Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе

Негізгі бө лім

А) Қ азақ телеком акционерлік қ оғ амы

Ә) 2005-2007жылдарғ а арналғ ан даму жоспары

Орытынды

Пайдаланғ ан ә дебиеттер

Қ азақ телеком " акционерлік қ оғ амы - Қ азақ стандағ ытелекоммуникациялық компания.

Қ азақ телеком акционерлік қ оғ амы
Тү рі	Кө пшілік (Ү лгі: KASE)
Қ ұ рылғ ан жылы
Орналасқ ан жері	Астана, Қ азақ стан
Басты адамдары	Қ уанышбек Есекеев, Бас атқ арушы директор (2010)
Саласы	Телекоммуникациялар
Айналым	142.236 миллиард тең ге (2008)
Операциялық кірісі	10.581 миллиард тең ге (2008)
Таза табыс	22.826 миллиард тең ге (2008)
Сайты	telecom.kz

1994 жылы байланыс саласынан дербес шаруашылық субъектісі ретінде бө лініп шық қ ан “ Қ азақ стан телекоммуникациясы ” ұ лттық корпорациясы негізінде 1996 жылы желтоқ санда “Қ азақ телеком” ААҚ болып қ ұ рылғ ан. Акциялардың 50 пайызы мемлекетке тиесілі. “Қ азақ телеком” телекоммуникациялардың барлық желісін – телефон станциялары мен кабельдік желілер инфрақ ұ рылымын иеленеді. Қ олданыстағ ы жабдық тарды цифрлық жабдық тарғ а ауыстыру жолымен байланыс жү йелерін жаң ғ ырту, ұ ялы, жинақ ы жә не басқ а байланыс тү рлерін енгізу жұ мысы ө рістетілген. 2001 – 05 жылдарғ а арналғ ан инвестициялардың жалпы кө л. 265 млн. АҚ Ш долларын қ ұ райды. 1995 жылдан бастап кө рсетілетін байланыс қ ызметтерінің жалпы кө лемі ұ лғ ая тү сті. 1999 жылғ а дейін оның кө л. 43 пайызғ а артып, 29, 5 млн. тең ге болды. 1999 жылы жергілікті желіге 144 мың жаң а абонент қ осылды. Телефон арналарының жалпы ұ зындығ ы 2002 жылы 186, 8 млн. арна-км, оның ішінде оптикалық кабельдерді қ олданатын арналардың ұ зындығ ы 130, 6 млн. арна-км болды. қ алааралық жә не халық ар. телефон байланысы арқ ылы сө йлесу кө лемі жылына 310 млн. арна/км-ге жуық. Ауылдық жерлерде 162 станиялары қ алпына келтірілді, 30 мың нан астам телефон іске қ осылды. ТрансАзия талшық ты-оптикалық байланыс желісінің қ азақ стандық телімі (1754 км) арқ ылы Қ азақ стан Тынық мұ хитқ а, Қ ытай мен Еуропағ а шық ты. Осындай байланыс желісінің Шымкент – Ақ тө бе – Атырау – Ресей бағ ытындағ ы батыс телімі (2500 км) салына бастады. Шымкент, Тараз, Ақ тө бе жә не Орал қ алаларында ең жоғ ары талаптарғ а сай келетін электронды станциялар іске қ осылып, республиканың қ алааралық байланыс желісін жаң ғ ырту аяқ талды. Жол қ атынасы қ иын шалғ айдағ ы жә не халық аз қ оныстанғ ан аудандарғ а байланыс қ ызметін кө рсету ү шін ДАМА ұ лттық спутниктік байланыс желісі орнатыла бастады, оның қ ұ рамына 250 станциялары кіреді, бұ л желінің қ ызметін пайдаланатын абонент саны 2 млн-ғ а жетті. “Қ азақ телекомның ” “ Kazakhstan on-lіne ” сауда таң басымен кө рсетілетін қ ызметі Қ азақ станның 18 ірі қ аласын қ амтиды. Телекоммуникацияның негізгі телімдерін жаң ғ ырту шең берінде “Интернет аймағ ы” қ ызметі кө рсетіледі. Ол телефоны мен модемді компьютері бар тұ тынушылардың Интернетті пайдалануына жол ашты. Бұ л жү йені жетілдіру мақ сатымен 1999 “Қ азақ телеком” ө з абоненттеріне “ Қ азақ стан Интернеті ” атты жаң а қ ызмет ұ сынды. 2000 жылдың ортасына қ арай Интернетті пайдаланушылардың саны 20 мың ғ а жетті. 1999 жылдан Қ азақ станның барлық облысы орталық тарында, қ алалары мен аудандарында ә мбебап таксофондар орнатылды. Осы жылы қ алааралық телефон станцияларын толық цифрлау бағ дарламасы аяқ талды. Ақ тө бе, Тараз, Оралда қ азіргі заманғ ы қ алааралық автоматтандырылғ ан телефон станциялары іске қ осылды. Алматы мен Астанада қ алааралық коммутациялық орталық тарының салынуы Қ азақ станның басқ а ұ лттық телекоммуникация желілерімен байланыс ұ йымының халық аралық қ ағ идаттарына кө шуге мү мкіндік берді. Барлық облыстардағ ы қ азіргі заманғ ы қ алааралық автоматтандырылғ ан телефон станциялары халық аралық коммутация орталық тарына қ осылды. Ел тұ рғ ындарының бү кіл дү ние жү зімен сандық телефон байланысы жолғ а қ ойылды.

Акционерлері

· 45, 90 % - Самұ рық -Қ азына^[1]

· 15, 20 % - Bodam B.V. (Амстердам)

· 13, 90 % - Bank of New York

· 6, 70 % - Қ азкоммерцбанк

· 18, 30 % - басқ алары

Еншілес кә сіпорындары

K-Cell

· 51 % Fintur Holdings B.V.

· 58.55 % TeliaSonera

· 41.45 % Turkcell

· 49 % Қ азақ телеком

" Қ азақ телеком" акционерлік қ оғ амын дамытудың
2012-2014 жылдарғ а арналғ ан жоспары

1-бө лiм. Ұ лттық компанияның жай-кү йі жә не
даму перспективалары туралы баяндама

1. Кiрiспе

" Қ азақ телеком" ұ лттық акционерлік компаниясы Қ азақ стан Республикасының бү кiл аумағ ына кең кө лемдегi байланыс қ ызметiн ұ сынатын, ұ лттық ауқ ымда қ ұ рылатын акционерлік қ оғ амның жарғ ылық қ орына мемлекеттік ө ң iрлiк жә не мамандандырылғ ан телекоммуникация кә сіпорындарының мү лкiн беру жолымен " Қ азақ телеком" ұ лттық акционерлік компаниясын (бұ дан ә рi - " Қ азақ телеком" Ұ АК) қ ұ ру туралы" Қ азақ стан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1994 жылғ ы 17 маусымдағ ы N 666 қ аулысына сә йкес қ ұ рылды.
1996 жылғ ы наурызда мө лшерi 12, 1 млрд. тең генi қ ұ рағ ан жарғ ылық қ ор шамасында акциялардың бастапқ ы эмиссиясы тiркелдi.
Қ азақ стан Республикасы Азаматтық кодексiнiң талаптарына сә йкес " Қ азақ телеком" Ұ АК Жарғ ысына ө згерiстер енгiзiлдi, Қ азақ стан Республикасының ә ділет органдары " Қ азақ телеком" Ұ АК " Қ азақ телеком" ашық акционерлiк қ оғ амын қ айта тiркеуден (заң ды тұ лғ аны мемлекеттік қ айта тiркеу туралы 1997 жылғ ы 20 ақ пандағ ы сериясы А N 084256 куә лiгi) ө ткiздi.
" Акционерлiк қ оғ амдар туралы" Қ азақ стан Республикасының 2003 жылғ ы 13 мамырдағ ы Заң ына сә йкес акционерлiк қ оғ амғ а (бұ дан ә рi - " Қ азақ телеком" АҚ немесе Қ оғ ам) қ айта тiркеу жү ргiзiлдi. Заң ды тұ лғ аны мемлекеттік қ айта тiркеу туралы 2004 жылғ ы 1 сә уiрдегi
N 6924-1901-АҚ куә лiктi Астана қ аласының Ә дiлет департаментi бердi.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың мақ саты:
Қ азақ стан Республикасының бү кiл аумағ ында жеке жә не заң ды тұ лғ аларғ а байланыстың жалпығ а бiрдей қ ол жетiмдi қ ызметтерiн ұ сыну;
экономиканың барлық субъектiлерiнің, қ оғ амның жә не Қ азақ станның мемлекеттiк билiк органдарының ақ парат алмасудағ ы қ ажеттiлiктерiн қ азiргi заманғ ы телекоммуникациялық технологиялар негiзiнде қ анағ аттандыру.
" Қ азақ телеком" АҚ мынадай негiзгi қ ызметтердi кө рсетедi:
жергілiктi, қ алааралық, халық аралық телефон байланысы;
телеграф, телекс, деректер беру;
спутниктiк байланыс;
сым арқ ылы радиохабар тарату;
байланыс арналарын жалғ а беру.
" Қ азақ телеком" АҚ жарғ ылық капиталының мө лшерi бiр акция ү шiн ә рқ айсысының номиналы 1000 тең ге болатын 10 922 876 жай акцияларды (дауыс беретін) жә не 1 213 653 дауыс бермейтiн артық шылық ты акцияларды қ ұ райды.
Дауыс беру қ ұ қ ығ ынсыз артық шылық ты акциялардың ү лесi жарғ ылық қ ордың 10 пайызын қ ұ райды. Артық шылық ты акцияларғ а иелiк ететiн акционерлердiң дивидендтер алу жә не Қ оғ амды тарату кезiнде артық шылық тары бар.
Акциялардың мемлекеттiк пакетi 50 пайызды қ ұ райды, Central Asian Industrial Investments Holding N.V. акциялардың 30 пайызына иелiк етедi, акциялардың 10 пайызы The Bank of New York, AIG Silk Road Fund Limited, Бителеком жекеменшiк компанияларының иелігінде.
" Қ азақ телеком" АҚ - ө з қ ұ рамында мынадай оқ шауланғ ан қ ұ рылымдық бө лiмшелерi (филиалдары), орталық тандырылғ ан басқ аруы бар заң ды тұ лғ а:
14 облыстық телекоммуникация дирекциялары;
" Астанателеком" қ алалық телекоммуникация орталығ ы;
" Алматытелеком" қ алалық телекоммуникация орталығ ы;
Корпоративтік сату дирекциясы;
" Алыспен байланыс" бiрлестігi;
Радиоландыру орталығ ы;
Радиотехникалық бiрлестік;
Телекоммуникация жә не инфрақ ұ рылым объектілерiнiң қ ұ рылысы жө нiндегi дирекция;
Пайдалану-шаруашылық бiрлестiгi;
" Телеком-комплект" дирекциясы;
Мамандар бiлiктiлiгiн арттыру орталығ ы;
Магистральдық байланыс желілерi мен теледидардың N 4 техникалық торабы;
Магистральдық байланыс желiлерi мен теледидардың N 13 техникалық торабы;
" Қ азақ телеком" АҚ -тың Мә скеу қ аласындағ ы ө кілдiгi.
" Қ азақ телеком" АҚ " Алтел" АҚ -тың 50 % акциясын иеленедi, " GSM Қ азақ стан " Қ азақ телеком" АҚ " ЖШС-нда 49 % ү лестiк қ атысы бар, " Нұ рсат" ЖАҚ -тың 41, 25% акциясын иеленедi.
" Алтел" АҚ AMPS жә не СDМА стандартындағ ы ұ ялы байланыс операторы болып табылады. " Қ азақ телеком" АҚ GSM Қ азақ стан" ЖШС GSM стандартының ұ ялы байланыс қ ызметiн ұ сынады. " Нұ рсат" ЖАҚ деректер беру желiсi рыногында қ ызмет ұ сынумен айналысады.
Корпоративтік басқ арудың жаң а ү лгісi акционерлiк қ оғ ам болып қ айта қ ұ рылумен бiр мезгiлде енгiзiлген болатын, соның нә тижесiнде " Қ азақ телеком" АҚ -ты басқ аруды мынадай негiзгi ү ш орган жү зеге асырады:
Жоғ ары орган - Акционерлердiң жалпы жиналысы;
Басқ ару органы - Директорлар кең есi;
Алқ алық Атқ арушы орган - Басқ арма.

" Қ АЗАҚ ТЕЛЕКОМ" АҚ ОРТАЛЫҚ АППАРАТЫНЫҢ
Ұ ЙЫМДЫҚ Қ Ұ РЫЛЫМЫ МЕН ШТАТ САНЫ

Корпоративтiк басқ арудың басты функциясы " Қ азақ телеком" АҚ жұ мысын тұ тастай алғ анда акционерлер мен қ оғ ам мү ддесiне ұ йымдастырудан тұ рады. " Қ азақ телеком" АҚ -тың жемiстi қ аржылық нә тижелерi ағ ымдағ ы жұ мыста да, елiмiздiң ә леуметтік-экономикалық дамуын сипаттайтын макроэкономикалық кө рсеткiштердiң ә серiн ескере отырып, iшкi факторларды, телекоммуникация рыногын дамытудың сыртқ ы ү рдiстерiн талдау негiзiнде ә зiрленетiн ұ зақ мерзiмдi стратегия мә селелерiнде де дер кезiнде қ абылданғ ан шешiмдермен негізделедi.
Озық ақ параттық технологияларды пайдалануғ а негізделген шоғ ырландырылғ ан есептіліктiң болуы қ аржы тә ртiбiн арттыруғ а, тұ тастай бү кiл " Қ азақ телеком" АҚ сияқ ты, оның ә рбiр филиалының да қ ызметiнiң шынайы бейнесiн назарда ұ стауғ а, қ аражатты дамудың перспективалық бағ ыттарына инвестициялауды жү зеге асыруғ а мү мкiндiк бередi.
" Қ азақ телеком" АҚ -ты стратегиялық басқ ару барлық мынадай ресурстарды:
материалдық, қ аржылық, ең бек ресурстарын, озық технологияларды тиiмдi бө лу мен пайдалануды жә не соның негiзiнде рыноктағ ы, бә секелестiк ортадағ ы тұ рақ ты жағ дайды қ амтамасыз етедi.

. Қ ызмет саласы рыногын талдау

" Қ азақ телеком" АҚ -тың бағ алауы бойынша, 2003 жылы телекоммуникация қ ызметтерiнің қ азақ стандық рыногының кө лемi 2002 жылмен салыстырғ анда 25 % ө сті жә не 110 млрд. тең геден асты. Рынок қ ұ рылымының ө згеруi ү лес салмағ ы телекоммуникация рыногы кө лемiнiң 30 % қ ұ райтын ұ ялы байланыс рыногы ү лесiнiң ө суi есебiнен болып отыр. Қ алааралық байланыс 20 % қ ұ райды, оның ү лесiнiң осы дең гейде сақ талуына кө бiнесе ұ ялы желiлерге ө се тү скен трафик маң ызы ық пал етуде. ТМД-ғ а шығ атын халық аралық сө йлесулер ү лесi 10 % қ ұ райды. Барлық қ ызмет тү рлерi кө лемiнiң ө суi фонында алыс шетелдерге қ ызметтер ү лесi қ ысқ арып, 6 % қ ұ рады. Жергiлiктi желiлер қ ызметтерi ү лесi тұ рақ ты кү йiнде қ алып отыр, ә рі 12 % қ ұ райды. Деректер беру қ ызметiнiң ү лесi жыл сайын артуда жә не 2003 жылы 7 % қ ұ рады.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың телекоммуникация рыногындағ ы ү лесi 2003 жылы кө п ө згерiстерге ұ шырағ ан жоқ жә не орта есеппен 56 % қ ұ рады.
2003 жылы " Қ азақ телеком" АҚ -тың жергіліктi байланыс рыногындағ ы ү лесi 80 %, қ алааралық байланыс 92 %, ТМД елдерiмен халық аралық байланыс 94 %, алыс шетелдермен байланыс 80 % болып бағ аланды. " Қ азақ телеком" АҚ -тың деректер беру жә не Интернет желiсi рыногындағ ы ү лесiн бағ алау 47 % қ ұ райды.
Рыноктағ ы жоғ арғ ы ү лестер кө бiнесе тарихи қ алыптасқ ан клиенттiк базаның болуымен тү сiндiрiледi. Кейбiр жергіліктi рынокта жә не корпоративтік клиенттер рыногында " Қ азақ телеком" АҚ -тың ү лесi анағ ұ рлым тө мен.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың жергiлiктi байланыс рыногындағ ы кiрiстерi ү лесiнiң бiршама азаюы байқ алуда. Бұ ғ ан абоненттерi кiрiсi жоғ ары бизнес-клиенттер болып табылатын Алматы қ. (DUCAT) жә не Ақ тө бе (" СВИМ" ЖШС), Маң ғ ыстау (" Каскортелеком" АҚ), Атырау (" KazTransComа" АҚ) облыстарындағ ы жергілiкті рыноктағ ы бө где операторлармен жергілікті желiлер рыногының дамытылуы себеп болып отыр.
Елiмiздiң телекоммуникация рыногында кейбiр ө ң ірлерде " Қ азақ телеком" АҚ желiсiмен қ атарлас жерү стi желiлерi бар iрi оператор KazTransCom қ ызметiн жү зеге асырады.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың тә уекелi бә секелестер желілерiнiң, ә сiресе жерү сті желiлерiнiң дамуына, олардың корпоративтi клиенттер жә не жеке тұ лғ алар рыногындағ ы белсендi қ ызметiне, ұ ялы байланыстың дамуына, телекоммуникация рыногын ырық тандыру процесiмен байланысты реттеушi органдардың iс-шараларына келiп тiреледi.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың бә секелестік ортасы барлық бә секелестердің рынокты белсендi тү рде жаулап алу стратегиясын ұ станғ андық тан жеткiлiктi тү рде қ атқ ылдау.

" Қ азақ телеком" АҚ -тың негiзi бә секелестерi

Ұ ялы байланысты дамыту оны " Қ азақ телеком" АҚ -тың жергiлiктi жә не қ алааралық байланыс қ ызметiн ауыстырушы қ ызмет ретiнде кө рiнуiне мә жбү рлейдi: ұ тқ ыр абоненттер саны тiркелген абоненттер санына жақ ындап келедi, ұ ялы желiлер iшiндегі трафиктiң ө су қ арқ ыны дә стү рлi трафиктiң ө сiмiнен едә уiр алда келедi, қ алааралық трафиктің орнын алмастырады.
Қ алалық жерлерде де, селолық жерлерде де " Қ азақ телеком" АҚ -тың қ ызметiн тұ тынушылар заң ды жә не жеке тұ лғ алар болып табылады.

3. 2002-2004 жылдардағ ы ө ндiрiстiк-қ аржылық қ ызметтi талдау

1. 2002 жылдың қ орытындылары

2002 жылы " Қ азақ телеком" АҚ -ты серпiндi дамыту жө нiндегі оң ү рдiстер нығ айтылды. Кө птеген жоспарланғ ан ө ндiрiстік жә не қ аржылық кө рсеткiштер артығ ымен орындалды.
2002 жылы Ұ лттық ақ параттық супермагистральдың (бұ дан ә рi - Ұ АСМ) Шығ ыс тармағ ының қ ұ рылысын салу басталды. Трассаның ұ зындығ ы 2400 км қ ұ райды. Талшық ты-оптикалық байланыс жү йесiне (бұ дан ә рi - ТОБЖ) 6 облыс орталығ ы жә не облыстық бағ ыныстағ ы 29 қ ала қ осылатын болады. Шығ ыс тармағ ының салынуы трансұ лттық транзитті ұ йымдастыруғ а жә не екi қ аланың - Астана жә не Алматының (елiмiздiң солтү стігі мен оң тү стігін) ХКО-ларын цифрлы ағ ымдармен байланыстыруғ а мү мкiндiк бередi. Бұ л ұ лттық телекоммуникация желiлерiнiң жә не халық аралық байланыстың тұ рақ ты жұ мысын ұ йымдастыру ү шiн ө те маң ызды.
Жергiлiктi желілердi жаң ғ ырту жұ мыстары жалғ астырылды. Облыс орталық тарында жә не облыстық бағ ыныстағ ы қ алаларда жалпы сыйымдылығ ы 134223 нө мiрлi цифрлы автоматты телефон станциялары (бұ дан ә рi - АТС) орнатылды.
Қ алалық телефон станцияларында (бұ дан ә рі - Қ ТС) 67147 нө мiрге арналғ ан цифрлы АТС тә жірибелік пайдалануғ а енгізiлдi. Қ алалық телефон станцияларында 39564 нө мiрге, аймақ тық желiде - 27512 нө мiрге арналғ ан цифрлы ATC-тар iске қ осылды.

2003 жылғ ы 1 қ аң тарғ а НТА саны 2081858 нө мiрдi (2001 жылмен салыстырғ анда 6, 8 % ө сiм), оның iшiнде Қ ТС бойынша - 1 716 879 нө мiрдi (5, 5 % ө сiм), CTC бойынша - 364 979 нө мiрдi (12, 9% ө сiм) қ ұ рады.
Қ азақ стан Республикасы бойынша телефон тығ ыздығ ы 100 тұ рғ ынғ а шақ қ анда 14 нө мiрдi, оның iшiнде Қ ТС бойынша - 20, 4 нө мiрдi жә не СТС бойынша - 5, 7 нө мiрдi қ ұ рады.
2002 жылы желілi шаруашылық ты кең ейте отырып координатты станцияларды M-200 ү лгісiндегi цифрлы станцияларғ а ауыстыру жолымен 56 ауылдық АТС жаң ғ ыртылды. Сө йтіп, ауылдағ ы цифрлы станциялардың жалпы саны ө ткен жылмен салыстырғ анда 2 есеге кө бейдi.
Шағ ын жаң ғ ырту қ ұ ралдарымен толық тай жабдық тау жолымен ATСК-50/200 ү лгісiндегі ауылдық АТС-тың 351 абонентiнiң қ алааралық желiге шығ уы қ осымша қ амтамасыз етілді.
DAMA (Demand Assigned Multiple Access) талабы бойынша арналар ұ сына отырып кө пстанциялық қ ол жеткiзу технологиясы бойынша ауылдық жә не қ атынауы қ иын аудандар ү шiн байланыстың спутниктiк желiсiнiң қ ұ рылысы жалғ астырылды. 2002 жылы 30 DAMA станциясы монтаждалды. Спутниктiк желiнiң жалпы сыйымдылығ ы 2004 жылғ ы 01 қ аң тарғ а 230 станцияны қ ұ рады, оның iшiнде 195 шалғ айдағ ы ауылдық елдi мекендерге тиесілі.
2002 жылы " Қ азақ телеком" АҚ уақ ыт бойынша есептеудi жаппай енгiзу жө нiндегі жұ мыстарды жалғ астырды. Тараз, Ө скемен, Орал, Павлодар, Ақ тау, Петропавл, Атырау, Қ останай жә не Кө кшетау қ алаларындағ ы ұ қ сас ATC-тың уақ ыт бойынша есептеу жабдық тары тә жiрибелiк пайдалануғ а қ абылданып алынды.
2002 жылы ө нiмдердi сатудан тү скен кiрiс 56804, 4 млн. тең ге сомасында немесе жоспардың 105, 6 % болып есептелді. 2001 жылмен салыстырғ анда 23, 8 % ө сiммен жоспардан тыс 3 027, 6 млн. тең ге алынды. Кiрiстер жоспары ө ткен жылғ ыдан да арта тү сiп, телекоммуникация қ ызметтерiнiң барлық тү рлерi бойынша қ амтамасыз етілді.
Кiрiстер қ ұ рылымындағ ы ең кө п ү лестi қ алааралық жә не халық аралық телефон байланысы алады - 63%. Осы қ ызметтер тү рi бойынша жоспардың артық орындалуы 7, 5%-ғ а немесе 2001 жылмен салыстырғ анда 24, 7 % ө сiммен 2 493, 6 млн. тең геге қ амтамасыз етілдi.
Жергілiктi телефон байланысы бойынша ұ сынылғ ан қ ызметтерден тү скен кiрiс кө лемi жоспарғ а қ арағ анда 473, 2 млн. тең геге
(104, 5 %), желi абоненттерiнiң 1, 8 есеге, телефон орнатудың 33, 1%-ғ а ө сiмi бойынша жоспардың артығ ымен орындалуы есебiнен ұ лғ айды. Кiрiстер ө сiмi 2001 жылғ а қ арай 111, 3% қ ұ рады.
2002 жылы операциялық қ ызмет шығ ындары 43 951, 4 млн. тең ге сомасында есептелді, бұ л жоспардағ ыдан 5, 2 % артық.
Негiзгi қ ызметтен тү скен кiрiс " Қ азақ телеком" АҚ бойынша тұ тастары алғ анда 2001 жылғ ымен салыстырғ анда 9, 3 % ө сiммен 12 852, 9 млн. тең ге сомасында есептелді.
Таза кiрiс 2001 жылғ ымен салыстырғ анда 40, 6 % жә не жоспардан 40, 9% жоғ ары ө сiммен 12 147, 2 млн. тең ге сомасында алынды.
Бiр жұ мыс iстеушiге шақ қ андағ ы кiрiс 19, 1 % ұ лғ айды жә не 1 764, 5 мың тең генi қ ұ рады.
2002 жылы жұ мыс iстеушiлердiң орташа тізімдік саны 32193 адамды қ ұ рады жә не 2001 жылғ а қ арағ анда 3, 3 % ұ лғ айды.
Орташа тiзiмдiк сан ауылдық байланысты қ алпына келтiру жө нiндегi бағ дарламаның iске асырылуына жә не ө ндiрiстiң кең еюiне (атап айтқ анда, желілi-кә бiлдiк шаруашылық қ а техникалық қ ызмет кө рсету, Батыс ТОБЖ-ның пайдалануғ а берiлуi, сату орталық тарының кең еюi) байланысты ұ лғ айды.
Негiзгі реттелетін қ ызметтерге тарифтердi арттыру жү ргiзiлген жоқ.
2002 жылы Қ азақ стан Республикасының мемлекеттік бюджетiне салық жә не бюджетке тө ленетін басқ а да тө лемдер тү рінде 13194, 5 млн. тең ге тө ленді, оның iшiнде корпоративтiк табыс салығ ы 2924, 9 млн. тең генi, ә леуметтік салық - 2455, 1 млн. тең генi, Қ Қ С - 3830, 1 млн. тең генi, Қ азақ стан Республикасы аумағ ына ә келiнетiн тауарларғ а Қ Қ С - 1947, 4 млн. тең генi қ ұ рады. Бұ дан басқ а, 2002 жылы 2001 жылғ ы қ ызмет қ орытындысы бойынша акциялар мемлекеттiк пакетiне дивидендтер 946, 5 млн. тең ге мө лшерiнде бюджетке енгiзiлдi.

2. 2003 жылдың қ орытындылары

Ағ ымдағ ы кезең де желiде 191780 НТА орнату жұ мысы жү ргiзiлдi, оның iшiнде Қ ТС - 132714, СТС - 59066. HTA таза ө сiмi ағ ымдағ ы кезең де 146388 бiрлiктi қ ұ рады, оның iшiнде Қ ТС - 102203, СТС бойынша - 44185.
" Қ азақ телеком" АҚ ө з қ аражаты есебiнен бұ рын телефондандырылмағ ан 536 елдi мекендi телефондандырды.
2003 жылдың аяғ ына қ арай НТА саны 2 228 мың бiрлiктi қ ұ рады.
Смарт-карталарда жұ мыс iстейтiн ә мбебап таксофондар желiсi 642 бiрлiкке кең ейдi.
2003 жылы қ алааралық, халық аралық телефон трафигi 1545, 5 млн. минутты, оның iшiнде мынадай бағ ыттар бойынша: Қ азақ стан Республикасы - 1418, 5 млн. минутты (ұ ялы байланыс операторларына 271, 3 млн. минут трафигін қ оса алғ анда), ТМД мемлекеттерi бойынша - 113, 9 млн.минутты, алыс шетелдер бойынша - 13 млн. минутты қ ұ рады.
2003 жылы телеграф трафигі 532 мың бiрлiкті қ ұ рады.
Негiзгi қ ызметтен тү сетiн кiрiс 65 880, 6 млн. тең генi, оның iшiнде қ алааралық, халық аралық байланыс қ ызметтерiнен тү скен кiрiс - 41 086, 3 млн. тең генi, жергiлiктi байланыс қ ызметiнен тү скен кiрiс - 11 731, 5 млн. тең генi, деректер беру желiсi қ ызметiнен тү скен кiрiс - 2 667 млн. тең генi қ ұ рады.
Операциялық қ ызмет шығ ыстары 49 610, 8 млн. тең ге сомасын, оның iшiнде ө ндiрiстiк ө зiндiк қ ұ н бойынша - 37 940, 7 млн. тең генi қ ұ рады.
Кезең шығ ыстары 11670, 1 млн. тең генi, оның iшiнде жалпы жә не ә кiмшiлiк шығ ыстар - 9 318, 4 млн. тең генi қ ұ рады.
Жалпы табыс 2002 жылғ а қ арағ анда 18, 8%-ғ а ө сiп, 27 939, 9 млн. тең генi қ ұ рады.
Таза кiрiс мө лшерi 17827, 3 млн. тең генi, негiзгi қ ызмет кiрiсiне қ арағ анда таза кiрiс дең гейi 27% қ ұ рады.
Кiрiстер бойынша болжамдардың орындалуы кең ейтiлген инвестициялық бағ дарламаны жү зеге асыру нә тижесiнде қ амтамасыз етiлді, оның кө лемi 19088 млн. тең генi қ ұ рады.
Жезқ азғ ан - Жаркент, Атырау - Орал цифрлы радиорелелiк желiлердiң қ ұ рылысын салу жү зеге асырылды. 2003 жылы Солтү стік ТОБЖ жобалауғ а дайындық бойынша жұ мыстар жү ргiзiлдi.
2003 жылы 140 ауылдық ұ қ сас станцияларды цифрлық АТС-ке алмастыру жү ргiзiлдi. Ауданiшiлiк қ осылу желілерiн цифрландыру 116 ауылдық елдi мекендердi қ амтыды. Шалғ айдағ ы қ атынауы қ иын аудандарда 30 DAMA станциясы орнатылды.
" Қ азақ телеком" АҚ акционерлерiнiң 2003 жылы 16 мамырда ө ткен жалпы жиналысының шешiмiне сә йкес 2002 жылдың қ орытындылары бойынша дивидендтер мө лшерi жай акциялар бойынша 3, 24 млрд. тең генi, оның iшiнде акциялардың мемлекеттiк пакетiне 1, 8 млрд. тең генi қ ұ рады. Осылайша, бір жай акцияғ а дивидендтер мө лшерi 296, 63 тең генi қ ұ рады.
2003 жылы мемлекеттiк бюджетке тө ленген салық мө лшерi 15, 57 млрд.тең генi қ ұ рады, оның iшiнде: Қ Қ С - 6, 28 млрд.тең ге, корпоративтік табыс салығ ы - 3, 92 млрд.тең ге, ә леуметтiк салық - 2, 82 млрд.тең ге, кө лiкке, жерге, мү лiкке салық - 0, 62 млрд.тең ге, тө лем кө зiнен алынатын табыс салығ ы - 1, 43 млрд.тең ге болды.
" Қ азақ телеком" АҚ Жамбыл облысында болғ ан жер сілкiнiсiнен зардап шеккендерге кө мек кө рсету мақ сатында 25 млн. тең ге аударды. Жер сiлкiнiсi салдарынан қ ирағ ан телекоммуникация объектілерiн қ алпына келтiруге 141 млн.тең ге кө лемiнде қ аражат бө лiндi. Қ ирағ ан АТС ғ имараттарының қ ұ рылысын салу жә не Қ ызылшаруа кентi мен Луговая станциясында жаң а цифрлық станциялар орнату жү ргiзiлдi, жаң а желілi-кабельдiк шаруашылық қ ұ рылысын, оның ішінде " Луговая-Қ ұ лан станциясы" учаскесiндегі талшық ты-оптикалық байланыстың қ осылу желiсiн салу жү зеге асырылды. Аудан орталығ ы Қ ұ ландағ ы АТС ғ имараты кү рделi жө ндеуден ө ткiзiлдi.

3. 2004 жылы кү тiлетiн нә тижелер

Аудитке дейiнгі нақ тыланғ ан деректер бойынша, НТА ө сiмi 145, 5 мың телефонды қ ұ рады, оның iшiнде 43, 3 мың телефон ауылдық жерлерде, орнатылғ ан НТА саны - 191, 1 мың телефон, оның iшiнде 51, 9 мың телефон ауылдық жерлерде.
НТА-ның болуы 2004 жылдың аяғ ына қ арай 2373, 7 мың бiрлiкті қ ұ рады.
Аудитке дейінгі нақ тыланғ ан деректер бойынша, қ алааралық жә не халық аралық телефон трафигi 1841, 7 млн. минутты қ ұ рады.
Телеграф трафигi 480, 3 мың бiрлiктi қ ұ рады.
Негiзгi қ ызметтен тү сетiн кiрiс, аудитке дейiнгі нақ тыланғ ан деректер бойынша, 79886, 6 млн. тең генi, оның iшiнде қ алааралық, халық аралық байланыс қ ызметтерiнен тү скен кiрiс - 46636, 2 млн.тең гені, жергілiктi байланыс қ ызметтерiнен тү скен кiрiс - 13710, 5 млн.тең ге, деректер беру желiсi қ ызметтерінен тү скен кiрiс - 4206, 5 млн. тең генi қ ұ рады.
Операциялық қ ызмет шығ ыстары 58620, 1 млн. сомасындағ ы тең генi, оның iшiнде, ө ндiрiстік ө зiндiк қ ұ н бойынша - 45464, 9 млн. тең генi қ ұ рады.
Жалпы кiрiс 34421, 8 млн. тең генi қ ұ рады.
Кезең шығ ыстары 13155, 3 млн. сомасындағ ы тең генi, оның iшiнде жалпы жә не ә кiмшілiк шығ ыстары - 11038, 0 млн. тең генi қ ұ рады.
2003 жылмен салыстырғ анда жалпы жә не ә кiмшiлiк шығ ыстар қ ұ рамындағ ы кейбiр шығ ыстар баптарының ө сiмi мынадай себептерге негізделген:
" Материалдар" деген бап бойынша (24, 9 % ө сiм) - электр энергиясына, жылуғ а, отынғ а жә не қ осалқ ы бө лшектерге тарифтердiң жә не бағ аның ө суiмен байланысты;
" Коммуналдық шығ ыстар" деген бап бойынша (27, 1 %-ғ а) - коммуналдық қ ызметтерге (ыстық жә не суық сумен жабдық тау, лифт) тарифтiң артуымен;
" Қ ызметкерлердiң біліктілігін арттыруғ а арналғ ан шығ ыстар" деген бап бойынша (40, 3 %) - жаң а жоғ ары технологиялық жабдық тардың iске қ осылуына байланысты жаң а оқ ыту бағ дарламалары тү рлерiн iске асыру қ ажеттілігінен;
" Жалғ а алу бойынша шығ ыстар" деген бап бойынша (59, 3 %) - жалғ а алып отырғ ан ү й-жайларғ а " Қ азпочта" акционерлiк қ оғ амының тариф ставкасын 1, 9 есеге кө теруiнен;
" Ә леуметтік салағ а арналғ ан шығ ыстар" деген бап бойынша (243, 3 %) - Солтү стiк Қ азақ стан облысындағ ы демалыс базасын ұ стап тұ рудан.
Жалақ ы қ орының 2003 жылмен салыстырғ анда 2004 жылы 16, 9% ө суi кiрiстер бойынша жоспарды асыра орындауды ынталандыру ү шiн филиалдарғ а жоспарды артық орындаудан алынғ ан қ аражаттың бір бө лiгiн қ ызметкерлердi сыйақ ылауғ а жiберуге рұ қ сат берумен тү сiндiріледi.
Бә секелестiктi дамыту, телекоммуникация желiлерiн цифрландыру, жабдық тардың, ақ параттық технологиялардың жә не бағ дарламалық ө нiмдердің жаң а тү рлерін енгізу аса жоғ ары білiктi мамандарды тартуды жә не тиiстi ең бек тө лемiн, сондай-ақ ең бек ресурстарын оң тайландыруды талап етедi.
Таза кiрiс мө лшерi, аудитке дейiнгi нақ тыланғ ан деректер бойынша, 27086, 7 млн. тең генi қ ұ рады, таза кiрiс дең гейi негiзгi қ ызметтен тү сетiн кiрiске қ арағ анда 33, 9 % жеткен.
Кiрiстер бойынша болжамдардың орындалуы кө лемi 16894, 7 млн. тең генi қ ұ райтын инвестициялық бағ дарламаны iске асыру нә тижесiнде қ амтамасыз етілді.
2004 жылы Ө скемен-Талдық орғ ан учаскесiндегi Шығ ыс ТОБЖ ү шiншi сегментін пайдалануғ а беру жү зеге асырылды.
Атырау-Орал, Мақ сат-Қ ұ лсары-Тең iз цифрлы радиорелелік желілерiн, Ақ тө бе қ аласындағ ы ХКО пайдалануғ а беру жү зеге асырылды. 2004 жылы Солтү стiк ТОБЖ қ ұ рылысын салу басталды.
Жыл басынан берi селолық желiлерде 16 ұ қ сас станцияларды цифрлы АТС-тарғ а жаң ғ ырту жү ргiзiлдi, нә тижесiнде селолық ATC-тарды цифрландыру пайызы 9, 2-ден 9, 7-ге дейiн ө стi.
DAMA Ұ лттық спутниктiк желiсiнiң қ ұ рылысын салу жалғ астырылуда. Ағ ымдағ ы жылы 18 станция орнатылды. Байланыс желiсiнiң сыйымдылығ ы DAMA технологиясы бойынша 276 станцияны қ ұ райды.
Шағ ын жаң ғ ырту жабдық тарымен 174 селолық станция толық тай жабдық талды, бұ л осы АТС абоненттерiне қ алааралық желiге шығ уғ а мү мкiндiк бердi.
Ағ ымдағ ы жылдың ө ткен кезең iнде " Қ азақ телеком" АҚ ө з қ аражаты есебiнен 277 селолық елдi мекендердi телефондандырды.
Есеп беру кезең iнде " Алтел" АҚ жә не " Нұ рсат" ЖАҚ дивидендтері қ ызметтің залалдылығ ына байланысты есептелген жоқ. 2002 жыл кезең iнен 2003 жылғ а дейінгі аралық та барлық таза табыс " Қ азақ телеком" ААҚ " GSM Қ азақ стан" ЖШС" акционерлерiнiң шешiмi бойынша инвестициялық дамытуғ а бағ ытталды, 2004 жылы " Қ азақ телеком" АҚ " Қ азақ телеком" ААҚ " GSM Қ азақ стан" ЖШС" 1330 млн. тең ге мө лшерiнде дивидендтер алынды.
Акционерлердің 2004 жылғ ы 23 сә уiрдегi жылдық жалпы жиналысында 2003 жылдың қ орытындылары бойынша 3438, 5 млн. тең ге кө лемiнде, оның iшiнде акциялардың мемлекеттік пакетi - 1910, 1 млн. тең ге, жай акциялар бойынша дивидендтер тө леу жө нiнде шешiм қ абылданды.

4. Қ азақ стан Республикасының 2003-2015 жылдарғ а
арналғ ан индустриалды-инновациялық даму стратегиясына,
мемлекеттік жә не салалық бағ дарламаларғ а сә йкес
" Қ азақ телеком" АҚ ө ткiзетін iс-шаралар

Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң 2003 жылғ ы 17 мамырдағ ы N 1096 Жарлығ ымен бекiтілген Қ азақ стан Республикасының 2003-2015 жылдарғ а арналғ ан индустриалды-инновациялық даму стратегиясын орындау мақ сатында " Қ азақ телеком" АҚ жаң а телекоммуникациялық технологияларды енгiзу бойынша жұ мыстар жү ргiзуде, оның iшiнде, Интернет жә не деректер берудi пайдаланушылар ү шін бiрнеше есе кең ейтiлген мү мкiндiк туғ ызатын кең жолақ ты байланысты дамытуғ а ерекше кө ң iл бө лiнiп отыр. Инфокоммуникациялық қ ызметтердi белсендi тү рде дамыту болжанып отыр.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың iшкi жә не сыртқ ы бә секелестiкке тө зiмділігіне қ ол жеткiзу ү шiн жаң а технологиялық идеялар мен жаң алық тың тың тү рлерін жасау жә не тез арада енгізудi қ амтамасыз ететiн жү йе қ ұ рмай мү мкiн емес. " Қ азақ телеком" АҚ қ ызметi ү немi жаң арту жә не ұ сынылып отырғ ан ө нiмдi ә ртараптандыру, ә ртү рлі технологияларды бейiмдеу негізiнде Қ азақ стан Республикасының телекоммуникациялар секторын серпiндi жә не жедел дамытуғ а басым ық пал етедi.
Озық телекоммуникациялық технологияларды пайдалануғ а негізделген, берiлетін ақ параттың сапасына, сондай-ақ кө рсетiлетiн қ ызметтер номенклатурасы бойынша да қ ойылатын ә лемдiк талаптарғ а жауап беретiн телекоммуникацияның қ азiргi заманғ ы желiсiн салуғ а бағ ытталғ ан, мультисервистiк шешiмдер негiзiнде телекоммуникацияның жергілікті желiлерiн жаң ғ ырту жә не дамытудың барлық инвестициялық жобалары жә не iшкі аймақ тық желілердi сатылы цифрландыру инновациялық сипатқ а ие.
Соң ғ ы уақ ыттағ ы ең жетекшi ү рдiстердiң бірi - арналарды коммутациялаудан пакеттердi коммутациялауғ а ө те, нә тижесiнде бiрың ғ ай инфокоммуникациялық технологияларды жасай отырып телекоммуникациялық, ақ параттық -компьютерлiк жә не медиялық технологияларды конвергенциялау болды. " Қ азақ телеком" АҚ IP/MPLS (Internet Protocol/MultiProtocol Label Switching) инфрақ ұ рылымында салынғ ан жаң а технологиялар негiзiнде деректер берудiң кең жолақ ты желiсiн дамыту жә не ISDN (Integrated Service Digital Networks), ADSL (Asymmetric Digital Subscribe Lines) қ ызметтерiн интеграциялай отырып қ ол жеткiзудi ұ йымдастыру мақ сатында Қ азақ стан Республикасының байланыс қ ызметі рыногын дамытуда ү лкен болашағ ы бар " жаппай ADSL" қ ызметiн iске асыруғ а кiрiстi.
Сонымен қ атар, бұ л инновациялық жоба деректер беру жә не телефония қ ызметтерiн интеграциялай отырып желiлер салудың басы, яғ ни, жаң а буын желiсi - NGN (Next Generation Network) салу болып табылады. Жуырдағ ы болашақ та Қ азақ стан Республикасының телекоммуникациялар рыногы бү кіл ә лемдiк телекоммуникациялық кешеннiң бiр бө лшегi ретiнде пакетті технологиялар негiзiнде дауыс жә не деректер беру бойынша (VoIP) негiзгi бейiмдеу шешімдерiнің ық палымен дамитын болады. Бұ л ретте, VoIP технологиясын пайдаланатын телефон қ ызметтерiн кө рсету сапасы, дә л TDM (Time Division Multiplex) технологиясын пайдаланғ андай немесе онымен салыстырғ анда жоғ ары болады.
" Қ азақ телеком" АҚ корпоративті менеджмент мә селелерi бойынша ә лемдiк тә жiрибенi мең геру жә не енгiзу, жобалардың сапасын басқ ару, корпоративті басқ арудың озық стандарттарын енгізу жө нiнде жұ мыстар жү ргiзуде.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың телекоммуникация саласындағ ы шағ ын бизнес субъектiлерiмен ынтымақ тастығ ы мынадай негiзгi алғ ышарттарғ а негізделген:
тұ тынушылардың телекоммуникация қ ызметтерiне қ ол жеткiзуiн жоғ арғ ы дең гейге кө теру;
жаң а жұ мыс орындарын қ ұ ра отырып, халық ты жұ мыспен қ амту мә селесiн шешу.
Қ азiргi кезде қ алалық жә не селолық жерлерде шағ ын бизнес субъектілерiмен ынтымақ тастық телекоммуникация қ ызметтерiн кө рсету бойынша cepвиc желiсi орындарын ұ йымдастыру, оның iшiнде сымдық хабар тарату жә не радиотелефония байланысы арқ ылы жү зеге асырылады.
" Қ азақ телеком" АҚ қ ызметi Қ азақ стан Республикасы Ү кiметiнiң 2003 жылғ ы 18 ақ пандағ ы N 168 қ аулысымен бекiтiлген 2003-2005 жылдарғ а арналғ ан Қ азақ стан Республикасының телекоммуникация саласын дамыту бағ дарламасының (бұ дан ә рі - Бағ дарлама) негiзгi ережелерiне сә йкес жү зеге асырылады.
Қ оғ амның барлық қ абаттарына қ олжетiмдi қ азiргi заманғ ы ақ параттық -телекоммуникациялық қ ызметтер аумағ ын кең ейту, ақ параттық қ ауiпсiздiк мә селелерiн шешу, ө ң iрдегi ұ лттық бә секелестікке қ абiлеттiлiктi қ амтамасыз ету тиiстi техникалық базаның дамытылуын талап етедi. Бұ л бағ ытта " Қ азақ телеком" АҚ ұ лттық желiнiң сыйымдылығ ына жә не оның қ ұ рылымының ерекшелігіне сай жаң а нө мiрлiк жоспар енгiзу жө нiнде іс-шаралар жү ргiзуде. Бұ дан ө зге, " Қ азақ телеком" АҚ қ ұ рамына Ұ АСМ салу жұ мысы кiретiн ұ лттық телекоммуникация желiсiнiң қ ұ рылысын салу жә не жаң ғ ырту жө нiндегi, жергiлiктi желiнi цифрландыру (қ алалық жә не селолық жерде), жиынтығ ы телекоммуникация жә не ақ параттық қ ызметтер аумағ ын кең ейту мү мкiндiгін қ амтамасыз ететiн абоненттік байланыс желілерiн жаң ғ ырту жұ мысын жү ргiзуде.
Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң 2004 жылғ ы 10 қ арашадағ ы N 1471 Жарлығ ымен, бекiтiлген Қ азақ стан Республикасында " электронды ө кiмет" қ ұ рудың 2005-2007 жылдарғ а арналғ ан мемлекеттiк бағ дарламасына сә йкес, 2007 жылдың аяғ ына " Қ азақ телеком" АҚ мынадай іс-шараларды iске асыруғ а қ атысады:
Интернетке кө пшілік байланыс орындары ү шiн арнайы тарифтер белгiлеу (бө лектеп есеп жү ргiзу жә не рыноктың ағ ымдағ ы жағ даятының нә тижелерi бойынша);
халық саны 50 адамнан жоғ ары барлық селолық елдi мекендердi телефондандыру;
барлық мектептердi Интернет желiсiне қ осу.
Аталғ ан iс-шараларды iске асыру шең берiнде жә не ө з қ ұ зiретi шегiнде " Қ азақ телеком" АҚ 2004-2005 жылдары телефондандырылмағ ан селолық елдi мекендердi телефондандыруды қ аржыландыру ү шiн 800 млн. тең ге бағ ыттағ алы отыр.
Болжанып отырғ ан кезең де барлық облыс орталық тарында арнайы тө мендетілген тарифтермен Интернет желiсiне қ осылғ ан жоғ арғ ы жылдамдық тағ ы мектеп желiлерiн жасауды жоспарлап отыр. Осылайша, 2004 жылы " Schoolnet" бiрың ғ ай корпоративті желiсi қ ұ рылды, нә тижесiнде алматылық екi жү зге жуық білiм беру мекемелерi Интернет желiсiне шығ удың жоғ арғ ы жылдамдық тағ ы жә не сапалы байланысына қ ол жеткiздi, сондай-ақ ақ параттық pecуpc алмасуды жү зеге асыруғ а мү мкiндiк алды.

5. 2005-2007 жылдарғ а арналғ ан даму жоспары

1. Мақ саттар жә не мiндеттер

Экономиканың ө рлеуiмен, iскерлiк белсенділiктiң жандануымен, халық табысының бiршама ө суiмен сипатталатын оң тайлы макроэкономикалық факторлар болжанып отырғ ан кезең де телекоммуникация қ ызметтерiн кө рсетуге деген кө терiң кi сұ ранысты қ алыптастырады жә не телекоммуникациялар рыногының серпiндi дамуына септігiн тигізедi.
Бә секелестік рынок жағ дайында тиімдi ә рi табысты жұ мыс iстеу мақ сатында " Қ азақ телеком" АҚ толығ ымен бизнес бағ ытын ұ станғ ан компанияғ а айналуы қ ажет. Ол ү шін бизнестің тиiмдi жаң а тү рлерiн игеруге, жоғ ары кiрiсті сараланымдардағ ы жұ мысын кү шейтуi жә не кө пшілікке қ ызмет кө рсету рыногындағ ы ө з ү лесiн арттыра тү суге тиiс.
Ырық тандыру барысында кiрiстердiң шығ ыны жаң а рыноктардан тү сетiн кiрiстердің ө суi жә не тарифтердi қ айта тең герiмдеу есебiнен ө телуге тиiс. Жоспарланғ ан кезең де " Қ азақ телеком" АҚ -тың ұ ялы байланыс желiсiн қ ұ ру кө зделдi. " Қ азақ телеком" АҚ ү шiн ұ ялы байланыс операторлары рыногына қ атысу стратегиялық мiндет болып табылады. Бұ л компанияның капитал қ орын арттырады, келешегi зор жә не стратегиялық тұ рғ ыдан маң ызды ұ ялы байланыс рыногына мемлекеттің қ атысуын кү шейтедi, ауылдық байланыстың бiрқ атар мә селелерiн ең аз шығ ын шығ арумен шешуге жә не тұ рғ ындарғ а сапалы ә рi арзан ұ ялы байланысты ұ сынуғ а мү мкiндiк бередi. Лицензия алу жә не жобаны iске асыру Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес iске асырылатын болады.
Нә тижесiнде " Қ азақ телеком" АҚ -тың капитал жинақ тауы артып, алдағ ы жекешелендiру барысында нарық тық қ ұ ны кө терiле тү седi.
Жоспарланып отырғ ан кезең дегi " Қ азақ телеком" АҚ жұ мысының мақ саттары мынадай болып табылады:
телекоммуникациялық қ ызметтердiң барлық тү рлерiн алуда қ оғ амның жә не мемлекеттік басқ ару органдарының сұ раныстарын қ анағ аттандыру;
рынок қ ұ нын тұ рақ ты, ұ зақ мерзiмдi ө сiру.
" Қ азақ телеком" АҚ алдағ ы кезең дегi мiндеттерi мыналар:
рыноктағ ы ө з тұ ғ ырын нығ айту;
бизнес-бағ ыттық iшкі жә не сыртқ ы саясатын қ алыптастыру;
бә секелестiкке қ абiлеттi жә не қ азiргi заманғ ы телекоммуникациялық инфрақ ұ рылым қ алыптастыру.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың 2005 жылғ ы алғ а қ ойып отырғ ан басты мақ саттары жә не мiндеттерi мыналар:
жаң а жағ дайда жұ мыс iстеуге бейiмделу, жетекшi тұ ғ ырын жә не кiрiстер кө лемiн сақ тауды қ амтамасыз ету;
ә кiмшiлiк менеджментті жетiлдiру негiзiнде толық бә секелестiк рыногы жағ дайында рыноктағ ы тұ ғ ырынан айырылмау ү шiн сыртқ ы ө згерiстерге сә йкес тез iс-ә рекет ететiн бизнеске бағ ыт алғ ан компания болып қ айта қ ұ рылуғ а қ ол жеткiзетін алғ ы-шарттарды қ алыптастыру.

2. Алғ а қ ойылғ ан мiндеттерге жетудiң жолдарын таң дау

Алғ а қ ойылғ ан мiндеттерге қ ол жеткiзу ү шiн " Қ азақ телеком" АҚ мынадай стратегиялық бағ ыттарды таң дап алды:
қ азiргi заманғ ы сай телекоммуникациялық инфрақ ұ рылым қ алыптастыруды аяқ тау;
жоғ ары табысты сегменттердегi бизнестi жандандыру;
клиенттерге қ ызмет кө рсету сапасын арттыру.
2007 жылғ а Ұ AСМ қ ұ рылысы аяқ талатын болады, жергiлiктi желілерде қ ұ растырылғ ан сыйымдылық ты цифрландыру дең гейiн 60 % дейiн жеткiзудi қ амтамасыз ету болжанып отыр. Қ азiргі заманғ а сай цифрлық жабдық тар негiзiнде жергіліктi телекоммуникация желiлерiн жаң ғ ырту жә не дамыту, желiнiң жә не оны пайдаланудың тиiмділігін арттыру бойынша жұ мыстар жалғ асуы керек. " Қ азақ телеком" АҚ келешектегi жұ мыстарында алдың ғ ы қ атарлы технологияларды пайдалану негiзiнде телекоммуникация қ ызметтерiн кө рсету тү рлерiн кең ейтуге баса назар аударатын болады.
Бизнес қ ұ рылымы жоғ ары рентабелдi клиенттер мен iс-ә рекеттер тү рлерiндегi сараланымда компанияның ү лесiн арттыру жағ ына қ арай ө згеруi тиiс. Ең маң ызды стратегиялық бағ ыт - " Қ азақ телеком" АҚ -тың Еуропа-Қ ытай транзиттік трафигінiң ең iрi ұ лтаралық операторы, ұ ялы байланыс операторы ретiнде қ алыптасуы болып табылады. Бұ қ аралық рынок ү шiн деректер беру қ ызметiн бұ дан ә рi кең ейтудiң де болашағ ы зор.
Телекоммуникация рыногындағ ы " Қ азақ телеком" АҚ орнық қ ан биiк тұ ғ ырын нығ айта тү су сату жү йесiн айтарлық тай жақ сартуғ а жә не тұ тынушыларғ а ұ сынылатын сервис сапасын арттыруғ а негiзделетiн болады.

3. Ө нiм (жұ мыстар, қ ызметтер) ө ндiрудiң даму серпiнi

Болжанып отырғ ан кезең де " Қ азақ телеком" АҚ -тың кү ш-жiгерi жоғ ары сапалы iшкі жә не сыртқ ы ақ парат алмасуларды, телекоммуникация қ ызметтерін кө рсетудiң барлық тү рлерiн дамытудың ең қ уатты негiзiн қ амтамасыз ететiн, бiрегей техникалық жә не ұ йымдастыру идеологиясы негізiнде жұ мыс iстейтiн жә не дамитын қ азiргi заманғ а сай телекоммуникация желілерін қ ұ руғ а бағ ытталатын болады.
Болжам бойынша, кү рделi салымдар 2005 жылы 30, 7 млрд. тең ге, 2006 жылы - 26, 7 млрд. тең ге, 2007 жылы - 23, 8 млрд. тең ге болады. Аталғ ан қ аражаттар телекоммуникация желілерiн ә рі қ арай дамытуғ а, халық тың жә не дамып келе жатқ ан экономиканың байланыс қ ызметтерiне деген ө се тү сетiн сұ ранысын қ анағ аттандыруғ а жұ мсалады.
2007 жылы негiзгi телефон аппараттарының саны 2004 жылғ ымен салыстырғ анда 12, 5 % ө сiп, 2669, 8 мың бiрлiктi қ ұ райтын болады. Қ алааралық, халық аралық телефон трафигі 1869, 3 млн. минут болады.

Сатылғ ан ө нiмнiң (жұ мыстардың, қ ызметтердiң) ө зіндік қ ұ ны 2007 жылы болжам бойынша 2005 жылдың дең гейiне қ арағ анда 12 % ө сiп, 50, 8 млрд. тең геге жететiн болады.

2007 жылғ а дейiнгі ө зiндiк қ ұ н қ ұ рылымының болжамы

(млн. тең ге)

2005 жылы ө зiндiк қ ұ нның ө сiмiнiң 2004 жылмен салыстырғ анда 9, 4% ө суi жоспарланып отыр, бұ л қ алааралық жә не халық аралық байланыс қ ызметiн кө рсету қ ұ қ ығ ы ү шін жә не телекоммуникация желiлерiн кең ейтуге республикалық бюджетке тө лем тө леуге байланысты.
Электр қ уаты, отын, кә бiл жә не қ осалқ ы бө лшектерге жұ мсалатын шығ ындар телекоммуникация желiлерiнiң кең еюi мен сондай-ақ ө ндiрушiлердiң бағ аны ө сiруiне байланысты кө бейетiнi жоспарланып отыр.
Ө телімге аударымдар да желiнi жаң арту мен кең ейту барысында жабдық тардың айтарлық тай мө лшері iске қ осылуына байланысты ұ лғ аятын болады.
Жарнама жә не маркетингке шығ ыстардың 2004 жылмен салыстырғ анда 2005 жылы 20, 6% ө суi ашық бә секелес телекоммуникация рыногы жағ дайында жарнамалаудың жә не қ ызметтердi алғ а жылжытудың объективтi қ ажеттілiктерінен болды.
Дайын ө нiмдi сату бойынша шығ ыстар қ ұ рамында " Басқ а шығ ыстар" деген бап бойынша шығ ыстардың 2004 жылмен салыстырғ анда 2005 жылы 69, 9% ө суi " Қ азақ телеком" АҚ абоненттерiне хабарлау-шоттарын мiндетті жеткiзу қ ажеттілiгiнен туындады.
" Қ азақ телеком" АҚ ә кiмшiлiк пен ең бек ұ жымы арасында жасалғ ан Ұ жымдық шартқ а сә йкес жү зеге асырылатын нақ ты мақ саттарғ а бағ ытталғ ан ә леуметтiк саясат жү ргiзiп отыр.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың Ұ жымдық шартында жұ мыс берушi мен қ ызметкерлердiң қ ұ қ ық тары жә не мiндеттерi, ең бек жә не демалыс тә ртiбi, ең бекақ ы тө леудегі негiзгi кепiлдiктер, қ ызметкерлер мен зейнеткерлердi ә леуметтiк тұ рғ ыдан қ орғ ау, ең бек қ орғ ау мен ә леуметтiк кепілдемелер шаралары жә не қ ызметкер толық немесе iшiнара ең бек қ абiлетiнен айырылғ ан жағ дайда ө темақ ы тө леу белгiленген.
Директорлар кең есi 1997 жылы " Қ азақ телеком" АҚ -тың селолық жерлерде тұ ратын мамандарды жергiлiктi жерде оқ ытып, ү йретуге тиiс деген шешiм қ абылдады. Оқ ыту шығ ындары " Қ азақ телеком" АҚ -тың ө з қ аражатынан тө ленедi. Тұ рақ ты тү рде семинарлар ө ткiзіледi, қ ызметкерлер ұ дайы білiктіліктi жетiлдiру курстарынан ө тiп отырады.
" Қ азақ телеком" АҚ -тың қ ызметi қ оршағ ан ортағ а зиян келтiрмейдi. Байланыс желiлерi қ ұ рылысын салғ ан жағ дайда жердi қ айта ө ң деу жә не қ алпына келтiру жұ мыстары жү ргiзiледi.
Ең бек қ орғ ау жә не қ ауiпсiздiк техникасы бойынша ж&