Тақырып. Қауіпсіздік техникасымен және кәсіпорынның жұмысын ғылыми ұйымдастыру.

Қ ауіпсіздік техникасы — ең бекті қ орғ аудың бір тү рі; жұ мыс атқ арушыларғ а қ ауіпті ө ндірістік факторлардың ә сер етуіне жол бермейтін ұ йымдастырушылық жә нетехникалық шаралар мен қ ұ ралдардың жү йесі; ең бекті қ орғ ау қ ағ идаларының кұ рамдас бө лігі. Жұ мыскерлердің денсаулығ ы мен ө міріне қ ауіп тө ндіретін ө ндіріс жағ дайларының алдын алудың ұ йымдастырушылық -техникалық шаралары мен кұ ралдарының жү йесі.

Қ ауіпсіздік техникасы жө ніндегі шаралардың жү зеге асырылуы, сондай-ақ Қ ауіпсіздік техникасы техникалық қ ұ рамдарының жасалуы мен қ олданылуы нормативтік-техникалық қ ұ жаттаманың — стандарттардың, ережелердің, нормалардың, нұ сқ аулардың негізінде жү ргізіледі.

Компьютердің ү здіксіз жұ мыс істеуін қ амтамасыз етуге оғ ан кү тім жасау ережелері кө мектеседі:

- компьютерді орналастыратын орын таң дау кезінде оның жылыту радиаторлары жанында қ ызып кетуі мү мкін екенін есте ұ стаң ыз;

- мониторды кү н сә улесі бейне бетке тікелей тү спейтіндей етіп орналастырың ыз;

- монитор бейне бетін арнайы ерітінділермен жә не арнайы шү беректермен сү ртіп отырың ыз;

- тінтуірдің жұ мыс бетін шаң -тозаң нан ү немі тазартып отырың ыз;

- компьютер тұ рғ ан жайды кү н сайын жинастырып отырың ыз.
Аппараттармен, кабельдермен жә не мониторлармен жұ мыс істеу кезіндегі абайсыздық электр тогынан зардап шегуге ә келіп соқ тырып, жабдық тарды кү йдіріп жіберуі мү мкін.

Сондық тан:

- жалғ аушы кабельдердің ажыратқ ыштарын қ олмен ұ стауғ а;

- қ оректендіру сымдарына жә не жерге қ осу қ ұ рылғ ыларына қ ол тигізуге;

- бейне бетке жә не монитор мен пернетақ таның сырт жағ ына қ ол тигізуге;

- монитор мен пернетақ тағ а диск, дә птер, кітап сияқ ты заттарды қ оюғ а;

- дымқ ыл киіммен жә не су қ олмен жұ мыс істеуге қ атаң тыйым салынады.
Кү йген иіс шық қ ан жағ дайда жұ мысты дереу тоқ татып, қ ұ рылғ ыларды сө ндіріп, техникалық қ олдау орталығ ына жү гіну қ ажет.
Жұ мысты бастамас бұ рын, жұ мыс орнында кө зге кө рінетін ақ аулар жоқ тығ ына кө з жеткізіп алың ыз, кө ру сызығ ы бейне беттің ортасына келетіндей, пернетақ таны ең кеймей пайдаланып, бейне бетке шығ арылатын ақ паратты оң ай қ абылдауғ а ың ғ айлы болатындай етіп орналасың ыз. Монитор мен пернетақ таны биіктігі бойынша дұ рыс орналастырудың маң ызы зор. Монитор ың ғ айсыз тұ рғ ан жағ дайда арқ а жә не мойын бұ лшық еттеріне салмақ тү суі салдарынан бас ауыруы мү мкін. Қ арапайым бір қ ағ ида бар: монитордың жоғ арғ ы шеті кө збен бір дең гейде болуы, ал осы дең гей мен бейне беттің орталығ ы арасындағ ы бұ рыш 15 градусты қ ұ рауы тиіс.

1.Арқ аң ызды тік ұ стаң ыз. Ежелгі кең ес: қ ұ ныспай тік отырың ыз деген осы жерде орынды!

2. Иық тарың ызды бос ұ стаң ыз, шынтақ тарың ыз тікбұ рыш жасап бү гілген болсын.

3. Басың ызды сә л алдығ а ең кейтіп тік ұ стаң ыз.

4. Арақ ашық тық ты сақ таң ыз. Кө з бен монитор бейне беті арасындағ ы қ ашық тық 70 см-ден аз болмауы тиіс. Басқ аша айтсақ, сіз қ олың ызды алдығ а созып, бейне бетке ә рең жетуің із тиіс.

5. Орындығ ың ыздың отырғ ышы жұ мсақ болуы, тізелерің із тікбұ рыш жасап бү гіліп, табандарың ыз жерге толық тай тіреліп тұ руы тиіс.

Тінтуірмен жұ мыс істеу кезінде:
Білек тү зу болуы тиіс. Ешқ ашан да ү стелдің ү стінде білегің ізге сү йенбең із. Білек буындарын бү кпең із: ол табиғ и қ алпында болуы тиіс.

· Тінтуірді кү ш салып қ ыспаң ыз. Бұ л бұ лшық еттерің іздің қ ажетсіз ширығ уына ә кеп соғ ады.

Тінтуірмен жұ мыс істегенде қ олың ызды тү гелдей созбаң ыз. Тінтуірді еркін қ озғ алту ү шін жеткілікті бос орын болуы тиіс.
Компьютер алдында кү ніне 5 сағ аттан артық жұ мыс істеуге болмайды. Монитор алдында жұ мыс істеген кезде ересек адамдар ә р 1 сағ ат, ал балалар жарты сағ ат сайын ү зіліс жасап отыруы тиіс.
Ү зіліс кезінде кө зің ізді тынық тырып, шаршағ аның ызды басуғ а арналғ ан жаттығ улар жасап отырғ ан жө н:
Монитордан теріс қ араң ыз да, кө зің ізді жұ мып, ашпай тұ рып, 10 рет жылдам кө зің ізді қ ысың ыз. Кө зің ізді недә уір ү лкен жиілікпен жә не амплитудамен ашуғ а тырысып, 10 рет жақ сылап кө зің ізді жыпылық татың ыз. Ең соң ында, қ атты таң ғ алғ андағ ыдай, 10 рет кө зің ізді кең ашып, қ абағ ың ызды тү йің із.
Саусақ тарың ызғ а жылу тарайтындай етіп, алақ аның ызды кү шпен ысқ ылаң ыз. Саусақ ұ штарымен кө здерің іздің жанында шекең ізді дө ң гелете уқ алаң ыз. Бұ лай еткенде оң қ олың ыздың саусақ тары сағ ат тілі бағ ытымен, ал сол қ олың ыздың саусақ тары оғ ан қ арсы қ озғ алуы тиіс. Жартылай жабық қ абақ тарың ызды еркін ұ стаң ыз. Бұ л жаттығ улар кешені кө зге «қ ызмет ететін» бұ лшық еттер мен тамырларғ а ә сер етеді.
Тағ ы бір тиімді жаттығ улар кешені мынадай: Терезеге қ араң ыз. Арқ аң ыз бен мойның ызды бос ұ стап, кө з кө рер қ ашық тық тағ ы ең бір алыс нү ктеге қ араң ыз. Терең тыныс алып, назарың ызды мұ рның ыздың ұ шына аударың ыз. Тыныс алып, тағ ы да алыс нү ктеге кө з қ адаң ыз. Тағ ы да тыныс алып, қ айтадан қ абағ ың ыздың арасына қ араң ыз.
Қ абақ тарың ызды жартылай жауып, кө здерің ізді жаймен айналдырың ыз. Алдымен бір жақ қ а, содан соң басқ а жақ қ а қ арай бес-бестен толық айналым жасаң ыз. Осы жаттығ уды 30 секунд бойы орындаң ыз.
Басың ызды оң ғ а, солғ а, жоғ ары, тө мен айналдырың ыз. Бірнеше айналым жасаң ыз.

Ә демі бір суретке немесе терезе сыртындағ ы кө рініске байыппен назар аударың ыз. Кө зің ізді 10-20 секундқ а жабың ыз. Ойша суреттің ішіне кірің із. Басында рама шең беріне салынғ ан кө ріністерді кө зің ізге елестетіп, содан соң раманы ысырып тастап, сол жақ қ а серуенге аттаның ыз. Осы бір жақ та ө зің іздің жаның ызғ а жайлы мекен тауып алып, сол жерге жайғ асың ыз. Денең ізді еркін ұ стап, жақ сы тынық қ аның ызды сезінің із.

1. Ұ йымда ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы қ оғ амдық бақ ылауды ұ йымның кә сіподақ комитеті, ал кә сіподақ болмағ ан кезде қ ызметкерлердің жалпы жиналысы (конференциясы) сайлайтын ең бекті қ орғ ау жө ніндегі қ оғ амдық инспектор жү зеге асырады.

2. Қ ызметкерлердің республикалық, салалық, ө ң ірлік бірлестіктері ұ йымдарда ең бек заң намасының сақ талуын қ оғ амдық бақ ылауды мұ ндай қ ұ қ ық келісімдерде жә не ұ жымдық шарттарда бекітілген жағ дайда жү зеге асырады.

Ең бек гигиенасы — қ ызметкерлердің денсаулығ ын сақ тау, ө ндірістік ортаның жә не ең бек процесінін қ олайсыз ә серінің алдын алу женіндегі санитарлық -гигиеналық шаралар мен қ ұ ралдар кешені;
Ең бек қ ауіпсіздігі мен ең бекті қ орғ ау мониторингі - ө ндірістегі ең бек қ ауіпсіздігі мен ең бекті қ орғ аудың жай-кү йін қ адағ алау жү йесі, сондай-ақ республикадағ ы ең бек қ ауіпсіздігі мен ең бекті қ орғ аудың жай-кү йін бағ алау жә не болжау;