Сотқа дейінгі тергеуді соттық бақылау. Тергеу судьясы.

55-бап. Тергеу судьясының ө кілеттіктері

1. Сотқ а дейінгі іс жү ргізу барысында тергеу судьясы осы Кодексте кө зделген жағ дайларда мынадай:
1) кү зетпен ұ стауды санкциялау;
2) ү йқ амақ ты санкциялау;
3) лауазымынан уақ ытша шеттетуді санкциялау;
4) жақ ындауғ а тыйым салуды санкциялау;
5) экстрадициялық қ амақ ты санкциялау;
6) кү зетпен ұ стау, ү йқ амақ, экстрадициялық қ амақ мерзімдерін ұ зарту;
7) кепілді қ олдану;
8) мү лікке тыйым салуды санкциялау;
9) кү зетпен ұ сталмайтын адамды сот-психиатриялық жә не (немесе) сот-медициналық сараптама жү ргізу ү шін медициналық ұ йымғ а мә жбү рлеп орналастыру;
10) бұ рын ө зіне қ атысты кү зетпен ұ стау қ олданылғ ан адамның психикалық ауру фактісі анық талғ ан кезде, оны ауруларды қ атаң оқ шаулау жағ дайында ұ стауғ а лайық талғ ан, психиатриялық кө мек кө рсететін арнаулы медициналық ұ йымғ а ауыстыру;
11) мә йітті эксгумациялау;
12) кү діктіге, айыпталушығ а халық аралық іздеу жариялау мә селелерін қ арайды.
2. Осы Кодексте кө зделген жағ дайларда тергеу судьясы:
1) анық таушының, анық тау органының, тергеушінің жә не прокурордың ә рекеттеріне (ә рекетсіздігіне) жә не шешімдеріне жасалғ ан шағ ымдарды қ арайды;
2) тез бұ зылатын немесе қ ылмыстық істі мә ні бойынша шешкенге дейін ұ зақ сақ талуы елеулі материалдық шығ ындарды қ ажет ететін заттай дә лелдемелерді ө ткізу туралы мә селені қ арайды;
3) сотқ а дейінгі іс жү ргізу барысында жә бірленуші мен куә ның айғ ақ тарын сақ тауғ а қ ояды;
4) адвокаттар мен прокурорларды қ оспағ анда, сотқ а дейінгі іс жү ргізуде процестік міндеттерді орындамайтын немесе тиісінше орындамайтын тұ лғ аларғ а ақ шалай ө ндіріп алуды қ олданады;
5) прокурордың ұ сынуымен қ ылмыстық іс бойынша процестік шығ ындарды ө ндіріп алу туралы мә селені қ арайды;
6) сұ рау салуды орындаудан бас тартылғ ан не ол бойынша ү ш тә улік ішінде шешім қ абылданбағ ан жағ дайда, қ орғ аушы ретінде қ атысатын адвокаттың уә жді ө тінішхаты бойынша, мемлекеттік қ ұ пияларды қ ұ райтын мә ліметтерді қ оспағ анда, қ ылмыстық іс ү шін маң ызы бар кез келген мә ліметтерді, қ ұ жаттарды, нә рселерді талап етіп алдыру жә не қ ылмыстық іске қ осып тігу туралы мә селені қ арайды;
7) қ орғ аушы ретінде қ атысатын адвокаттың уә жді ө тінішхаты бойынша, егер қ ылмыстық қ удалау органы осындай ө тінішхатты қ анағ аттандырудан негізсіз бас тартса не ол бойынша ү ш тә улік ішінде шешім қ абылданбаса, сараптама тағ айындау туралы мә селені қ арайды;
8) қ ылмыстық процесті жү ргізетін органғ а айғ ақ беруі ү шін келуін қ амтамасыз ету қ иындық тудыратын, бұ рын ө здері жауап алғ ан куә ні, қ орғ аушы ретінде қ атысатын адвокаттың ө тінішхаты бойынша, мә жбү рлеп ә келу туралы мә селені қ арайды;
9) осы Кодексте кө зделген ө зге де ө кілеттіктерді орындайды.
3. Тергеу судьясының қ аулысына осы Кодекстің 107-бабында кө зделген тә ртіппен шағ ым жасалуы, наразылық білдірілуі мү мкін.

56-бап. Тергеу судьясының ө кілеттіктерін жү зеге асырудың жалпы шарттары

1. Тергеу судьясы ө з ө кілеттіктерін осы Кодекстің осы бабының қ ағ идаларына жә не тиісті баптарында кө зделген ерекшеліктерге сә йкес жү зеге асырады.
2. Тергеу судьясы ө з қ ұ зыретіне жатқ ызылғ ан мә селелерді сот отырысын ө ткізбей, жеке-дара қ арайды.
Егер заң ды жә не негізделген шешім шығ ару ү шін маң ызы бар мә н-жайларды зерттеу қ ажет болса, тергеу судьясы тиісті тұ лғ алардың жә не прокурордың қ атысуымен сот отырысын ө ткізу туралы қ аулы етеді.
Осы Кодекстiң 55-бабы бiрiншi бө лiгiнiң 1), 2), 5), 6), 7) жә не 8) тармақ тарында, екiншi бө лiгiнiң 2) жә не 3) тармақ тарында кө рсетiлген мә селелердi қ арау кезiнде сот отырысын ө ткiзу мiндеттi. Сот отырысын ө ткiзу мiндеттi болғ ан жағ дайда, қ орғ аушы тарап пен прокурорғ а сот отырысының уақ ыты мен орны туралы кү нi бұ рын хабарланады.
Сот отырысы тергеу судьясының ө кімі бойынша бейнебайланыс режимінде жү ргізілуі мү мкін. Сот отырысы барысында хаттама жү ргізіледі.
3. Тергеу судьясы:
1) сотқ а дейінгі іс жү ргізуді жү зеге асыратын органнан қ аралып жатқ ан мә селе бойынша қ осымша ақ паратты талап етуге;
2) тиісті сотқ а дейінгі іс жү ргізудің барлық материалдарымен танысуғ а жә не оларды зерттеуге;
3) процеске қ атысушыларды сот отырысына шақ ыруғ а жә не олардан қ ылмыстық іс бойынша қ ажетті ақ паратты алуғ а қ ұ қ ылы.
4. Тергеу судьясы осы Кодекске сә йкес істі мә ні бойынша шешу кезінде сотта қ араудың нысанасы болуы мү мкін мә селелерді алдын ала шешуге, тергеп-тексеру бағ ыты жә не тергеу ә рекеттерін жү ргізу туралы нұ сқ аулар беруге, сотқ а дейінгі іс жү ргізуді жү зеге асыратын адамдардың жә не қ адағ алаушы прокурордың, сондай-ақ істі мә ні бойынша қ арайтын соттың орнына ә рекет жасауғ а жә не шешім қ абылдауғ а тиіс емес.
5. Кү дікті ө зіне азаптау жә не басқ а да заң сыз ә рекеттер қ олданылғ аны туралы арызданғ ан немесе онда кү ш қ олданудың іздері болғ ан кезде тергеу судьясы қ адағ алаушы прокурорғ а кө рсетілген фактілерді дереу тексеруді жү зеге асыруды тапсыруғ а міндетті.
6. Адамның қ ұ қ ық тары мен бостандық тарын, ұ йымдардың заң мен қ орғ алатын мү дделерін заң сыз шектеу немесе ө зге де бұ зу фактілері анық талғ ан кезде тергеу судьясы заң бұ зушылық қ а жол берген тұ лғ алардың жауаптылығ ы туралы мә селені шешу ү шін жекеше қ аулы шығ арады