Жағдайлық есептер

№ 1 есеп. Қ олда бар мә ліметтер мен психикалық ахуалын бағ алаң ыз, нозоологиялық

жорамалдар, тексеру, емдік іс-шаралар жоспарын берің із.

Науқ ас, 37 жаста, слесарь. Соң ғ ы бірнеше тә уліктің ішінде нашар ұ йық тағ ан, тү сініксіз ү рей мен мазасыздық пайда болғ ан. Содан кейін айналасында кө птеген кү дікті жандар бар болып кө рініп, ө з атына қ оқ ан-лоқ қ ы ести бастағ ан.

Соң ғ ы тү ні ұ йық тамағ ан, бө лмеге қ аптап кеткен жартылай иттерді, жартылай мысық тарды, тышқ андар, қ айдағ ы бір қ ұ быжық тардың, терезені қ ақ қ анын кө рген, кө мек сұ рап айғ айлағ ан дауыстарды естіген. Қ орқ ып ү йден далағ а қ ашып шық қ ан, милиция ұ стап алып, оны психиатриялық ауруханағ а жеткізген.

Келіп тү скен кездегі психикалық ахуалы: Қ озғ ан жә не ү ркіген, бү кіл денесі қ алшылдайды, жан-жағ ына ү рейлене қ арайды. Кенеттен ө зінің ү стінен ә лденені қ ақ қ ыштап, шетке лақ тыра бастайды. Кө ң ілін ә ң гіменің тақ ырыбына бұ ру қ иын, орындық тан жиі атып тұ рып, терезеге, есікке ұ мтылады.

А) Алкогольдік негіздегі делириозды синдром. Анамнездік мә ліметтер, соматикалық жә не неврологиялық статусты зерттеу деректері қ ажет.

Парентеральдық енгізу арқ ылы транквилизаторлармен немесе седативтік ә сер ететін нейролептиктермен оқ шаулау.

Осы ахуалды оқ шаулағ аннан кейін, дезинтоксикациялық жә не жалпы нығ айтушы емдеу, психотерапия жә не одан ә рідегі емдік-қ атарғ а қ осу іс-шаралар қ ажет.

В) Кадинский-Клерамбо синдромы

С) Парентеральдық енгізу арқ ылы транквилизаторлармен немесе седативтік ә сер ететін нейролептиктермен оқ шаулау.

D) тек дезинтоксикациялық терапия

Е) тек нейролептиктермен терапия

№ 2 есеп. Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар, тексеру жә не емдік іс-шаралар жоспарын берің із.

Науқ ас, 35 жаста, жұ мысшы, қ абылдау бө ліміне жеткізілген. Келіп тү скен кездегі психикалық статусы: Сылбыр жә не баяу. Жайына қ алдырғ анда ештең еге қ ызық пайды, ешкімге назар аудармайды. Бет ә лпеті кескінсіз, кө п қ имылдамайды. Дә рігердің сұ рақ тарына қ ысқ а жә не кө п кідіріп барып жауап береді. Сұ рақ тарды бірнеше дү ркін қ айталауғ а, қ атты дауыстап сұ рауғ а тура келеді. Жалпы алғ анда ө німді қ атынас жасау мү мкін емес.

А) алкогольдік делирий, дезинтоксикациялық терапия

В) Бұ зылғ ан сана синдромы –интоксикациялық жә не симптоматикалық психоздар кезінде, сондай-ақ бас миының ауыр органикалық аурулары (ісіктер, тамыр аурулары, ү демелі сал ауруы) кезінде есең гіреу.

Анамнездің жә не соматикалық -неврологиялық статусты зерттеу нә тижелерінің деректері қ ажет.

С) Сананың мұ нартқ ан бұ зылушылығ ы, тырысқ ақ қ а қ арсы препараттар

D) Ү демелі сал ауруы

Е) галлюцинаторлық синдром

Есеп

Ахуалына синдромалдық бағ а берің із жә не нозоологиялық жорамал жасаң ыз.

Науқ ас, 25 жастА) Психиатриялық стационарда 3 аптағ а жуық жатыр. Шамамен алғ ашқ ы 1, 5 аптаның ішінде, ешкіммен араласпай жатты немесе бір нү ктеге қ адалып бір қ алыпта отырды. Аракідік жү зіне жартылай езу тартқ анда жан бітеді. Оның назарын кө п қ иыншылық пен жә не қ ысқ а уақ ытқ а тартудың сә ті тү седі, содан кейін ол қ айтадан айналасындағ ының барлығ ынан тұ йық талады. Аптаның аяғ ына қ арай мінез-қ ұ лқ ы анағ ұ рлым елгезек жә не жұ ғ ымдығ а айналды. Ұ йқ ыда, қ иял-ғ ажайып сағ ымдар ә лемінде болғ анын айтып берді: біресе толқ ыны кү ркіреген тең із, жағ ада кө п адам, фаралары жанып тұ рғ ан автомобильдер, біресе орман жә не кө здері оттай жанғ ан жыландар жә не т.В), бұ л орайда қ орқ ыныш болмағ ан, керісінше, таң сық ә рі қ ызық болғ ан. Барлығ ы тү с секілді еске тү седі – кө ргенінің кө птігі сонша, “барлығ ын ә ң гімелей алмайды”. Сонымен бір мезгілде пациент ә йел бө лімшеде ө зінің айналасында іс жү зінде не болғ аны туралы ештең ені есіне тү сіре алмайды.

А) Галлюцинаторлы-параноидты синдром, параноидты шизофрения

В) кататоникалық синдром, параноидты шизофрения

С) Онейроидтық -кататоникалық синдром (ступор). Нақ ты жағ дайла – ағ ымының типі ұ стама тә різдес (рекурренттік) немесе ұ стама тә різдес-проградиенттік (тон тү ріндегі) шизофрения.

D) онейроидтық синдром

Е) парафрендік синдром

Есеп

Ахуалына синдромалдық бағ а, нозоологиялық жорамалдар жә не сот- психиатриясы саласында сараптамалық шешім берің із:

Тексерілуші, 36 жаста, милиция қ ызметкері. Кү ндегідей жұ мысқ а жиналып, қ аруын алғ ан, бірақ кенеттен “Соқ фашистерді! ” деп айқ ай салып, кө шеге жү гіріп шық қ ан, онда оқ атылып, нә тижесінде ө тіп бара жатқ ан екі жү ргінші жараланғ ан.

Ұ сталғ ан кезде қ озба, бозарың қ ы болғ ан, “фашистердің ” атына қ оқ ан-лоқ ы айтып айқ айлай берген.

Шамамен бір сағ ат ө ткен соң, милиция бө лімшесінде есін жиғ анда, ө зінің ауыр қ ылмыс жасағ анына сене алмағ ан. Жұ мысқ а жиналып жатқ аны есінде, ал одан кейінгі оқ иғ алар тү гелдей есінде қ алмағ ан.

Болғ ан оқ иғ аның шындығ ына кө з жеткізгеннен кейін, терең торығ у реакциясын кө рсетті, ө зіне-ө зі қ ол жұ мсамақ қ а талпынғ ан.

А) депрессивтік синдром

В) маниакалдық синдром

С) кататоникалық синдром

D) Сипатталғ ан ахуал сананың мұ нарттық мә ң гіруіне, нақ ты жағ дайда, галлюцинаторлық нұ сқ асына тә н.

Е) параноидтық синдром

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Тексерілуші, 55 жаста, қ ажығ ан жә не ұ нжырғ асы тү скен секілді кө рінеді. Ә ң гімелескенде біршама жанданып, бас ауырғ анын, бастың ішіндегі шуғ а, бас айналғ анына, шаршаң қ ылығ ына жә не жұ мысқ а қ абілетінің тө мендегеніне, шуды жә не қ апырық ты кµтере алмайтынына, ашушаң дық қ а, жылауық тық қ а, ұ мытшақ тық қ а, нашар кө ң іл-кү йге қ ызу ә рі эмоционалды шағ ымданады.

Ә ң гіменің тақ ырыбына орай, кө з жасынан жымиысқ а дейін жылдам ауысады. Анамнестикалық мә ліметтерді хабарлағ ан кезде кү ндерді шатыстырады. Зейнетке шық қ анғ а дейін жұ мыс істеуге мү мкіндік болу ү шін, кө мектесуді ө тінеді.

А) Астениялық -депрессивтік синдром

В) Астениялық синдром

С) Алжасу

D) Депрессивтік синдром

Е) Астениялық синдром, жорамалмен тамырлық негізде (бас мидың тамырларының склерозы, гипертониялық ауру).

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Тексерілуші ә йел, 38 жаста, кейпі кү тімсіз жә не жө нге келмеген болып кө рінеді. Жү зі мұ ң ды. Мимикасы жә не ишарасы жұ таң. Ә ң гіме барысында мү лдем дерлік қ озғ алмай, бір қ алыпта отыра береді. Ә ң гімелескенде бастамақ ниет білдірмейді, тек ақ ырын дауыспен қ ысқ а жауаптар береді.

Кө ң іл-кү йі нашар, айналасына селсоқ тық, уайым сезімі, нашар ұ йқ ы, тә бетінің жоқ тығ ы мазалайтынын анық таудың сә ті тү сті. Ө зін кө ң іл бө луге жә не жанашырлық кө руге лайық сыз деп санайды.

Кешке қ арай уайымы тарқ айды жә не ахуалы жалпы алғ анда біршама жең ілдейді.

А) Депрессивтік синдром, жорамалда эндогенді негізде – маниакалды-депрессивті психоздың шең берінде болуы ық тимал

В) невроздың шең берінде депрессивтік синдром

С) депрессивті-сандырақ тық синдром

D) депрессивті синдром, тон тү рлі шизофрения

Е) депрессивті синдром, рекуррентті шизофрения

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Тексерілуші, 35 жаста, сырт бейнесі жинақ ы ә рі ұ қ ыпты кө рінеді, мінез-қ ұ лқ ы байсалды. Алайда, ө зінің оны психиатр дә рігерге алып келген толғ аныстары туралы сө з болғ ан уақ ытта, қ озып кетеді, қ атты дауыстап сө йлейді жә не беталды қ олдарын ербең дете береді. Ө зінің ұ зақ уақ ыт бойы қ удалауғ а ұ шырап келгенін жә не тыныш ө мір сү руге мү мкіндік бермейтінін айтады. Ө зінің Ө зінің дұ рыс екеніне кө птеген “дә лелдер” келтіреді жә не бұ л орайда ұ зақ ә ң гіменің бойына шаршау нышандарын байқ атпайды.

Кү мә нін білдіргенде жә не ә лденені нақ тылауғ а талпынғ ан кезде тез ашуланады жә не дө рекілікке жә не цинизмге бейімділік танытады. Тү зетуге мү лдем кө нбейді. Жеке ө мірі мен қ оғ амдық ө мірдің барлық кезең дерін, ә сіресе ө зінің қ азіргі толғ аныстарына байланыстыларын жақ сы есте сақ тағ ан.

Тұ рғ ылық ты орынын ауыстыруғ а, бұ л орайда туыстарының пікірімен санаспай, пә тер айырбастауғ а оқ талғ ан.

А) Параноидты синдром

В) Параноялды синдром, жорамалда эндогенді негізді (шизофрения, сылбыр ағ ымды нұ сқ асы (параноялды)).

С) Парафренді синдром

D) Гебефрения

Е) Кататониялық синдром

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз, нозоологиялық жорамалдар мен ауру ағ ымының типін берің із.

Бастапқ ы жағ даят: тексерілуші ә йел, 30 жаста, стационарлық емдеуде шамамен 2, 5 ай болғ ан.

Психикалық ахуалы: келіп тү скен кезінде біршама қ озулы. Кей кездері айналадағ ылардың жү здеріне аң ырап қ арап, олардың ішінен туыстары мен таныстарын таниды. Кө ң іл-кү йі қ ұ былмалы: біресе жылайды, біресе кү леді. Уақ ытты дұ рыс сезінеді, ауруханағ а жатқ ан сә ті есінде.

Бө лімшеде алғ ашқ ы кү ндерден бастап ү рей мен мазасыздығ ы азайды, қ айда екенін тү сінеді, бірақ науқ астарды ө зі тануғ а тиіс болғ андық тан, арнайы жиналғ ан адамдар деп санайды. Айналасындағ ылар ө здерінің ә ң гімелерімен, мимикасымен жә не ишарамен оның ө ткен ө мірінен ә ртү рлі оқ иғ аларды бейнелеп, оның қ ателіктерін мең зейді жә не сонысымен оны тә рбиелейді.

Ауруханағ а жатқ ызардан екі аптадай бұ рын онда ойлар мен естеліктердің толқ ыны пайда бола бастағ анын анық таудың сә ті тү сті. Мысалы, ө зі 4 жаста болғ андағ ы эпизод есіне тү скен, бө лмеге ә скери киімді адам кіріп: “Сен мені таныдың ба, қ ызым? ” деген, сонда ол адамнан– мемлекет басшысы болѓан марқ ұ м “ә кесін” танығ ан.

Шығ арардан 3 аптадай бұ рын жү ріс-тұ рысы ретке келді. “Естеліктер” ағ ыны доғ арылды, бірақ оларғ а деген толық сын болмады. Оның бә рін ұ йқ ылы-ояу кездегідей бастан кешіргенін айтады.

Жабырқ ау кө ң іл сә ттері туындап отырғ ан, оларды балалары жайында мазаланатынымен жә не бө лімшеден тезірек кеткісі келетінімен тү сіндірді.

Бұ рынғ ы жұ мыс орынына қ айтып оралатын жә не ә ріптес ә йелдің “жаман мінезіне” назар аудармайтын ниетте болды.

Кіріспелік жағ даят (қ осымша мә ліметтер):

Параклиникалық зерттеудің деректерінде (сомато-неврологиялық жә не басқ A) – ерекшеліктер жоқ.

Анамнестикалық мә ліметтер: Екінші бала туғ аннан кейін (23 жасындA) ұ зақ тығ ы 1-2 аптағ а дейінгі кө ң іл-кү йдің ауытқ улары байқ ала бастады. Мінезі біртіндеп, ә сіресе соң ғ ы 3-4 жылда барғ ан сайын кү йгелек жә не ашуланғ ыш бола бастады: кү йеуінің туыстарын мағ ан жаман қ арайсың дар деп айыптады, балабақ шада жұ мыстағ ы ә ріптес ә йелімен ұ рсысып, ол бә рін ө зіне ерегісіп істейді дейтін болды. Ауруханағ а жатқ ызардан 2 апта бұ рын ө зін нашар сезінетін жә не жабырқ ау кө ң ілмен демалысқ а шық ты, бірақ ахуалы жақ сармады. Ол жұ мысқ а шық қ аннан кейін қ ызметкерлер науқ астың ә деттен тыс жү ріс-тұ рысына бірден назар аударды: ешбір себепсіз жылай бастайтын, іле-шала кү летін болды. Тү нде ұ йқ тай алмайтынына шағ ымданғ ан. Қ ызметкер ә йелдердің сұ рақ тарына бә рін тү сіндіру, сипаттап беру мү мкін емес дегенді айтқ ан.

Ауруханағ а жататын кү ні жұ мыста желіккен. Аяқ астынан қ ызметкер ә йелдерге ө зінің балалық шағ ы жайлы ә ң гімелей бастағ ан – “ә кесін” – “белдік тартынғ ан жұ лдызды генералды есіне тү сірген”.

Қ ызметкер ә йелдердің арасынан туыстары мен “балалық шақ тағ ы” таныстарды шырамыта бастағ ан. Ол уақ ытта жанары кө мескі жә не бейжай болғ ан, кенеттен ө кси бастағ ан. Осындай ахуалда психиатриялық ауруханағ а жатқ ызу ү шін жеткізілген.

А) Парафрендік синдром

В) Ұ стама тә різдес-прогедиенті типті ағ ымды шизофрения

С) Қ осалқ ы ауыр парафрендік синдром (конфабуляторлық я парафрения). Аталғ ан науқ астың ауруы психопатологиялық симптоматиканың кү рделенуімен ұ стама тә різдес-прогедиенті ағ ыммен сипатталады. Ұ стама тә різдес-прогедиенті типті ағ ымды қ осалқ ы ауыр парафрендік синдром бар шизофрения.

D) Парафрендік синдром

Е) Кататоникалық синдром

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Науқ ас 45 жаста, қ абылдағ анда ә ң гіме барысында шаршаң қ ылық қ а, жадығ а сақ тау қ абілетінің тө мендегеніне жә не беті мен тә ннің жоғ ары бө лігінде мезгіл-мезгіл жағ ымсыз ә сердің пайда болатынына шағ ымданды. Алдымен шымырлатқ ан ә сер пайда болады, ал содан кейін “майыстыру жә не ширату” ошақ тары тү зілетін секілді. Бірнеше минуттан соң жағ ымсыз ә серлер жоғ алады жә не науқ ас дә рігермен ә ң гімесін асық пай жалғ астырады.

А) Астениялық синдром

В) Астениялық -депрессивтік синдром

С) Невроз тә різдес синдром

D) Астениялық – невроз тә різдес синдром, экзогендік – органикалық негіздегі болуы ә бден ық тимал сенестопатиялық дерттерімен. Аталғ ан ақ парат бойынша сенестопатиялық дерттері бар сылбыр ағ ымды шизофренияның ық тималдығ ы кем.

Е) Сылбыр ағ ымды шизофрения

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Науқ ас 42 жаста, соң ғ ы бірнеше кү н бойы ө зін ө те ү рейлі сезінген, қ айтсе де ұ йық тай алмай қ ойғ ан, ү немі бө лмелерді аралап жү ре берген, ү йде біреу бар секілді болып кө рінген. Ваннаның есігін ашқ анда, есіктің жанында тұ рғ ан сә лде тартқ ан жә не ұ зын шығ ыс жақ тың киімін киген ақ сақ алды адамды ап-анық кө рген. Оны шап беріп ұ стағ анда, моншағ а киетін халатты ұ стап тұ рғ анын кө рген. Жатын бө лмеге барғ анда терезенің алдында тағ ы да сол адамның тұ рғ анын кө рген, оғ ан тұ ра ұ мтылғ ан, бірақ оның перде екенін тү сінген. Жатқ ан, бірақ ұ йық тай алмағ ан. Тү сқ ағ аздардың гү лдері томпақ танып, қ абырғ алардың ө се бастағ анын байқ ағ ан.

А) Параноидтық синдром, шизофрения

В) Парейдоликалық иллюзиялар

С) Кө зге кө рінетін галлюциноз, жұ қ палы генезде

D) Алкогольдік делирий

Е) Парейдоликалық иллюзиялар, делириоз алдындағ ы ахуалда орын алады, кө біне алкогольдік негізде.

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Науқ ас 35 жаста, аралап шығ у уақ ытында дә рігерге тұ ра жү гіріп, ә ң гімені комплименттерден бастайды: “Тү рің із тамаша, доктор, кө йлегің із де керемет! Мен Сізге, доктор, жақ сы галстук пен қ аракү зен терісінен бө рік сыйлаймын. Менің ә пкем ә мбебап дү кенде жұ мыс істейді ғ ой. Ал мағ ан электрокардиограмма жасауғ а бола ма? Жоқ!? Сізді бекерге қ инап қ айтем? Мағ ан шығ у керек. Былай менде денсаулық бар ғ ой. Ә скерде штанга кө тергем, ал мектепте ансамбльде биледім. Ал Сіз, доктор, балетті ұ натасыз ба? Мен Сізге балетке билеттер сыйлаймын! Менің барлық жерде таныстарым бар…”.

А) Идеялардың “шабысы” бар маниакалдық синдром, бә рінен бұ рын МДП шең берінде болу керек.

В) Жарыместікті психоорганикалық синдром

С) Ызалы мания

D) Маниакалдық -сандырақ тық синдром, шизофрения

Е) Гебоидтық синдром

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Науқ ас ө зі туралы ә ң гімелейді: “Мен кім болып жұ мыс істемедім! Мен санитар да бола аламын, тігіс те тү зу болып шығ ады. Ә лі бала кезімде орындық та жасайтынмын профессормен бірге аралап шығ уғ а да баратынмын. Барлығ ы былай отыр, ал мен сө йлеймін, бә рі конгруэнтті болып шығ ады. Барлық шетелдер бізге кө мектеседі дейді, ал мен мұ нда да акушер болып жұ мыс істей аламын. Ұ рық тарды алып шығ амыз да қ алаймыз. Ал аспаздардың жасағ аны да дұ рыс, ө йткені ғ ылым дегеніміз – прогресске апаратын ұ лы жол ғ ой …”.

А)Маниакалды синдром

В) Прогредиентті ү зіліссіз ағ ымды параноидтық шизофренияғ а тә н сө здің ыдырауының кө рінісі секілді ойлау ү зіктігі (шизофазия) бар ақ аулы ахуал.

С)Мория

D)Гебефрения

Е)Алжасу

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Науқ ас ә йел 25 жаста, ө зінің отбасы жайында ә ң гімелейді жә не қ азір 50 жасқ а келген, ә бден дені сау секілді кө рінетін анасын ө те жақ сы кө ретінін басып айтады. Алайда, науқ ас анасының ауырып қ алып, ө зінің кө зінше қ айтыс болуы мү мкін екеніне ө те мазасызданады, сондық тан анасы 70 жасқ а келісімен, оны ө лтірмек ниетте.

А)Тон тү рлі шизофрения

В)Рекуррентті шизофрения

С) Шизофрения, бірінші кезекте параноидтық шизофрения ү шін сипатты ойлау паралогикасы (себеп-салдарлық қ арым-қ атынастардың бұ зылуы, ұ ғ ымдардың ө згеруі, яғ ни, тайғ анау орын алғ ан.

D)Эпилепсия, дисфория

Е)Галлюцинаторлық синдром

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Науқ ас «психомотрлық белсіздікке” шағ ымданады, онысын ө зіне Ұ Қ К қ ызметкерлерінің бір тобының тарапынан “регистр мен сә улелегіштен тұ ратын радиоэлектрондық қ ұ рылғ ының ” кө мегімен жасалғ ан ә серден деп тү сіндіреді. Ол аспаптың ө з денесіндегі барлық психикалық жә не физиологиялық процесстерге ә сер ететіне: ойларын, қ имылдарын басқ аратынына, пульсті жиілететіне, тә нге ыстық заттардың тигендей сезім тудыратынына, тіпті кү йдіре де алатынына кә міл сенеді. Басында ү немі қ уғ ыншылардың дауыстары естіліп отырады. ‡немі оны жайына қ алдырғ ан “дауыстармен” дауыстап ә ң гімелесіп жү реді.

А)Парафренді синдром

В)Корсаков синдромы

С)Тон тєрізді шизофрения

D) Параноидтық шизофрения ү шін сипатты Кандинский – Клерамбоның психикалық автоматизм синдромы ө зінің барлық компоненттерімен бірге (жалғ ан галлюцинациялар, психикалық автоматизмдер мен соң ына т‰су сандырағ ы.

Е) Галлюцинаторлы синдром, ең ық тималы интоксикациялық генез

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Бастапқ ы жағ даят: Науқ ас 55 жаста. Психиатр қ арағ анда жайбарақ ат, бірақ ең қ арапайым мә селелерді шешуге дә рменсіз, ай мен жылды айта алмайды. Бө лімшеде ештең емен шұ ғ ылданбайды, кей уақ та ә н айтады, не жылай бастайды. Дә рігермен ә ң гімелескенде тамаша саяжайы бар екенін стереотипті қ айталай береді. Саяжай ө те биік – “жү з қ абаттан тұ рады, барлық терезе хрустальдан жасалғ ан, аулада алтын трактор тұ р” деп сендірмек болады. Кіріспелік жағ даят (қ осымша мә ліметтер): Анамнестикалық мә ліметтер –тракторист болып жұ мыс істеген, психиатрғ а кө рінерден жә не ауруханағ а жатардан аз бұ рын жұ мыстан шеттетілген, ө йткені барлық кә сіби машық тарынан жұ рдай болғ ан. Параклиникалық зерттеу кезінде дизартриядан басқ а, Аргайл Робертсонның симптомы, сондай-ақ Вассерманның кү рт оң реакциясы (“тө рт айқ ыш”) анық талды.

А) Парафренді синдром, эндогендік генездікі

В) Бас миының маң дай бө лігінің ісігі

С) Маниакалды синдром

D) Нейросифилис

Е) Кө ріністі интеллектуалдық -мнестикалық тө мендеу аясында қ ияли материалдық байлық идеялары бар парафрендік синдром, бұ л оның органикалық жаратылысын білдіреді.

Қ осымша мә ліметтер осы ахуалдың генезін– ү демелі сал ауруын (сифилистік менигоэнцефалит), яғ ни, сал ауруы синдромын нақ тылайды.

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозологиялық жорамалдар мен ең бек жө нінде ұ сыныстар берің із.

Бастапқ ы жағ даят: Науқ ас 40 жаста, инженер, мінезі бала кезден біраз ұ яң, институтты бітіргеннен соң мамандығ ы бойынша жұ мыс істеген, қ ызмет сатысы бойынша жылдам кө терілген, қ ызметкерлермен қ арым-қ атынастары жақ сы қ алыптасқ ан. 23 жасында ү йленген. Қ ызының дені сау, мектепті бітірейін деп қ алды. Ауруханағ а жатардан шамамен 1, 5 – 2 жыл бұ рын қ ызметкерлердің тарапынан ө зіне деген қ ас кө зқ арасты байқ ағ ан, олармен арасы суып, секемдене қ арай бастағ ан. Содан кейін кө шеде ө зіне бейтаныс адамдардың оғ ан кү ліп, сырт айналғ ан тү кіріп, жө теліп, тү шкіре бастайтынына назар аударғ ан. Іссапарларғ а барғ анда, басқ а қ алаларда тап сондайды байқ ай бастағ ан. Ол жағ даяттан мазаланғ аны сонша, мү лдем жұ мыс істей алмағ ан. Отбасындағ ы қ атынастар бұ зылғ ан, ішуді жиілете бастағ ан, ө йткені алкоголь ішкеннен кейін ө зін біршама тыныштау сезінеді екен. Ә йелі мен қ арындастарының айтуымен ауруханағ а жатқ ызылғ ан. Келіп тү скен кезде ө зінің толғ аныстары туралы едә уір ашылып ә ң гімелейді, кез келген оқ иғ аның кездейсоқ еместігіне кө птеген дә лелдер табады. Бө лімшеде біртоғ а, ешкіммен араласпайды. Ө зін науқ аспын деп санамайды, бірақ дә ріні жалындырмай ішеді. Трифтазинмен, галоперидолмен жә не аминазинмен емдеу аясында анағ ұ рлым енжар жә не селсоқ қ а айналды. Қ удалауды байқ амағ ан, бірақ “бастан кешкен оқ иғ алардың ” ық тимал аурудан жаратылысымен келісе алмайды. Кіріспелік жағ даят (қ осымша мә ліметтер): Шығ арғ аннан кейін жұ мыс істеуді қ ойғ ан, ә йелінің ақ шасына кү нелтіп, жиі ішкен. Ү йден сирек шығ ып отырғ ан. Ізін аң дуды, соның ішінде ү йдің жанында аң дуды қ айтадан кө ре бастағ ан. Бұ рынғ ы қ ызметкерлері ө зінің ойындағ ысын оқ итынына кә міл сенімді болғ ан. Кейде басындағ ы сыбырды, сыртылдарды естіген, оны “аппаратурадағ ы ақ аулық тардың ” белгілері деп санағ ан. Келесіде бірнеше дү ркін емделді, бірақ оның елеулі ә сері болмады. Ә йелінің талабымен ажырасу ресімделген.

А) Параноялды жә не параноидты сатылары бар параноидты шизофрения. Ең бекке жарамсыз – екінші мү гедектік тобын берген дұ рыс.

В) Тон тєрізді шизофрения, 2-ші топ мү гедектік

С) Параноялды синдром

D) Параноидты синдром

Е) Парафренді синдром

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар мен ең бек жө нінде ұ сыныстамалар берің із.

Науқ ас 17 жаста, ауыл тұ рғ ыны, 8-ші сыныптан соң фермада жұ мыс істеген. Жарты жылдай бұ рын жұ мыстан қ ала бастағ ан. Таң ертең тө сектен тұ рудан бас тартып, кө зі ашық жатқ ан, сұ рақ тарғ а жауап бермеген. Апталап жуынбағ ан, тісін тазаламағ ан, іш киімін ауыстырудан бас тартқ ан. Шешесі ұ лын экстрасенске алып барғ ан, ө йткені оғ ан “дұ ғ а оқ ылды” деп ойлағ ан. Қ абылдау кезінде кенеттен атып тұ рып, экстрасенске тап берген, шыны есікті қ иратқ ан. Анасы ұ лын монастырге алып бармақ болады, бірақ оны онда кіргізбей, “қ ояншық ” дейді. Олар екі тү н монастырдің қ асында мінә жат етумен ө ткізеді. Осы уақ ыттың бү кіл бойына ол бір қ алыпта отырғ ан, сұ рақ тарғ а жауап бермеген, ештең е жемеген. Содан кейін психиатриялық клиникағ а жатқ ызылғ ан. Келіп тү скенде: сұ рақ тарғ а жауап бермейді. Жайына қ алдырғ анда тө секке жатады. Ас ішуге тұ рмайды, ішпейді, дә рі-дә рмекті тү кіріп тастайды. Бұ лшық еттің тонусы кү рт жоғ арылағ ан: дә рігер кө терген науқ астың қ олы бірнеше минутқ а ауада қ алып қ ояды. Соматикалық: бойы биік, дене бітімі астениялық. Ө кшесінде қ отырланғ ан терең ойық тар бар (бір қ алыпта – шалқ асынан ұ зақ жатқ аннан жауыр болудың салдары). Алғ ашқ ы кү ндерден бастап галоперидол мен аминазин иньекцияларын алды. Екінші тә улікке қ арай ішіп-жей бастады. Екінші аптада сұ рақ тарғ а жауап бере бастады. Дә рі-дә рмекті пероралдық қ абылдауғ а кө шудің сә ті тү сті. Клиникада екі айғ а жуық болды, бұ л орайда біршама қ ымтырылу сақ талып қ алды. Аз сө йледі, ө зінің сылбырлығ ын тү сіндіре алмады. Науқ астармен араласпады. Шығ арғ аннан кейін жұ мысқ а кіріскен жоқ.

А)Тон тү рлі шизофрения, галлюцинаторлық -сандырақ тық синдром

В) Қ атерлі бозбалалық шизофренияның кататоникалық нысаны. Ең бекке жарамсыз – екінші мү гедектік тобын берген дұ рыс. (бә лкім, бірінші тобын).

С)Бойлаушы ахуалдар неврозы, ең бекке шектеусіз жарамды

D)Кататоникалық синдром

Е)Парафрендік синдром

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар мен ең бек жө нінде ұ сыныстамалар берің із.

Бастапқ ы жағ даят: Науқ ас 40 жаста, инженер – радиоэлектроншы, ө зінің кә сібі ө зіне ұ нағ ан, ү йінде бірнә рселерді жасап, радиобө лшектер жинағ ан. Ә скерде болғ ан. Некеде болғ ан, қ азір ажырасып кетіп, жалғ ыз тұ рады, ол некеден қ ыздары бар. Келіп тү скен кездегі психикалық ахуалы: ә ң гімеге енжар, жү зі гипомимикалық. Кө ң іл-кү й фоны тө мендеген. Тү рлі қ орқ ыныштарғ а шағ ынады. Олардың негізсіздігін тү сінеді, бірақ жең е алмайды. “Дә рігерлердің жанында ө зін тынышырақ сезінемін” дейді.

Бө лімшеде науқ астармен аз араласады. Ештең емен шұ ғ ылданбайды десе де болады. Оны ық ыласының жоқ тығ ымен жә не ә лденеге зейін қ оюғ а қ иындық пен тү сіндіреді. Қ ызының ө міріне нақ ты қ ызығ ушылық танытпайды. Болашақ қ а жоспарлары жоқ. Бір кү нмен ө мір сү ретінін жә не ертең не боларын ойлау қ орқ ынышты екенін айтады. Соматикалық жә не неврологиялық ахуалда патологиялық ө згерістері байқ алмағ ан. Кіріспелік жағ даят (Анамнестикалық мә ліметтер): 20 жасында қ олайсыз бір жерде (дү кенде, кө шені кесіп ө ткенде жә не т.В)) талып қ алудан сескену пайда болғ ан, оғ ан АҚ жоғ арылауы, қ атты жү рек дү рсілі, аяқ тары ұ стамайтындай сезім ілескен. Ү ркек жә не салғ ырт жанғ а айналғ ан. Ә уестіктері мен араластық шең бері тарылғ ан. Кейіннен бірнеше мә рте “кө лікте ұ стап қ алғ ан” (ө лімнен қ орқ у, жү рек соғ ысы, тепшіп терлеу пайда болғ ан). Бірнеше дү ркін психиатриялық ауруханаларғ а жатқ ан. Нейролептиктермен жә не антидепрессантармен ем алғ ан. Стационарда емделгеннен кейін біршама оң алғ анын байқ ағ ан, сонда қ ауіптері мен қ орқ ыныштары толық сейілмеген. Кезекті нашарлау кө рінісі себепсіз орын алып отырғ ан. Науқ астанғ ан жылдардың ішінде енжар болып кеткен. Бұ рынғ ы ә йелі мен қ ызына немқ ұ райды қ арайды. Ү немі сү йемелдеуші ем алады, алайда ахуалы нашарлай беруде, қ орқ ыныштары мен вегетативті криздер кү шейген. Соң ғ ы уақ ытта жылына 2 мә ртеден ауруханағ а жатады жә не стационарда 3 – 4 айдан болады. Клиникадан тыс ү йден шық пайды. Қ орқ ынышқ а себеп болатын жағ даяттар санының ұ лғ айғ анын айтады. Кейбір қ орқ ыныштар абстракттілі жә не мағ ынасыз (“бос тоң азытқ ыш қ орқ ынышы”).

А) Невроз тә різдес синдром

В)Бойлаушы ахуалдар неврозы

С) Сылбыр ағ ымды шизофренияның невроз тә різдес нұ сқ асы (МКБ – 10 бойынша шизотиптік дерт). Негізгісі психикалық дерттер болмаса да, ү дейтін эмоционалдық бұ зылушылық тар аясындағ ы фобиялық синдром болып табылады, сондық тан ең бекке жарамсыз, екінші мү гедектік тобын берген дұ рыс.

D) Астениялық синдром

Е) Депрессивтік синдром

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар берің із.

Бастапқ ы жағ даят: науқ ас 31 жаста, кіші ғ ылыми қ ызметкер.

Вокзалда станция қ ызметкерінен сұ растыра бастағ ан, бірақ, ө зінің есімі мен мекен-жайын айта алмағ андық тан, психиатр шақ ырылғ ан, содан кейін тегі “Белгісіз” деп жазылып психиатриялық стационарғ а жатқ ызылып, онда бір ай бойы жатты. Осы уақ ыттың бойында ө зінің есімін, кә сібі мен тұ ратын жерін есіне тү сіре алмады. Шамамен бір айдан соң – “саусағ ы ө здігінен телефон нө мірін терген”, содан кейін науқ астың ә йелі жылдам табылды. Ә йелінің келгеніне қ уанды, ө зінің мү лдем есінде жоқ қ ылық тары ү шін кешірім сұ рады жә не ө зінің басқ а бір қ аладағ ы вокзалдан қ алай шық қ анын есіне тү сіре алмады. Кіріспелік жағ даят (қ осымша мә ліметтер): Бала шағ ынан жұ ғ ымдылығ ымен кө рінген, балалар ансамблінде билеген, институтта кө ркем ө нерге қ атысқ ан. Ә йелдерге ө тімді болғ ан. Бір сыныпта оқ ығ ан, ә ке-шешесі дә улетті қ ызғ а ү йленген. Ә йелінің ә ке-шешесінің ақ шасына сатып алынғ ан пә терде тұ рады, 9 жастағ ы ұ лдары бар. соң ғ ы жылдары ә йелі оны кө рсеқ ызарсың, отбасына кө ң іл бө лмейсің деп ө кпе айтып, ажырамасын деп қ орқ ытқ ан. Ондай жағ даятта ә рқ ашан кешірім сұ рап, адалдығ ына ант-су ішіп отырғ ан, алайда ө зінің жү ріс-тұ рысын ө згертпеген. Кө зіне шө п салғ анына бұ лтартпайтын дә лел алғ аннан кейін, ә йелі жанжал шығ арып, ажырасуды талап еткен. Осыдан кейін науқ ас киімін киіп, есікті тарс жауып шығ ып, бір айғ а жоқ болып кеткен. Ә йелі оның не жұ мыста, не ө з ә ке-шешесінің ү йінде болмағ анын анық тағ ан, бірақ оны ешқ айдан таба алмағ ан.

Оны басқ а қ алада тауып алғ аннан кейін, тексеру ү шін ө з қ аласындағ ы психиатриялық клиникағ а жатқ ызылғ ан – ешқ андай психикалық дерттер анық талмағ ан. Науқ ас бө лімшеде жақ сы бейімделген, палатасындағ ы кө ршілерімен ық ыласпен араласады. Дә рігерлерге “ө зіне есін қ айтарып бергендері” ү шін алғ ысын айтады.

А) Эпилепсия шең берінде сананың мұ нартқ ан бұ зылушылығ ы

В) Истериялық невроз

С) Фобиялық невроз

D) Барлық бағ дарлану тү рлерінің психикалық зақ ымдайтын бұ зылушылығ ына байланысты жә не келесідегі амнезиямен сананың мұ нартқ ан истериялық бұ зылушылығ ы (истериялық транс).

Е) Невроз тә різдес синдром

Есеп

Психикалық ахуалын бағ алаң ыз жә не нозоологиялық жорамалдар мен болжамдық пайымдамалар берің із.

Бастапқ ы жағ даят: Науқ ас 30 жаста, кә сіпқ ой хоккейші, бала кезінен ұ яң, ө зіне назар аударғ анды жақ тырмайтын болғ ан. Шамамен ү ш айдай бұ рын ө зін нашар сезіну аясында (оның қ арсаң ында едә уір ішкен) автобуста керемет қ орық қ ан. Ө ліп бара жатқ ан, “жү рек кеудесінен шығ ып кететін” секілді кө рінген. Дә рігер шақ ырылып, ауруханаѓа жеткізілген, алайда ЭКГ қ алыпты болып шық қ ан; тыныштандырушы қ ұ ралдар енгізілгеннен кейін науқ ас ү йіне жіберілген. Бір кү ннен соң троллейбусқ а отырарда ұ стама қ айталанып, кезекті жаттығ уына бара алмағ ан. Кешке ұ йқ ығ а кетуі нашарлағ ан, ү немі жү регін уайымдап, болашақ ты ойластырғ ан. Таныс терапевт дә рігерге кө рініп, бетаблокаторлар, транквилизаторлар, витаминдер, физиотерапия алғ ан. Ахуалы жақ сармай, психиатрғ а кө рінуге мә жбү р болғ ан. Келіп тү скенде ұ нжырғ асы тү скен, ө зінің ауруына қ амық қ ан, психиатр дә рігерге сақ ық пен қ арайды, жү рек тұ сында ауырсынуды жиі сезінетінін айтады, олары кейде кү шті болатыны сонша, ө лімнен қ орқ ыныш пайда болады. Егер ө зі сенетін дә рігер ө зін осығ ан иландырмаса, ауырсынудың себебі психикалық дерт деп ешқ ашан ойламас едім деп санайды. Ө з ө мірінің ең ауыр кезең дерінің бірін бастан кешіп отырмын дейді. Спортты тастау керектігін тү сінеді, бірақ келешекте ө зіне немен шұ ғ ылдануғ а болатынын білмейді. Кіріспелік жағ даят (қ осымша мә ліметтер): транквилизаторлармен (феназепам), нейролептиктердің (этаперазин, сонапакс) шағ ын дозаларымен емдеудің, кү н сайынғ ы психотерапевтік сұ хбаттардың аясында қ орқ ыныш ұ стамалары қ айталанбады, алайда ү йіне аз уақ ытқ а барудан бас тартты, ө тйкені ө зін нашар сезінемін деп қ орық ты. Спортпен шұ ғ ылдануын қ оюды ұ йғ арды, жаттық тырушы оғ ан лайық ты жұ мыс тауып беруге уә де беріпті. Ү ш айдан соң қ анағ аттанарлық ахуалда шығ арылды. Осы уақ ытқ а дейін ауырсынудың пайда болмағ анына екі айдан асқ ан, алайда ү йіне жету ү шін такси жалдады.

А) Невроз тә різдес синдром, сылбыр ағ ымды шизофрения

В) Параноидты синдром

С) Паникалық бұ зылыс

D) Психопатия тә різдес синдром

Е) Обсессивтік – фобиялық невроз, басқ а невроздардан жиі созылмалы ағ ымғ а кіруі мү мкін жә не тұ лғ аның невротикалық дамуына ә келіп соғ ады.

Есеп

Науқ ас ә йел И., 40 жаста. Бірнеше дү ркін тү сіп отырғ ан. Анамнезде келесідегі ұ зақ (7 жылғ а дейін) сапалы ремиссиялармен аффективтік-сандырақ тық ұ стамалар. Ауруханаѓа келіп тү суі жатқ ызардан екі апта бұ рын ахуалының нашарлауына байланысты, ұ йқ ысы бұ зылып, кө п сө йлейтін болғ ан, ылғ и да бір жақ қ а жү гірмек болып ұ мтылғ ан. Тексеру сә тіндегі психикалық статусы: сө йлеу-қ имылдық қ озу байқ алады, оң ай алаң дайды, дистанция сезімі жоқ. Шала білетін тақ ырыптарғ а білгіш тү рде пайымдайды, ө зінің мү мкіншіліктері мен қ абілетін асыра бағ алайтыны анық. Себепсіз кү ле береді, болашақ қ а қ ұ рғ ан жоспарлары қ иялғ а жақ ын. Айналасындағ ылардың не туралы ойлайтынын білетінін мә лімдейді. “Арнайы орталық тарда” орналасқ ан “сә улелі ойлар жолдайтын аппаратураның ә серін” сезінетініне иландырмақ болады.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) Рекуррентті шизофрения. Нейролептиктер (галоперидол, аминазин), корректорлар.

В) МДП шең берінде маниакалдық синдром, литий тұ здары

С) Деменциямен психоорганикалық синдром, ноотроптар

D) Ү демелі сал ауруы, антибиотиктер

Е) Кататониялық синдром, тон тєрізді шизофрения

Есеп

Науқ ас В), 39 жаста. Осы орайда ауруханағ а тоғ ызыншы рет жатады. Ауру невроз тә різдес симптоматикадан басталып, кейін галлюцинаторлы-сандырақ тық симптоматика дамығ ан. Ұ зақ уақ ыт емделуде. Ремиссиялар тұ рақ сыз, қ ысқ А) Тексеру сә тіндегі психикалық статусы: дә рігердің кабинетіне кеудесін керіп кіреді. Аты-жө нін атап шақ ырғ анда жауап бермейді. Біртұ тас дү ниежү зілік басқ ару орталығ ының ө зегімін, менен “ғ аламның барлық тү кпіріне жіптер тартылғ ан” жә не ө зі олар бойынша тапсырмаларды хабарлаймын деп мә лімдейді. “Ә ділет жаулардың барлығ ы жойылғ ан уақ ытта қ алпына келетініне” сенімді.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) Тон тєрізді шизофрения, нейролептиктер

В) Параноидты шизофрения, парафренді сатысы. Нейролептиктер, корректорлар.

С) Сылбыр ағ ымды шизофрения

D) Рекуррентті шизофрения

Е) Кататониялық синдром, параноидты шизофрения

Есеп

Науқ ас ә йел Ш., 58 жаста. Тексеру сә тіндегі психикалық статусы: Барлық тү рдегі бағ дары сақ талғ ан, қ атынасуғ а ашық, сұ рақ тарғ а мә ні бойынша жауап қ айтарады, ү рейлі. Ө зінің ө мірі туралы, “кү йеуінің қ орлығ ы ө ткені” жайында шамадан тыс егжей-тегжейлі, кө зіне жас алып ә ң гімелейді. Мысалы, бірнеше мә рте ә лдекімнің тү нде есік ашып, заттарды таситынын байқ ағ ан, ол кү йеуінің достары ө зін тонап жү р деп санайды. Нашар ұ йқ тайтынын, ә р сыбдырдан оянатынын айтады. Бірнеше рет “кү йеуінің ток желісін ауыстырып қ осқ ышты ә дейі жалаң аштағ анын” байқ ағ ан, оны ө зін ө лтіруге талпыныс деп біледі. Осының қ арсаң ында бү кіл тә нінде жағ ымсыз кү йген сезімді сезінген, асқ а ұ нтақ себілген, ә лдекім газ жібергеннен пә тердің ауасы жаман болды деп санағ ан. Мезгіл-мезгіл бас айналу ұ стамаларына, ыстық тың кө терілістеріне, қ атты жү рек соғ ысына, жү рек тұ сындағ ы шаншып ауырсынуғ а, тү сініксіз қ орқ ыныш, ү рей сезіміне шағ ымданады. Ө зінің тағ дырын уайымдайды.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) Алжасу, ноотропы

В) Кеш шизофрения

С) Инволюциялық параноиЕ) Трифтазин, галоперидол. Жалпы нығ айтушы терапия.

D) Параноидты шизофрения

Е) Тон тєрізді шизофрения

Есеп

Науқ ас С), 84 жаста. Туыстарының айтуына қ арағ анда, ұ мытшақ қ а айналғ ан, жақ ындарын танымайды, ү йден шық қ анда қ айтар жолын ұ мытып қ алып, кө ршілерге жиі кіріп кетеді де, солардың кө мегімен қ айтып келеді. Қ ызы ө зін ө лтірмек ойда деп кү діктенген, кү йеу баласына да кү дікпен қ арап, “ол қ ызыммен бірге” деп санайды. Тексеру сә тіндегі психикалық статусы: Қ атынасқ а ық ыласты, алайда сұ рақ тарғ а мә нінен ө зге жауаптар береді. Орын мен уақ ытты шатыстырғ ан. Ай, кү нді, жыл мезгілін атай алмайды. Ө зінің тегін, есімін, туғ ан жылын дұ рыс айтады, бірақ бұ л орайда ө зінің қ анша жаста екені есінде жоқ. Еске тү сіруге тырысқ ан стереотипті тү рде “біз қ анша, қ анша, қ анша жастамыз....”, “Ал, біздің жасымыз... жасымыз” дегенді қ айталай береді. Ә йелінің есімі, неше бала болғ аны, революцияның, ұ лы отан соғ ысының қ ай уақ ытта болғ аны жә не т.В) есінде жоқ. Туыстарың бар ма деген сұ рақ қ а былай деп жауап берді: “Менде... менде... менде шын жү ректілері жоқ ”.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) Инволюциялық параноид

В) Корсаков синдромы

С) Маниакалды синдром

D) Қ арттық деменция. Кү тім, симптоматикалық, жалпы нығ айтушы терапия, ноотроптар, нейролептиктер.

Е) Сананың к‰ң гірттенген бұ зылысы

Есеп

Науқ ас К., 52 жаста. Тексеру сә тіндегі психикалық статусы: Ө зінің жасынан кіші кө рінеді. Кө ң іл-кү йі жоғ ары, жайбарақ ат, кө ң ілді. Мимикасы елгезек, жылдам қ ұ былады. Бет ә лпеті кө ң ілді. Кө зінен кү лкі ұ шырайды. Ә ң гіменің тақ ырыбынан жылдам ауады. Бір сө зін аяқ тамай, екіншісіне жылдам кө шеді. Басқ алардың ә ң гімесіне килігіп, ескертулер жасайды. Дауысы қ арлығ ың қ ы, эмоционалды, қ атты. Қ имылдары жө нсіз, тақ пақ оқ уғ а, ә н айтуғ а, би билеп беруге ық ыласпен келіседі. Ө зін “ө мірде артистпін” деп санайды. Ө зінің жас, дарынды, кү ш-жігерге толы екеніне сендірмек болады. Медбикелерге ө зіне кү йеуге шығ уды ұ сынады. Ө зіне ескерту жасаса, ашуланады. Айналасындағ ылармен қ ақ тығ ыстарғ а жиі кіреді, алайда ашуланғ аны кө ң ілді кү йге жылдам ауысады. Ө зінің ахуалына сыни қ арамайды.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) МДП, депрессивті фаза

В) Нейросифилис

С) Бас миының маң дай бө лігінің абсцесі

D) Деменциямен психоорганикалық синдром.

Е) Маниакалды-депрессивті психоз, маниакалды фазасы. Аминазин, галоперидол, литий тұ здары.

Есеп

Науқ ас ә йел С., 48 жаста. Бірнеше дү ркін тү сіп отыр. Бұ рынғ ы госпитализацияларында депрессия мен мания ахуалы кезектеседі. Интермиссиялар ұ зақ. Тексеру сә тіндегі психикалық статусы: ү рейлі, қ озғ ан. Ө зін “ө мірім тек қ ателіктерден тұ рып, бос ө ткен” деп, “ұ лымды ауруғ а ұ шыраттым”, ө зінің кесірінен “жұ мыста қ ақ тығ ыстар пайда болды, отбасындағ ы қ атынастар бұ зылды” деп айыптайды. Ө зін соттауды талап етеді, сө зі бірсарынды, мимикасы азап кө ргендей. Ахуалының нашарлауын ә детте таң ертең байқ айды. Кешке қ арай жаны кіреді. басқ а науқ астармен ә ң гімелескенде ө зін жазалауды ө тінген, тө сіндегі ауырлық сезіміне, жү рек соғ ысына шағ ымданғ ан.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) Маниакалдық -депрессивтік психоз, депрессивті фазА) Атидепрессанттары. Жалпы нығ айтушы терапия.

В) МДП, маниакалдық фаза

С) Нейросифилис

D) Бас миының маң дай бө лігінің абсцесі

Е) Бас миының самай бө лігінің абсцесі

Есеп

Науқ ас Л., 35 жаста. Ә ң гімелескен кезде былай дейді: “Мен ұ дайы ө з ө мірім ү шін қ орық қ ан халдемін. Бір жағ ынан, мен ө зімен ештең е болмайтынын жақ сы тү сінемін, бірақ сонда да менің кез келген қ имылым ө з денсаулығ ыма жаман ә сер етеуі мү мкін деп қ орқ амын. Кө шеде келе жатқ ан уақ ытта, ә лдебір заттарды, дің гектер, ү йлер, машиналарды еріксіз санай бастаймын. Дұ рыс санадым деп ойласам, біраз уақ ытқ а тынышталамын. Егер ә лдебір себептен есептен жаң ылып қ алсам, алдымда жаманшылық кү тетін секілді қ орқ ыныш пайда болады. Ә сіресе жұ мыста ө те қ иын. Ә лдебір тапсырманы біткеннен кейін барлығ ын дұ рыс істедім бе деп шү бә лана бастаймын. Егер бір жері жақ сы жасалмады деп ойласам, бірден ә лсіздік, жү рек соғ ысы, діріл пайда болады. Енді ештең ені ө згерте не қ айта жасай алмайтынымды, сондық тан оның бә рі немен тынатынын кү ту ғ ана қ алғ анын сеземін. Мен ұ дайы екіұ шты халдемін: жұ мыс істеуге, отбасымды материалдық тұ рғ ыдан қ амтамасыз етуге тиіс екенімді білемін, бірақ ө з денсаулығ ым ү шін шыдамайтын қ орқ ыныш сезімінің кесірінен іске кірісе алмаймын”.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) Невроз тә різдес синдром, сылбыр ағ ымды шизофрения

В) Бойлаушы ахуалдар неврозы. Психотерапия, транквилизаторлар,

антидепрессанттар

С) Истериялық синдром

D) Фобиялық синдром

Е) Обсессивтік синдром

Есеп

Науқ ас ә йел К., 24 жаста. Жалпы мектептің 4 сыныбын бітірген, 3-ші жә не 4-ші сыныптарда екінші жылғ а қ алып қ ойғ ан. Ә сіресе арифметикадан ү лгерімі нашар болғ ан. Кейіннен жақ сылап кестелеп тігуді ү йренген, жасанды гү лдерді ө те шебер жасайды, ас дайындай біледі. 10-12 жастағ ы қ ыз балалармен дос, сә нді киімге, ә шекейлерге, ұ л балаларғ а ү лкен ә уестік танытады. Ө зіне жылы қ арағ анда бірден сө йлескен адамын қ ұ шақ тауғ а, сү юге талпынады, кеткісі келмейді, ө зімен бірге ала кетуді, “басынан сипауды” ө тінеді.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) Орташа дә режелі кемақ ылдық

В) Айқ ын кемақ ылдық

С) Жең іл кемақ ылдық. Ең бектік терапия. Ноотроптық препараттар.

D) Маниакалды синдром

Е) Гебефрения

Есеп

Науқ ас П., 48 жаста. Қ айтадан тү сіп отыр. Ауруханағ а келіп тү серден бірнеше кү н бұ рын томағ а-тұ йық талып, оң аша қ алуғ а тырысқ ан. “Енді не болады? ” деп бірсарынды сұ рақ қ оя берген. Ол кезде ә йеліне тесіліп қ арағ ан. Ауруханағ а жатқ ызардың алдында, тү нде ұ йық тап жатқ ан ә йелін шанышқ ымен тү йремек болғ ан. Дә рігермен ә ң гімелескен уақ ытта “кө рші ү йден арнайы табыстағ ыштың кө мегімен жасыл радиотолқ ындар сә улеленетінін” айтқ ан. Ә йелдердің, еркектердің, балалардың дауыстарын естиді. Дауыстардың айтқ анына қ арап олардың жансыздар тобы екенін тү сінген. Дауыстар адамдарды ө лтіру, ү йлерді ө ртеу қ ажет екені туралы айтқ ан. Ә йелінің де осы ұ йымғ а кіретінін естіген. Дауыстардың бұ йрығ ы бойынша ә йелі оғ ан тамақ қ а, сү тке у қ осып берді деп санайды. Ө зінің ә йеліне тап бергенін “қ ылмыскерлердің бандасын” қ ұ ртуғ а ниетімен тү сіндіреді.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) Тон тєрізді шизофрения

В) Рекуррентті шизофрения

С) Сылбыр ағ ымды шизофрения

D) Параноидтық шизофрения. Нейролептиктер, корректорлар.

Е) Кеш шизофрения

Есеп

Науқ ас С., 42 жаста. Бірнеше мә рте тү сіп отыр. Тексеру сә тіндегі психикалық статусы: дә рігермен ә ң гіменің уақ ытында басын қ олдарымен қ апсырып отыр, аракідік жан-жағ ына жалтақ тайды. Қ атынасу қ иын. Ө зінің толғ аныстары туралы едә уір ық ылассыз ә ң гімелейді. Ө зінің жү ріс-тұ рысын басқ ару қ иын екеніне шағ ымданады, ө йткені соң ғ ы 4 кү нде “дауыстардың басы мен ө ң ешіндегі дауыстар маза бермейді”. Дауыстар науқ асты сө геді, ә йелінің саусағ ын шауып тастауғ а бұ йырады, егер тың дамаса, жазалайтындарын айтып қ оқ ан-лоқ ы кө рсетеді. Эмоционалдық кө мескі. Сырт ә лпеті ұ қ ыпсыз.

Жорамалды диагноз, емдеу.

А) Алкогольдік делирий

В) Параноидты шизофрения

С) Рекуррентті шизофрения

D) Сылбыр ағ ымды шизофрения

Е) Тон тєрізді шизофрения. Галлюцинаторлы синдром. Нейролептиктер, корректорлар.