Сурет. Мегомметрмен өлшеу схемасы

Ө лшеммен салыстыру ә дістері арқ ылы ө лшеу (Компарирующие методы)

Ө лшеммен салыстыру арқ ылы электр тізбегінің параметрлерін ө лшеу ә дісі кезінде ө лшенетін шаманы ө лшеммен, яғ ни ө лшенетін шамамен бір аттас белгілі шамамен салыстыру принципіне негізделген.

Ә ртү рлі электрлік немесе электрлік емес шамаларды ө лшеу ү шін ө лшенетін шаманы ө лшеммен салыстыру ә дісіне негізделіп жұ мыс жасайтын ө лшеу аспатары – кө пірлік схемалар мен коменсаторлар қ олданылады.

Кө пірлік схемалар резисторлар, конденсаторлардың жә не индуктивті орамдардың параметрлерін ө лшеу ү шін кең інен қ олданылады.

Компенсаторлардың кө мегімен айнымалы жә не тұ рақ ты кернеулерін, электр қ озғ ағ ыш кү шін, кернеу мен байланысты ө згеретін басқ ада параметрлерді ө лшеуге болады.

Кө пірлік схемалардың жә не компенсаторлардың кең інен қ олданылатын тү рлері 1.9.1-кестеде кө рсетілген.

Кесте

Кө пірлік схемалар тү рі	Ө лшенетін параметр тең деуі
Тұ рақ ты ток кө пірі
Аз кедергілерді ө лшеуге арналғ ан қ осарланғ ан кө пір	R пр=0Δ R =0 ү шін
Конденсатор параметрін ө лшеу кө пірі: а) шығ ын бұ рышы аз болғ анда
б) шығ ын бұ рышы ү лкен болғ анда
в) жоғ ары кернеулі бө ліп тең геретін кө пір
Орам параметрін ө лшеу кө пірі
ө зара индуктивтілікті ө лшеу кө пірі
Тұ рақ ты ток компенсаторы	ү шін
Екі координаталы айнымалы ток компенсаторы	ү шін

Кө пір схемаларының кең інен қ олданылуы олардың кө мегімен ө лшеу нә тижесін жоғ ары дә лдікпен алуғ а болатындығ ы, жоғ ары сезімталдығ ы жә не ә ртү рлі шамаларды ө лшеуге мү мкіндік беретіндігімен тү сіндіріледі. Кө пір схемалары қ ұ ратын иық шалардың сипатына, кө пірді қ оректендіретін ток тү ріне байланысты кө пірлер тұ рақ ты жә не айнымалы ток кө пірлері болып екіге бө лінеді.

Схема тү ріне байланысты тө рт иық ты (жалқ ы) жә не алты иық ты (қ осарланғ ан) болуы мү мкін Тең герілу тү ріне байланысты қ олмен немесе автоматты тең герілетін болып бө лінеді. Айнымалы жә не тұ рақ ты ток кернеуі мен ЭҚ К-ті ө лшеу ү шін тұ рақ ты жә не айнымалы ток компенсаторлары қ олданылады. Қ олмен немесе автоматты тү рде тең герілетін компенсаторлар болып бө лінеді

Кө пірлік схемалардың жә не компенсаторлардың негізгі артық шылық тары мыналар:

- ө лшеуді ө те жоғ ары дә лдікпен жү ргізуі;

- ө лшеу тізбегінен қ уат тұ тынбайды;

- ө лшенетін шаманың ө те кең аралық тағ ы мә ндерін ө лшеуге мү мкіндік береді;

- жоғ ары сезімталдылығ ы.

Ток тү ріне байланысты кө пірлер мен компенсаторлар айнымала немесе тұ рақ ты ток тізбектері ү шін арналғ ан болуы мү мкін.