ГЛОССАРИЙ. Нысанға бағытталған программалау (НБП) - қоршаған ортаны модельдеуде сапалы мүмкіндіктерге ие

ОҚ У-Ә ДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР

Мазмұ ны

Глоссарий

Дә рістер

Зертханалық сабақ тар

ГЛОССАРИЙ

Нысанғ а бағ ытталғ ан программалау (НБП) - қ оршағ ан ортаны модельдеуде сапалы мү мкіндіктерге ие, сезімдік тұ рғ ыдан тү сініктіұ ғ ымдар жиынтығ ы негізінде қ ұ рылады, алдын – ала жазылып қ ойғ ан программа кодын кө п рет қ олдануғ а мү кіндік береді.

Программалау – технология, ол бағ дарлама қ ұ ру процесін межелі ө ң дірістік іс-ә рекетке айналдыру арқ ылы жинақ талғ ан тә жірибе мен білімді жетілдіреді.

Нысан ө рістері – бұ лнысан қ амтитын мә ліметтер.

Инкапсуляция - ө зінде тек қ ана ө рістерді ғ ана емес, сонымен қ атар осы ө рістерге мү мкін ә рекеттердің сипаттамасын қ амтитын нысанның қ асиетіні.

Ә дістер - ө ріс тү рінде берілген мә ліметтерден басқ а нысан осы ө рістерге мү мкін ә рекеттерді сипаттайтын ішкі программмалар.

Нысан экземпляры - нысандық тип жарияланғ аннан кейін осы тип негізінде жасалатын типтік айнымалылар.

Мұ рагерлеу - бар типтің негізінде оғ ан жаң а ө рістер мен ә дістерді қ оса отырып, жаң а тип жасауғ а болатын объектілік типтердің қ асиеті.

Конструктор - егер нысандық типте тым болмаса бір виртуалды ә діс болса, онда виртуалды ә діске бірінші қ атынас жасағ анғ а дейін объект экземплярына қ олданылатын арнайы ә діс.

Жоба - Delphi -де дайындалатын программа.

Форма - программаны дайындау алдында ашылатын, программалық сұ қ баттық терезесі.

Қ асиет – (сипаттама, параметр) –айнымалалардың ерекше тү рі. Олар обьектінің тү рлі мү мкіндіктерін сипаттап ағ ымдық кү йін анық тайды.

Оқ иғ а- программамен жұ мыс істеу барысында обьект жағ дайының белгілі бір ә рекетке жауап ретінде ө згеруі.

Оқ иғ аны ө ң дуіш не ө ң деу процедурасы - оқ иғ ағ а байланысты қ ұ рылатын процедура.

Модульдер – бағ дарламаның ү зіндісін орналастыру ү шін қ олданылатын бағ дарламалық бірлік. Модуль деп бағ дарламаның белгілі бір тә уелсіз бө лігін атайды жә не олар стандартты жә не бейстандартты болып екі топқ а бө лінеді.

Uses - арнайы сө з; «модульдер тізімі» - бағ дарлама мен модульдерді бір-бірімен байланыстыруғ а қ ажетті модульдердің тізімі. Бұ л сө йлемді қ олданатын модульдер спецификациясы деп атайды жә не ол негізгі бағ дарламаның тақ ырыбынан соң орналау қ ажет.

Модульдің интерфейстік бө лігінде негізгі бағ дарламада жә не басқ а модульдерге қ олданылатын аталмыш модульдің барлық сыртқ ы объектілері анық талады. Паскаль бағ дарламасы сияқ ты бұ л анық тамадағ ы объектілердің реті кез келегн тү рде бола алады. Интерфейстік бө лікте ішкі бағ дарламалардың тек қ ана тақ ырыптары келтіріледі, ал олардың толық анық тамасы модульдің орындалатын бө лігінде кө рсетіледі.

Implementation - модульдің орындалатын бө лігінде интерфейсте кө рсетілген ішкі бағ дарламалардың орындайтын жұ мысы анық талады. Ішкі бағ дарламалардың орналасу реті интерфейстік бө лігінде кө рсетілген ретімен бірдей болуы шарт емес. Бұ л бө лімде ішкі бағ дaрламлардың тақ ырыбын ғ ана кө рсетсе жеткілікті, себебі параметрлер тізімі мен функция нә тижесінің типі интерфейсте анық талғ аг. Сондай-ақ мұ нда аталмыш модульге ғ ана тә н жә не бұ л модульден тыс белісіз тұ рақ тыларды, типтерді, айнымалыларды жә не ішкі бағ дарламаларды жариялауғ а болады.

Инициялизациялау бө лігінде осы модульдерді іске асыратын бағ дарлама жұ мысының басталғ андығ ы туралы операторлар орналасады. Модульдердің іске асырылуы бағ дарламаның Uses бө лігінде кө рсетілген ретімен орындалады. Бұ л бө лік Initalisation сө зімен басталады. Бірақ ол бө ліктің болмауы да ық тимал.

Класс деп объектілерді қ ұ рудағ ы қ олданылатын ү лгілерді айтады, ал объект сол ү лгінің туындысы болып табылады.

Ә дістер - инкапсуляцияланғ ан класстар процедура жә не функцияларды.