Орындау уақыты: 2 сағат Рейтинг: 1 балл. 1. Тақырыбы: «Windows операциялық жүйесі

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰ МЫС № 1

1. Тақ ырыбы: «Windows операциялық жү йесі. Негізгі объектілер. Сілтеуіш (Проводник) программасы»

Мақ саты: Операциялық жү йе, Windows операциялық жү йесі жә не оның негізгі объектілері (бума, файл) ұ ғ ымдарымен танысу, бумамен, файлдармен, «Сілтеуіш» программасымен жұ мыс жасап ү йрену.

Негізгі ұ ғ ымдар:

Операциялық жү йе қ олданушымен сұ хбат ұ йымдастыруды, компьютердің аппараттық жә не программалық ресурстарын басқ аруды жә не олардың ө зара ү йлесімді жұ мыс жасауын қ амтамасыз ететін програмалар жиынтығ ы.

Windows – IBM PC платформалы компьютерлерге арналғ ан алғ ашқ ы графикалық операциялық жү йелердің бірі. Мұ ндағ ы ең қ арапайым жә не негізгі басқ ару қ ұ рылғ ылары болып тышқ ан жә не пернелік тақ та есептеледі. Windows жү йесінің кө мегімен компьютерді басқ ара отырып, шағ ын локальдық желінің қ ызметін ұ йымдастыруғ а болады жә не мұ нда Интернет желісімен кіріктірілу мү мкіндігі де қ арастырылғ ан.

Файл деп логикалық байланысқ а ие сыртқ ы жадының мә ліметтер немесе программалар жиынтығ ы орналасқ ан, ө з алдына дербес аты бар атаулы бө лігін айтады. Қ ұ рылғ ан файлғ а ат беріледі жә не ол файлдық жү йеге тіркеледі. Файлдың аты екі бө ліктен тұ рады: файлдың атауы жә не файлдың кең еймесі (типі), олар бір-бірінен нү кте арқ ылы ажыратылады.

Бума ( папка, каталог ) – бір дискіде орналасқ ан, белгілі бір қ ажеттілік бойынша бір топқ а біріктірілген файлдар жиынтығ ын атау ү шін қ олданылатын Windows жү йесінің негізгі объектілерінің бірі. Мұ ндай қ ызмет атқ аратын объектіні MS DOS жү йесінде каталог деп атаса, қ азіргі Windows жү йесінде бума деп атайды. Бумада тағ ы да басқ а бумалар, файлдар орналасуы мү мкін. Бумалардың қ ызметі- есте сақ тау қ ұ рылғ ыларында сақ талатын ө те кө п файлдардың арасынан қ ажет файлды тез іздеп тауып алу ү шін, оларды белгілі бір ретпен бағ ынышты немесе сатылы иерархиялық қ ұ рылымда орналастыру.

Жарлық ( Ярлык )- нақ ты бір объектіге апаратын жол (маршрут, путь) сақ талатын, бір килобайт кө леміндегі шағ ын файл. Жарлық тар да қ ажет объектілерді жылдам тауып алу ү шін қ олданылады.

Windows операциялық жү йесі графикалық жү йе болғ андық тан мұ нда негізгі объектілерді, яғ ни бума мен файлды белгілеу ү шін арнаулы белгі- таң балар (значки) қ олданылады. Файлдардың ә рбір типіне сә йкес белгілері болады, сондай-ақ жарлық тардың да ө зіне тә н бағ ыттауышы (стрелкасы) бар белгісі болады.

Windows операциялық жү йесіндегі графикалық интерфейстің негізі – бұ л жақ сы ойлап табылғ ан жә не ө те тиімді жұ мыс жасауғ а мү мкіндік беретін терезелер жү йесі. Терезені операциялық жү йедегі жұ мысты басқ ару элементі деп те, объектілердің жұ мыс аумағ ы деп те қ арастыруғ а болады. Windows операциялық жү йесінде терезенің: қ осымша терезесі, қ ұ жат терезесі, сұ хбат терезесі, белгі (значок) -терезе жә не т. б. тү рлері кездеседі.

Жұ мыс ү стелі (Рабочий стол ) – Windows операциялық жү йесінің бумалары мен файлдары, жарлық тары жә не тағ ы да басқ а жү йені басқ ару элементтері орналасатын жоғ ары дең гейдегі объектісі (немесе бума). Windows операциялық жү йесі іске қ осылғ анда бірден жұ мыс ү стелінің терезесі ашылады.

Тапсырмалар панелі (Панель задач) – жұ мыс ү стелінде орналасқ ан жә не қ олданушының жасап жатырғ ан тапсырмаларын уақ ытша қ оя тұ руына арналғ ан Windows операциялық жү йесінің негізгі басқ ару элементтерінің бірі.

Файлдық жү йе – дискідегі файлдардың орналасуына жә не олармен жұ мыс жасауды басқ аруғ а жауап беретін операциялық жү йенің қ ұ рамды бір бө лігі.

Файлдық жү йеде жасалатын ә рекеттер:

• файлдық жү йе бойынша іздеу
• қ осымшаларды іске қ осу жә не қ ұ жаттарды ашу
• бумалар қ ұ ру
• бумалар мен файлдарды кө шіру
• бумалар мен файлдардың орынын ауыстыру
• бумалар мен файлдарды ө шіру
• бумалар мен файлдардың атын ө згерту
• жарлық тар қ ұ ру

Сілтеуіш (Проводник) - файлдық жү йеден кез-келген объектіні іздеуге жә не олармен басқ а да ә рекеттерді орындауғ а арналғ ан операциялық жү йенің қ ызметші программасы.

Алмасу буфері (Clipboard) - операциялық жү йе жұ мысы кезінде қ осымшалар мен қ ұ жаттар арасындағ ы мә лімет алмастыруды қ амтамасыз етуге арналғ ан жедел жадының арнаулы бө лігі.

Стандарт қ осымшаларғ а Windows операциялық жү йесінің қ ұ рамындағ ы, қ олданушығ а ең қ ажет, қ арапайым қ ызмет тү рлерін (қ арапайым мә тіндік қ ұ жат даярлау, суреттер салу, сақ тау, баспағ а шығ ару, математикалық қ арапайым есептеулер жү ргізу жә не т.б.) кө рсететін келесі қ осымшалар немесе программалар жатады:

1. Мә тіндік редактор WordPad
2. Блокнот
3. Графиктік редактор Paint
4. Калькулятор
   
   

Тышқ ан қ ұ рылғ ысымен жасалатын ә рекеттер:

• шерту
• екі рет шерту
• оң жақ батырмасына шерту
• жылжыту немесе тасымалдау (перетаскивание)
• созу немесе ұ зарту (протягивание)

Жаттығ у жұ мыстары: