Жеке адамның қасиеті ретіндегі қызығулар

Жеке адамның қ асиеті ретіндегі қ ызығ улар адамдарда ә р тү рлі болады да, адамның ө мірі мен қ ызметіне сан алуан ә сер етеді.Қ ызығ улардың ерекшеліктері адамның ерекшеліктерін де сипаттайды.Қ ызығ улардың мазмұ ны адамның бағ ыт-бағ дарын, оның ө мірде алдына қ ойғ ан мақ саттарын білдіреді.Қ ызығ улардың терең дігі адамның жалпы дамуымен, ақ ыл-ойымен тығ ыз байланысты.Қ ызығ улар ө сіп дамуы мү мкін, егер адамның қ айсыбірі пайдалы нә рсеге, мысалы, кө ркем ә дебиетті оқ уғ а, ө нерге ынтасы жеткіліксіз болса, бұ ларды ең ә уелі тиісті сабақ тарғ а ө зін мә жбү р етіп, содан соң ой ө рісінің кең еюіне қ арай баулып тә рбиелеуге болады, қ ызығ уы бірте-бірте ө сіп, терең дей тү седі.Бірақ, адам бұ ларды қ олдап отырмаса, оғ ан қ амқ орлық жасамаса, оларды кезінде қ анағ аттандырмаса, қ ызығ улар бірте-бірте нашарлап, соң ында мү лде жоғ алып кетуі мү мкін.

Адамда сан алуан қ ызығ улар болуы мү мкін.Бірақ осылардың ішінде басты біреуі, ең басың қ ы қ ызығ уы болады.Мұ ндай қ ызығ улар, ә сіресе оқ у ә рекетіне аса қ ажет.Оқ у қ ызығ уларының ә серлі, кү шті, тұ рақ ты,, мазмұ нды болуы баланың сабақ ү лгеріміне, білімді терең алуына кө п жә рдем тигізеді.Оқ у қ ызығ улары балаларда оқ у мотивтерінің дамуына байланысты қ алыптасып отырады.

Қ ызығ улар ө зінің мазмұ ны мен бағ ытына қ арай: материалдық, қ оғ амдық, саяси, кә сіптік, спорттық, танымдық, т.б. болып келеді.Бұ лардың ә рқ айсысыө з алдына бірнеше тү рге бө лінеді.Мә селен, таным қ ызығ улары оқ уғ а, ғ ылымғ а қ ызығ у, кә сіптік қ ызығ улар сан салалы кә сіптің тү ріне байланысты, эстетикалық қ ызығ улар кино, театр, музыка, бейнелеу ө неріне, т.б. орай бө лініп жатады.

Адамның қ ажеттіліктері негізінде қ ызығ улар мен бейімділіктер пайда болады, бұ л едә уір дә режеде жеке адамның бағ ыт-бағ дарын анық тайды.Қ ызығ у деп адамның бір нә рсеге зейін қ оюғ а, қ айсыбір заттар мен қ ұ былысты танып білуге бейімділік делінеді.

Қ ызығ улар мен бейімділіктер адамның эмоционалдық ө мірімен тығ ыз байланысты.Қ айсыбір қ ызығ уды немесе бейімділікті қ анағ аттандырудың мү мкін еместігі қ олайсыз, жағ ымсыз эмоциялар тудырады.Қ ызғ ылық ты бір нә рсе адамның қ олынан келе қ алғ ан жағ дайда, бұ л оның танымдық немесе ең бек іс-ә рекетінің затына айналады, сө йтіп онда жағ ымды эмоциялар туады.Қ ажеттіліктер мен қ ызығ улар-жеке адам белсенділігінің қ айнар кө зі, яғ ни осы қ ажеттіліктер мен қ ызығ уларды қ анағ аттандыру мақ сатын кө здеп, оның іс-ә рекетке ұ мтылуы.

Жануарлар да белсенді келеді.Бірақ олардың белсенділігі инстинктермен (қ оректік, жыныстық, қ орғ аныстық) шарттасады.Осы инстинктік қ ажеттіліктерді қ анағ аттандыру процесінде жануарлар айналадағ ы ортағ а бейімделеді, одан тіршілік етуге дайын, табиғ и тү рде қ ару, қ уат алады.Адамның белсенділігі мынада: ол табиғ атқ а онша бейімделе бермейді, оны қ айта ө зіне бағ ындырады, ө здерінің қ ажетін қ анағ аттандыру ү шін ө ндірістік ә рекет процесінде ө згертеді.

Осының негізінде келіп туатын қ ызығ улар, қ ажеттіліктер материалдық жә не рухани болып бө лінеді. Бірақ қ ажеттіліктер негізінде пайда болғ ан қ ызығ улардың ө зі жаң а қ ажеттіліктер мен бейімділіктердің пайда болуына себепші бола алады.Мысалы, поэзиялық қ ызығ ушылық сол адамның ө зінің ө лең жазуғ а деген қ ұ штарлығ ын туғ ызуы мү мкін.

Қ андай да бір пә нге қ ызығ уы немесе бейімділігі ітікелей немесе жанама тү рде болады.Адамның тікелей қ ызығ ушылығ ы жағ дайында пә н не жұ мыс ө зіне тартады.Бірақ, мысалы, математикағ а деген тікелей қ ызығ уды адам басынан ө ткермейтін жағ дай жиі болады, бірақ ол техникағ а ынта қ ояды, жә не бұ л салада математикасыз ештене болмайтынын тү сінеді.Техникағ а деген ынта арқ ылы адамда математика сабақ тарына да қ ызығ ушылық туады.Ал бұ л қ ызығ у енді тікелей емес, жанам болады.

Қ ызығ улар адамның рухани жә не дене кү ші дамуының аса маң ызды шаттары болып табылады жә не оның ой-ө рісін кең ейтіп, білім алуғ а итермелейді.Бұ лар іс-ә рекетін жең ілдетеді, жоғ ары нә тижелерге жетуге кө мектеседі.Егер адам бір нә рсеге қ ызағ атын болса, ол кез келген іспен шұ ғ ылдану ү шін зор қ иыншылық тарды жең уге дайын тұ рады.Мектеп оқ ушыларының оқ у жұ мысының ұ йымдастырушылар мұ ны есте ұ стауы керек.Оқ ушы ұ натқ ан сабақ қ а зор ынтамен дайындалады да, ә детте мұ ны жақ сы оқ итын болады.

Іс-ә рекет процесінде қ ызығ улар бейімділікке барып ұ ласатын.