Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
ХУРИМАЙ ҮРЕЭЛНҮҮД
⇐ ПредыдущаяСтр 2 из 2
|
|
| Тү рэл садан нү хэдө ө Хү ндэтэйгө ө р угтаарай, Холо ойрын айлшадтаа Халуухан сайтай һ уугаарай. Нү хэсэһ эн нү хэртө ө Ниисэтэйхэн байгаарай, Хү дэлһ эн ажалдаа Хү ндэтэйхэн ябаарай. Ажаллаһ ан газартаа Амжалтатай ябаарай. |
* * *
| Альган дээрээ ү ргэжэ ябаһ ан Абаяа һ анажа ябаарай, Алтатай зө ө ритэй боложо, Аша, гушаяа нэрлү ү лээрэй. Ү бэр дээрээ ү ргэһ эн Эжыгээ һ анажа ябаарай, Эжэл нү хэртэеэ Эбтэй амгалан жаргаарай. |
* * *
| Тү рэһ эн гараһ ан гуламтаяа Тү шэн, эрьен ябаарай, Тү рэл садан нү хэдө ө Хү ндэтэйгө ө р угтаарай, Хадам аба, эжыгээ Хайрлахадажа ү ргө ө рэй. |
* * *
| Хү нэй хажууда зэргэлхэ хү бү ү тэй болоорой, Хү лэгэй хойно жороолхо унагатай ябаарай. |
* * *
| Абдар соохи бараагаа Элээжэ, эдлэжэ ябаарай, Ү хэг соохи эдеэгээ Эдеэшэгээр шанаарай, Бууһ ан айлшадые ү ү дэндэ угтаарай, Мордоһ он айлшадые шиидхэжэ гаргаарай. |
* * *
| Хаяагаа халан һ уу, Хадам эжытэеэ зохин һ уу. |
* * *
| Хадамай холо газарта Эхэеэ һ анажа ябаарай, Бэрхэшээлтэй сагай болоо һ аань, Эсэгэеэ һ анажа ябаарай. |
* * *
| Алтан дэлхэйн нюрган дээрэ Ажабайдал бэлэглэһ эн Аба, эжы хоёрһ оош Ү нэтэй юумэн байхагү й, Ү е наһ андаа һ анажа ябаарай! |
* * *
| Ороһ ониие угтажа, Гараһ аниие ү дэшэжэ, Урдуураа гараһ аниие ундалуулжа, Хойгуураа гараһ аниие хү ндэлжэ ябаарай! |
* * *
| Ошоһ он газартаа олон боложо, Байһ ан газартаа баян боложо, Хододоо һ айн ябажа, Энхэ амгалан жаргаарай! |
* * *
| Зондо хэлсү ү лэнгү й, Золтой жаргалтай Бэри гү ү лэжэ ябаарай. Эрын ухаанда абтангү й, Эхэнэрэй дээжэ Эрхим гү ү лэжэ ябаарай! |
* * *
| Хара торго хадхан ошоорой, Хадам баабайдаа мү ргэн ошоорой. Хү хэ торго хү шэн ерээрэй, Хү рьгэн хү бү ү ндэ мү ргэн ошоорой! |
* * *
| Долоон ханатай гэрые Добо газарта бодхоожо, Долоо, найман хү бү ү дэй Эхэнь боложо жаргаарай! |
* * *
| Бадма сэсэгэй дэльбэ зө ө лэн, Басаган ү риин гар зө ө лэн гэһ эн ёһ оор Гурбан зө ө лэнө ө р эхэ, эсэгэеэ ү ргэжэ ябыш даа. |
* * *
| Улаагшан ү неэнэй ерэхэдэ, Һ уулга барин угтаарай. Ураг эльгэнэй ерэхэдэ, Уураг улаан сайгаар угтаарай. |
* * *
| Бии бэлигтэй, дү ү рэн хэшэгтэй, Дутуугү й хү сэд, дундагү й дү ү рэн, Унтаршагү й унайтай, залиршагү й залитай, Олон зоной дунда Тэгшэ һ айн айл гэлсү ү лжэ ябагты. |
* * *
| Гэр бү лэ боложо, Гуламтатай болобот. Залуухан айл боложо, Заһ алтай болобот. Ү глө ө бү ри утаа бурьюулха, Ү дэр бү ри зониие хү ндэлхэ Айл бү лэ боложо, Бууса заһ аба гээшэт. |
* * *
| Зандан модон мэтэ оройһ оо дэлгэржэ, Ганга мү рэн мэтэ оёорһ оо дэлбэржэ, Хү хэ мү нхэ тэнгэри мэтэ, Хү рьһ этэ алтан дэлхэй мэтэ, Айхын аюулгү й баатар мэтэ, Алдахын гэнэгү й хубилгаан мэтэ, Хотоороо дү ү рэн малтай боложо, Хоймороороо дү ү рэн ү хибү ү дтэй боложо, Аша, гушаяа хаража, Амгалан жаргал эдлэжэ, Ү ндэр ехэ наһ атай Ү бгэн, хү гшэн болохотнай болтогой! |
* * *
| Ү рхө ө ртнай наранай туяа орожо байг, Ү ү дээртнай ү бгэд хү гшэд орожо байг, Хойгуураа гараһ ан хү ниие хонуулжа, Урдуураа гараһ ан хү ниие ундалуулжа, Ерэһ ые баярлуулжа һ уугаарайгты. |
* * *
| Ү реэ унагантнай морин болог, Ү ри хү ү гэдтнай хү н болог. Энхэ жаргалтай, мү нхэ нэрэтэй, Баян бэлигтэй, дү ү рэн хэшэгтэй һ уугаарайгты. |
* * *
| Найман Намсарайдал баян бологты, Найдан шү тө ө ндэл ү нэр бологты. |
* * *
| Дэлхэйн хэшэгээр баян боло, Дээдын ү реэлээр ү нэр боло. |
* * *
| Сэргэһ ээш агтын жолоо бү таһ араг, Богоһ оһ оош хү нэй хү бү ү н бү таһ араг. |
* * *
| Уужам тоонто нютагтаа, Ү лзы һ айхан дайдадаа Улаан нараяа угтажа, Удаан жаргал эдлэгты. |
* * *
| Эрдэниин хатууе эдлэжэ, Эрдэмэй мэргэниие һ омолжо, Булаг шэнги мү нхэ эдеэтэй, Бута мэтэ олон малтай, Гуламта хотоймо ү нэр, Губи хотоймо баян, Шаргал уужам дэлхэй дээрэ Шадал тамир ехэтэй, Нюур урихан, нюрга бэхитэй, Зуун наһ атай болотороо Зуд, зоболон ү зэнгү й, Золтой, жаргалтай ажаһ уухатнай болтогой! |
* * *
| Торго эсхэхэ басагатай, Тө ө лэй хү ндэхэ хү бү ү тэй, Ерэхэдэмнай ехэ боложо, Ороходомнай олон боложо, Харанхыда хаража ядахагү й, Һ анаһ андаа хү рэжэ, Һ арбайһ анаа адхаха ү ритэй, Тогоондо багтахагү й тө ө лэй табижа, Тооложо барахагү й ашанартай боложо байгты! |
* * *
| Эдижэ байһ ан эдеэгээр таһ алдангү й байгты, Эдлэжэ байһ ан зө ө реэр дуталдангү й байгты. Тү лижэ байһ ан галаа залираангү й һ уугты, Тү рэл һ айхан нютагтаа жаргажа һ уугты. |
* * *
| Ү ри хү ү гэдээ ү ргэжэ, Уг удамаа ү ргэлжэлү ү лэгты. Аба эжыгээ хү ндэлжэ, Алдартань хү ргэгты. Алтан тү рэеэ найрлажа, Аша гушаяа эрхэлү ү лэгты. |
* * *
| Алта мү нгө ө арадаа ү ргэлжэ ябагты. Аша гушаяа ү бэр дээрээ ү ргэжэ ябагты. |
* * *
| Алта мү нгө ө рө ө бэшэ, Ажал хэрэгээрээ суурхагты. Айл аймагаа хү ндэлжэ, Айлшадаар бү таһ алдагты. Элү ү р энхэ һ уудалтай, Элбэг дү ү рэн байдалтай, Ү ргэн тэнюун гуламтатай Айл боложо һ уугты. |
* * *
| Эбдэршэгү й эбтэй, Һ алашагү й дуратай, Ута наһ а наһ алжа, Удаан жаргал эдлэжэ, Амгалан жэгдэ, тэгшэ һ айхан Һ уухатнай болтогой! |
* * *
| Ү ргэһ энтнай хү н болог, Ү дхэһ энтнай мал болог. |
* * *
| Наран мэтэ мандан, Набша мэтэ дэлгэрэн һ уугты. Ү рхө ө ртнай ороһ он наран туяа ү гэг, Ү ү дээртнай ороһ он ү бгэд ү реэл хэлэг. |
* * *
| Буян хэшэгтэй ханилжа, Уян сэдьхэлтэй ябагты. Хатуу зориг барижа, Хамаг бэрхэшээл дабагты! |
* * *
| Аха заха зоноо Хү ндэлжэ хододоо һ урагты, Эхэ эсэгын захяае Эдлэжэ дү ү рэн ябагты. |
* * *
| Урда хормойгоо аша гушанартаа гэшхү ү лээрэй, Хойто хормойгоо хони хурьгадтаа гэшхү ү лээрэй. |
* * *
| Хоймор дээрээ хоёр хушуу ү ри ү дхэ, Хотон дээрээ табан хушуу мал ү дхэ. |
* * *
| Ү дэр бү ри юрө ө л баярые дуулажа байгаарай, Һ ара бү ри һ айн заяа оршожо байгаарай, Найман Намсарай мэтэ баян болоорой, Найдан шү тө ө н мэтэ ү нэр болоорой, Адуугаа танишагү й баян болоорой, Ашаяа танишагү й ү нэр болоорой. |
* * *
| Хү нэй хү бү ү н богоһ ыетнай элээг, Хү лэгэй унаган сэргыетнай элээг. |
* * *
| Хада гэшхэбэб гэжэ, Халюу гэшхэжэ ябаарай. Бута гэшхэбэб гэжэ, Булга гэшхэжэ ябаарай. |
* * *
| Ү ргэн дэлхэйн ү ргэмжө ө р Ү лзы һ айхан һ уугаарайгты, Ү ндэр тэнгэриин эбигээлээр Ү нгэ һ айхан һ уугаарайгты. Гал ехэ гуламтыемнай сахижа, Гарал ехэ угыемнай залгажа, Ү ргэн дэлхэй эхэдээ ү ргэгдэжэ, Сэбэр һ айхан шарайтаниие, Сээжын ехэ ухаатаниие Эсэгэлхэ болооройгты, Һ ү р ехэ зоргтониие, Һ ү лдэ ехэ заяатаниие Нагасалха болооройгты. Эдеэнэй һ айханиие эдижэ, Ү нгэ һ айхан ябаарайгты, Эдэй һ айниие эдлэжэ, Энхэ мэндэ ябаарайгты. |
* * *
| Тү лиһ эн галтнай Тү мэн жэлдэ бадаруужаг, Тү рэл ногоон дайдадаа Тү мэн боложо һ уугаарайгты. Гэртэтнай наранай толон хододоо задараг лэ, Сэдьхэлдэтнай бэлигэй дээжэ хэтэдээ задараг лэ! |
* * *
| Хү ндэтэ........ хоёр! Эжы абатнай, айл хотонтнай Та хоёройнгоо хү сэл зориг дэмжэжэ, Хотоймо ехэ хурим, Нахиима ехэ найр хэжэ, бултыемнай баясуулан байнал. “Хү нэй басаганай зол – харида" гэдэгээр ..... хү нэй нү хэр болобош. Ү лбэр хү ниие аргалаад, Ү нэтэй һ айхан сэдьхэлтэй, Ү гы юумые бии болгодог Ү нэр арьбан гартай Зохидхон бэри гэлсү ү лээд, Зондоо хү ндэтэй ябаарай. |
* * *
| Хү ндэтэ ү ринэрнай, бэе бэедээ этигэлтэй ябагты. Бэжэр мү нгэн сэргэдэтнай Бууһ ан айлшадаа угтажа, Буян хэшэг арьбадхан, Баян бардам айл болон жаргагты. |
* * *
| Ү еынгө ө нү хэдэй ерэхэдэ, Ү ү дэеэ сэлин угтаарайгты, Һ онин ү гын эхиндэ Һ айхан хэрэг арьбадхаарайгты. |
* * *
| Табан хушуун малтнай тарган, Тараг, айрагтнай билтаржа байг, Һ ү ри ү бһ энтнай элбэг, Һ ү, тарагтнай билтаржа байг. |
* * *
| Намда табиһ антнай наян болог, Зондо табиһ антнай зуун болог. |
* * *
| Хадаһ аа наашаа харгытай байгты, Хаанһ аа наашаа урагтай һ уугты. |
* * *
| Шү ү дэртэ норохогү й годоһ о оёгты, Хаанһ аа наашаа урагтай һ уугты. |
* * *
| Халюун малгай хиидхү ү лжэ, Хэшэг буян тогтоожо ябаарайгты, Хү гшэн наһ атаниие хү ндэлжэ, Хү ү гэд багашуулые хайрлажа ябаарайгты. Булган малгай хиидхү ү лжэ, Буян хэшэг дэлгэжэ ябаарайгты, Бү хы шадалаа гаргажа, Бү гэдэ олондоо хү реэлэгдэжэ ябаарайгты. |
* * *
| Аянда ябабал олзотой, Анда ябабал, ганзагатай ябаарай, Аба эжыдээ ашатай, Аха дү ү дээ хайратай ябаарайгты. |
* * *
| Ахай абгайнараа хү ндэлжэ, Арай багашуулые хү тэлжэ, Адар шангаар хашхарангү й, Аали номгон ябаарай. Багашуулда ахань боложо, Ехэшү ү лдэ дү ү нь боложо, Эгэшэб гэжэ энхэржэ, Дү ү б гэжэ дү нгэжэ ябаарай. |
* * *
| Алтан наранай туяагаар гаража, Арбан табанай һ арын гэрэлээр гаража ябагты. Талын сэсэг шэнги сарюун, Хадын уһ ан шэнги арюун ябагты. Далай шэнги долгилжо, Дайда шэнги сэсэглэжэ ябагты! |
* * *
| Булагай уһ андал адли Тунгалаг сэдьхэлтэй, Булад эритэдэл адли Хурса ухаатай ябаарайгты. Удхалан хэлэжэ, Уянгалан дуулажа, Һ айн һ анаатай, Һ айхан сэдьхэлтэй ябагты. |
* * *
| Ү дэр бү хэндэ жаргалай һ айханиие ү зэжэ, Ү глө ө бү хэндэ наранай һ айханиие хаража, Урда һ айхан хормойетнай Аша, зээнэртнай гэшхэжэ, Хойто һ айхан хормойетнай Хони, ямаадтнай гэшхэжэ, Элү ү р энхэ, зол жаргалтай, Эбтэй эетэй хү ү гэд, зээнэрээрээ Ү лзы хэшэгтэй ү нэр баян, Ү ндэр наһ атай, ү бшэ зоболонгү й, Аша зээнэр – амтатай гэлдэн, Амгалан тэнюун ажаһ уугыт даа! |
* * *
| Мү нгэн шэнги мү нхэ нэрэтэй, Мү шэн шэнги мү нхэ солотой, Тү мэн зоной тү рү ү ябаарайт, Олон зоной орой ябаарайт. |
* * *
| Уула шэнги ү ндэр ухаатай, Далай шэнги номин зү рхэтэй, Холые хаража бү һ элэн тойрохо Бэрхэ хү бү ү д, басагад болооройт! |
* * *
| Худан ехэ уһ атай, Хуудам ү ргэн талатай, Хамтын баян ажалтай, Хани олон нү хэдтэй, Ү ндэр сагаан байшантай, Ү нэр золтой һ уугаарайт. |
* * *
| Хү н ехэ ахамадаа Хү ндэлжэ ябагты, Холын замда гарахадаа – Хошон ү гыень һ анажа ябагты, Ү нэтэ шухаг һ ургаалаа Ү ри бэедээ дамжуулжа ябагты! |
* * *
| Ү глө ө бү ри наранай гарахые угтажа, Ү дэр бү ри ажалай амжалта туйлажа. Ү бгэд хү гшэдө ө улам ехэ хү ндэлжэ, Ү етэн нү хэдтө ө улам ехэ хү ндэтэй. Ү ри хү ү гэдээ ү нэр баян ү ргэжэ, |
* * *
| Урдуураа гараһ ан айлшадые ундалуулжа, Хойгуураа ябаһ ан айлшадые хонуулжа, Ута наһ атай, Удаан жаргалтай ябыт даа. Алтан сэргэ бодхоожо, Агтын туруу унажа, Худа урагудаа угтажа байгты, Тү рэдэ нэрэтэй, Тү мэндэ суутай Арадтаа алдартай, Сэдьхэл дү ү рэн, Сэбэр һ айхан ябагты! Ү ри хү ү гэдээ ү ргэн һ ургажа, Ү нэр баян ажаһ уугты, Ү ндэр зэргэдэ тэдэнээ хү ргэжэ, Ү тэлхэ наһ андаа золтой жаргагты! |