![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Ос электрлік қабаттың пайда болу механизмі
Фазааралық бө лу бетінде қ ос электрлік қ абат (Қ ЭҚ) ә рекеттесуші фазалардың беттік еркін энергияларын азайтуғ а ұ мтылысының нә тижесінде пайда болады. Гетерогенді жү йенің еркін энергиясын азайтуғ а ұ мтылысы нә тижесінде фазааралық бө лу қ абатында полярлы молекулалар, иондар мен электрондар белгілі бір ретпен бағ ытталып орналасады да, соның нә тижесінде жанасқ ан фазалар қ арама-қ арсы зарядталады. Нә тижесінде қ ос электрлік қ абат пайда болады. Жалпы Қ ЭҚ ү ш тү рлі жолмен тү зілуі мү мкін. 1) Қ ос электрлік қ абат иондардың немесе электрондардың бір фазадан екінші фазағ а ө туінің нә тижесінде, яғ ни беттің иондануы нә тижесінде пайда болады. Мысалы, металл бетінен газды ортағ а электрондардың ө туі нә тижесінде пластинка беті оң, ал газ теріс зарядталады. Металл пластинкасын суғ а батырғ анда металл бетінен катиондар суғ а ө теді де, соның нә тижесінде металл беті теріс, ал су оң зарядталады. Демек жанасушы фазалар арасында потенциалдар айырымы пайда болады. Потенциалдар айырымы электрондардың (иондардың) беттен ары қ арай бө лінуін тежейді де, жү йеде тепе-тең дік кү й орнайды. Нә тижесінде, фазааралық шекарада қ ос электрлік қ абат пайда болады. Суда нашар еритін кү міс иодидін Бетке заряд беретін иондарды потенциал анық тағ ыш иондар деп атайды. Дисперстік ортағ а кө шетін иондарды қ арсы иондар деп атайды. 2) Қ ос электрлік қ абат бетке иондардың адсорбциялануы нә тижесінде де пайда болуы ық тимал. Кө п жағ дайда ерітіндідегі электролиттің қ ұ рамындағ ы ион бетке таң дамалы тү рде адсорбциялануы мү мкін. Бұ л кезде адсорбция Панет-Фаянс ережесіне байланысты жү реді. Мысалы, металл пластинкасын натрий хлориді ( Қ ос электрлік қ абат, сонымен бірге қ атты дене бетіне иондық беттік-активті заттардың адсорбциялануы нә тижесінде де пайда болады. Сонда полярлы жағ ымен суғ а қ арап адсорбцияланган БАЗ молекулалары диссоциацияланады да, нә тижесінде бетте заряд пайда болады. Мысалы, судағ ы ерітіндісінен карбон қ ышқ ылының натрий тұ зы молекулалары (R-СОО-Na) гидрофобты қ атты дененің (кө мірдің) бетіне адсорбцияланғ анда дененің беті теріс, ал дисперстік орта оң зарядталады. Сонда БАЗ-тың R-СОО аниондары потенциал анық тағ ыш иондар болып, ал Na+ катиондары қ арсы-иондар болып табылады. 3) Қ ос электрлік қ абат неионогенді, полярлы молекулалардың дисперстік ортадан бетке адсорбциялануы нә тижесінде тү зілуі мү мкін. Бұ л кезде беттің заряд таң басы Кен ережесі бойынша анық талады: жанасушы екі фазаның диэлектрлік ө ткізгіштігі жоғ арысы оң зарядталады. Мысалы, металл пластинканы полиэтиленгликольдің (ПЭГ) [-СH2-СН2-О-]n- судағ ы ерітіндісіне батырғ анда ПЭГ молекулалары пластинка бетіне адсорбцияланып, бетте белгілі бір ретпен орналасуы нә тижесінде фазааралық бө лу бетінде Қ ЭҚ пайда болады. Қ ЭҚ қ ұ рылысы туралы бірнеше теория бар, олардың ішінде маң ыздылары мыналар: Гелъмгольц-Перрен, Гуи-Чэпмен жә не Штерн теориялары.
|