Жартылай өткізгішті түрлендіргіштердің энергетикалық көрсеткіштерін жоғарылату әдістері.

Жартылай ө ткізгішті тү рлендіргіштердің негізгі кемшіліктері қ арастырылғ ан: тө менгі қ уат коэффициенті жә не қ озғ алтқ ыштарда олардың орамдарынан ө тетін токтарда жоғ арғ ы гармоникалық болғ андық тан жоғ арғ ы шығ ындар. Жартылай ө ткізгішті тү рлендіргіштердің энергетикалық кө рсеткіштерін жоғ арылату бойынша барлық белгілі қ ұ ралдар жә не ұ сыныстар осы кемшіліктерді жолағ а немесе басуғ а арналғ ан. Қ озғ алтқ ыштар орамдарында шығ ындарды тө мендету (2.22) жә не (2.24) ө рнектерден жоғ ары гармоникалық токтар ү шін оларды шектеудің екі тү рі бар екені кө рініп тұ р: жоғ арғ ы гармоникалық кернеулердің амплитудаларын азайту жә не қ озғ алтқ ыш орамдарының тізбектерінде индуктивті кедергілерді кө бейту.

Индуктивті кедергіні жасанды тү рде кө бейту тек тұ рақ ты ток тізбектерінде ғ ана қ олданылады. Тү зеткіштер ү шін индуктивті сү згілерді есептеу ә дістемесі [7]-де келтірілген. Тү рлендіргіштердің айнымалы токтары жағ ында токтар пулсациясын тегістеу ү шін реактивті элементтерді қ осу олардың тиімділігі аз болғ андық тан қ олданылмайды.

Сондық тан айнымалы токтың қ озғ алтқ ыштарының орамдарында жоғ арғ ы гармоникалардан шығ ындарды азайтудың жалғ ыз амалы ретінде тү рлендіргіштердің кірісінде токтарды немесе кернеуді қ алыптастыру болады.

Фазалардың саны (2.21)-ге сай ұ лғ айғ ан кезде тө менгі ретті номерлері бар жоғ арғ ы гармоникалық қ ұ раушылар жоғ алады. Бұ л екі есе ә сер береді: жоғ арғ ы гармоникалық тың амплитудалары азаяды жә не қ озғ алтқ ыштың орамдарының индуктивті кедергілері ұ лғ аяды.

Шим белге тү рлендіргіштерде АД орамдарында синусоидалы токтарды қ ұ руғ а болады.

Фаза санының жә не шим тү рлендіргіштерінің санының кө беюі ә мбебап ә дістер болып табылады.

Электржетектің қ уат коэффициентін кө теру.

Энергетикалық кө рсеткіштердің анализі кезінде фазалы басқ аруы бар тү рлендіргіштердің тө менгі қ уат коэффициентіне кө ң іл аударылды. Ол А басқ ару бұ рышына тә уелді. Сондық тан тү рлендіргіштер басқ арудың мү мкін болатын бұ рышпен жұ мыс істеуіне қ ол жеткізуі керек. Ол ү шін олар кернеу бойынша артық қ орсыз таң далуы керек. Себебі энергетикалық тұ рғ ыдан ол зиянды.

Соң ғ ы уақ ытта автономды интерварлары бар жиілікті тү рлендіргіштерде(жт) басқ арылмайтын тү зеткіштер қ олданыла бастады. Бұ л жт АД-ның фазалы басқ аруы бар тү рлендіргіштер базасында ПИ сияқ ты жұ мыс режимін іске асыруғ а мү мкіндік береді.

Қ уат коэффициентін жақ сарту ү шін жасанды коммутациясы бар теристорлы тү рлендіргіштер толығ ымен басқ арылатын теристорлы жә не транзисторлы тү рлендіргіштерді қ олданғ ан дұ рыс. Мұ ндай тү рлендіргіштер қ азіргі уақ ытта теориялық дайндау жә не элементарлы зерттеу сатысында тұ р.

Электр энергиясын тұ тынушылардың қ уат коэффициентін жақ сарту сондай-ақ шина тұ тынушымен жалпы арнайы қ ондырғ ыларды қ олдану арқ ылы мү мкін болады. Бұ л қ ондырғ ылар филторлы компенсациялаушы деген атқ а ие болды, себебі ол бірінші гармоникалық қ ұ раушының жиілігінде реактивті қ уатты компенсациялауды жә не жоғ арғ ы гармоникалық ты сү згілеуді қ амтамасыз етеді.

Тү рлендіргіштердің реверсивті сұ лбаларында шығ ынды тө мендету.

Мұ ндай тү рлендіргіштерде қ осымша шығ ындардың туындауы тең естіру топтарының пайда болуымен байланысты. Тең естіру токтары қ озғ алтқ ыш орамдары жоқ контурлар бойынша ө теді, сондық тан олар тиімді жұ мысты орындауғ а қ атыспай тү рлендіргіштердегі шығ ынды кө бейтеді. Бұ л шығ ындар бө лінген басқ аруы бар реверсивті тү рлендіргіштерде жоқ, ол кезде жұ мыс істемейтін комплект бекітіледі жә не тең естіру токтары ағ у ү шін тізбекті ү зеді.