НАУҚАСТАРДЫ ТАСЫМАЛДАУ

Ауыр науқ асты қ арау кезінде мейірбикеге науқ астың қ ауіпсіздігі ү шін ү лкен жауапкершілік жү ктеледі. Бұ л науқ асты тө секпен, каталкамен, кресло-каталкамен, зембілмен тасымалдау, ал тасымалдау қ ұ ралдары жоқ жағ дайда науқ асты бір, екі не ү ш медициналық жұ мыскерлердің кө мегімен қ олмен кө теріп тасымалдау.

Тасымалдаудың тү рін науқ астың жағ дайына қ арай дә рігер анық тайды. Зембілмен тасымалдау кезінде науқ астың қ ауіпсіздігі жайлы естен шығ армау жә не кейбір ережелерді сақ тау керек:

· Науқ ас болатын жайттың барлығ ынан хабардар болуы керек;

· Науқ асты қ ұ латып алмастай кө лденең кү йде ұ стап тұ рып носилканы абайлап кө теріп қ ою керек;

· Науқ астың басын алдығ а ұ стап носилканы тең селтпей қ ысқ а (адыммен) жү ру керек;

· Артта келе жатқ ан адам науқ астың жағ дайын бақ ылап оның жай-кү йі жайлы сұ растыруы керек;

· Сатымен жоғ ары зембілді бас жағ ымен алғ а қ арай, тө менгі жағ ын кө тере, кө лденең қ алыпта ұ стай отырып шығ ару керек;

· Сатымен тө мен тү сіргенде – аяғ ымен тө мен қ арай, зембілдің аяқ жағ ын кө тере отырып тасымалдау керек;

· Егер медперсоналдың қ айсібірі шаршаса, онда ол туралы басқ а мейірбикелерге дереу хабарлауы керек, тоқ тап жерге зембілді қ ояды, ә йтпесе қ олдың шаршағ ан саусақ тары босаң сып зең біл қ ұ лауы мү мкін.

Каталкамен тасымалдау, тасымалдаудың ың ғ айлырақ тү рі болып табылады. Науқ асты каталкағ а ауруының жә не зақ ымдануының сипатына қ арай ың ғ айлылап жатқ ызады. Бұ лай жатқ ызу дене бұ лшық еттерінің толық босаң суына науқ астан қ осымша кү ш талап етпей-ақ мү мкіндік береді жә не тасымалдауғ а ең қ олайлы жағ дайларды қ амтамасыз етеді.

Кресло-каталканы да қ олдануғ а болады. Қ ауіпсіздік мақ сатында науқ асқ а кресло-каталкағ а қ алай дұ рыс отыру керектігін тү сіндіру керек:

• Кіші мейірбике аяқ тұ ғ ырына аяғ ымен басып кресло-каталканы алдына ең кейтеді;

• Науқ асты аяқ тұ ғ ырына тұ руғ а сұ раң ыз, содан соң науқ асты сү йеп креслоғ а отырғ ызың ыз;

• Кресло-каталканы негізгі орынына келтірің із;

• Кресло-каталканың арқ асының сыртындағ ы рамкалардың кө мегімен науқ асқ а қ ажетті жағ дайды (отыру немесе жартылай жату) орнату керек;

• Тасымалдау кезінде науқ астың қ олының кресло-каталканың сыртына шығ ып кетпеуін қ адағ алаң ыз;

• Науқ астың палатадағ ы тө секке отыруына кө мектесің із;

• Кресло-каталканы дезинфицирлең із.

Каталкалар жә не зембілдер сырты клеенкамен қ апталғ ан жә не шытпен тысталғ ан матрацтармен жабдық талуы керек, басына жастық қ ойылады. Науқ асты жыл мезгілдеріне қ арай (суық уақ ытта – кө рпемен, жылы уақ ытта – шытпен) жабу керек.

Науқ асты тасымалдаудың ерекшеліктері аурудың тү ріне жә не оны жоюдың сипатына байланысты болады.

Мысалы, миына қ ан кеткен науқ астарды зембілге арқ асымен жатқ ызып салып тасымалдайды. Ессіз жатқ ан науқ асты тасымалдағ анда, қ ұ сқ ан кездегі қ ұ сығ ы тыныс алу жолдарына тү спес ү шін оны жанымен жатқ ызады.

Жү рек қ ан-тамырлар жетіспеушілігі бар науқ астарды қ атты ентігуіне байланысты жартылай отырғ ызып тасымалдайды. Жедел миакард инфаркты бар науқ астарды абайлап еппен тасымалдау қ ажет. Т.с.с.

Ауыр науқ астарды каталкадан тө секке тасымалдауды білу қ ажет. Каталканы тө сектің жанына науқ асты ың ғ айсыз жә не қ ажетсіз қ озғ алыстар арқ ылы мазаламайтындай етіп қ алай дұ рыс қ ою керектігін алдын-ала ойластыру қ ажет.

Каталканы тө секке каталканың басы тө сектің аяғ ына сә йкес келетіндей етіп параллель орналастырады (схема №1); медперсонал науқ асқ а қ арап зембіл мен тө сектің арасына тұ рады, екеулеп немесе ү шеулеп науқ асты кө тереді жә не 180⁰-қ а бұ рылып оны тө секке жатқ ызады.

Науқ асты кушеткадан каталкағ а жә не кері жатқ ызу кезінде ү шеулеген қ олайлы болады.

1. Каталканы кушеткағ а кө лденең қ ойың ыз - каталканың бас жағ ын кушетканың аяқ жағ ына.

2. Ү шеуі де науқ астың бір жағ ында тұ рады:

а) біреуі - науқ астың басы мен жауырыны астына қ олдарын салады;

ә) екіншісі - жамбас пен санның жоғ арғ ы жағ ынан;

б) ү шіншісі - санның орта жағ ынан жә не балтырынан.

3. Науқ асты кө теріп, каталкағ а 90° жағ ына айналың ыз.

4. Науқ асты каталкағ а жатқ ызып, ү стін жабың ыз.

5. Бө лімшеге халі нашар науқ ас жіберілгені туралы хабарлаң ыз.

6. Науқ асты, оның медициналық картасын бө лімшесіне медициналық қ ызметкерімен шығ арып салғ анда жіберің із.

7. Бө лімшеде каталканың бас жағ ын тө сектің аяқ жағ ына келтірің із, науқ асты ү шеулеп кө теріп 90° айналып, тө секке жатқ ызың ыз. Егер каталка болмаса 2-4 кісі зембілді қ олымен апарады. Басқ ышпен тө мен қ арай науқ асты аяғ ымен алдына апарады, ә рі алдың ғ ы жағ ын сә л кө тереді. Басқ ышпен жоғ ары қ арай, науқ асты баспен алдына апарады.