Мемлекеттiк органдарды ақпараттандырудың қазiргi жай-күйiн талдау

Қ азiргi уақ ытта Қ азақ стан Республикасында ә ртү рлi қ ызмет салаларында АКТ-ны дамыту мен қ олдануғ а бағ ытталғ ан iс-шаралар кешенi кең iнен iске асырылуда. Қ азақ стан Республикасының Ұ лттық ақ параттық инфрақ ұ рылымын қ алыптастырудың жә не дамытудың мемлекеттiк бағ дарламасы қ абылданғ аннан кейiн мемлекеттiк органдардың ақ параттық жү йелерiн қ ұ ру жө нiндегі жұ мыстар жандана тү стi.
Мемлекеттік органдардың автоматтандырылғ ан ақ параттық ө зара iс-қ имылын қ амтамасыз ету мақ сатында бiрың ғ ай электрондық қ ұ жат айналымы жү йесін енгiзу негiзiнде мемлекеттiк органдардың ақ параттық инфрақ ұ рылымын қ ұ ру жү зеге асырылуда. " Жеке тұ лғ алар", " Заң ды тұ лғ алар", " Мекенжай тiркелiмi", " Мемлекеттік жер кадастрының автоматтандырылғ ан жү йесi", " Жылжымайтын мү лiк тiркелiмi", " Салық тө леушілер мeн салық салынатын объектiлер тiзілімi" деген мемлекеттiк дерек қ орларын, сондай-ақ " Электрондық мемлекеттік сатып алу орталығ ы" ақ параттық жү йесiн қ ұ ру жө нiнде iс-шаралар орындалуда.
Мемлекеттiк органдардың Интернетте электрондық ө кiлдiктер қ ұ ру жолымен ақ параттар ұ сынуын 42 мемлекеттік органның 32-сi жү зеге асырады.
Мемлекеттік қ ызмет кө рсетулердiң 170 тү рiне жү ргізiлген талдау нә тижесi бойынша е-Ү кiметтiң 85 e-қ ызмет кө рсетулерiнен тұ ратын, осы Бағ дарлама шең берiнде iске асырылатын базалық қ ызмет кө рсетулер тiзбесi қ алыптастырылды.
Жекелеген мемлекеттiк органдар интерактивтi қ ызмет кө рсетулердi iске асыруғ а кө шуде. Қ азiргi уақ ытта нақ ты уақ ыт режимiнде электрондық цифрлық қ олтаң ба тетіктерiн пайдалана отырып, байланыстың электрондық арналары бойынша барлық салық есептерiн беруге, сондай-ақ мемлекеттiк бюджетпен ө зара есеп айырысуларғ а салыстыру жү ргізуге болады, бұ л Қ азақ станды ТМД елдерi арасында бө лiп кө рсетiп отыр. ә леуметтiк тө лем алушылардың деректер банкiн қ ұ ру, ә леуметтiк жә рдемақ ылар тағ айындау жә не тө леу, жинақ таушы зейнетақ ы жү йесiндегi есепке алу мен талдау жө нiндегi процестердi автоматтандыру, сондай-ақ ә леуметтiк сақ тандыру жә не мү гедек адамдардың дерек қ орын қ ұ ру саласындағ ы ақ параттық жү йелер дамуда.
Е-Ү кімет элементтерi жергiлiктi атқ арушы органдардың кейбiр ақ параттық жү йелерiнде де бар. Алматы қ аласы ә кiмдігінiң жанында азаматтарды тұ рғ ылық ты жерлерi бойынша тiркеу, жылжымайтын мү лiк объектілерiн, автокө лiктердi, халық тың кө шi-қ он жө нiндегi деректерiн жә не басқ аларды тiркеудi iске асыратын ақ параттық ресурстармен жә не ақ параттық жү йелермен ө зара iс-ә рекеттi қ амтамасыз ететiн бiрың ғ ай ақ параттық жү йе қ ұ рылғ ан.
Мемлекеттік басқ аруды ақ параттандыру бө лiгiнде белгiлi бiр проблемалар да бар, олар:
ақ параттандыру саласындағ ы нормативтiк қ ұ қ ық тық базаның жетiлмегендiгi;
ведомствоаралық ақ параттық жү йелердi қ алыптастыру жө нiндегi функциялар мен жауапкершiлiктi бө лудi регламенттеудiң болмауы;
кө птеген мемлекеттiк органдарда ақ параттандыру қ ызметтерiнiң болмауы жә не ақ параттық технологиялар саласында мемлекеттiк қ ызметшiлердiң біліктілік дең гейiнiң жеткiлiксiздiгi.
Қ азіргі уақ ытта ақ параттық қ оғ ам қ алыптастырудағ ы ең басты кедергілердің бiрi - ақ параттық тең сiздiк деп аталатын кедергiнi жою ө зекті мә селе болып отыр.
Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң 2001 жылғ ы 16 наурыздағ ы N 573 Жарлығ ымен бекiтiлген Қ азақ стан Республикасының Ұ лттық ақ параттық инфрақ ұ рылымын қ алыптастыру мен дамытудың мемлекеттік бағ дарламасын іске асыру барысында Қ азақ станда " Ақ параттандыру туралы", " Электрондық қ ұ жат жә не электрондық цифрлық қ олтаң ба туралы" Қ азақ стан Республикасының заң дарынан, басқ а да заң ғ а тә уелдi актiлер мен жү йеқ ұ раушы ақ парат жү йелерiнен, атап айтқ анда:
" Жеке тұ лғ алар", " Заң ды тұ лғ алар", " Атаулы тiркелiм", " Жылжымайтын мү лiк тiркелiмi" дерек қ орларынан;
электрондық қ ұ жаттар айналымының ақ параттық жү йелерiнен, электрондық мұ рағ аттардан;
Ү кiметтiң вeб-порталынан;
е-Ү кiметтiң элементтері (ық палдастырылғ ан салық тық ақ параттық жү йе, салық тө леушiлер мен салық салынатын объектілер тiзiлімi, кедендік автоматтандырылғ ан ақ параттық жү йе, Зейнетақ ылар тө леу жө нiндегi мемлекеттiк орталық тың ақ параттық жү йесi жә не басқ алар) бар ведомстволық ақ параттық жү йелерден тұ ратын, нормативтік қ ұ қ ық тық базаны қ амтитын е-Ү кiмет қ ұ ру ү шiн база қ алыптастырылды.
Iске асырылуы Қ азақ стан Республикасының Ұ лттық ақ параттық инфрақ ұ рылымын қ алыптастыру мен дамытудың мемлекеттiк бағ дарламасында тиiстi қ аржыландыру кө лемiмен 2005 жылы кө зделген iс-шаралар олардың негiзгi мақ саты е-Ү кiметтiң негiзiн қ ұ райтын инфрақ ұ рылымның қ ұ рамдас бө лiктерiн қ ұ ру болып табылатындық тан, осы Бағ дарламаның шең берiнде жү зеге асырылатын болады.