Адағалау инстанциясындағы өндірістің түсінігі және тәртібі.

Қ адағ алау сатысындағ ы ө ндіріс- жоғ арғ ы тұ рғ ан сот қ ұ зыретті тұ лғ алардың наразылығ ы бойынша бірінші сатыдағ ы соттадың ү кімдері мен қ аулыларының, сондай-ақ аппеляциялық жә не қ ассациялық сатысындағ ы соттардың қ аулыларының заң дылығ ы мен негізділігін тексеретін қ ылмыстық іс-жү ргізудің айрық ша сатысы.

485-бап. Заң ды кү шіне енген сот ү кімдері мен қ аулыларын сот қ адағ алауы тә ртібімен қ айта қ арау негіздері

1. Заң ды кү шіне енген ү кімдер мен қ аулыларды сот қ адағ алауы тә ртібімен қ айта қ арауғ а істі тергеп-тексеру немесе сотта қ арау кезінде жол берілген, мыналарғ а:
1) кінә сізді соттауғ а;
2) негізсіз ақ тау ү кімін шығ аруғ а немесе істі тоқ татуғ а;
3) сотталғ ан адамның іс-ә рекетін дұ рыс сараламауғ а;
4) жә бірленушіні сот арқ ылы қ орғ алу қ ұ қ ығ ынан айыруғ а;
5) жазаның дұ рыс тағ айындалмауына не сот тағ айындағ ан жазаның қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тың ауырлығ ы мен сотталғ ан адамның жеке басына сә йкес келмеуіне;
6) талап қ оюды қ араусыз қ алдыру жағ дайларынан басқ а, азаматтық талап қ оюды дұ рыс шешпеуге;
7) жаң адан ашылғ ан мә н-жайлар бойынша немесе медициналық сипаттағ ы мә жбү рлеу шараларын қ олдану кезінде қ аулыны заң сыз немесе негізсіз тү рде шығ аруғ а ә кеп соқ қ ан азаматтардың конституциялық қ ұ қ ық тары мен бостандық тарын бұ зушылық тар не қ ылмыстық жә не қ ылмыстық -процестік заң дардың дұ рыс қ олданылмауы негіз болып табылады.
2. Заң ды кү шіне енген сот актілері, сондай-ақ:
1) сот актісі мемлекеттік немесе қ оғ амдық мү дделерді, мемлекеттің қ ауіпсіздігін қ озғ аса не адамдардың ө мірі, денсаулығ ы ү шін орны толмас ауыр салдарларғ а ә кеп соқ тыруы мү мкін болса;
2) ү кім арқ ылы адам ө лім жазасына немесе ө мір бойына бас бостандығ ынан айыруғ а сотталса;
3) осы Кодекстің 467-бабының екінші бө лігінде кө зделген жағ дайда, туындағ ан қ айшылық тарды жою туралы ұ сыну не Қ азақ стан Республикасы Жоғ арғ ы Соты қ адағ алау алқ асы судьясының жаң адан ашылғ ан мә н-жайлар бойынша шығ арылғ ан қ аулысы бар болса, сот қ адағ алауы тә ртібімен қ айта қ аралады.
3. Заң ды кү шіне енген, ө лім жазасы туралы ү кімдер ө лім жазасын орындауғ а мораторийдің кү ші жойылғ аннан кейін сот қ адағ алауы тә ртібімен қ айтадан қ айта қ аралады.
4. Заң ды кү шіне енген сот актілері қ абылданғ ан қ аулы адамдардың ө мірі, денсаулығ ы не Қ азақ стан Республикасының экономикасы мен қ ауіпсіздігі ү шін орны толмас ауыр салдарғ а ә кеп соғ уы мү мкін екені туралы деректердің анық талуына байланысты енгізілген Қ азақ стан Республикасы Жоғ арғ ы Соты Тө рағ асының ұ сынуы немесе Қ азақ стан Республикасы Бас Прокурорының наразылығ ы бойынша қ адағ алау тә ртібімен қ айтадан қ айта қ аралады.

488-бап. Соттың заң ды кү шіне енген ү кімін, қ аулысын қ айта қ арау туралы ө тінішхат, наразылық, ұ сыну беру тә ртібі

1. Заң ды кү шіне енген сот актілерін қ айта қ арау туралы ө тінішхат, наразылық, ұ сыну жазбаша тү рде Қ азақ стан Республикасының Жоғ арғ ы Сотына беріледі. Ө тінішхатта, наразылық та, ұ сынуда осы Кодекстің 423-бабында санамаланғ ан мә н-жайлардан басқ а, іс бойынша іс жү ргізу кезінде қ андай заң бұ зушылық қ а жол берілгені жә не осы бұ зушылық тар шығ арылғ ан сот шешімдерінде қ алай кө рініс тапқ аны жә не шағ ым жасалып отырғ ан сот актісін қ айта қ арау ү шін осы Кодекстің 485-бабында санамаланғ ан негіздердің қ айсысы бар екені кө рсетілуге тиіс. Ө тінішхатта оны берген адамдардың қ атысуымен немесе қ атысуынсыз қ аралатыны туралы кө рсетілуге тиіс.
2. Ө тінішхатқ а, наразылық қ а, ұ сынуғ а шағ ым жасалып отырғ ан сот шешімдерінің кө шірмелері жә не ө тінішхат, наразылық, ұ сыну дә лелдерінің негізділігін растайтын ө зге де материалдар қ оса берілуге тиіс.
3. Соттардың заң ды кү шіне енген ү кімдеріне, қ аулыларына берілген, ө зге мемлекеттік органдарғ а немесе қ оғ амдық ұ йымдарғ а жолданғ ан ө тінішхаттар Қ азақ стан Республикасы Жоғ арғ ы Сотының іс жү ргізуіне қ абылданбайды.
4. Осы Кодекстің 493-бабында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, заң ды кү шіне енген сот актілерін қ айта қ арау туралы ө тінішхаттың, наразылық тың, ұ сынудың берілуі олардың орындалуын тоқ тата тұ рмайды.
5. Ө тінішхат не наразылық, ұ сыну берген адам сот отырысы басталғ анғ а дейін ө з ө тінішхатын, наразылығ ын, ұ сынуын ө згертуге не жаң а дә лелдермен толық тыруғ а қ ұ қ ылы. Бұ л ретте прокурордың қ осымша наразылығ ында немесе оның наразылық ты ө згерту туралы арызында, сол сияқ ты жә бірленушінің, жекеше айыптаушының немесе ө кілдердің ү кімге шағ ым жасаудың осы Кодекстің 487-бабының екінші бө лігінде белгіленген мерзімі ө ткен соң берген қ осымша ө тінішхатында, егер бастапқ ы наразылық та, ө тінішхатта сотталғ ан адамның жағ дайын нашарлату туралы талап жазылмағ ан болса, осындай мә селе қ ойыла алмайды.
6. Ө тінішхатты, наразылық ты, ұ сынуды берген адам іс қ адағ алау сатысында қ аралғ анғ а дейін оларды кері қ айтарып алуы мү мкін. Сотталғ ан адам ө зінің мү ддесінде ө з қ орғ аушысы немесе заң ды ө кілі берген ө тінішхатты кері қ айтарып алуғ а қ ұ қ ылы.