Бастан күн өткенде және ыстық өткенде алғашқы көмек

Бастан кү н ө ткенде немесе ыстық ө ткенде ең алдымен науқ асқ а кү н немесе ыстық ә сер етпеуін қ амтамасыз ету керек. Егер адам бө лме ішінде ө зін жайсыз сезінсе, таза ауағ а шығ арың ыз, егер далада болса – науқ асты кө лең кеге апарың ыз немесе ауа кіріп тұ ратын, салқ ын бө лмеге кіргізің із. Оны жатқ ызып, жағ асын шешің із немесе ү стің гі киімін шешің із.

Науқ астың ү стіне салқ ын суғ а дымқ ылданғ ан матаны жабың ыз, маң дайы мен желкесіне дымқ ыл орамал немесе мұ з салынғ ан пакетті қ ойың ыз. Бө лме температурасындағ ы сумен ысқ ылау (18-20 градус) мен желпу жақ сы кө мектеседі. Бастан кү н ө ткенде жә не ыстық ө ткенде кофеинсіз жә не ішімдік емес салқ ын (суық емес!) су беру қ ажет. Дә рі-дә рмекті тек дә рігердің нұ сқ аулығ ымен ішкен жө н.

Егер ересек адам қ алтырап жатпаса, ал қ олы мен аяқ тары суық болса, спирт немесе сірке суымен (олардың ә рқ айсын сумен араластырып алың ыз) тері бү гілетін жерлерін (тізе асты, шап арасын, қ олтық тың астын) ысқ ылау қ ажет. Балаларды спирт жә не сірке суымен ысқ ылауғ а болмайды!

Егер науқ ас есінен таң ып қ алса, мұ сатырлы спирт иіскетің із немесе бетіне суық су шашың ыз. Есін жинамағ ан жағ дайда, дереу жедел жә рдем шақ ырың ыз немесе ауруханағ а жеткізің із.

Егер адамның тамыр соғ ысын сезбесең із жә не демі естілмесе, жедел жә рдем келгенше қ олдан дем алдыру немесе жү регіне жанама массаж жасаң ыз.

Бала, жасө спірім немесе жү рек-қ ан тамырлары ауруларымен ауыратын адамның басынан кү н ө тсе немесе ыстық ө тсе дә рігер шақ ыру міндетті.Алғ ашқ ы жә рдем кө рсетіліп, адам есін жиғ ан соң, оны дә рігер қ арап шығ уы тиіс. Бә лкім, оғ ан бірнеше кү н ү йде жату керек болады.Егер жағ ажайда, қ ыдырып жү ріп немесе ыстық бө лмеде ұ зақ уақ ыт отырғ ан соң басың ыз айналып, ауырып, ә лсіздік сезінсең із, бұ л кү н ө ткеннің немесе ыстық ө ткеннің алғ ашқ ы белгілері болуы мү мкін. Дереу сол арадан шығ ып, кө лең кеге барың ыз немесе терезені ашып, киімдерің іздің алдын ашың ыз. Егер мү мкіндік болса, дененің ү стің гі бө лшегін салқ ын сумен сү ртің із, бетің ізді жуың ыз, жата тұ рың ыз. Міндетті тү рде 1-2 стақ ан су ішің із, біраз уақ ытқ а темекі шекпең із жә не тамақ ішпең із.

Кү ннен дұ рыс қ орғ анайық

Бастан кү н ө ту мен ыстық ө тудің алдын алу ү шін кү н сә улесі аса қ атты белсенді кезде далағ а, жағ ажайғ а шық пау, ауа кірмейтін, ыстық бө лмелерге кірмеу жә не адам толы қ оғ амдық кө лікке отырмау.Кү н ө ту мен ыстық ө туге кө біне артық салмағ ы бар адамдар, қ ан қ ысымы жоғ ары, эндокринді аурулармен, вегето-тамырлы дистониямен ауыратын адамдар, кішкентай балалар бейім екенін ұ мытпаң ыз.Ұ зақ уақ ыт кү н астында тұ рғ ан кө лікке отырмас бұ рын, барлық есіктерін ашып, ішіне ауа кіруін қ амтамасыз етің із. Ыстық кү нде ешқ ашан балаларды жабық кө лікте тастап кетпең із. Кү н астында ешқ ашан ұ йық тамаң ыз – егер ұ йқ ың ыз келіп бара жатса кө лең кеге жатың ыз.Жазда табиғ и маталардан тігілген ашық тү сті киімдер киюге тырысың ыз жә не бас киім киюді ұ мытпаң ыз. Кө бірек су ішіп, ішімдіктен аулақ болың ыз.