Нөлдік буын

• б.э.д. 3000 жыл — Ежелгі Вавилонда алғ ашқ ы есептегіштер — абак пайда болды.
• б.э.д. 500 жыл — Қ ытайда абактың «жаң а» нұ сқ асы пайда болды.
• 1492 жыл — Леонардо да Винчи ө зінің бір кү нделігінде он тісті сақ иналары бар 13-разрядты есептегіш қ ұ рылғ ының сызбасын кө рсеткен. Бұ л сызбалар негізінде жұ мыс жасайтын қ ұ рылғ ы ХХ ғ асырда ғ ана жасалғ анымен Леонардо да Винчи жобасының дұ рыстығ ы расталды.
• 1623 жыл — Вильгельм Шиккард, Тюбинген университетінің профессорі, тісті сақ иналар неізінде алты разрядты ондық сандарды қ осып жә не азайта алатын қ ұ рылғ ы жасап шығ арды. 1960 жылы профессордың сызбасы бойынша қ айта жасалып, дұ рыс жұ мыс жасайтындығ ын кө рсетті.
• 1630 жыл — Ричард Деламейн шең берлік логарифмдік сызғ ыш жасады.
• 1642 жыл — Блез Паскаль «Паскалин» — алғ ашқ ы нақ ты жү зеге асырылғ ан жә не кең танылғ ан цифрлық есептеуіш қ ұ рылғ ыны ұ сынды. Қ ұ рылғ ы прототипі бес разрядты ондық сандарды қ осып жә не азайта алатын еді. Паскаль бұ ндай есептегіштердің оннан астамын жасады, соң ғ ы ү лгілері сегіз разрядты сандармен де жұ мыс жасай алатын еді.
• 1673 жыл — кө рнекті неміс философы жә не математигі Готфрид Вильгельм Лейбниц механикалық калькулятор жасады, ол екілік санау жү йесінің кө мегімен кө бейту, бө лу, қ осу жә не азайтуды орындай алатын еді.
• Осы кездер шамасында Исаак Ньютон математикалық анализ негіздерін қ алады.
• 1723 жыл — неміс математигі жә не астрономы Христиан Людвиг Герстен, Лейбниц жұ мыстарының негізінде арифметикалық машина жасады. Машина сандарды кө бейту кезінде бү тін бө лігін жә не тізбектелген қ осу амалдарының санын есептей алатын еді. Сонымен қ атар бұ л машина енгізілген мә ліметтерді енгізудің дұ рыстығ ын тексере алатын еді.
• 1786 жыл — неміс ә скери инженері Иоганн Мюллер «айырмалық машина» идеясын ұ сынды — бұ л машина айырмалық ә діспен есептелетін логарифмдерді табуляциялай алатын еді. Лейбництің тісті доң ғ алақ тары негізінде жасалғ ан бұ л машина біршама кішкентай (биіктігі 13 см, диаметрі 30 см) болғ анымен, 14-разрядты сандармен негізгі тө рт арифметикалық амалды орындай алатын еді.
• 1801 жыл — Жозеф Мария Жаккард бағ дарлама арқ ылы басқ арылатын тігін станогын қ ұ рды, оның жұ мысы перфокарталар жиыны кө мегімен кө рсетілетін еді.
• 1820 жыл — француз Тома де Кальмар арифмометрлерді алғ аш рет ө ндірістік жағ дайда шығ арды.
• 1822 жыл — ағ ылшын математигі Чарльз Бэббидж айырмалық машинаны (математикалық кестелерді автоматты тү рде қ ұ руғ а арналғ ан арифмометр) ойлап тапты, бірақ іс жү зінде жасап кө рсете алмады.
• 1855 жыл — Стокгольм қ аласында ағ айынды Георг жә не Эдвард Шутц Чарльз Бэббидж жұ мыстарының негізінде алғ ашқ ы айырмалық машина жасады.
• 1876 жыл — орыс математигі П.Л.Чебышев ондық тарды ү зіліссіз тасымалдайтын қ осқ ыш аппарат қ ұ рды. Бұ л ғ алым 1881 жылы осы машинағ а кө бейту жә не бө луге арнап қ осымша бө ліктер жасады.
• 1884—1887 жж — Герман Холлерит электрлік табуляциялық жү йе (Холлерит табуляторын) жасап шығ арды, бұ л жү йе 1890 жә не 1900 жылдары АҚ Ш-тағ ы, 1897 жылы Ресейдегі халық санағ ында қ олданылды.
• 1912 жыл — орыс ғ алымы А.Н.Крылов жобасы бойынша қ арапайым дифференциалдық тең деулерді интеграциялауғ а арналғ ан машина жасалды.
• 1927 жыл — Массачусетс технологиялық университетінде аналогтық компьютер жасап шығ арылды.
• 1938 жыл — неміс инженері Конрад Цузе ө зінің алғ ашқ ы есептеуіш машинасын жасап, оғ ан Z1 деген ат берді (Оның соавторы ретінде Гельмут Шрейердің есімі де аталады). Бұ л толық тай механикалық, бағ дарламаланатын цифрлық машина еді. Бұ л ү лгі іс жү зінде қ олданылмады. Оның қ алпына келтірілген нұ сқ асы Берлиндегі неміс техникалық мұ ражайында сақ талғ ан. Осы жылы Цузе Z2 машинасын жасауғ а кірісіп кетті.
• 1941 жыл — Конрад Цузе Z3 машинасын жасады. Бұ л машина қ азіргі заманғ ы компьютердің барлық қ асиеттерін ие болатын.
• 1942 жыл — Айова штатының университетінде Джон Атанасов жә не оның аспиранты Клиффорд Берри АҚ Ш-тағ ы алғ ашқ ы электрондық цифрлық компьютерді жасап бастады. Бұ л машина толық тай аяқ талмағ анымен (Атанасов ә скерге кетті), тарихшылардың айтуына қ арағ анда, американ ғ алымы Джон Мочлидің екі жылдан кейін Эниак ЭЕМ-ін жасап шығ аруыны кө п ә серін тигізді.
• 1943 жылдың басында алғ ашқ ы американдық есептеуіш машина — Марк I жасалды. Бұ л машина АҚ Ш ә скери-ә уе кү штерінің кү рделі баллистикалық есептерін шығ аруғ а арналғ ан еді.
• 1943 жылдың соң ында арнайы мақ саттарда қ олданылатын ағ ылшын есептеуіш машинасы — Колосс жасалды. Машина фашисттік Германияның қ ұ пия кодтарын шешумен айналысты.
• 1944 жылы Конрад Цузе Z4 компьютерін жасап шығ арды.
• 1946 жылы алғ ашқ ы ә мбебап электронды цифрлық есептеуіш машина — Эниак жасап шығ арылды.

• Кең ес Одағ ында алғ ашқ ы электрондық есептеуіш машинасы Киевте Сергей Алексеевич Лебедевтің басшылығ ымен 1950 жылы жасалды.