Логопедиялық ритмиканың принциптері мен әдістері.

Тақ ырыбы: Логопедиялық ритмика пә ні жә не міндеттері.

Жоспар:

1. Логопедиялық ритмиканың пә ні, мақ саты.

2. Логопедиялық ритмиканың принциптері мен ә дістері.

Логопедиялық ритмиканың пә ні, мақ саты.

Логопедиялық ритмика оқ у дисциплинасы мен ә дістемелер жиынтығ ына ә сер ететін белсенді терапияның бір тү рі болып табылады.

Логопедиялық ритмиканың алғ ашқ ы тү сініктемесі ә уенді, сө зді, қ озғ алысты тү сіну кезінде қ алыптасқ ан.

Ал екінші бір тү сінігі оның ө з бойына дамуында аномалиялық кемшілігі бар жә не тілдің кемістігі бар адамдарды емдеу, оқ ыту жә не тә рбиелеу ә дістерінің кез келген тү рін мең геруімен байланысты.

Логопедиялық ритмиканың объектісі болып тіл кемістігінің қ ұ рылысы, тілдің емес психикалық функциялар жә не тілдің патологиясы бар адамдардың тілдің бұ зылуы болып табылады.

Пә ні болып – музыканың жә не сө збен байланысқ ан қ озғ алыс жү йесімен сенсорлық психомоторлық функциялардың кө птеген бұ зылулары табылады.

Мақ саты – тілдің жә не тілдік емес функциялардағ ы тілдік кемістіктерді дамыту жә не координация арқ ылы жою, сонымен қ атар адамдағ ы ішкі жә не сыртқ ы орта жағ дайларына бейімдеу.

Логопедиялық ритмиканың міндеттері сауық тыру, білім беру, тә рбиелеу жә не коррекциялық болып бө лінеді.

Тілдің кемістігі бар адамдарда сауық тыру міндеттерін шешу кезінде сү йек бұ лшық еттері қ атаяды, тыныс алу, моторлық сенсорлық функциялар дамиды, тепе – тендік сақ тауғ а, дұ рыс мү сінді болуғ а тә рбиеленеді.

Білім беру міндеттерін іске асыруда қ озғ алыс дағ дысын қ алыптасуына кө ң іл бө лінеді. Тә рбиелік міндеттерін шешу тө мендегілерді қ амтиды:

1. Ритмдік сезімнің дамуы.

2. Ә уенді тың дау арқ ылы ритмді мә нерлі тү рде қ озғ ала алу қ абілеттері дамиды.

3. Жеке тұ лғ аның жағ ымды жақ тарын тә рбиелеу.

4. Сабақ тардың коррекциялық жағ ы тілдің кемістіктің қ ұ рылымын жә не механизмін есепке алу жә не жинақ талғ ан кезең ді логопедиялық жұ мыспен тығ ыз байланысты болады. Логопед пациенттің жас жә не жеке ерекшеліктерімен қ атар оның қ озғ алыс функциясының жағ дайларын, гнозисін, праксисін кең істікте бағ дарлай алу қ абілетін есепке алады.

Логопедиялық ритмиканың принциптері мен ә дістері.

Логопедиялық ритмиканың принциптері мен ә дістері.

Логопедиялық ритмика дидактикалық жә не спецификалық принциптерден қ ұ ралады. Олар ө зара байланыса келіп тілдік бұ зылуы бар адамдардың функционалдық жү йесін тә рбиелеу, дамыту, коррекциялаумен анық талады.

Жалпы дидактикалық принциптер.

Жү йелік принципі. Барлық логоритмикалық курс материалының мазмұ ны мен теориялық жаттығ у тә жірибелікке ауысуымен, курс барысында ө ткен тақ ырыптар мен материалдардың анық тауымен тү сіндіріледі.

Танымдық белсендік принципі. Тілдің кемшілігі бар адамдарды тә рбиелеу жә не қ айта тә рбиелеу процесінде балалардың танымдық, белсенділік қ атынасына, ал ү лкендердің ә рекеттеріне кө ң іл бө лген жө н. Балалардың ө з бетінше белсенді ә рекеті оны қ абылдануына мақ сатын тү сініп орындауына байланысты берілген тапсырмағ а деген қ ызығ ушылық тан тууы мү мкін.

Кө рнекілік принципі. Барлық анализаторлардың кең ә рекеттің нә тижесі мен анық талады.

Жекелік жә не қ ол жетімділік принципі. Тілдің кемістігі бар баланың жас ерекшеліктерін қ арастырады. Ол ересектер мен баланың тү рлі физиологиялық жә не биомеханикалық дамуына байланысты.

Қ ол жетімділікті оптималды жағ ы тілдің кемшіліктердің жас жә не қ озғ алыс мү мкіндіктерімен кемістіктің тұ лғ ағ а ә серімен, тапсырманың қ иындығ ымен анық талады.

Міндеттердің уақ ытымен ө су принципі. Қ озғ алыс ә уендік сө здік жаттығ у қ иындау тапсырмаларымен айналысуымен анық талады. Оларды орындау кезінде қ озғ алып дағ дыларымен кө лемін артады. Тілдің моторикасы іске асады, берілген ә уендік темпке жә не ритмге байланысты тілдің темпімен ритмі қ алыптасады.

Спецификалық принциптер. Даму принципі кө птеген параметрлерді есепке алады, тілдің кемістігі бар балалардың жеке тұ лғ асының, патологиялық тілдік емес жә не тілдік процестер, функцияналды жү йенің жә не ағ зада қ озғ алыс ортасында жә не тілдің кемістігі бар балалардың тілінде болатын ө згерістердің дамуы. Даму принципі қ озғ алыс ә рекеті процесіндегі ақ ыл – ой, мінез – қ ұ лық, эстетикалық жә не сенсорлық тә рбиенің іске асуымен анық талады.

Жан – жақ ты ә сер ету принципі ағ зағ а тү гелдей ә сер етеді. Ритмикалық жә не логоритмикалық қ ұ рылыстар ағ заның жалпы дамуын кө тереді, ағ заның функционалды жү йесімен байланыстыра отырып нернорефлекторлық механизмдерді іске асырады.

Этиопатогенетикалық принципі. Тілдің кемшіліктің патогенді мен себептеріне байланысты логоритмикалық сабақ тың дифференциялық қ ұ рылымымен тү сіндіріледі.

Симптоматиканы есептеу принципі. Тілдің патологиясы бар баланың функциялық мү мкіндіктерімен, кекеш баланың кү рт тө мендеп мү гедек болып қ алумен анық талады.

Жиындық принципі. Логоритмикамен дә рігерлік психолого – педогогикалық ә серлер арасын байланыстырады.

Логопедиялық ритмиканың ә дістері. Логопедиялық ритмикада педагогикалық зерттеулер мен эксперименттердің ә деби берілімдерінің мазмұ нымен талдау ә дістері қ олданады.

Ә деби берілімдердің мазмұ ны мен талдау ә дісі.

Зерттеу библиографиямен танысудан басталады. Ә деби берілімдерді мазмұ ндау жә не талдау теориялық жә не эксперименталдық жоспарда жү зеге асады.

Кө птеген тү сініктемелерді мектеп жасына дейінгі мекеме жұ мыскерлері жасағ ан қ ұ жаттардан алынады.

Балалардың тілдік дамуының психомоторлық фактілері анкета сауалнамаларды, ә ң гімелерді қ олдануғ а болады.

Педагогикалық зерттеу ә дістемелері. Педагогикалық бақ ылау арнайы ұ йымдастырылады жә не ө зіндік тапсырмасы, бақ ылау пә ні, факторлар фиксациясының жү йесі болады. Объектілер шынайы жағ дайларда оқ ытылады. Алынғ ан тү сніктемелерді ө ндеу кезінде кү тпеген фактілер есепке алынып, заң дылық тар шығ ады жә не қ орытынды талдаулар жасалынады.

Ашық бақ ылаулар қ ызық ты қ ұ былыстарды жан – жақ ты тексеруге мү мкіндік береді.

Жабық бақ ылаулар соң ғ ы сезімінен арылтып қ осымша тү сініктемелер береді.

Интервью жә не анкетаны тек қ осымша бақ ылаудан кейін қ ұ рылады. Интервью жә не анкетамен байланысты болады.
Сауалнама процесінде зерттеушіні қ ызық тыратын жағ дайды тү рлі сұ рақ тар қ ою арқ ылы білуге болады.

Ә сер етуді талдаудың кө мегімен тілдің кемістігі бар зерттеліп отырғ ан адамның қ озғ алыс потенциалын тә ртібін қ абілетін, мү мкіндігін ұ йымғ а жә не индивидке деген кө зқ арасын білуге болады.

Бағ алаудың рейтингтік ә дісі бақ ылап отырғ ан адамның тү рлі бағ асынан тұ рады.

Тексеру – тест, сынақ, зерттеу.

Логоритмикада тестерді, қ озғ алыс, тілдік қ озғ алыс тапсырмасын тілдік патологиясы бар адамдардың белгілі бір уақ ытта орындалу қ орытындысын салыстыруда қ олданады.

Негізгі ә дебиеттер:

Волкова Г.А. Логопедиялық ритмика.

Власова И.А. Физиология қ озғ алысының очеркі.

Волкова Г.А. Тұ тығ ушы оқ ушылардың логоритмикалық тә рбиенің мазмұ ны.

Волкова Г.А. Балалардың сө йлеуінің бұ зылу ә дісі.

Дзерджинская И.Л. Бастауыш оқ ушылардың музыкалық тә рбиесі.