Тығыздықты пикнометрмен анықтау

Керекті заттар:

Приборлар

Пикнометр

Термостат

Дистилденген су

Хром қ оспасы

Этил спир-ті

Пипетка

Фильтр қ ағ азы

Мұ най жә не мұ най ө німдерінің тығ ыздық тарын анық тайтын стандарт температура 20⁰С температура болып табылады. Тығ ыздық ты анық тау ү шін белгісі бар шыны пикнометрді немесе кө лемі ә р тү рлі капилляр тү тіктерді қ олданады. ә рбір пикнометр ө з «су санымен», яғ ни 20⁰С температурадағ ы пикнометр кө леміндегі су массасымен сипатталады. Су санын анық тау ү шін алдымен пикнометрді хром қ оспасымен, кейіннен дистелденген сумен, соң ынан этил спиртімен жуып, кептіреді.

1-сурет. Пикномертлер

Таза, қ ұ рғ ақ пикнометрді 0, 0002г дә лдікпен аналитикалық таразыда ө лшейді. Пикнометрді қ айнатылып, содан кейін бө лме температурасына дейін салқ ындатылғ ан дистелденген сумен пипетка кө мегімен толтырады (белгісі бар пикнометрді белгісінен жоғ ары, тү тікті пикнометрдің ернеуіне дейін толтырады). Пикнометрді ішіндегі суымен 20 0, 1⁰С температурада 30 минут бойы термомтатта ұ стайды. Пикнометр тү тігі ішіндегі су дең гейі тұ рақ талғ ан кезде, судың артық мө лшерін пипеткамен немесе фильтр қ ағ азымен жинап алады да, тү тік ішін қ ұ рғ атып, пикнометрді тығ ынымен жабады. Пикнометрдегі су дең гейін белгінің жоғ арғ а дең гейімен орнатады. Тү тікті пикнометрлерде судың артық мө лшерін тү тіктен фильтр қ ағ азымен жинап алады. 20 0, 1⁰С температурада су дең гейі орнық талғ ан пикнометрдің сырты қ ұ рғ атылып сү ртіліп 0, 0002г дә лдікпен ө лшенеді.

Пикнометрдің су санын m мына формуламен анық талады:

m= m₂ – m₁

мұ ндағ ы m₂ – сумен алынғ ан пикнометр массасы, г.

m₁ – бос пикнометрдің массасы, г.

Мұ най (мұ най ө німдері) тығ ыздығ ын 20 рет анық тағ аннан кейін пикнометрдің су санын міндетті тү рде тексереді.

50⁰С температурада тұ тқ ырлығ ы 75 мм²/с артық емес мұ найлардың тығ ыздық тарын былай анық тайды. Қ ұ рғ ақ жә не таза пикнометрді пипетка кө мегімен зерттелетін мұ наймен (мұ най ө німдерімен), 18-20⁰С температурада (белгісі бар пикнометрді белгісінен сә л жоғ ары, тү тікті пикнометрдің ернеуіне дейін пикнометр тү тігінің қ абырғ аларын былғ ап алмай байқ ап толтырады). Осыдан кейін пикнометрді тығ ынмен жауып ішіндегі мұ наймен (мұ най ө німімен) 20 0, 1⁰С температурада мұ най (мұ най ө німі) дең гейі орнық қ анғ а дейін термостатта ұ стайды. Мұ найдың артық мө лшерін пипеткамен немесе фильтр қ ағ азымен жинап алады Пикнометрдегі мұ най дең гейін белгінің жоғ арғ ы дең гейімен орнатады. Денгейі орнық қ ан пикнометрді термостаттан алып, сыртын қ ұ рғ атып сү ртіп 0.0002 г дә лдікпен ө лшейді.

Зерттелген мұ найдың (мұ най ө німінің) «кө рнекі» тығ ыздығ ын мына формуламен есептейді: