Р ЕҢБЕК ТУРАЛЫ ЗАҢЫ

Қ азақ стан Республикасындағ ы ең бек туралы (Қ азақ стан Республикасының 1999 ж. 10 желтоқ сандағ ы N 493-І) Заң ы

(2006.07.07. берілген ө згерістер мен толық тырулармен)

I-Тарау. Жалпы ережелер (1 - 8 баптар)

2-тарау. Жеке ең бек шарты (9 - 31 баптар)

3-тарау. Ұ жымдық шарт (32 - 35 баптар)

4-тарау. Қ ызметкерлердің жекелеген санаттарының (36 - 44 баптар) ең бек қ атынастарын реттеу

5-тарау. Жұ мыс уақ ыты (45 - 52 баптар)

6-тарау. Демалыс уақ ыты (53 - 69 баптар)

7-тарау. Жалақ ы жә не ең бекті нормалау (70 - 79 баптар)

8-тарау. Қ ызметкерлерге кепілдіктер беру мен (80 - 88 баптар)ө темақ ы тө леу

9-тарау. Жеке ең бек шарты тараптарының (89 - 92 баптар)материалдық жауапкершілігі

10-тарау. Қ ызметкерлерді кө термелеу жә не жазалау (93 - 96 баптар) шаралары

11-тарау. Ең бек даулары (97 - 101 баптар)

12-тарау. Осы заң ның сақ талуын бақ ылау (102 - 109 баптар)

Осы Заң ды қ олданысқ а енгізу туралы Қ Р 10.12.99 ж. N 494-І Заң ын қ араң ыз

Осы Заң азаматтардың Қ азақ стан Республикасындағ ы ең бек бостандығ ына конституциялық қ ұ қ ығ ын iске асыру процесiнде туындайтын ең бек қ атынастарын реттейдi.

I-Тарау. Жалпы ережелер

2004.23.12 N 20-III (бұ р. ред. қ ара); 2006.31.01. № 125-III Қ Р Заң дарымен 1-бап ө згертілді

1-бап. Осы Заң да пайдаланылатын негізгi ұ ғ ымдар

Осы Заң да мынадай ұ ғ ымдар пайдаланылады:

ең бек - адамдардың ө мiрi ү шiн қ ажеттi материалдық, рухани жә не басқ а да қ ұ ндылық тар жасауғ а бағ ытталғ ан адам қ ызметi;

ең бек қ атынастары - тараптардың ә детте жеке ең бек жә не ұ жымдық шарттар негiзiнде белгiлi бiр ең бек қ ызметiн жү зеге асыруы жө нiнде туындайтын жұ мыс берушi мен қ ызметкер арасындағ ы қ атынастар;

жұ мыс берушiнiң актiлерi - жұ мыс берушiнiң (жұ мыс берушiлер ө кiлiнiң) шығ аратын актiлерi (бұ йрық тар, ө кiмдер, нұ сқ аулық тар, iшкi ең бек тә ртiбiнiң ережелерi);

жеке ең бек шарты - қ ызметкер мен жұ мыс берушiнiң арасында жазбаша нысанда жасалатын екiжақ ты келiсiм, ол бойынша қ ызметкер жұ мыс берушiнiң актiсiн атқ ара отырып, белгiлi бiр мамандық, бiлiктiлiк немесе лауазым бойынша жұ мысты орындауғ а мiндеттенедi, ал жұ мыс берушi қ ызметкерге жалақ ысын жә не заң дар мен тараптардың келісiмiнде кө зделген ө зге де ақ шалай тө лемдердi уақ ытында жә не толық кө лемiнде тө леуге, ең бек туралы заң дар мен ұ жымдық шартта кө зделген ең бек жағ дайларын қ амтамасыз етуге мiндеттенедi;

зиянды (ө те зиянды) ең бек жағ дайлары - белгiлi бiр ө ндiрiс факторларының ә сер етуi қ ызметкердiң жұ мыс қ абiлетi тө мендеуiне немесе ауыруына, не оның ұ рпақ тарының денсаулығ ына терiс ық пал етуiне ә кеп соғ атын ең бек жағ дайлары;

қ ауiптi (ө те қ ауiптi) ең бек жағ дайлары - белгiлi бiр ө ндiрiс факторларының ә сер етуi ең бектi қ орғ ау ережелерi сақ талмағ ан жағ дайда қ ызметкер денсаулығ ының кенеттен кү рт нашарлауына немесе жарақ аттануына, не оның қ айтыс болуына ә кеп соғ атын ең бек жағ дайлары;

ауыр дене жұ мыстары - қ ызметкердiң ауыр заттарды қ олмен кө теруге немесе орнын ауыстыруғ а байланысты қ ызметтерiнiң тү рлерi не 300 ккал/сағ аттан астам кү ш-қ уат жұ мсайтын басқ а да жұ мыстар;

демалыс уақ ыты - қ ызметкердiң ең бек мiндеттерiн орындаудан бос жә не оны ө з қ алауы бойынша пайдалана алатын уақ ыты;

жалақ ы - ең бек ү шiн оның кү рделiлiгiне, саны мен сапасына сә йкес тө ленетiн сыйақ ы (табыс);

бiлiктiлiк разряды - қ ызметкердiң ө зi орындайтын жұ мыстарының кү рделiлiгiн кө рсететiн бiлiктiлiк дең гейi;

ұ жымдық шарт - ең бек жә не ә леуметтік-экономикалық мә селелерді реттеу ү шін бір немесе бірнеше жұ мыс беруші (олардың ө кілдері) мен қ ызметкерлердің бір немесе бірнеше ө кілдері арасында жазбаша шарт нысанында жасалғ ан қ ұ қ ық тық акт;

iссапар - жұ мыс берушiнiң ө кiмi бойынша қ ызметкердi тұ рақ ты жұ мыс орнынан тыс жерге ең бек мiндеттерiн орындау ү шiн жiберу;

ө темақ ылар - жұ мыс режимi мен ең бек жағ дайларына, жұ мысты орындағ ан кездегi қ ызметкерлердiң шеккен шығ ындарының орнын толтыруғ а байланысты ақ шалай тө лемдер;

ең тө мен жалақ ы мө лшерi - меншiк нысанына қ арамастан, ұ йымдарда жалданып жұ мыс iстейтiн адамдарғ а ақ шалай тө лемдердiң Қ азақ стан Республикасының Конституциясы кепiлдiк берген ең тө мен мө лшерi;

жазбаша ескерту (хабарлама) - қ ызметкердiң немесе жұ мыс берушiнiң қ ол қ ойылғ ан жә не тiркелген ө тiнiшi не ө зге де ә дiспен (хабарлама арқ ылы тапсырысты хатпен, факспен, электронды поштамен, жеделхатпен) берiлген ө тiнiшi;

жұ мыс берушiлердiң ө кiлдерi - қ ұ рылтай қ ұ жаттарының негiзiнде жұ мыс берушiнiң немесе жұ мыс берушiлер тобының мү дделерiн бiлдiруге уә кiлеттi жеке немесе заң ды тұ лғ алар;

қ ызметкерлердің ө кілдері - кә сіптік одақ тардың, олардың бірлестіктерінің органдары жә не (немесе) қ ызметкерлер уә кілеттік берген, Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен қ ұ рылғ ан ө зге де тұ лғ алар мен ұ йымдар;

қ ызметкер - жұ мыс берушiмен ең бек қ атынастарында тұ ратын жә не жеке ең бек шарты бойынша жұ мысты тiкелей орындайтын жеке тұ лғ а;

жұ мыс беруші - қ ызметкер ең бек қ атынастарында тұ ратын заң ды не жеке тұ лғ а;

жұ мыс уақ ыты - қ ызметкер жұ мыс берушiнiң актiлерi мен жеке ең бек шартының талаптарына сә йкес ең бек мiндеттерiн орындайтын уақ ыт;

ең бек мiндеттерi - қ ызметкер мен жұ мыс берушiнiң жеке ең бек жә не ұ жымдық шарттармен байланысты мiндеттемелерi;

ең бек стажы - қ ызметкердiң заң ды тұ лғ а қ ұ рмай кә сiпкерлiк жә не ө зге де қ ызметпен айналысушы қ ызметкер немесе жеке адам ретiнде ең бек мiндеттерiн жү зеге асыруғ а жұ мсағ ан кү нтiзбемен есептелген уақ ыты;

ең бек дауы - ең бек туралы заң дардың қ олданылу мә селелерi бойынша бұ рын қ ызметкер (қ ызметкердiң ө кiлi) мен жұ мыс берушi (жұ мыс берушiнiң ө кiлi) арасында реттелмеген жеке ең бек, ұ жымдық шарттардың талаптарын орындау туралы қ ызметкер мен жұ мыс берушiнiң арасындағ ы келiспеушiлiк;

ең бек жө нiндегi уә кiлеттi мемлекеттiк орган - ең бек қ атынастары саласында ө з ө кiлеттiгiн Қ азақ стан Республикасының заң дарына сә йкес жү зеге асыратын орталық атқ арушы орган;

ең бек жағ дайлары - ең бекке ақ ы тө леу, оны қ орғ ау мен нормалау жағ дайы, жұ мыс режимi, мамандық тарды (қ ызметтердi) қ оса атқ ару мү мкiндiгi мен тә ртiбi, техникалық, санитариялық, гигиеналық, ө ндiрiстiк-тұ рмыстық жағ дайлар, сондай-ақ жеке ең бек жә не ұ жымдық шарттар тараптарының келісiмi бойынша ө зге де жағ дайлар.

ең бек туралы заң наманың сақ талуын тексеру (бұ дан ә рі - тексеру) - ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік орган немесе оның аумақ тық бө лімшелері жү зеге асыратын жұ мыс берушінің немесе қ ызметкердің Қ азақ стан Республикасының ең бек туралы заң намасын орындауын тексеру;

2-бап. Ең бек туралы заң дар

1. Қ азақ стан Республикасының ең бек туралы заң дары Қ азақ стан Республикасының Конституциясына негiзделедi жә не осы Заң мен қ ызметкерлердiң жекелеген санаттарының ең бек қ атынастарын реттейтiн, нормалары осы Заң ның нормаларынан кем бола алмайтын ө зге де нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлерден тұ рады.

2. Қ азақ стан Республикасы бекiткен халық аралық шарттардың осы Заң ның жә не ең бек туралы ө зге де нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлердiң алдында артық шылығ ы бар жә не халық аралық шарт бойынша оны қ олдану ү шiн Қ азақ стан Республикасының заң ы шығ арылуы талап етiлетiн жағ дайларды қ оспағ анда, олар тiкелей қ олданылады.

3-бап. Осы Заң ның қ олданылу аясы

1. Осы Заң Қ азақ стан Республикасының аумағ ындағ ы ең бек қ атынастарын реттейдi.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 2-тармақ ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

2. Егер Конституцияда, заң дарда жә не Қ азақ стан Республикасы бекiткен халық аралық шарттарда ө згеше кө зделмесе, осы Заң ның кү шi Қ азақ стан Республикасының азаматтарына, Қ азақ стан Республикасының аумағ ында ең бек қ ызметiн жү зеге асыратын шетелдiктерге жә не азаматтығ ы жоқ адамдарғ а да қ олданылады.

Қ азақ стан Республикасының аумағ ында орналасқ ан, қ ұ рылтайшылары немесе меншiк иелерi (толығ ынан немесе iшiнара) шетелдiк заң ды немесе жеке тұ лғ алар болып табылатын ұ йымдардың қ ызметкерлерiне Қ азақ стан Республикасының ең бек туралы заң дары қ олданылады.

4-бап. Ең бек саласындағ ы кемсiтушiлiкке тыйым салу

1. Ә ркiмнiң де ө зiнiң ең бек қ ұ қ ық тарын iске асыруғ а тең мү мкiндiктерi бар. Жынысына, жасына, нә сiлiне, ұ лтына, тiлiне, мү лiк жә не қ ызмет жағ дайына, тұ рғ ылық ты жерiне, дiнге кө зқ арасына, сенiмiне, азаматтық та, қ оғ амдық бiрлестiктерде болуына, сондай-ақ қ ызметкердiң iскерлiк қ абiлетi мен оның ең бегiнiң нә тижелерiне байланысты болмайтын басқ а да мә н-жайларғ а қ арамастан, ешкiмнiң де ең бек қ ұ қ ық тары шектелуге немесе оларды iске асыруда қ андай да бiр артық шылық тар алуғ а тиіс емес.

2. Ең бек саласында кемсiтушiлiкке ұ шырадым деп есептейтiн адамдар тиiстi арызымен сотқ а жү гiне алады.

5-бап. Жеке ең бек жә не ұ жымдық шарттармен реттелетiн ең бек қ атынастары

1. Жұ мыс берушi мен қ ызметкер арасындағ ы ең бек қ атынастары нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлермен, ең бек туралы заң дарғ а сә йкес жасалғ ан жеке ең бек, ұ жымдық шарттармен реттеледi.

2. Жеке ең бек, ұ жымдық шарттардың талаптарын тараптар бiржақ ты тә ртiппен ө згерте алмайды.

3. Қ ызметкерлердiң жекелеген санаттарының ө зге нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлермен реттелетiн ең бек жағ дайлары осы Заң дағ ы жағ дайлардан тө мен болмауғ а тиiс.

Жеке ең бек, ұ жымдық шарттардың жекелеген талаптарының жарамсыздығ ы тұ тас алғ анда жеке ең бек, ұ жымдық шарттарды жарамсыз деп тануғ а ә кеп соқ пайды.

4. Осы Заң ең бек қ атынастарын реттейтiн ең аз мерзiмдер мен талаптарды жолғ а қ ояды. Жеке ең бек, ұ жымдық шарттардың тараптары бұ л ең аз дең гейдi жақ сарту жағ ына ө згерте алады.

5. Жеке ең бек, ұ жымдық шарттардың талаптары, егер олар заң актілерiне қ айшы келмесе, тараптардың орындауы ү шiн мiндеттi болып табылады.

6-бап. Мә жбү рлi ең бекке тыйым салу

Мә жбү рлi ең бекке тыйым салынғ ан. Мә жбү рлi ең бекке тек сот ү кiмi бойынша, не тө тенше немесе соғ ыс жағ дайлары жарияланғ ан кездерде ғ ана жол берiледi.

7-бап. Қ ызметкерлердiң негізгi қ ұ қ ық тары мен мiндеттерi

1. Қ ызметкердiң:

1)жұ мыс берушiмен осы Заң да белгiленген тә ртiппен жеке ең бек шартын жасасуғ а, ө згертуге жә не бұ зуғ а;

2) тең ең бегi ү шiн қ андай да болсын кемсiтусiз тең ақ ы алуғ а;

3) қ ауiпсiздiк пен гигиена талаптарына сай келетiн ең бек жағ дайларына;

4) егер басқ а заң актiлерiнде ө згеше кө зделмесе, кә сiптiк одақ тарғ а немесе басқ а да қ оғ амдық бiрлестiктерге ө з еркiмен мү ше болуғ а;

5) демалысқ а;

6) ө зiнiң ең бек мiндеттерiн атқ аруына байланысты денсаулығ ына немесе мү лкiне келтiрiлген зиянды ө теттiруге;

7) кепiлдiктер мен ө темақ ылар алуғ а;

8) ең бек дауларын тараптардың келiсуiмен немесе сот тә ртiбiмен шешуге;

9) жұ мыс берушіден жеке ең бек шартында тараптың атынан ө кiлдiк ететiн лауазымды адамның ө кiлеттiгiн растауды талап етуге;

10) ұ жымдық шартпен жә не жұ мыс берушiнiң актiлерiмен танысуғ а;

11) ө зiнiң кә сiби бiлiктiлiгiн арттыруғ а қ ұ қ ығ ы бар.

2. Қ ызметкер:

1) жеке ең бек, ұ жымдық шарттарда жә не жұ мыс берушінің актiлерінде жазылғ ан ең бек міндеттерін адал орындауғ а;

2) ең бек тә ртiбiн сақ тауғ а;

3) жұ мыс процесiнде жұ мыс берушiге мү лiктік зиян келтіруге жол бермеуге;

4) ең бек қ орғ ау, ө рт қ ауіпсіздігі жә не ө ндірістік санитария жө ніндегі ережелердің талаптарын орындауғ а;

5) жеке ең бек шартына сә йкес ө зiне сенiп тапсырылғ ан, қ ызметтік, коммерциялық жә не заң мен қ орғ алатын ө зге де қ ұ пияны қ ұ райтын мә лiметтердi жария етпеуге;

6) адамдардың ө мiрі мен денсаулығ ына, жұ мыс беруші мен қ ызметкерлер мү лкінің сақ талуына қ атер тө ндiретiн ахуал туындағ аны туралы хабарлауғ а;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 7) тармақ шамен толық тырылды

7) міндетті зейнетақ ы жарналары есебінен зейнетақ ымен қ амсыздандыру туралы шарттың кө шірмесін ұ сынуғ а;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 8) тармақ шамен толық тырылды; 2006.07.07. № 171-III Қ Р Заң ымен 8) тармақ ша ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

8) зейнетақ ы жинақ тарын бір жинақ таушы зейнетақ ы қ орынан басқ асына аударғ ан кезде міндетті зейнетақ ы жарналары есебінен зейнетақ ымен қ амсыздандыру туралы жинақ таушы зейнетақ ы қ орымен шарт жасасқ аны жө нінде жұ мыс берушіні хабардар етуге;

2006.07.07. № 171-III Қ Р Заң ымен 9) тармақ шамен толық тырылды

9) денсаулық жағ дайының нашарлауына байланысты жағ дайлардан басқ а, оның ең бекке жарамсыздығ ы анық талғ ан жағ дайда бұ л туралы жұ мыс берушіні оның ең бекке жарамсыздығ ы анық талғ ан сә ттен бастап бір тә уліктен кешіктірмей хабардар етуге міндетті.

8-бап. Жұ мыс берушiнiң негізгi қ ұ қ ық тары мен мiндеттерi

1. Жұ мыс берушінің:

1) Осы Заң да белгiленген тә ртіппен қ ызметкерлермен жеке ең бек жә не ұ жымдық шарттарды жасасуғ а, ө згертуге жә не бұ зуғ а;

2) жұ мысқ а қ абылдау кезiнде қ ызметкерден осы Заң да кө зделген, белгiлi бiр ең бек қ ызметімен айналысуғ а жә не (немесе) белгiлi бiр қ ызметтi атқ аруғ а мү мкiндігін растайтын қ ұ жаттар берудi талап етуге;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 3) тармақ ша жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

3) ө з ө кілеттігі шегінде жұ мыс берушінің актілерін шығ аруғ а.

Ең бек жағ дайларының ө згеруіне байланысты актілерді қ абылдау қ ызметкерлер ө кілдерінің келісімімен ғ ана жү зеге асырылады;

4) қ ызметкерлердi кө термелеуге, оларды осы Заң да жә не ө зге де нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлерде белгiленген тә ртіппен тә ртіптiк жә не материалдық жауапкершілiкке тартуғ а;

5) ө зіне қ ызметкер келтiрген зиянды ө теттіруге;

6) 2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен алып тасталды (бұ р. ред. қ ара)

7) ө з қ ұ қ ық тары мен мү дделерiн бiлдiру жә не қ орғ ау мақ сатында жұ мыс берушiлер бiрлестiктерiн қ ұ руғ а жә не оларғ а кiруге;

8) қ ызметкерге сынақ мерзiмiн белгілеуге;

9) егер жеке ең бек шартының талаптарында жазылғ ан болса, қ ызметкерді оқ ытып-ү йретуге байланысты ө з шығ ындарының орнын толтыруғ а қ ұ қ ығ ы бар.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 2-тармақ жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

2. Жұ мыс беруші:

1) қ ызметкерлерді Қ азақ стан Республикасының ең бек туралы заң намасына, жеке ең бек, ұ жымдық шарттарғ а сә йкес ең бек жағ дайларын қ амтамасыз етуге;

2) қ ызметкерлер ө кілдерінің ұ сынысын қ арауғ а, келіссө здер жү ргізуге жә не ұ жымдық шарт жасасуғ а;

3) қ ызметкерлерді ө з қ аражаты есебінен ө здерінің ең бек міндеттерін орындауы ү шін қ ажетті қ ұ ралдармен жә не материалдармен қ амтамасыз етуге;

4) қ ызметкерді жұ мысқ а қ абылдағ ан кезде онымен жеке ең бек шартын жасасуғ а, қ ызметкерді ұ жымдық шартпен жә не жұ мыс берушінің актілерімен таныстыруғ а;

5) жалақ ыны жә не Қ азақ стан Республикасының нормативтік қ ұ қ ық тық актілерінде, жеке ең бек, ұ жымдық шарттарда, жұ мыс берушінің актілерінде кө зделген ө зге де тө лемдерді уақ тылы жә не толық кө лемінде тө леп тұ руғ а;

6) қ ызметкерге жыл сайынғ ы ақ ылы ең бек демалысын беруге;

7) Қ азақ стан Республикасының ең бек туралы, ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау туралы заң намасының, жеке ең бек, ұ жымдық шарттардың талаптарын сақ тауғ а;

8) қ ызметкердің ең бек міндеттерін атқ аруы кезінде оның денсаулығ ы мен ө міріне зиян келтіргені ү шін жауапкершілікті сақ тандыруғ а;

9) қ ызметкердің ө мірі мен денсаулығ ына келтірілген зиянды Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес ө теуге;

10) қ ызметкерлердің ең бек қ ызметін растайтын қ ұ жаттардың жә не оларды зейнетақ ымен қ амсыздандыруғ а арналғ ан ақ шаның ұ сталуы мен аударылуы туралы мә ліметтердің сақ талуын жә не мемлекеттік мұ рағ атқ а ө ткізілуін қ амтамасыз етуге;

11) егер жұ мысты жалғ астыру қ ызметкердің ө мірі мен денсаулығ ына қ ауіп тө ндірсе, оны тоқ тата тұ руғ а;

12) қ ызметкерге зиянды (ө те зиянды) жә не қ ауіпті (ө те қ ауіпті) ең бек жағ дайлары мен кә сіптік аурудың ық тималдығ ы туралы ескертуге;

13) жұ мыс орындары мен технологиялық процестерде қ атердің алдын алу жө нінде шаралар қ олдануғ а, ө ндірістік жә не ғ ылыми-техникалық прогресті ескере отырып, профилактикалық жұ мыстарды жү ргізуге;

14) қ ызметкерден міндетті зейнетақ ы жарналары есебінен зейнетақ ымен қ амсыздандыру туралы шарттың кө шірмесін талап етуге;

2006.07.07. № 171-III Қ Р Заң ымен 15) тармақ ша ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

15) жұ мыс уақ ытының, соның ішінде жұ мыс уақ ытынан тыс істеген жұ мыс, ә рбір қ ызметкердің зиянды (ө те зиянды), қ ауіпті (ө те қ ауіпті) ең бек жағ дайларында, ауыр дене ең бегімен айналысқ ан жұ мыс уақ ытының нақ ты есебін жү ргізуге;

2006.07.07. № 171-III Қ Р Заң ымен 16) тармақ шамен толық тырылды

16) Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі белгілеген тә ртіппен профилактикалық, алдын ала жә не міндетті медициналық тексерулерден ө ткізілуге тиіс адамдардың осындай тексерулерден уақ тылы ө ткізілуін қ амтамасыз етуге міндетті.

2-тарау. Жеке ең бек шарты

9-бап. Жеке ең бек шартының мазмұ ны

1. Жеке ең бек шартында:

1) тараптардың реквизиттерi:

жұ мыс берушi - заң ды тұ лғ аның толық атауы жә не орналасқ ан жерi, жұ мыс берушi - заң ды тұ лғ аның қ ұ рылтай қ ұ жаттарының мемлекеттiк тiркеу нө мiрi мен уақ ыты;

жұ мыс берушiнiң (оның ө кiлiнің) тегi, есiмi, ә кесiнiң аты (егер жеке басын куә ландыратын қ ұ жатта кө рсетiлсе) жә не қ ызметi, ал жұ мыс берушi жеке тұ лғ а болғ ан жағ дайда оның тұ рақ ты тұ рғ ылық ты жерiнiң мекен-жайы, жеке басын куә ландыратын қ ұ жаттың атауы, нө мiрi, берiлген кү нi;

қ ызметкердiң тегi, есiмi, ә кесiнiң аты (егер жеке басын куә ландыратын қ ұ жатта кө рсетiлсе), жеке басын куә ландыратын қ ұ жаттың атауы, нө мiрi, берiлген кү нi; ә леуметтiк жеке қ одының нө мiрi (Ә ЖК), салық тө леушiнiң тiркелу нө мiрi (СТН);

2) ең бек мiндетi (белгiлi бiр қ ызмет, мамандық, кә сіп бойынша жұ мыс);

3) жеке ең бек шартының мерзiмi;

4) ең бек мiндеттерiн жү зеге асыру басталатын кү н;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 5) тармақ ша жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

5) ең бек жағ дайларының сипаттамалары, қ ызметкерлерге ауыр дене ең бегі немесе зиянды (ө те зиянды) немесе қ ауіпті (ө те қ ауіпті) ең бек жағ дайларында жұ мыс істегені ү шін берілетін кепілдіктер мен ө темақ ылар;

6) жұ мыс уақ ыты мен демалыс уақ ытының режимi;

7) ең бекке ақ ы тө леу жә не ең бектi қ орғ ау жағ дайлары;

8) жұ мыс берушiнiң қ ұ қ ық тары мен мiндеттерi;

9) қ ызметкердiң қ ұ қ ық тары мен мiндеттерi;

10) жеке ең бек шартын ө згерту, бұ зу жә не ұ зарту тә ртiбi;

11) ө темақ ылар тө леу мен кепiлдiктер беру тә ртiбi;

12) тараптардың жауапкершілiгi кө рсетiлуге тиiс.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 1-1-тармақ пен толық тырылды

1-1. Жеке ең бек шартын белгіленген мерзімге жасасқ анда тараптардың осы шартты мерзімінен бұ рын бұ зғ аны ү шін ө зара жауапкершілігі белгіленуі мү мкін.

2. Тараптардың келiсiмi бойынша жеке ең бек шартына ө зге де жағ дайлардың енгiзiлуi мү мкiн.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 3-тармақ пен толық тырылды

3. Жұ мыс беруші қ ызметкерден осы Заң да жә не Қ азақ стан Республикасының ө зге де заң намалық актілерінде кө зделгеннен басқ а жағ дайларда жеке ең бек шартында келісілмеген жұ мысты атқ аруды талап етуге қ ұ қ ылы емес.

10-бап. Жеке ең бек шартының мерзiмi

1. Жеке ең бек шарты:

1) белгiсiз мерзiмге;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 2) тармақ ша жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

2) осы баптың 1-тармағ ының 3) тармақ шасында кө зделгендегіден басқ а жағ дайларда, бір жылдан кем емес белгілі бір мерзімге жасалуы мү мкін.

Қ ызметкермен жеке ең бек шарты қ айталап жасалғ ан жағ дайда ол белгіленбеген мерзімге жасалғ ан деп есептеледі.

Егер тараптардың ешқ айсысы ең бек шарты мерзімінің аяқ талуына байланысты бір жылдан кем емес белгілі бір мерзімге жасалғ ан жеке ең бек шартын тоқ татуды талап етпесе жә не ең бек қ атынастары іс жү зінде жалғ асатын болса, онда жеке ең бек шарты белгіленбеген мерзімге жасалғ ан деп есептеледі.

Жеке ең бек шарты белгіленбеген мерзімге жасалатын қ ызметкерлер ү шін кө зделген кепілдіктер мен ө темақ ылар беруден жалтару мақ сатында жеке ең бек шартын белгілі бір мерзімге жасасуғ а тыйым салынады;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 3) тармақ ша жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

3) алда тұ рғ ан жұ мыс сипатының қ ысқ а мерзімділігіне немесе оны орындау шартына байланысты, сондай-ақ уақ ытша жұ мыста жоқ қ ызметкерді ауыстыру уақ ытына бір жылдан кем белгілі бір мерзімге жасалуы мү мкін.

2. Егер жеке ең бек шартында оның қ олданылу мерзiмi айтылмаса, шарт белгiсiз мерзiмге жасалғ ан деп есептеледi.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 3-тармақ пен толық тырылды

3. Қ ызметкерге ө темақ ылар мен кепілдіктерді беруден жалтару мақ сатында жеке ең бек шартының белгілі бір мерзімге жасалғ ан фактісі анық талғ ан жағ дайда, жұ мыс беруші Қ азақ стан Республикасының заң дарымен белгіленген тә ртіппен жауаптылық та болады.

11-бап. Жұ мысқ а қ абылдауғ а жол берiлетiн жас

1. Жеке ең бек шартын он алты жасқ а толғ ан адамдармен жасасуғ а жол берiледi.

2. Орта бiлiм алғ ан не жалпы бiлiм беретiн оқ у орнын тастап кеткен жағ дайда он бес жасқ а толғ ан адамдар ата-анасының немесе қ орғ аншысының, қ амқ оршысының келiсiмiмен жеке ең бек шартын жасаса алады.

3. Ата-анасының бiрiнiң (қ орғ аншысының, қ амқ оршысының) келiсiмiмен жеке ең бек шарты оқ удан бос уақ ытында денсаулығ ына зиян келтiрмейтiн жә не оқ у процесiн бұ збайтын жұ мысты орындау ү шiн он тө рт жасқ а толғ ан оқ ушымен жасалуы мү мкiн.

4. Ата-ананың (қ орғ аншының, қ амқ оршының) келiсiмi жазбаша нысанда (ө тiнiш) берiледi, бұ л орайда, ата-ана (қ орғ аншы, қ амқ оршы) кә мелетке толмағ ан адаммен бiрге жеке ең бек шартына қ ол қ ояды.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 5-тармақ ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

5. Он сегiз жасқ а толмағ ан адамдарды ауыр дене жұ мыстары мен ең бек жағ дайлары зиянды (ө те зиянды) жә не (немесе) қ ауіпті (ө те қ ауіпті) жұ мыстарғ а қ абылдауғ а жол берiлмейдi.

12-бап. Жеке ең бек шартын жасасу

1. Жеке ең бек шарты жазбаша нысанда жасалады, кемiнде екi дана етiлiп жасалады жә не оғ ан тараптар қ ол қ ояды. Жеке ең бек шартының бiр данасы тараптар қ ол қ ойғ аннан кейiн қ ызметкерге берiледi.

2. Жеке ең бек шартында кө рсетiлген жұ мыстың басталу кү нi қ ызметкердiң ең бек мiндеттерiн орындауының басталуы деп есептеледi.

Жеке ең бек шарты болмағ ан жә не (немесе) ол жұ мыс берушiнiң тарапынан тиiстi тү рде ресiмделмеген жағ дайларда жеке ең бек шартының кү шi жұ мысқ а нақ ты жiберiлген кезден басталады.

3. Жеке ең бек шарты жасалғ аннан кейiн жұ мыс берушi қ ызметкердi жұ мысқ а қ абылдау туралы бұ йрық шығ аруғ а мiндеттi, ол қ ызметкерге қ ол қ ойғ ызылып хабардар етiледi.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 4-тармақ ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

4. Жеке ең бек шартын жасасу ү шiн жұ мыс берушi қ ызметкердiң ең бек қ ызметiн растайтын қ ұ жаттарды, жеке басының куә лiгiн (тө лқ ұ жатын), ә леуметтiк жеке кодының берiлгенi туралы куә лiктi, он алты жасқ а толмағ ан адамдар ү шiн тууы туралы куә лiгiн, бiлiмi немесе кә сiби даярлығ ы туралы қ ұ жатты, жә не заң дарда кө зделген ө зге де қ ұ жаттарды талап етуге қ ұ қ ылы.

5. Қ ызметкердiң бiрнеше жұ мыс берушiмен жұ мыс уақ ыты ұ зақ тығ ының толық болмауы кө зделетiн жеке ең бек шартын жасасуғ а қ ұ қ ығ ы бар.

6. Ұ йымның басшысымен жеке ең бек шартын ұ йымның меншiк иесi не меншiк иесi уә кiлдiк берген адам немесе орган ұ йымның қ ұ рылтай қ ұ жаттарында немесе тараптардың келiсiмiнде белгiленген мерзiмге жасасады.

7. Жеке ең бек шартына ө згерiстер мен толық тырулар енгiзу оны жасасу ү шiн кө зделген тә ртiппен жү зеге асырылады.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 13-бап жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

13-бап. Қ ызметкердің ең бек қ ызметін растайтын қ ұ жаттар

Қ ызметкердің ең бек қ ызметін растайтын қ ұ жаттар: ең бек кітапшасы (ол бар болғ ан жағ дайда), жеке ең бек шарты не жұ мысқ а қ абылдау жә не жұ мыстан босату туралы бұ йрық тардың ү зіндісі немесе ұ йымның басшысы (жұ мыс беруші) куә ландырғ ан (қ ол қ ойғ ан) не нотариатта куә ландырылғ ан қ ызметтік тізімі (қ ызметкердің жұ мыс, ең бек қ ызметі туралы мә ліметтер тізбесі) болып табылады.

Ең бек кітапшаларының нысанын, оларды жү ргізу жә не сақ тау тә ртібін ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік орган белгілейді.

14-бап. Жұ мыс туралы жә не жалақ ы мө лшерi туралы қ ұ жаттар беру

Қ ызметкердiң, оның iшiнде бұ рынғ ы қ ызметкердiң ө тiнiшi бойынша жұ мыс берушi оғ ан бес кү н мерзiмнен кешiктiрмей оның мамандығ ы, бiлiктiлiгi, қ ызметi, жұ мыс уақ ыты мен жалақ ысының мө лшерi кө рсетiлген анық таманы, қ ызметкердiң бiлiктiлiгi мен оның жұ мысқ а кө зқ арасы туралы мә лiметтер жазылғ ан мiнездеме-ұ сынымды, сондай-ақ осы Заң да кө зделген жұ мыс туралы басқ а да қ ұ жаттарды беруге мiндеттi.

15-бап. Жұ мысқ а қ абылдау кезiндегi сынақ

1. Жеке ең бек шартын жасасу кезiнде қ ызметкердiң оғ ан тапсырылатын жұ мысқ а сә йкестiгiн тексеру мақ сатында тараптардың келiсiмiмен сынақ ө ткiзiлуi мү мкiн.

2. Сынақ туралы талап жеке ең бек шартында кө рсетiлуге тиiс.

Бұ л талап болмағ ан жағ дайда қ ызметкер жұ мысқ а сынақ сыз қ абылданды деп есептеледi.

3. Сынақ кезең iнде қ ызметкерлерге осы Заң ның нормалары, жеке ең бек, ұ жымдық шарттардың талаптары қ олданылады.

4. Сынақ мерзiмiн ү ш айдан асыруғ а болмайды.

Қ ызметкер дә лелдi себептермен жұ мыста болмағ ан кезең сынақ мерзiмiне есептелмейдi.

16-бап. Жұ мысқ а қ абылдау кезiндегi сынақ тың нә тижесi

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 1-тармақ толық тырылды (бұ р. ред. қ ара)

1. Тараптардың бiреуi сынақ мерзiмi бiткенге дейiн жеке ең бек шартын жазбаша тү рде бұ зуғ а қ ұ қ ылы, бұ л орайда жеке ең бек шарты хабарландырылғ ан кезден бастап бұ зылды деп есептеледi.

2. Жұ мыс берушi қ ызметкердi сынақ мерзiмi бiтпей тұ рып жоғ ары қ ызметке тағ айындағ ан жағ дайда қ ызметкер жұ мысқ а қ абылдау кезiндегi сынақ тан ө ткен болып есептеледi.

3. Егер сынақ тың мерзiмi бiтiп, тараптардың ешқ айсысы екiншi тарапқ а жеке ең бек шартын бұ зу туралы хабарламаса, шарт одан ә рi қ олданылады жә не оны жалпы негiздерде ғ ана тоқ татуғ а жол берiледi.

17-бап. Басқ а жұ мысқ а ауыстыру

Бiр ұ йымда басқ а жұ мысқ а, не ұ йыммен бiрге басқ а жерге ауыстыруғ а, осы Заң да кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, жеке ең бек шартына тиiстi ө згерiстер енгiзiле отырып, қ ызметкердiң жазбаша келiсiмiмен ғ ана жол берiледi.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 18-бап толық тырылды (бұ р. ред. қ ара)

18-бап. Қ ызметкердi басқ а жұ мыс орнына ауыстыру

Қ ызметкердi сол ұ йымдағ ы басқ а жұ мыс орнына, сол жердегi басқ а қ ұ рылымдық бө лiмшеге ауыстырғ ан ретте, жеке ең бек шартында келiсiлген мамандық, бiлiктiлiк немесе қ ызмет шегiнде басқ а механизмдегi немесе агрегаттағ ы жұ мысты тапсыруғ а, егер бұ л жеке ең бек шартының талаптарын ө згертуге ә кеп соқ паса, қ ызметкердiң келiсiмi талап етiлмейдi.

Жұ мыс берушi қ ызметкердi оның денсаулық жағ дайы жарамайтын басқ а жұ мысқ а ауыстыруғ а қ ұ қ ылы емес.

19-бап. Ең бек жағ дайларының ө згеруi

1. Ұ йымдарда ө ндiрiстiң ө згеруiне жә не жұ мыс берушiдегi жұ мыс кө лемiнiң қ ысқ аруына байланысты сол кә сiп (мамандық), бiлiктiлiк, қ ызмет бойынша жұ мысты жалғ астыру кезiнде ең бек жағ дайларын ө згертуге жол берiледi. Ең бек жағ дайларының ө згеруi туралы қ ызметкер бiр ай бұ рын жазбаша хабардар етiлуге тиiс.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 2-тармақ ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

2. Ең бек жағ дайлары ө згертiлген жағ дайда жеке ең бек жә не ұ жымдық шарттарына тиiсiнше толық тырулар мен ө згерiстер енгiзiледi. Егер қ ызметкер жаң а жағ дайларда жұ мысты жалғ астыруғ а келiспесе, онымен жасалғ ан жеке ең бек шарты осы Заң ның 26-бабының 7) тармақ шасына сә йкес бұ зылады.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 20-бап ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

20-бап. Ө ндiрiстiк қ ажеттiлiк болғ ан жағ дайда басқ а жұ мысқ а уақ ытша ауыстыру

Ө ндiрiстiк қ ажеттiлiк болғ ан, соның iшiнде жұ мыста болмағ ан қ ызметкердi уақ ытша ауыстыру керек болғ ан жағ дайда жұ мыс берушiнiң қ ызметкердi оның келiсiмiнсiз бiр айғ а дейiнгi мерзiмге ең бегiне атқ аратын жұ мысы бойынша, бiрақ бұ рынғ ы жұ мысындағ ы орташа айлық жалақ ысынан кем емес ақ ы тө лей отырып, жеке ең бек шартында келiсiлмеген жә не оның денсаулық жағ дайына зақ ым келтiрмейтiн сол жердегi, сол ұ йымдағ ы басқ а жұ мысқ а ауыстыруғ а қ ұ қ ығ ы бар.

Мұ ндай ауыстыруғ а дү лей апаттың ө ндiрiстiк аварияның алдын алу немесе оларды жою немесе олардың зардаптарын дереу жою ү шiн, жазатайым жағ дайларды, мү лiктiң жойылуын немесе бү лiнуiн болғ ызбау ү шiн жол берiледi.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 21-бап жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

21-бап. Iркіліске байланысты уақ ытша басқ а жұ мысқ а ауыстыру

Жұ мыс берушiнің iркiліс жағ дайында қ ызметкердi мамандығ ын, бiлiктiлiгiн ескере отырып, оның денсаулық жағ дайына зақ ым келтiрмейтiн басқ а жұ мысқ а ө зінің келiсiмiнсiз кү нтізбелiк жыл iшiнде бір айдан аспайтын мерзімге ауыстыруғ а қ ұ қ ығ ы бар.

Iркiліске байланысты уақ ытша басқ а жұ мысқ а ауысқ ан жағ дайда ең бекке ақ ы тө леу талаптары жеке ең бек немесе ұ жымдық шарттарында белгіленедi, бұ л ретте ол қ ызметкердiң бұ рынғ ы жұ мыс орнындағ ы орташа айлық жалақ ысының ү штен екi бө лiгінен кем болмауғ а тиіс.

Егер қ ызметкер жаң а жағ дайларда жұ мысты жалғ астыруғ а келіспесе, онда онымен жасалғ ан жеке ең бек шарты осы Заң ның 26-бабының 7) тармақ шасына сә йкес бұ зылады.

22-бап. Бiлiктiлiктi керек етпейтiн жұ мысқ а уақ ытша ауыстыруды шектеу

Iркiлiс кезiнде жә не жұ мыста болмағ ан қ ызметкердi алмастырғ ан жағ дайда бiлiктi қ ызметкердi бiлiктiлiктi керек етпейтiн жұ мысқ а қ ызметкердiң жазбаша келiсiмiнсiз ауыстыруғ а жол берiлмейдi.

23-бап. Денсаулық жағ дайы бойынша басқ а жұ мысқ а уақ ытша ауыстыру

1. Белгiлi бiр жұ мыс берушiде ең бек мiндеттерiн орындауғ а байланысты ең бекте мү гедек болуына, кә сiптiк ауруына немесе денсаулығ ына ө зге де зақ ым келуiне байланысты, қ ызметкердi жұ мыс берушi ең бек қ абiлеттiлiгiн қ алпына келтiргенше немесе мү гедектiгi айқ ындалғ анша бұ рынғ ы жалақ ысы мен жаң а жұ мыстағ ы жалақ ысының айырмасын қ осымша тө лей отырып, неғ ұ рлым жең iл жұ мысқ а ауыстыруғ а мiндеттi.

2. Қ ызметкер неғ ұ рлым жең iл басқ а жұ мысқ а ауыстырудан бас тартқ ан жағ дайда онымен ең бек шарты бас тартқ ан кезден бастап бұ зылады.

3. Жү ктi ә йелдер медициналық қ орытындығ а сә йкес ауыр жә не қ олайсыз ө ндiрiстiк факторлардың ә серi болмайтын басқ а жұ мысқ а бұ рынғ ы жұ мысындағ ы орташа айлық жалақ ысы сақ тала отырып ауыстырылады.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 24-бап жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

24-бап. Мү лiктiң меншік иесі ауысқ ан немесе жұ мыс беруші қ айта ұ йымдастырылғ ан кездегі ең бек қ атынастары

1. Жұ мыс берушінің атауы, ұ йымдық -қ ұ қ ық тық нысаны (мә ртебесi) не ведомстволық тиесiлiгi ө згерген жағ дайларда ең бек қ атынастарының қ олданылуы тоқ татылмайды.

2. Мү ліктің меншік иесі ауысқ ан немесе жұ мыс беруші - заң ды тұ лғ а қ айта ұ йымдастырылғ ан кезде ең бек қ атынастары ө згерістерсіз жалғ астырылады.

25-бап. Жеке ең бек шартын тоқ тату мен бұ зу негiздерi

1. Жеке ең бек шарты:

1) мерзiмiнің бiтуi бойынша;

2) тараптардың еркiне байланысты емес мә н-жайлар бойынша тоқ татылуы мү мкiн.

2. Жеке ең бек шарты:

1) тараптардың келiсiмi бойынша;

2) тараптардың бiрiнiң бастамасы бойынша;

3) заң актiлерiнде кө зделген ө зге де негiздер бойынша бұ зылуы мү мкiн.

3. Тараптар жасасқ ан жеке ең бек шарты тараптардың келiсiмi бойынша бұ зылуы мү мкiн. Қ ызметкер мен жұ мыс берушiнiң жазбаша келiсуi жеке ең бек шартын тараптардың келiсiмi бойынша бұ зудың негiзi болып табылады.

4. Жеке ең бек шарты тараптардың бiрiнiң бастамасымен, егер бұ л тарап екiншi тарапқ а жеке ең бек шартында келiсiлген мерзiмде жазбаша ескертсе, бұ зылуы мү мкiн. Бiр тараптың екiншi тарапқ а ескерту мерзiмi жеке ең бек шарты бұ зылғ ан кезге дейiн бiр айдан кем болмауы керек.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 4-1-тармақ пен толық тырылды (бұ р. ред. қ ара)

4-1. Жеке ең бек шарты осы Заң ның 26-бабының 8), 9), 10), 11), 12), 14), 15) тармақ шаларында кө зделген негiздер бойынша бұ зылғ ан кезде қ ызметкердi алда шарттың бұ зылатыны туралы ескерту талап етілмейдi.

5. Жеке ең бек шартын бұ зу жә не тоқ тату жұ мыс берушiнiң бұ йрығ ымен ресiмделедi.

Қ Р 06.12.01 ж. N 260-11 Заң ымен 26-бап ө згертілді

26-бап. Жеке ең бек шартын жұ мыс берушінің бастамасы бойынша бұ зудың негiздерi

Жеке ең бек шарты:

1) ұ йым (заң ды тұ лғ а) таратылғ ан, жұ мыс берушiнiң (жеке адамның) қ ызметi тоқ тағ ан;

2) қ ызметкерлердiң саны немесе штаты қ ысқ артылғ ан;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 3) тармақ ша толық тырылды (бұ р. ред. қ ара)

3) жеке ең бек шартының қ олданылу мерзiмi немесе сынау мерзiмі iшiнде қ ызметкердiң жеткiлiктi бiлiктiлiгiнiң болмауы не белгiлi бiр жұ мысты жалғ астыруғ а кедергi келтiретiн денсаулық жағ дайы салдарынан атқ аратын қ ызметiне немесе орындайтын жұ мысына сә йкессiздiгi аң ғ арылғ ан;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 4) тармақ ша ө згерілді (бұ р. ред. қ ара)

4) жү ктiлiгi жә не бала тууы бойынша демалыста болу уақ ытын есептемегенде, ең бекке уақ ытша жарамсыздығ ы салдарынан, сондай-ақ Қ азақ стан Республикасының заң намасында сол ауру бойынша ең бекке жарамсыздық тың неғ ұ рлым ұ зақ мерзiмi белгiленбесе, жұ мысқ а қ атарынан екi айдан астам уақ ыт бойы келмеген жағ дайда бұ зылуы мү мкiн. Аурулар тү рлерiнiң тiзбесiн Қ азақ стан Республикасының Ү кiметi бекiтедi. Ең бек қ абiлетiн ең бекте мертiгуiне немесе кә сiптiк ауруғ а байланысты жоғ алтқ ан қ ызметкердiң жұ мыс орны (қ ызметi) ең бек қ абiлетi қ алпына келгенге немесе мү гедектiк анық талғ анғ а дейiн сақ талады;

5) қ ызметкер ұ йыммен бiрге басқ а жерге ауысудан бас тартқ ан;

6) осы Заң ның 23-бабының 2-тармағ ына сә йкес неғ ұ рлым жең iл жұ мысқ а ауыстырудан қ ызметкер бас тартқ ан;

7) ең бек жағ дайларындағ ы ө згерiске байланысты жұ мысты жалғ астырудан бас тартқ ан;

8) егер қ ызметкер тә ртiптiк жаза алғ ан болса, ол ең бек мiндеттерiн дә лелдi себептерсiз қ айталап орындамағ ан;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 9) тармақ ша жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

9) қ ызметкер ең бек мiндеттерiн бiр рет ө рескел бұ зғ ан жағ дайда бұ зылуы мү мкін.

Қ ызметкердің ең бек мiндеттерін бiр рет ө рескел бұ зуына: бір жұ мыс кү нi iшiнде дә лелсiз себеппен қ атарынан ү ш сағ ат жә не одан да кө п уақ ыт бойы жұ мыста болмауы; жұ мысқ а алкогольден, есiрткiден, уыттанудан масаң кү йде келуі; жұ мыс кү нi iшiнде алкогольден, есірткіден, уыттанудан (соларғ а ұ қ сас заттардан) масаң жағ дайды туғ ызатын заттарды пайдалануы; қ ызметкердің ең бектi қ орғ ау немесе ө рт қ ауiпсiздiгi не кө лікте жү ру қ ауiпсiздiгi ережелерін, жарақ ат алу мен аварияларды қ оса алғ анда, ауыр зардаптарғ а ә кеп соқ қ ан немесе ә кеп соғ уы мү мкiн болатындай бұ зуы; жұ мыс орнында заң ды кү шiне енген сот ү кiмiмен немесе қ аулысымен анық талғ ан мү лiктi ұ рлауы (соның iшiнде ұ сақ заттарды) жатады;

10) егер iс-ә рекетi оғ ан жұ мыс берушi тарапынан сенiмiнiң жоғ алуына негiз болса, ақ шалай немесе тауарлық қ ұ ндылық тармен тiкелей қ ызмет ететiн қ ызметкер кiнә лi iс-ә рекет жасағ ан;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 11) тармақ ша жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

11) тә рбиешілiк мiндеттi атқ арушы қ ызметкер аталғ ан жұ мысты жалғ астырумен сыйыспайтын жат қ ылық жасағ ан;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 12) тармақ ша жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

12) қ ызметкерге ең бек мiндеттерiн атқ аруымен байланысты белгiлi болғ ан мемлекеттiк, қ ызметтік, коммерциялық мә лiметтердi немесе заң мен қ орғ алатын ө зге де қ ұ пияларды жария еткен;

13) осы Заң ның 21-бабына жә не осы баптың 5) тармақ шасына сә йкес басқ а жұ мысқ а уақ ытша ауыстырғ ан жағ дайда қ ызметкер жұ мыстан бас тартқ ан;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 14) тармақ ша ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

14) Бұ рын осы жұ мысты орындап келген қ ызметкер сот шешiмiмен жұ мысына қ айта алынғ ан;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 15) тармақ шамен толық тырылды (бұ р. ред. қ ара)

15) қ ызметкерге мемлекеттік қ ұ пияларғ а рұ қ сат беру тоқ татылғ ан жағ дайда жұ мыс берушінің бастамасы бойынша бұ зылуы мү мкiн.

27-бап. Жұ мыс берушiнiң бастамасымен жеке ең бек шартын бұ зу мү мкiндiгiн шектеу

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 1-тармақ ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

1. 26-баптың 1), 2), 5) жә не 7) тармақ шаларында кө зделген негiздер бойынша жұ мыс берушi жеке ең бек шарты бұ зылғ ан жағ дайда қ ызметкерге жеке ең бек шартының алдағ ы уақ ытта бұ зылатыны туралы оның бұ зылуынан кемiнде бiр ай бұ рын жазбаша тү рде ескертуге мiндеттi.

Жұ мыс берушiнiң бастамасы бойынша жеке ең бек шартын:

1) осы Заң ның 26-бабының 1), 5), 8), 9), 10), 11), 12), 14) тармақ шаларында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, жү кті ә йелдермен, бiр жарым жасқ а дейiнгi баласы бар ә йелдермен (растайтын қ ұ жаты болғ ан жағ дайда);

2) осы Заң ның 26-бабының 1) тармақ шасында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, қ ызметкер ең бекке уақ ытша жарамсыз жә не жыл сайынғ ы ең бек демалысында болғ ан кезде бұ зуғ а жол берiлмейдi.

Қ ызметкердің орындалатын жұ мысқ а денсаулық жағ дайы бойынша сә йкес келмеуi салдарынан оның ең бек мiндеттерін тиiсiнше орындауғ а кедергi жасайтын ең бек қ абiлеттiлiгi ұ дайы тө мендеген кезiнде, не егер ең бек мiндеттерiн орындау қ ызметкердiң ө зіне терiс ә сер ететін немесе айналасындағ ылар ү шiн қ ауiптi болса, ең бек шарты бұ зылуы мү мкін.

Қ ызметкердің денсаулық жағ дайы бойынша ең бек мiндеттерiн орындауды жалғ астыруғ а мү мкiндігі болмауы Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртiппен медициналық -ә леуметтік сараптаманың қ орытындысымен расталуғ а тиіс.

2. Осы Заң ның 26-бабының 1) жә не 2) тармақ шаларында жә не 30-бабының 1) тармақ шасында кө зделген негiздер бойынша жеке ең бек шарты бұ зылғ ан жағ дайда жұ мыс берушi қ ызметкерге орташа айлық жалақ ысы мө лшерiнде ө темақ ы тө лейдi.

3. Жеке ең бек, ұ жымдық шарттарда ө темақ ылық тө лемдердiң басқ а да жағ дайлары мен мө лшерi белгiленуi мү мкiн.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 4-тармақ пен толық тырылды

4. Осы Заң ның 26-бабының 3) тармақ шасына сә йкес қ ызметкердi жұ мыстан шығ аруғ а негiз болатын аттестаттау жү ргiзген кезде аттестаттау комиссиясының қ ұ рамына мiндеттi тү рде сол ұ йым қ ызметкерлерiнiң ө кiлдерiнен комиссия мү шесi енгiзiледi.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 5-тармақ пен толық тырылды

5. Кә сіподақ мү шесi болып табылатын қ ызметкермен ең бек шартын осы Заң ның 26-бабының 2), 3), 8) тармақ шаларында кө зделген негiздер бойынша бұ зу, сол ұ йымның кә сіптiк одақ органының дә лелдi пікірi ескерiле отырып жү ргiзiледi.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 28-бап жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

28-бап. Жеке ең бек шартының қ ызметкердің бастамасы бойынша бұ зылуы

1. Қ ызметкер жеке ең бек шартын бұ затындығ ы туралы кемiнде бiр ай бұ рын жұ мыс берушiге жазбаша тү рде ескерте отырып, оны бұ зуғ а қ ұ қ ылы.

Ескерту мерзiмi бiткен соң қ ызметкер жұ мысын тоқ татуғ а қ ұ қ ылы. Жұ мыс берушi жұ мыстың соң ғ ы кү нi қ ызметкердің талап етуi бойынша ең бек кiтапшасын жә не оның басқ а да қ ұ жаттарын беруге, сондай-ақ Қ азақ стан Республикасының заң намасы мен ұ жымдық шартқ а сә йкес оғ ан тиесiлi барлық сомалар тө лемiн жү ргізуге мiндетті.

2. Тараптардың келiсiмi бойынша жеке ең бек шарты ескерту мерзiмi бiткенге дейiн бұ зылуы мү мкiн.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 29-бап ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

29-бап. Жұ мысқ а қ айта алу

Жеке ең бек шарты заң сыз негiзде бұ зылғ ан не басқ а жұ мысқ а заң сыз ауыстырылғ ан жағ дайда ең бек дауын қ арайтын орган қ ызметкердi бұ рынғ ы жұ мысына қ айта алғ ызуғ а тиiс.

Жеке ең бек шартының заң сыз бұ зылуына байланысты бұ рынғ ы жұ мысына қ айта алынғ ан қ ызметкерге амалсыздан жұ мыссыз жү рген барлық уақ ыты бiрақ алты айдан аспайтын уақ ыт ү шiн орташа табысы тө ленедi.

30-бап. Жеке ең бек шартын тараптардың еркiне байланысты емес мә н-жайлар бойынша тоқ тату

Жеке ең бек шарты тараптардың еркiне байланысты емес мынадай мә н-жайлар бойынша:

1) қ ызметкердi ә скери қ ызметке шақ ырғ ан кезде қ ұ жатын кө рсеткенде ү ш кү н мерзiмде;

2) қ ызметкер жазағ а тартылғ ан сот ү кiмi заң ды кү шiне енген жағ дайда бұ рынғ ы жұ мысты жалғ астыру мү мкiндiгi болмағ анда;

3) қ ызметкер қ айтыс болғ ан жағ дайда, сондай-ақ сот қ ызметкердi қ айтыс болғ ан немесе хабар-ошарсыз кеттi деп танығ ан жағ дайда;

4) сот қ ызметкердi ә рекетке қ абiлетсiз немесе ә рекет қ абiлетi шектеулi, соның салдарынан қ ызметкердiң бұ рынғ ы жұ мысын жалғ астыруғ а мү мкiндiгi жоқ деп танығ ан жағ дайда тоқ татылуғ а тиiс.

Соттың ү кiмi, шешiмi заң ды кү шiне енген кү н немесе қ айтыс болғ ан кү н осы баптың 2)-4) тармақ шаларында кө зделген негiздер бойынша ең бек шартының бұ зылғ ан кү нi болып табылады.

31-бап. Жұ мыстан шеттету

1. Нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлерде кө зделген жағ дайларда уә кiлеттi мемлекеттiк органдардың талап етуi бойынша жұ мыс берушi қ ызметкердi ө з қ ұ зыретi шегiнде сол органдар жасағ ан қ аулылар мен шешiмдер негiзiнде жұ мыстан шеттетуге мiндеттi.

2. Жұ мыс берушi заң актiлерiнде кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда:

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 1) тармақ ша жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

1) жұ мысқ а алкогольден, есiрткiден, уыттанудан масаң кү йде келген немесе жұ мыс кү нi iшiнде осындай масаң жағ дайды туғ ызатын затты пайдаланғ ан;

2) ең бек қ орғ ау ережелерi бойынша емтихандар тапсырмағ ан;

3) жеке басын қ орғ аудың жұ мыс берушi берген керектi қ ұ ралдарын пайдаланбағ ан;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 4) тармақ ша ө згертілді (бұ р. ред. қ ара)

4) егер ол заң дарғ а сә йкес мiндеттi болса, медициналық тексеруден ө тпеген;

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 5) тармақ шамен толық тырылды

5) авариялық жағ дайғ а ұ шыратуғ а, ең бектi қ орғ ау, ө рт қ ауiпсiздiгiнiң не кө лiктегi қ озғ алыс қ ауiпсiздiгiнің ережелерiн бұ зуғ а ә кеп соқ тыруы мү мкiн ic-ә рекеттер жасағ ан қ ызметкерді жұ мыстан шеттетуге мiндеттi.

3. Жұ мыстан шеттету кезең iне жалақ ы сақ талмайды.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 4-тармақ толық тырылды (бұ р. ред. қ ара)

4. Қ ызметкердi жұ мыстан шеттету оғ ан негiз болғ ан себептер анық талғ анғ а жә не (немесе) жойылғ анғ а дейiнгi мерзiмге жү зеге асырылуы мү мкін.

3-тарау. Ұ жымдық шарт

32-бап. Ұ жымдық шарт жасасу туралы шешiм қ абылдау қ ұ қ ығ ы

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 1-тармақ жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

1. Бiр немесе бiрнеше жұ мыс берушi (олардың ө кiлдерi) жә не бір немесе бiрнеше қ ызметкерлердiң ө кiлдерi ұ жымдық шарттар жасасу мақ сатымен келiссө здер жү ргiзедi.

Ұ жымдық шарт жасасу жө нiндегi келiссө здердi бастау туралы ұ сыныспен екiншi тараптан хабарлама алғ ан тарап он кү н мерзiм iшiнде оны қ арауғ а жә не келiссө здерге кiрiсуге мiндeттi.

2. Жұ мыс берушi ұ жымдық шарттар жасасатын тараптардың барлық ө кiлдерiмен келiссө здер жү ргiзедi.

2004.23.12 N 20-III Қ Р Заң ымен 3-тармақ жаң а редакцияда (бұ р. ред. қ ара)

3. Ұ йымда бiрнеше кә сiптiк одақ тар болғ ан кезде олар келіссө здер жү ргiзу, ұ жымдық шартт