Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
БИЛЕТ № 2
|
|
БИЛЕТ № 1
1.«Қ азақ стан – егеменді ел» тақ ырыбы бойынша ә ң гімелең із.
Қ азақ стан Евразия орталығ ында орналасқ ан. Қ азақ стан солтү стікте Ресеймен, шығ ыста Қ ытай мемлекетімен, онтү стікте Орта Азия республикаларымен, батыста Каспий тең ізімен шектеседі. Шекарасының жалпы ұ зындығ ы 15000 шақ ырымнан астам. Жер кө лімі 2 млн 756 мың шаршы шақ ырым. Қ азақ стан егеменді тә уелсіз мемлекет. Оның егемендігін 25 қ азан 1991 жылы алды. 1 желтоқ сан 1991 жылы тұ нғ ыш президент болып Нұ рсултан Абишұ лы Назарбаев сайланды. 1992 жылы мемлекеттік рә міздер қ абылданды. Қ азақ стан Республикасының ө з Ата Заң ы бар. Ол 30 тамыз 1995 жылы қ абылданды. Қ азақ стан кө п ұ лттық мемлекет. Мында жү з отыз екі ұ лттық ө кілдері турады.
2.«Киіз ү й» тақ ырыбына диалог қ ұ растырың ыз.
-Киіз ү й деген не?
-Киіз ү й – қ азақ халқ ының ертеден келе жатқ ан баспанасы.
-Ол немен ың ғ айлы?
-Ол кө шіп-қ онғ анда тез жиып, шапшан тігуге ың ғ айлы.
-Қ ыста қ азақ тар киіз ү йді пайдаланып қ алай қ ыстап шығ ады?
-Қ ыста қ азақ тар киіз ү йдін сыртқ ы киіздерін қ ос қ абаттап жауып, қ ыстап шығ а берген.
-Қ азақ тың киіз ү йі ішкі қ анқ асы неге бө лінеді?
-Қ азақ тың киіз ү йі ішкі қ анқ асы(ағ ашы) мен сыртқ ы жамылғ ысына (киізі) қ арай 4 қ анат, 6 қ анат, 12 қ анат болып бө неді.
-Киіз ү йдің іші нешеге бө лінеді?
- Киіз ү йдің іші4 – ке бө лінеді.
-Тө рде қ андай адамдар отырады?
-Тө рде ү лкен адамдар жә не қ онақ тар отырады.
-Сол жақ кімнің орны болып есептеледі?
-Сол жақ ү йдегі ү лкендердің орны болып есертеледі.
-Оң жақ та не тұ рады?
-Он жақ та ыдыс аяқ тұ рады.
3.Сө йлем. Сө йлем тү рлері.
БИЛЕТ № 2
1.Қ азақ тілі тарихындағ ы алфавиттердің ауысуы туралы ә ң гімелең із.
Латын алфавиті – кө не жә не халық аралық алфавит.
Онымен ағ ылшындар, итальяндық тар, француздар, немістер жазады. Латындар – римдік кө не тайпалар. Олардың алфавиттері біздің дә уірімізден бұ рын 8-7 ғ асырларда пайда болғ ан.
Кең ес Одағ ы кезінде тү ркі тілінде сө йлейтін халық тардың арасынан шық қ ан кө рнекті ғ ылым қ айраткер Н.Н.Нариманов араб алфавитінен жалпы тү ркіге ортақ жаң а алфавитке кө шу қ ажеттігі жайында ұ сыныс жасады.
Бұ л мә селе жө нінде Қ азақ стан ғ алымдары да Қ ызылордада бас қ осып, ө зара пікір алысты.
Сонымен латын алфавиті 1928-1929 жылдары Қ азақ станда, Ә зербайжанда, Ө збекстанда, Татарстанда кең інен қ олданыла бастады. Сө йтіп 1929-1939 жылдары Қ азақ станда жаң а алфавитке кө шу жазба мә дениетімізде белгілі бір тарихи кезең болды.
Орыс алфавиті негізінде қ азақ ә ріптерін жасау 1939 жылы қ олғ а алынды. Бұ л графика – орыс алфавиті қ азақ тардың уйнуіне, оқ уы мен жазуына аса қ олайлы еді. Сондық тан да жаң а алфавитке кө шуге тіл білімінің кө рнекті мамандары, ғ алымдар С. Кең есбаев, М. Балакаев, С. Аманжолов, Н. Сауранбаев жә не тағ ы басқ алары белсене қ атысты.
1939-1940 жылдары тү гелдей орыс алфавитіне кө шу туралы ү кіметіміз арнаулы қ аулы алды.
2.Туыстық атаулар бойынша диалог қ ұ растырың ыз.
-Ә кенің ә кесі кім?
-Ә кенің ә кесі – ата.
-Ә кенің шешесі кім?
-Ә кенің шешесі - ә же.
-Ә ке-шеше, ата-ана кімдер?
-Ә ке-шеше, ата-ана – дү ниеге ұ рпақ ә келген ерлі-зайыпты адамдар.
-Ұ лдың міндетті неде?
-Ұ лдың міндетті – ұ рпақ жалғ астыру, шаң ырақ иесі болу.
-Қ ыздың міндетті неде?
-Қ ыз – басқ а елдің болашақ келіні, болашақ ана.
-Кім немере, кім шө бере аталады?
-Немере – ұ лдың баласы, шө бере – немеренің баласы.
-Ағ аның ә йелі қ алай деп аталады?
-Ағ аның ә йелі – жең ге.