Енді осы құралдардың әрқайсысын жеке-жеке қарастырып көрейік.

Бірінші бағ ыт: Жаң а жобаларды қ олдау

Субсидиялау

Кә сіпкерлерден, бизнесті дамытуғ а кедергі келтіретін не деп сұ расаң ыз, кө п жағ дайда олар: «Банктік ставкалар тым жоғ ары» деп жауап береді. Десек те, мемлекет банктерден сыйақ ы ставкаларын тө мендетуді талап ете алмайды. Ө йткені банктер – нарық қ ұ ралдары болып табылады, олар бә секелестік ортада жұ мыс істейді, сондық тан ө з қ ызметінің бағ асын ө здері белгілейді. Атап айтқ анда, банктік ставка, яғ ни, банктік мө лшерлеме – инфляция дең гейінен, банктің ө зі тартқ ан ақ шасының қ ұ нынан, сол сияқ ты банктердің кредиттеу барысында мойнына жү ктейтін тә уекел кө рсеткішінен тұ рады. Бірақ мемлекет маң ызды мемлекеттік жобаларды жү зеге асыру ү шін берілетін кредиттер бойынша пайыздық мө лшерлеменің бір бө лігін ө теп бере алады. Бұ л шара – пайыздық мө лшерлемені субсидиялау деп аталады жә не де қ азіргі кү ні ә лемнің кө птеген елдерінде экономиканың басымды секторындағ ы ө нім ө ндірушілерге кө мек кө рсету барысында кең інен қ олданылуда. Қ азақ станда субсидиялар қ азір ауыл шаруашылығ ы шикізатын ө ң деумен айналысатын кә сіпорындар ү шін бө лініп отыр. Енді кредит қ ұ нын ө зге де ө ндіріс компаниялары тө мендете алады.

Субсидия дегеніміз не?

Айталық, сіз, жылына 14%-дық ставкамен кредит алдың ыз. Оның 7%-ын ө зің із тө лейсіз де, қ алғ ан 7%-ын сіз ү шін мемлекет тегін тө леп береді. «Бизнестің жол картасы 2020» Бағ дарламасының бірінші бағ ыты аясындағ ы субсидия дегеніміз осы.

Субсидияны қ андай кредиттер бойынша алуғ а болады?

Субсидияны ө ндірісті жаң ғ ыртуғ а жә не ұ лғ айтуғ а бағ ытталғ ан жаң а жә не қ олданыстағ ы инвестициялық жобаларды іске асыру ү шін берілген жаң а банктік кредиттер бойынша алуғ а болады. Сонымен қ атар бірінші бағ ыт бойынша айналым қ аражатын толық тыруғ а берілген банктік кредиттер бойынша сыйақ ы мө лшерлемесін, алайда жобаның кемінде 30 % сомасын субсидиялауғ а рұ қ сат етіледі.

Жаң а кредиттер қ атарына 2010 жылдың 1 қ аң тарынан бастап берілген кредиттер де жатқ ызылады.

Субсидияны қ андай кредиттер бойынша ала алмайсыз?

Субсидия тө мендегікредиттер бойынша берілмейді:

• мемлекеттік даму институттары тікелей кредитор болып отырғ ан, қ ұ нына қ осымша салық (акциз) қ осылатын тауарлар шығ аруғ а берілген кредиттер бойынша;
• сiздiң кә сiпорның ыз минералдық шикiзатты қ айта ө ң деуден ө ткiзетiн металлургиялық ө ндiрiс қ атарына жатса жә не Қ Р Ү кiметiнiң 2008 жылдың 31 желтоқ санында қ абылдағ ан №1344 қ аулысына сә йкес iрi салық тө леушiлер тiзiмiнде болса несие бойынша кепiлдiк ала алмайсыз.
• ауыл шаруашылығ ы ө німін ө ң деуге қ аржы ұ йымдары тарапынан субсидиялау берілген болса;
• тау-кен ө неркә сібі кә сіпорындарына жатқ ызылатын кә сіпкерлерге.