Жалпы және молекулярлық генетика» пәні бойынша тест сұрақтары

1. Генетика – бұ л келесі қ ұ былыстардың заң дылық тарын зерттейтін ғ ылым:

А. мұ ра қ ылушылық жә не қ айталанушылық

В. мұ ра қ ылушылық жә не қ ұ былмалылық

С. тү р ө згертушілік жә не мұ ра қ ылушылық

Д. хромосома мен ақ уыздардың синтезі

Е. тұ қ ым қ уалаушылық пен қ ұ былмалылық

2. Ата аналық тү рлердің ө з кө рсеткіштері мен ерекшеліктерін ұ рпақ тарына беру қ асиеті:

А. мұ ра қ ылушылық

В. тұ қ ым қ уалау

С. тұ қ ым қ уалаушылық

Д. жалғ асу

Е. қ айта ә рекет ету

3. Генетикалық ақ параттың бір ұ рпақ тан келесісіне берілу процесі:

А. мұ ра қ ылушылық

В. тұ қ ым қ уалау

С. тұ қ ым қ уалаушылық

Д. жалғ асу

Е. қ айта ә рекет ету

4. Тү рлер арасындағ ы кө рсеткіштер мен қ асиеттер қ атары бойынша айырмашылық тардың пайда болу процесі:

А. тү р ө згертушілік

В. репликация

С. тү рлену

Д. қ айта тү рлену

Е. ө зара байланыстылық

5. Тұ қ ым қ уалаушылық тү рлері:

А. эухроматинді, гетерохроматинді

В. тү рленген, мутациялы, біріккен, ө зара байланысқ ан

С. аллельді, аллельді емес

Д. прокариотты, эукариотты

Е. ядерлы, цитоплазматикалы

6. Тү р ө згертушілік тү рлері:

А. эухроматинді, гетерохроматинді

В. тү рленген, мутациялы, біріккен, ө зара байланысқ ан

С. аллельді, аллельді емес

Д. прокариотты, эукариотты

Е. ядерлы, цитоплазматикалы

7. Жоғ ары эукариоттардағ ы цитоплазматикалық тұ қ ым қ уалаушылық генетикалық материалдың детерминанттар тү рінде келесілерде шоғ ырлануымен сипатталады:

А. рибосомаларда

В. митохондрияларда

С. лизосомаларда

Д. кинетосомаларда

Е. пластидаларда

8. Экзогенді ә серлердің ә рекетінен пайда болғ ан тү р ө згертушілік:

А. біріккен

В. тү рленген

С. кроссинговерлі

Д. ө зара байланысқ ан

Е. мутациялы

9. Ұ рық тандыру кезінде қ асиеттер мен кө рсеткіштердің жаң а қ осылысы нә тижесінде пайда болатын қ ұ былмалылық:

А. мутациялы

В. біріккен

С. тү рленген

Д. онтогенетикалық

Е. ө зара байланысқ ан

10. Будандастырудың ә ртү рлі жү йелерін қ олданумен ұ рпақ тар қ атарында кө рсеткіштер мен қ асиеттердің тұ қ ым қ уалау сипатын анық тайтын ә діс:

А. популяциялы-статистикалық

В. цитогенетикалық

С. генеалогиялық

Д. феногенетикалық

Е. гибридологиялық

11. Кө рсеткіштер мен қ асиеттердің тұ қ ым қ уалаушылық сипатын біртү рлерді қ олданумен анық тайтын ә діс:

А. популяциялы-статистикалық

В. цитогенетикалық

С. генеалогиялық

Д. феногенетикалық

Е. гибридологиялық

12. Хромосомалардың қ ұ рылысын, олардың репликациясын жә не қ ызметін зерттейтін ә діс:

А. популяциялы-статистикалық

В. цитогенетикалық

С. генеалогиялық

Д. феногенетикалық

Е. гибридологиялық

13. Тұ қ ым қ уалаушылық ақ паратының бірлігі:

А. хромосома

В. хроматида

С. ген

Д. ДНК молекуласы

Е. РНК молекуласы

14. Морфологиялық аспектте хромосома екіге бө лінеді:

А. хромонем

В. хроматид

С. хромазид

Д. хроматин

Е. эухроматин

15. Екі хроматидті байланыстыратын нү кте:

a) кинетохор

b) хромомера

c) теломера

d) хроматин

е) центромера

16. Хромосомалардың центомердің орналасуынан тә уелді сыныпталуы:

А. метаорталық танғ ан, акроорталық танғ ан жә не телоорталық танғ ан

В. гомологиялық, гомологиялық емес

С. гомогаметалық, гетерогаметалық

Д. аутосомалар, гоносомалар

Е. орталық танғ ан, хромосомалы, плазмидті

17. Ә ртү рлі жыныстарда бірдей болатын хромосомалар –

А. гомологиялық

В. гомогаметалық

С. аутосомалар

Д. гоносомалар

Е. жыныстық хромосомалар

18. Хромосомалардың сапалы қ ұ рамы –

A. Кариотип

B. Плазмон

C. Кариом

D. Геном

E. Хромотип

19. Хромосомалардың дисплоидты жинағ ының формуласы:

A. 2 + N

B. 2N

C. 2N + ХХ

D. 2N + ХУ

E. 2N + ХХ – ә йелдер ү шін; 2N + ХУ – ерлер ү шін.

20. Цитоплазматикалық органеллдердің генетикалық детерминанттарының жиынтығ ы:

A. плазмон

B. кариотип

C. кариом

D. плазмотип

E. геном

21. Цитогенетикалық зерттеу сатысы кезінде толық хромосомалық жиынтық ты сипаттайды:

А. қ айта бірігу

В. кариотиптеу

С. кариограмма

Д. денатурирлеу

Е. идиограмма

22. Хромосомалардың генетикалық белсенді аймақ тары:

А. эухроматин

В. ахроматин

С. телохроматин

Д. метахроматин

Е. гетерохроматин

23. Соматикалық тор сандарының біртекті орналасқ ан генетикалық материалдармен артуы – бұ л генетикалық маң ыздылық:

А. мейоза

В. митоза

С. интерфаза

Д. транскрипция

Е. ұ рпақ тандыру

24. Генетикалық тү рлерді қ ысқ арту ү шін қ ажет хромосомалар санының редукциясы – бұ л генетикалық маң ыздылық:

А. мейоза

В. митоза

С. интерфаза

Д. транскрипция

Е. ұ рпақ тандыру

25. Ұ рпақ тарда аналық жә не аталық ағ залардың тұ қ ым қ уалаушылық қ асиеттерінің бірігуі – бұ л генетикалық маң ыздылық:

А. мейоза

В. митоза

С. интерфаза

Д. транскрипция

Е. ұ рпақ тандыру

26. Гомологиялық хромосомалардың бір локусының тү р ө згертуі –

А. ген

В. локус

С. генотип

Д. аллель

Е. фенотип

27. Гендердің хромосомалардағ ы таралу орны –

А. ген

В. локус

С. геном

Д. аллель

Е. промотор

29. Қ ос аллельді кү йден артық –

А. гомозигота

В. гетерозигота

С. доминанта

Д. кө птік аллель

Е. рецессива

30. Генотипті доминант бойынша анық тауғ а болатын будандастыру:

А. моноибридті

В. анализдейтін

С. полигибридті

Д. қ айта ципрокті

С. гендер ағ ыны

Д. мутация

Е. гендер дрейфі

48. Жағ ымсыз аллельдің популяцияларда гетерозиготалы генотип қ ұ рамында болуы – бұ л

А. генетикалық салмақ

В. кездейсоқ емес будандастыру

С. гендер ағ ыны

Д. мутация

Е. гендер дрейфі

49. Мутация, гендер ағ ыны, генетикалық салмақ, гендер дрейфі, кездейсоқ емес будандастыру– бұ л факторлар:

А. популяциялардағ ы жиілікті жақ сартатын

В. таң дауды жақ сартады

С. популяция қ ұ рылымын бұ затын

Д. фенотиптерді тұ рақ тандыратын

Е. популяция қ ұ рылымын беріктендіруге қ абілетті

50. Таң дау тү рлері:

А. тұ қ ым қ уалайтын, тұ қ ым қ уаламайтын

В. ядерлі, ішкі ядерлі

С. ө зара байланысқ ан, біріккен

Д. тұ рақ тандырушы, бағ ытталғ ан, дизруптивті

Е. аллельді, аллельді емес

51. Ортаның тұ рақ ты ө згеру шарттарына жауап кезінде пайда болатын таң дау –

А. дизруптивті

В. тұ рақ тандырушы

С. бағ ытталғ ан

Д. фенотиптік

Е. ретропозонды

52. Эксперсті бірлік

А. геном

В. плазмида

С. ақ уыз

Д. ген

Е. хромосома

53. Химиялық қ ұ рамы бойынша хромосома келесі қ ұ ралғ ыштардан тұ рады:

А. ДНК, генетикалық код;

В. ДНК, РНК, ақ уыз, екі валенті катиондардан

С. генетикалық код, ақ уыз

Д. азотты негіз, ДНК

Е. дезоксирибоза, ақ уыз, РНК

54. Транскрипция басталатын жә не аяқ талатын сайттар арасындағ ы ДНК аймағ ы:

А. промотор

В. транспозон

С. терминатор

Д. транскрипциялық бірлік

Е. экспресті бірлік

55. Дұ рыс транскрипцияның басталуы ү шін қ ажет болатын минимал жалғ асуымен 5'– ген соң ында кө рсетілетін реттеушші элемент:

А. промотор

В. транспозон

С. терминатор

Д. транскрипциялық бірлік

Е. экспресті бірлік

56. Транскрипцияның тоқ татылуы жайлы дыбыстың берілуіне арналғ ан минимал жалғ асуымен 3' – ген соң ында кө рсетілетін реттеуші элемент:

А. промотор

В. транспозон

С. терминатор

Д. транскрипциялық бірлік

Е. экспресті бірлік

57. Генетикалық ақ параттың эукариот торларында таралу типі:

А. репликация, репарация

В. делеция, дефишенси

С. белсенді, бейтарап жә не рұ қ сат етілмеген

Д. қ ұ рылымды, элементті

Е. жалпы, арнайы

58. Эукариоттардағ ы генетикалық ақ параттың қ ұ рылу сұ лбасы

А. ДНК ® гяРНК (экзондар, интрондар) ® мРНК (экзондар) ® ақ уыздар

В. ДНК ® аминқ ышқ ылы

С. мРНК ® ДНК ® гяРНК (экзондар, интрондар) ® ақ уыздар

Д. ақ уыз ® ДНК

Е. ДНК®РНК®ақ уыз®РНК

59. Ата-аналық ДНК молекулаларының жалғ асу негізінде кодталғ ан ақ парат максимал дә лдікпен ДНК қ ызына берілу кезіндегі процесс:

А. процессинг

В. трансляция

С. транскрипция

Д. кері транскрипция

Е. репликация

60. ДНК-дан РНК-ғ а ақ параттың есептелу процесі:

А. процессинг

В. трансляция

С. транскрипция

Д. кері транскрипция

Е. репликация

61. РНК-дан ДНК-ғ а ақ параттың есептелу процесі:

А. процессинг

В. трансляция

С. транскрипция

Д. кері транскрипция

Е. репликация

62. Генетикалық ақ параттың РНК дан ақ уызғ а таралу процесі:

А. процессинг

В. трансляция

С. транскрипция

Д. кері транскрипция

Е. Репликация

63. Толық матрицалық РНК пайда болу процесі:

А. процессинг

В. трансляция

С. транскрипция

Д. кері транскрипция

Е. Репликация

64. мРНКдағ ы интрондардың жойылу жә не экзондардың бірігу процесі:

А. сплайсинг

В. трансляция

С. транскрипция

Д. кері транскрипция

Е. Репликация

65. Ө зіндік реплицирлеуші генетикалық элемент:

А. қ ұ рылымды

В. дефишенси

С. репликон

Д. делеция

Е. Денатурация

66. Репликон дегеніміз

А. химерлер

В. хромосома, плазмида, вирус

С. клондар

Д. эукариот торлары

Е. Центромер, теломер

67. мРНКдағ ы транскрипцияланатын ДНК аймақ тары:

А. интрон

В. экзон

С. репликон

Д. промотор

Е. плазмида

68. Толық мРНКда транскриптер байқ алмайтын ДНК аймақ тары:

А. интрон

В. экзон

С. репликон

Д. промотор

Е. плазмида

69. Ақ уыз молекулаларында аминқ ышқ ылдарының таралуын анық тайтын ДНК молекулаларындағ ы азотты негіздердің таралуының жалғ асуы:

А. генетикалық код

В. космида

С. репликон

Д. интрон

Е. Экзон

70. Генетикалық код қ асиеті: ү ш азотты негіздің бір аминқ ышқ ылын кодтайды

А. ә мбебаптық

В. триплеттілік

С. азғ ындық

Д. асып кету

Е. Колинеарлық

71. Генетикалық код қ асиеті: бір аминқ ышқ ылы бірнеше триплеттермен кодталуы мү мкін:

А. ә мбебаптық

В. триплеттілік

С. азғ ындық

Д. асып кету

Е. Колинеарлық

72. Генетикалық код қ асиеті: аминқ ышқ ылдарақ уызда кодондар генде таралғ андай ретпен таралады:

А. ә мбебаптық

В. триплеттілік

С. азғ ындық

Д. асып кету

Е. Колинеарлық

73. Кез келген тү р ү шін генетикалық кодтың жарамдылық қ асиеті:

А. ә мбебаптық

В. триплеттілік

С. азғ ындық

Д. асып кету

Е. Колинеарлық

74. Сателлитті, аралық жә не ө те сирек сияқ ты ДНК фрагменттері геном қ ұ рамына кіреді:

А. эукариот

В. ДНК вирустары

С. прокариот

Д. бактериялар

Е. Вирустардың экстрахромосомалары

75. Геномда тек бір рет қ ана кездесетін ДНК реттілігі:

А. тандемді

В. сателлитті

С. аралық

Д. ө те сирек

Е. белсенді емес

76. Бактерияларда генетикалық ақ параттың ауысуы:

А. гетерозиготтылық, кросс реактивация, рекомбинация

В. ақ уыз – РНК–ДНК

С. трансформация, трансдукция, конъюгация

Д. ДНК – ақ уыз

Е. транспозиция, активация

77. Трансформация – бұ л бактериялардағ ы гендердің ауысуы

А. фаг кө мегімен

В. жанасусыз

С. будандастыру кезінде

Д. интрондар кө мегімен

Е. сплайсингкезінде

78. Конъюгация – бұ л бактериялардағ ы гендердің ауысуы

А. фаг кө мегімен

В. жанасусыз

С. будандастыру кезінде

Д. интрондар кө мегімен

Е. сплайсингкезінде

79. Трансдукция – бұ л бактериялардағ ы гендердің ауысуы

А. фаг кө мегімен

В. жанасусыз

С. будандастыру кезінде

Д. интрондар кө мегімен

Е. сплайсингкезінде

80. Хромосомалық аберрацияларғ а жатады:

А. делеция, дупликация, инверсия, транслокация

В. эпистаз, гипостаз

С. нуклеотид алмасуы

Д. полимерия, плейотропия

Е. трансзиция, трансверсия

81. Мутациялық процесте геномдардың тартылу дә режесі бойынша мутациялардың сыныпталуы:

А. гендік, хромосомалық, геномдық

В. генеративті, соматикалық

С. тұ қ ым қ уалаушы, тұ қ ым қ уаламайтын

Д. Г.Мендель жә не Т.Морган бойынша

Е. генетикалық, тү рленген

82. Мутагендер сыныптары:

А. ішкі себептермен пайда болғ ан, индукцияланғ ан

В. физикалық, химиялық, биологиялық

С. оң ай, қ иын

Д. делеция, дупликация

Е. мутагенез, мутант

83. ДНК қ ұ рылымы немесе санының ө згеруі

А. интеграция

В. мутаген

С. мутация

Д. мутант

Е. мутагенез

84. Мутациялардың генотип бойынша сыныпталуы:

А. соматикалық, генеративті

В. тұ қ ым қ уалаушы, тұ қ ым қ уаламайтын

С. гендік, хромосомалық, геномды

Д. жануарлы, ө сімді

Е. біріккен, ө зара байланысқ ан

85. Мутацияны негіздейтін факторлар:

А. мутагенез

В. интеграция

С. мутагендер

Д. кроссинговер

Е. мутанттар

86. Мутацияның пайда болу процесі

А. мутагенез

В. интеграция

С. мутагендер

Д. кроссинговер

Е. мутанттар

87. Егер мутация жыныстық торларда пайда болса, ол не деп аталады?

А. соматикалық

В. қ ұ рылымды

С. ө зара байланысқ ан

Д. генеративті

Е. тү рленген

88. Ген қ ұ рылымының ө згеруі нә тижесінде пайда болатын мутациялар

А. геномды

В. нү ктелік

С. хромосомалық

Д. қ айта біріккен

Е. процессинг

89. ДНКда нуклеотидтердің алмасуы нә тижесінде жү ретін мутация

А. генеративті

В. цитоплазматикалық

С. гендік

Д. транспозонды

Е. соматикалық

90. Хромосомалық мутация сыныптары:

А. гендік, геномдық

В. гендік, хромосомалық

С. сандық, қ ұ рылымдық

Д. сандық, сапалық

Е. соматикалық генеративтік

91. Генетикалық аномалияның тұ қ ым қ уалаушылық тү рлері

А. Менделеевтік

В Фишер бойынша

С. жартылай локусты

Д. аномальды

Е. жартылай аллельді

92. Егер гендерді алғ ашқ ы таралуы келесідей болса, онда дефишенси анық таң ыз: ASDFG –

A. ASSDFG

B. ASFG

C. AFDSG

D. ASDFG

E. ASDF

93. Егер гендердің алғ ашқ ы таралуын келесідей болса, онда дупликацияы анық таң ыз: ASDFG –

A. ASSDFG

B. ASFG

C. AFDSG

D. ASDFG

E. ASDF

94. Егер гендердің алғ ашқ ы таралуы келесідей болса, онда инверсияны анық таң ыз: ASDFG –

A. ASSDFG

B. ASFG

C. AFDSG

D. ASDFG

E. ASDF

95. Егер гендердің алғ ашқ ы таралуы келесідей болса, онда транслокацияны анық таң ыз: ASDFG –

A. ASSDFG

B. ASFG

C. AFDSG

D. SDFGА

Е. ASDF

96. Хромосомалардың қ осылуы жә не олардың бө лінуі

А. робертсоновты транслокациялар

В. инверсия

С. кроссинговер

Д. хиазма

Е. делеция, дупликация

97. Хромосомалардың гаплоидты жинағ ының қ ысқ аша артуы

А. инверсия

В. анеуплоидия

С. полирлоидия

Д. делеция

Е. дупликация

98. Анеуплоидияның пайда болу себебіне жатады

А. ген шығ ыны

В. ген дупликациясы

С. хромосома аймағ ының жылжуы

Д. І анафазаның мейозы кезінде хромосомалардың айырмашылығ ы

Е. п + 2п

99. Геномды мутация тү рлері

А. анеуплоидия, полиплоидия

В. инверсия, транслокация

С. кроссинговер, хиазма

Д. транзиция, полиплоидия

Е. делеция, дупликация

100. in vitro торларының метаболиялық белсенділігі анық талады:

А. мутациялық ө згерістермен

В. ақ уыздардың жалпы пулымен жә не ферментті қ ұ раушылармен

С. культивирлеу режимімен

Д. транспозонды қ ұ рылымымен

Е. ген дупликациясымен