенi (немесе таразы) ретiнде сатып алу бағ асы бойынша есептелiнген облигациялар қ ұ ны пайдалануы мү мкiн:

Таразығ а тарту ә дiсiнiң басқ а тү рi де бар. Таразы ретiнде ө ргергiштiк кө рсеткiштерiнiң сол облигациялардың сатып алу қ ұ нына кө бейтiндiсi қ олданылады, яғ ни:

.

Есеп 11. Кестеде тиiстi параметрлерi бар облигациялар қ оржынының берiлгендерi келтiрiлiп отыр. Жуық ә дiс бойынша осы облигациялар қ оржының табыстылығ ын есептеу керек.

 

Облигациялар Саны Qj, дана Бағ асы Pj, тең ге Номинал Nj, те»ге Мерзiмi nj, жыл Купондық табыс g, % Жыл iшiндегi тө лемдер саны, Pj Қ ұ ны, тең ге, Qj·Pj
А         - -  
Б         8, 0    
В         10, 0    
Барлы№ы:              

Осы қ оржынның алдын ала есептелiнген орналастыру ставкалары мен облигациялардың ө згергiштiк кә рсеткiштерiнiң мә ндерi мынағ ан тең:

Онда қ оржынның орналастыру ставкасының орташа шамасы (29)-шi формула негiзiнде былай табылады:

,

ал (30) формула бойынша:

t мың тең ге мы» те»ге мы» те»ге
0, 5 120, 0 0, 9623 0, 9535 115, 4760 114, 420
1, 0 620, 0 0, 9259 0, 9091 574, 0580 563, 6420
1, 5 120, 0 0, 891 0, 8668 106, 9200 104, 0116
2, 0 620, 0 0, 8573 0, 8264 531, 5260 512, 3680
2, 5 120, 0 0, 825 0, 78 99, 0 94, 560
3, 0 620, 0 0, 7938 0, 7513 492, 1560 465, 8060
3, 5 120, 0 0, 7639 0, 7164 91, 6680 85, 9680
4, 0 3620, 0 0, 735 0, 683 2660, 700 2472, 4600
4, 5 - - - - -
5, 0 500, 0 0, 6806 0, 6209 340, 300 310, 4500
5, 5 - - - - -
6, 0 500, 0 0, 6302 0, 5645 5986, 900 5362, 7500
Барлығ ы:       10998, 7040 10086, 4356

Берiлген кестенiң 2-шi графасында ә р жарты жыл соң ында атқ арылатын тө лем мө лшерi кә рсетiлген. (t) уақ ыт интервалдары 0, 5; 1, 0; 1, 5 жә не т.б. сияқ ты жыл ө лшемiмен кә рсетiлген.

Бiрiншi жарты жылдық тағ ы тө лем мө лшерiн тек ғ ана Б типтi облигация ү шiн анық таймыз (себебi тек Б облигациясының тө лемi ә р жарты жыл сайын ө телуi тиiс):

тең ге

Бiрiншi жылды» соң ында Б жә не В облигациялар бойынша тө лемдер мө лшерi мынағ ан тең:

тең ге

Тө ртiншi жылдың соң ында тү скен тө лемдер сомасы Б жә не В облигациялары бойынша тү скен проценттiк тө лемдерi мен Б типтi облигациялардың номиналы бойынша есептелiнген ө теу қ ұ нына тең болады жә не т.с.с.

Орналастыру ставкасының орташа межеленген мө лшерi 8 бен 10% аралық тарында жатыр.

Интерполяциялық формулада орнына барлық облигациялар қ оржынының 10400 мың тең геге қ ұ нын пайдаланамыз. Онда:

Облигациялар қ оржыны ү шiн де, немесе ә р облигация тү рi ү шiн де ө згергiштiк кө рсеткiшiн есептеген жө н. ө згергiштiк кө рсеткiш қ оржын қ ұ рылымын қ ұ райтын облигациялардың бағ асына нарық тық проценттiк ставкасы ә згергендiгiнiң ә серiн сипаттайды.

Облигациялар қ оржынының ө згергiштiгi орташа шама ретiнде анық талады:

.

Есеп 12. 11 есептiң деректерiн пайдалана отырып облигациялар қ оржынының ө згергiштiк кө рсеткiшiн анық тау керек:

жыл

1. Бағ алы қ ағ аздарғ а жұ мсалғ ан инвестицияларды бағ алау - бағ алау кезiндегi қ абылданғ ан проценттiк ставкасы бойынша есептеленген инвестициялардың мерзiмi мен табыстылығ ына қ атысты ө з инвестициялардың мө лшерiне эквиваленттi сомасын анық тау болып табылады.

2. Ең алдымен облигация мысалы ретiнде бағ алы қ ағ аздарғ а жұ мсалынғ ан инвестициялардың бағ алануын қ арастырайық. Лекцияның алғ ашқ ы сұ рақ тарында облигациялардың табыстылығ ын орналастыру ставкасын есептеу арқ ылы анық тау ә дiстерiнде тоқ талып едiк. Қ андай да болмасын облигацияларды бағ алануында инвесторды мiндеттi тү рде тү сiмдердiң ұ зағ тығ ына қ атысты сол облигациялар бойынша барлық тү сiмдердiң нә тижесiнде ала алатын сома мө лшерi кө ң iл аудартады.

3. Осығ ан орай облигацияның бағ алану бағ асы бiр шама проценттiк ставка бойынша облигациялардан тү сетiн барлық тү сiмдердiң мә лшерiн анық тау болып табылады. Негiзiнде мұ ндағ ы бiршама проценттiк ставка мө лшерi облигацияда кә рсетiлiп отырғ ан купондық табыстылық мө лшерiне сә йкес келе бермейдi.

4. Сондық тан, облигацияны бағ алау процесi облигацияның табыстылығ ын анық тау амалына қ арағ анда керi бағ ытталғ ан процесс болып табылады. Яғ ни нарық тық проценттiк ставкасы мен купондық ставка шамаларына байланысты берiлген орналастыру ставкасы бойынша облигация бағ асы есептелiнедi.

5. Мысал ретiнде ә р тү рлi облигациялардың бағ алану ә дiстерiн қ арастырайық.

6. ө телу мерзiмiнiң кө рсетiлуiсiз проценттерi дү ркiн-дү ркiн тө ленiп отыратын облигациялар. Бұ л облигация тү рi шексiз рента тү рiнiң бiрi болып саналады, ал мұ ндағ ы облигацияның бағ алануы осы рентаның қ азiргi қ ұ нын анық тау болып табылады:

7.

8. мұ ндағ ы – дү ркiн - дү ркiн тө ленiп отыратын табыс;

9. g – тө ленiп отырғ ан табысты есептеуге қ атысты проценттiк ставка;

10. i – орналастыру ставкасы.

11. Осы облигацияның есептi бағ амы тең болады:

12. . (33)

13. Табысты жылына бiрнеше рет (р -рет) ө тегенде:

14. . (34)

15. .

 

16. Проценттерi ө теу сә тiнде тә ленетiн облигациялар. Бұ л тү рдегi облигацияны ө тегенде инвесторге мына сомасы мө лшерiнде тө ленуi тиiс. Бұ л сомасының қ азiргi мө лшерi i ставкасы бойынша дисконттағ аннан кейiн былай болады:

17. .

18. Облигацияның есептi бағ амы тең болады:

19. ..

20. Нө лдiк купонды облигациялар. Бұ л облигация тү рi бойынша табыс кө зi сату бағ асы мен ө теу сә тiнде облигация иесiне тә ленетiн сомасы араларындағ ы айырмасының нә тижесiнен қ ұ ралады. Егер ө телуi номинал бойынша атқ арылса, онда:

21. , ал .

22. егер облигацияның ө телу бағ асы номиналына сә йкес келмесе, онда:

23. , ал .

 

2.2 Облигациялық заемды ө теу жә не оның қ ұ нын ө лшеу.

Облигациялық заем амортизациясы. Жергiлiктi ү кiмет басшылары 2, 0 млрд. тең ге мә лшерiнде облигациялық заемды шығ аруды кө здеп отыр дейiк. Барлық заем 2 мың тең гелiк номиналды қ ұ ны бар 1000000 дана облигацияларғ а жiктелген. Заем 4 жыл iшiнде ә р жылдығ тең тө лемдермен ө телуi тиiс. Облигациялардың жылына бiр - ақ рет ө телетiн купоны бойынша тө ленетiн жылдық 5% табыстылығ ы бар. Облигациялардың ө телуi олардың номиналды қ ұ ны бойынша атқ арылады. Осы заемның амортизация жоспарын қ ұ ру керек.

Мына формула бойынша мерзiмдiк тө лем мө лшерiн анық таймыз:

млрд. тең ге (564023660 тең ге).

Заемды ө ткiзу сә тiндегi проценттiк тө лемдер мө лшерi:

млрд. тең ге (100000000 тең ге).

Облигациялық заемды амортизациялау жоспары

Жыл Жылдық мер-зiмдiк тө ленiм сомасы, тең ге, Y Проценттiк тө лем, тең ге I Облигацияның ө теуiн сатып алуғ а арналғ ан сомасы, тең ге, R Жыл басындағ ы тө лемдерi ө телмеген облигациялар, дана Жыл соң ындағ ы тө лемдерi ө телген облигациялар, дана
           
           
           
           
Барлығ ы       -  

 

Қ арызданушы ү шiн облигациялық заемның ө лшенуi.

Кө п жағ дайда облигациялық заемның шығ арылуы эмитент ү шiн кө птеген шығ ынғ а ә кеп соқ тыртады (кө птеген алымдарды, салық тырды тө леу, облигацияны таратушылар тарапынан комиссиялық алымдарды тө леу жә не т.б.). Осығ ан орай, эмитенттiң алғ ан сомасы заемның ө з сомасынан тө мен болады. Заемның шығ арылуы мен оның орналастыруына қ атысты шығ ын қ ұ ны облигация номиналының 100 данасына шақ қ андағ ы есеппен алынады, яғ ни ү лестiк қ ұ ны есептелiнедi. Бұ л жағ дайда жылдық кү рделi проценттiк ставкасы негiзiнде есептелiнетiн заем бағ асы орналастыру ставкасы формулалары бойынша табылуы мү мкiн. Мұ ндағ ы заем бағ асын анық тау ү шiн облигация бағ амынан ү лестiк шығ ын мө лшерi алынады.

 

 


Поделиться с друзьями:

mylektsii.su - Мои Лекции - 2015-2024 год. (0.012 сек.)Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав Пожаловаться на материал