![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Сурет. Шунттар
Кедергі элементтің материалы ретінде мыс аяқ тарғ а қ ысымдалғ ан таспалық немесе сымдық манганин қ олданады. Қ ұ жаттарда шунттар мысалы, мынадай болып белгіленеді: 75ШП-0.3/0.75-0.2 (шунт тасымалды, 0, 3 жә не 0, 75 А екі шекке, класс дә лдігі - 0, 2). Ток I-ді ө лшеуге берілген шектің шунттың кедергісі мына кө рініс бойынша есептеледі:
мү нда: n - шунттау коэффициенті. Мысалы, Iа = 0, 2 мА жә не Rа = 900 Омғ а тең М260 амперметрдің ө лшеу шегін I=200 мА дейін кең ейту ү шін кедергісі Rш =0, 9 Ом-ғ а тең шунтты қ олдану керек. Бұ л жағ дайда аспаптың шкаласы - ө лшеу шегі 200 мА бө ліктенулі болу керек (яғ ни, бұ л жағ дайда шкалағ а х10 деген таң ба қ ойылу керек). Шунттарды дайындауғ а қ олданатын сымның диаметрі мына жағ дайдан таң далады:
мұ нда: I- амперметр тізбегіндегі ток, d- сымның диаметрі, мм. Мысалы. тоғ ы I= 200 мА = 0.2 А тең миллиамперметрдің шунты диаметрі Шунтты дайындалуғ а керекті сымның ұ зындығ ы шамамен мына кө ріністен табылады:
мұ нда: l - сымның ұ зындығ ы, м, Rш - шунттың кедергісі, Ом. Кедергінің аяқ қ ы тыксырулы аспаптың бө ліктенудігі кезінде жасалады. Ток ө лшеуінің диапазонының кең дігін қ амтамасыздандыру ү шін аспап бірнеше шекті болу керек. Бұ л шекті токтың ә р тү рлі мә ндеріне есептелген бірнеше жұ мылдыру шунттарды қ олдану арқ ылы қ амтамасыз етіледі. Шкаланың ауыспалы коэффициенті N деп екі қ атар тұ рғ ан ө лшеу шектерінің шекті мә ндерінің қ атынасын атайды. N = 10 кезде мысалы, шектері 1, 10, 100 жә не 1000 мА-ге тең бір шекке (1 мА) орындалғ ан аспаптьң шкаласы, қ алғ ан шектерде басқ а токтарды ө лшеуге жең іл ауыстыруғ а болады, ал ол ү шін санауды 10, 100 жә не 1000-ғ а кө бейту керек. Ө лшеудің дә лдігін жоғ арылату ү шін кейбір аспаптарда ө лшеніп жатқ ан токтардың шекті мә ндерін 1: 5: 20: 100: 500 сан қ атарынан таң дайды. Токты ө лшеу ү шін аспапты зерттеліп жатқ ан тізбекке тізбектеп қ осады. Бұ л тізбектің жалпы кедергісін ү лкейтеді жә не ондағ ы токтың мә нін азайтады. Тізбектің жұ мыс ережесіне аспаптың ә серін кеміту ү шін аспаптың қ осылатын нү ктелер 1 жә не 2 (1.7.2-сурет) арасындағ ы сыртқ ы тізбектің R, кедергісіне қ арай аспаптың ішкі кедергісі Rа аз болу керек.
|