Зектілігі.

Оқ у-ә дістемелік жұ мысы бойынша проректор, профессор Тулебаев К.А.

_____________________

Ж.

Жұ мыс бағ дарламасы

Элективті пә н: «Медициналық ұ йымдарда инфекциялардың алдын алу»

Мамандығ ы: 051301 Жалпы медицина

Оқ у сағ аттарының кө лемі (кредит) – 45 сағ ат (1 кредит)

Тә жірибелік сабақ тар: 15 сағ ат

Оқ ытушының басқ аруымен жү ргізілетін

Студенттердің ө зіндік жұ мысы (ОСӨ Ж): 15 сағ ат

Студенттердің ө зіндік жұ мысы (СӨ Ж): 15 сағ ат

Курс ІV

Семестр - 7, 8

Бақ ылау тү рі –емтихан

Алматы 2014 ж.

Элективтік пә ннің жұ мыс бағ дарламасы 051301 – «Жалпы медицина » мамандығ ына арналғ ан бакалавриат бойынша 2006 жылғ ы мемлекеттік жалпы білім беру стандартына сә йкес қ ұ растырылғ ан Типтік оқ у бағ дарламасы негізіндегі №10 ұ сынылым хатқ а сай қ ұ растырылды.

Жұ мыс бағ дарламасы «АИВ-инфекциясы жә не инфекциялық бақ ылау» модулінің мә жілісінде талқ ыланды

«__» __________ 2014ж. № __ хаттамасы

АИВ-инфекциясы жә не

инфекциялық бақ ылау»,

Модулінің мең герушісі, профессор Нугманова Ж.С.

Жұ мыс бағ дарламасы Қ азҰ МУ-дың Ішкі аурулар оқ у департаментінің білім беру бағ дарламысы комитетінің мә жілісінде талқ ыланды

«___» ___________2014ж. №___ хаттамасы

Тө райымы, м.ғ.к. Зарубекова Н.З.

Қ азҰ МУ-дың Ә дістемелік кең есімен мақ ұ лданды

«____»_________2014ж. № ____ хаттамасы

Тө рағ асы, профессор Тулебаев К.А.

1. Жалпы мә ліметтер:

Жоғ арғ ы оқ у орнының аты: С.Д. Асфендияров атындағ ы Қ азақ Ұ лттық медицина университеті

«АИВ-инфекциясы жә не инфекциялық бақ ылау» модулі

Мамандығ ы – 051301 «Жалпы медиицна»

Пә н (электив): «Медициналық ұ йымдарда инфекциялардың алдын алу»

Оқ у сағ аттарының кө лемі: 45 сағ ат, 1 кредит, соның ішінде ТС- 15 сағ ат, ОСӨ Ж- 15 сағ ат, СӨ Ж -15 сағ ат.

Курс жә не оқ ыту семестрі: Курс -I V, семестр – 7-8

зектілігі.

Медицина саласындағ ы ілгерлі алғ а басуларғ а қ арамастан, медициналық кө мек кө рсетумен байланысты инфекциялар, гемоконтактілік инфекцияларды қ оса алғ анда, ө зекті мә селе ретінде қ алып отыр. Денсаулық сақ таумен байланысты инфекциялармен аурушылдық тың ө суі инвазивті процедуралардың жиілігінің артуымен, полирезистенттік бактериялардың таралуымен, пациенттердің популяциясы қ ұ рылымының ө згеруімен тікелей байланысты. Бү гінгі таң дағ ы статистикағ а жү гінсек, дамығ ан елдерде денсаулық сақ таумен байланысты инфекциялар (ДБИ) стационарда ем қ абылдап жатқ ан пациенттердің 5-10%-да дамиды, осығ ан сә йкес госпитализация мерзімі, емдеу шығ ындары жә не ө лім жағ дайы да кө бейеді. Ресейде жыл сайын 60 мың ғ а жуық ДБИ жағ дайы тіркеледі, алайда тексеру барысында белгілі болғ андай, олардың болжам саны 2, 5 млн қ ұ райды. Бұ л мә селені шешудің аса маң ызды бірден бір жолы инфекциялық бақ ылау принциптерін қ атаң сақ тау.

Сапалы медициналық кө мек кө рсету Қ азақ стан Республикасы денсаулық сақ тау жү йесінің басты мақ саттарының бірі. Сапалы медициналық кө мек- ол, уақ тылы, нә тижелі, қ ауіпсіз кө рсетілген кө мек. Сапалы денсаулық сақ тау- ол, сондай ақ баршағ а бірдей қ олжетімді, басты нысанасы пациент болып табылатын денсаулық сақ тау. Кө ргеніміздей, науқ астың қ ауіпсіздігі- медициналық кө мек сапасының бірінші кө рсеткіші, жә не де ол барлық елдердің денсаулық сақ тау жү йесінің кең кө лемді жә не басты мә селесі болып отыр. Бұ л тұ рғ ыдан алғ анда, «инфекцияны бақ ылау жә не алдын алу (медициналық ұ йымдарда)- бұ л, медициналық мекемеге келушілер, науқ астар жә не медицина қ ызметкерлерінің қ ауіпсіздігіне, келең ділігіне қ ажетті сапа стандарты».

Стационардағ ы немесе басқ а медициналақ ұ йымдардағ ы инфекциялық бақ ылау бағ дарламасының сапасы, жалпы алғ анда сол ұ йымдағ ы медициналық кө мек кө рсету сапасының дә режесін айқ ындайды. Инфекциялық бақ ылаудың сапалы бағ дарламасы ДБИ жиілігін, стационарда жату мерзімін, гопитализациямен байланысты экономикалық шығ ындарды азайтуғ а мү мкіндік береді.

Тарихқ а кө з жү гіртсек, Земмельвейс (Австрия) жә не Листер (Великобритания) босанудан кейінгі жә не операциядан кейінгі жарақ атты инфекциялардың туындауында бактериялардың рө лі барын білгеннен соң, инфекциялық бақ ылау қ андайда бір тү рде 19-ғ асырдың басынан бері болғ ан. XX ғ асырдың 70-жылдарының басында Ұ лыбританияда алғ аш рет инфекциялық бақ ылау бойынша мейірбике қ ызметі енгізілді. Бұ л оқ иғ а жаң а эпоханың - инфекциялық бақ ылауды жеке мамандық ретінде мойындау эпохасының бастауы болды.

Инфекциялық бақ ылаудың сапалы бағ дарламасы- клиникалық тә жірибеде медициналық кө мек кө рсету сапасының негізгі стандарттарының бірі. Инфекциялардан болатын ө лім жә не аурушылдық кө рсеткіштерін тө мендету тұ рғ ысынан, сондайлық экономикалық тиімділік тұ рғ ысынан алғ анда инфекциялық бақ ылау бағ дарламасын іске асырудың тиімділігін мемлекет жә не қ оғ ам тарапынан тү сіну, бұ л бағ дарламаның кең кө лемде колдау табуына негіз бола алады.

Инфекциялық бақ ылау бағ дарламасы тікелей оны жү ргізетін медперсоналдардың инфекциялық бақ ылаудың маң ызын тү сінгенде ғ ана нә тижелі жұ мыс жасайды. Инфекциялық бақ ылаудың сапалы бағ дарламасы бағ дарлама нә тижесін мойындайтын, пациенттер мен медперсоналдар қ ажеттілігін ескеретін, ү йренуге жә не ө згені ү йретуге дайын мейірбике жә не дә рігерлерден қ ұ ралғ ан бө лек қ ұ рама жұ мысы арқ асында, медициналық мекеме басшылары тарапынан қ олдау болғ андық тан ө мір сү ріп келеді.

Денсаулық сақ таумен байланысты инфекциялар (ДБИ), денсаулық сақ тау саласымен байланысты кез келген ұ йымдардағ ы (ауруханалардағ ы, емханалардағ ы, хоспистардағ ы, ү йлердегі) инфекцияларды қ амтиды. Ауруханадан тыс кө рсетілетін медициналық кө мектердің артуына байланысты денсаулық сақ таумен байланысты инфекциялар – ДБИ термині қ азіргі таң дағ ы жағ дайды толығ ымен айқ ындайды. АҚ Ш-та ө лімнің 10 себебінің біреуі -ДБИ. Мысалы, 2002 жылы 1, 7 миллион ДБИ жағ дайы тіркелсе, 99000 ө лім жағ дайы ДБИ салдарынан.

Соң ғ ы жылдары пациенттер жә не тү рлі клиникалық профилдегі стационарлардағ ы жә не амбулаториялардағ ы медицина қ ызметкерлері арасында СВГ, АИВ – инфекциялары саны артып отыр. Ауру болжамын жақ сарту, емді ерте бастау, ауруды дер кезінде диагностикалау ү шін, В жә не С гепатиттерінің, АИВ-инфекциясының клиникалық кө ріністерін, инфекциялық бақ ылау шараларын дә рігерлердің білуі керек. Пациенттермен жұ мыс барысында гемоконтактілік инфекциялардың (ВГС, ВГВ, сифилис жә не АИВ-инфекциясы) алдын алу шараларының негізін, қ ауіпсіздіктің стандартты шараларын қ оса алғ анда білу, медицина қ ызметкерлерінің жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарын қ олдана білуі, медицина қ ызметкерлері жә не пациенттер арасында жаң а жағ дайлардың алдын алауғ а кө мектеседі.

2.1 Мақ саты:

Ауруханалық менеджмент жү йесінде медициналық кө мек кө рсету сапасын жақ сартуғ а жә не медицина қ ызметкерлері жә не науқ астардың қ ауіпсіздігін арттыруғ а бағ ытталғ ан, инфекциялық бақ ылау аумағ ында, қ ауіпсіздіктің стандартты шараларын қ оса алғ анда, студенттердің білімін, ә дістерін, дағ дысын қ алыптастыру.

Стационарлық жә не амбулаториялық дең гейде медициналық кө мек кө рсету нә тижесінде медицина қ ызметкерлері жә не науқ астарда гемоконтактілік ифнециялардың пайда болу қ аупі туындағ ан келең сіз уақ иғ а орын алғ анда, жағ дайды дұ рыс бағ алай біліп, тез арада дұ рыс шешім қ абылдауғ а ү йрету. Пациненттік-бағ ытты клиникалық ойлау қ абілетінің негізін қ алыптастыру, медициналық этика жә не деонтологияны сақ тай отырып, пациент жә не оның туысқ андарымен, ә ріптестермен қ арым қ атынасқ а тү су ә дісін қ алыптастыру, пә нді оқ ып уйрену ү шін жә не кейінгі тә жірибелік ең бек барысында кә сіби білім алуғ а қ ызығ ушылығ ын арттыру.

2.2. Оқ ытудың мақ саты:

· Инфекциялық бақ ылаудың денсаулық сақ таумен байланысты инфекциялардың алдын алуғ а бағ ытталғ ан шаралар жү йесі жә не оның ауруханалық менеджменттегі рө лі туралы тү сінік қ алыптастыру.

· Медицина қ ызметкерлері жә не науқ астарда гемоконтактілік инфекциялардың алдын алудың нә тижелі шарасы ретінде қ ауіпсіздіктің стандартты шарасы туралы жә не жалпы ауруханалық менеджмент жү йесіне оларды енгізу туралы тү сінік қ алыптастыру.

· Денсаулық сақ таумен байланысты инфекциялардың анық тамасы жә не жіктелуі. ДБИ берілу жолдары.

· Жағ дайды стандартты анық тауды негізге ала отырып, гемоконтактілік инфекцияларды (ВГВ, ВГС, АИВ инфекциясы) ерте анық тау ә дістерін қ алыптастыру.

· Инъекциямен байланысты инфекциялардың алдын алу, қ ол гигиенасы, қ ауіпсіз инъекциялар тә жірибесі ә дістерін қ алыптастыру.

· Жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарын дұ рыс таң дау жә не қ олдану ә дісін қ алыптастыыру.

· Респираторлық гигиенаны сақ тау, респираторлы жолмен берілетін инфекцияларғ а байланысты тактиканы қ алыптастыру.

· Инфекциялық бақ ылау жү йесінде қ азіргі кездегі бетперде жә не респираторлар туралы тү сінік қ алыптастыру.

· АИВ инфекциясының алдын алудың негізгі шаралары жә не принциптері, АИВ инфекциясы ошақ тарында эпидемияғ а қ арсы жә не алдын алу шараларын ұ йымдастыру туралы тү сінік қ алыптастыру.

• Қ олданыстағ ы нормативтік қ ұ қ ық тық документтерге сү йене отырып, ДБИ алдын алу жә не инфекциялық бақ ылау бойынша, шешім қ абылдауғ а жауапкершілік туралы тү сінік қ алыптастыру.

2.3. Оқ ыту ә дістері: ДБИ жағ дайларын териялық жә не клиникалық талдау, семинарлар, ГКИ туындау жә не апат жағ дайында медицина қ ызметкерінің іс-шаралары алгоритмін қ ұ растыру, қ олды жуу жә не ө ң деу тә жірибелік техникасы, кіші топтарда жұ мыс жасау, рө лдік ойындар, ДБИ анық тауды қ олдана отырып жағ дайлық есептер шығ ару, жеке медициналық мекемені мысалғ а алып, медициналық персоналдармен санитарлық сақ тану шараларының орындалуын бақ ылау жә не сол бойынша жоспар қ ұ ру жә не есеп беру, презентация дайындау.

2.4. Оқ ытудың соң ғ ы нә тижелері:

Студенттердің білімін қ алыптастыру:

• Инфекциялық бақ ылау жә не ДБИ бойынша заң намалақ жә не нормативтік қ ұ жаттар;
• ДБИ анық тамасы жә не жіктелуі;
• Негізгі гемоконтактілік инфекциялар (АИВ-инфекциясы, В жә не С гепатиттері), тү сінік, алдын алу шаралары;
• АИВ-инфекциясының эпидемиологиясы, жұ ғ ыу жолдары жә не алдын алу шаралары;
• Медициналық ұ йымдарда сақ танудың стандартты шараларының негіздері
• Респираторлық инфекциялар, қ ол гигиенасы, қ ауіпсіз инъекциялар тә жірибесі бойынша ДДҰ ұ сынылымдары;
• Жеке қ орғ аныс қ ұ ралдары, қ олдану принциптері - ДДҰ /СДС ұ сынылымдары;
• АИВ-инфекциясының жә не басқ а гемоконтактілік инфекциялардың жанасудан кейінгі алдын алу шаралары. Медицина

қ ызметкерінің іс-ә рекет алгоритмі, жанасудан кейінгі алдын алу шараларын жү ргізу схемасы жә не кө рсетілімі.

• Респираторлық жолмен берілетін инфекцияларғ а байланысты инфекциялық бақ ылау, тө мендету жолдары;
• Жанасу жолдарымен берілетін инфекцияларғ а байланысты инфекциялық бақ ылау;
• Медициналық ұ йымдарда инфекциялық бақ ылылауды ұ йымдастыру
• Сапа бақ ылау жү йесі жә не компоненттері. Стандартты операциялық процедуралар (СОП);

Студенттердің тә жірибелік дағ дысын қ алыптастыру:

· ДДҰ алгоритміне сай қ ол гигиенасын (жуу жә не ө ң деу) дұ рыс орындау

• Беріліу жолдарын ескере отырып, пациентпен жұ мыс жасағ анда жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарын дұ рыс қ олдана білу.

• ДБИ дер кезінде анық тап, медициналық ұ йымғ а таралуының алдын алдын алу
• Инъекциялар жә не басқ а да медициналық манипуляциялар жасау кезінде қ ауіпсіздік шараларын сақ тау
• Респираторлық жолмен берілетін инфекциялар алдын алу ү шін қ азіргі кездегі бетперде жә не респираторлар қ олдану
• ДДҰ стандарттарына сай гемоконтактілік инфекциялармен жұ қ палану қ аупі бар апат жағ дайы орын алғ анда алғ ашқ ы кө мек кө рсету
• Апат жағ дайы туындағ анда АИВ-инфекциясына тест жү ргізгенге дейінгі жә не кейінгі психологиялық -ә леуметтік кең ес беру;
• ДБИ анық таудың стандартты жағ дайын қ олдану жә не АИВ-инфекциясының болжам диагнозын қ ою;
• АИВ-инфекциясын қ оса алғ анда, гемоконтактілік инфекцияларғ а кү мә ндану кезінде зерттеу жү ргізу (балаларда жә не ересектерде анық тау алгоритмі);
• Жанасудан кейінгі алдын алу шараларын жү ргізуге кө рсетілімді анық тау, схеманы дұ рыс таң дау жә не зертханалық бақ ылау.
• Медициналық ұ йымдарда ДБИ, АИВ-пен аурухана ішілік жұ қ паланудың, медицина қ ызметкерлерінің кә сіби жұ қ палануының алдын алу шараларын жә не жанасудан кейінгі алдын алу шараларын жү ргізу.

· ДБИ диагнозын қ оюда эпиданамнез жә не ауру анамнезін жинау;

· «ДБИ» жә не «ЖИТС» жағ дайын стандартты анық тауды қ олдану

· Сақ тық шараларын қ олдана отырып зертханалық зерттеулерге науқ астан қ ан алу

· АИВ-инфекциясымен жә не гемоконтакттілік инфекциялармен байланысты науқ астарды объективті тексеру жә не зертханалық -аспаптық зерттеу ә дістерінің қ орытындысын талдау;

· ДБИ жә не АИВ-инфекциясының алдын алу ү шн санитарлық -ағ арту жұ мыстарын жү ргізу;

· Заң намалақ -нормативтік актілерді тә жірибеде қ олдану

Студенттердің қ ұ қ ық тық қ ұ зіреттілігін қ алыптастыру:

1) Қ Р денсаулық сақ тауды дамытудың мемлекеттік 2011 – 2015 жылдарғ а «Саламатты Қ азақ стан» бағ дарламасын оқ ып ү йрену 18 қ ыркү йек 2009 жыл; 29 қ азан 2010 жыл № 1113

2) № 19 «Медициналық ұ йымдарда инфекциялық бақ ылау жү ргізу тә ртібін қ абылдау туралы». 15.01.2013ж. Қ Р ДМ бұ йрығ ын оқ ып уйрену

3) «Халық тың денсаулығ ы жә не денсаулық сақ тау жү йесә туралы» Қ Р Кодексі №193-IV

Студенттердің коммуникативтік дағ дысын қ алыптастыру:

1) Кә сіби міндеттерін атқ ару кезінде туындағ ан апат жағ дайында жанасудан кейінгі кең ес беруге уйрету

2) ГКИ-мен кә сіби жұ қ паланудың алдын алу жә не пациенттерге қ атерсіз кө мек кө рсету ү шін командалық жұ мыс жасау ә дістерін қ алыптастыру.

Ө зін ө зі дамыту:

СӨ Ж тақ ырыбы бойынша презентация даярлап жә не оны қ орғ ау арқ ылы ө зін ө зі дамыту қ абілетін қ алыптастыру (1 кредитке 1 СӨ Ж); зерттеу арқ ылы оқ ыту концепциясына сай зерттеу жұ мыстарын орындау дағ дысын қ алыптастыру

2.5 Пә ннің пререквизиттері: эпидемиология, коммуникативтік дағ дылар 1, 2, психотерапия негіздері, жалпы жә не медициналық психология.

2.6 Пә ннің постреквизиттері: хирургия, акушерство-гинекология

Тә жірибелік сабақ тың, оқ ытушының басшылығ ымен жү ретін студенттердің ө зіндік жұ мысының жә не студенттердің ө зіндік жұ мысының тақ ырыптық жоспары.