Тақырыбы: Excel бағдарламасы. Функциямен жұмыс. Матрицаларды өңдеуде Excel функцияларын қолдану

Функция шеберiн шақ ыру ү шiн: С аймандар панелiнде арнайы батырма - функция шеберi бар. Функция шеберiн шақ ыру арқ ылы Excel стандартты функциялар тiзiмiн оқ уғ а жә не қ олдануғ а мү мкiндiк бар.

Матрицалармен жұ мыс iстеуге арналғ ан Excel–дiң стандартты функцияларын оқ ып-ү йрену арқ ылы матрицаның анық тауышын табу, санғ а кө бейту, транспонирлеу, екi матрицаның қ осындысын, айырмасын, кө бейтiндiсiн табу, керi матрицаны табу жұ мыстарын автоматтандыруғ а болады.

Матрицалармен жұ мыста қ олданылатын стандартты функциялар:

· МОПРЕД - матрицаның анық тауышын табу;

· ТРАНСП - матрицаны транспонирлеу.

· Матрицаны транспонирлеу - оның бағ ан элементтерiн жолғ а, ал жол элементтерiн бағ анғ а орналасатындай етiп ауыстыру;

· МОБР - матрицағ а керi матрицаны табу. Матрицағ а керi матрицаны табу ү шiн, алдымен матрицаның анық тауышын табу қ ажет;

· МУМНОЖ - екi матрицаны кө бейту.

1 тапсырма

х =1, 2, y =3 жә не z =1, 5 болғ анда, тө мендегі формулалардың сандық мә ндерін есептең іздер:

1) , 2) , 3) ,

Ә дістемелік нұ сқ ау

А1 ұ яшығ ына “Формулалар бойынша” мә тінін енгізің із. А2 ұ яшығ ына – х, В2 ұ яшығ ына – у, С2 ұ яшығ ына – z айнымалыларын енгізің іздер. А3 ұ яшығ ына x -тың мә нін, B3 ұ яшығ ына y -тің мә нін, C3 ұ яшығ ына z -тің мә нін енгізің іздер. A5, A6 жә не A7 ұ яшық тарына формулаларды енгізің із. Мысалы, бірінші формула бойынша есептеу ү шін А5 ұ яшығ ына =1+A3+A3^2+A3^3 формуласын кірістіру керек.

15.1 - сурет. Кестені толтыру

2 тапсырма Матрицаның анық тауышын табу.

А=

Берiлген матрицаның анық тауышын табу керек.

Ә дістемелік нұ сқ ау.

1.1. Жаң а жұ мыс кiтабын ашың ыз.

1.2. Кестенiң B2: G7 ұ яшық тар блогына А матрицасының элементтерiн енгiзiң iз.

1.3. Кө рсеткiштi матрицаның анық тауышы жазылатын К3 ұ яшығ ына орналастырың ыз.

1.4. Функция шеберiн шақ ырың ыз.

1.5. Функция шеберiнiң МОПРЕД функциясын шақ ырың ыз.

1.6. Экранда пайда болғ ан МОПРЕД сұ хбаттық терезесiнiң Массив ө рiсiне А матрицасының орналасу облысын енгiзiң iз.

1.7. ОК тү ймесiн шертiң iз.

1.8. Жұ мыс кiтабының 1-бетiне “Анық тауыш” атауын берiң iз.

3 тапсырма Матрицаны санғ а кө бейту.

А=

Ә дістемелік нұ сқ ау.

А матрицасын 14 санғ а кө бейту керек.

1. Жұ мыс кiтабының 2-бетiн ашың ыз.

2. Кестенiң B3: G8 блогына А матрицасының элементтерiн енгiзiң iз.

3. Нә тижелiк В матрицасы элементтерiнiң орналасу облысын, яғ ни B12: G17 блогын белгiлеп алың ыз.

4. Формула қ атарына =14*B3: G8 формуласын жазып, Shift+Ctrl+Enter пернелер комбинациясын басың ыз.

5. Бетке “Санғ а кө бейту” атауын берiң iз.

4 тапсырма Матрицалардың қ осындысын (айырмасын) табу.

A=

B=

А жә не В матрицаларының қ осындысын табу.

1. Жұ мыс кiтабының 3-бетiн ашың ыз.

2. B3: F8 блогына А матрицасының, ал B11: F16 блогына В матрицасының элементтерiн енгiзiң iз.

3. Нә тижелiк матрицаның элементтерi орналасатын облысты белгiлең iз.

4. Формула қ атарына =B3: F8+B11: F16 формуласын жазып, Shift+Ctrl+Enter пернелер комбинациясын басың ыз (5.3 сурет).

5. Бетке “Қ осу” атауын берiң iз.

6. А жә не В матрицаларының айырмасын табың ыз.

5 тапсырма Матрицағ а керi матрицаны табу.

А=

Ә дістемелік нұ сқ ау

1. B3: G8 блогына матрица элементтерiн енгiзiң iз;

2. Матрицаның анық тауышын есептеп, G12 ұ яшығ ына жазың ыз.

3. Керi матрица элементтерi орналасатын облысты белгiлеп алың ыз.

4. Функция шеберiн шақ ырып, МОБР функциясын орындаң ыз.

5. МОБР терезесiнiң Массив ө рiсiне керi матрица элементтерi орналасқ ан облысты жазып, Shift+Ctrl+Enter пернелер комбинациясын басың ыз.

6. Бетке “Керi” атауын берiң iз.

6 тапсырма Тө менде берілген кестені толтырың ыздар:

4 тоқ сандағ ы сү т тағ амдарының сатылу кестесі

Ә дістемелік нұ сқ ау

Функция шеберінің кө мегімен СРЗНАЧ(...) жә не СУММ(...) функцияларын таң дап, ә р тағ амның ү ш айдағ ы орташа бағ асы мен айлардағ ы сү т тағ амдарының бағ аларының қ осындысын есептең іздер.