Еуропа одақ елдерінде сертификаттау сұлбалары

Дә ріс

Сертификаттау жү йесі. Сертификаттау сұ лбасы.

Р сертификаттау жү йесі

Р сертификаттау сұ лбалары

Еуропа одақ елдерінде сертификаттау сұ лбалары

Сертификаттау жү йесі – сә йкестік сертификаттауын жү ргізу ү шін ө зіндік ережелері, процедуралары жә не басқ аруы бар жү йе.

Сертификаттау жө ніндегі орталық орган («Ұ лттық сараптау жә не сертификаттау орталығ ы» АҚ) Қ Р «Техникалық реттеу туралы» заң ымен орнатылғ ан, функцияғ а сә йкес ө з ә рекетін жү зеге асырады жә не осығ ан сә йкес ө з біліктілі шегінде келесі негізгі функцияларын атқ арады:

- ә рекеттегі заң ғ а, Қ Р сертификаттау жү йесінің талаптарына, КТРМ ережелеріне сә йкес сертификаттау процедураларын орнатады.

- біртекті ө німдерді сертификаттау жү йесін (ережелерін, ретін) қ ұ растыру жә не бекітуге дайындауды ұ йымдастырады, осы бағ ыттағ ы жұ мыс координациясын жә не басшылық ты іске асырады,

- жү йеде сә йкестікке сертификаттау жү ргізілетін нормативті қ ұ жаттар қ орын жаң арту жә не жетілдіру бойынша жұ мыстарғ а қ атысады. Орындаушы биліктер органы ретінде сертификаттау жө нінде жұ мыстарды нормативтік қ амтамасыз етеді: жабдық тарды қ ондыру, жасау жә не пайдалану жұ мыстарын қ ауіпсіз жү ргізу жө нінде талаптарды қ ұ растырады жә не бекітеді, қ ажетті жағ дайда сертификаттау мақ саты ү шін жарамдылығ ын ескеріп, аталғ ан ережелер мен нормаларды қ арастырылатын талаптар бірлігін орнатады;

- стандарт жобаларын жә не басқ ару билігінің жабдық тарда жұ мысты қ ауіпсіз жү ргізу, қ ондыру, жасау жә не пайдалану жө нінде талаптардан тұ ратын басқ а да қ ұ жаттарын қ арастырады жә не бекітеді;

- қ ауіпсіздік талаптарын орнататын халық аралық ережелер, нормалар мен стандарттарды қ ұ растыру жә не келісуге қ атысады;

- біртекті ө німдерді сертификаттау жү йесі мен ережелерін мемлекеттік тіркеуге ұ сынады;

- Сертификаттау жө нінде перспективті бағ ыттарды қ ұ растырады;

- Қ Р міндетті сертификаттауғ а жататын ө німдер мен қ ызметтер номенклатурасы жө нінде жұ мыстарды дайындайды;

- сертификаттау жө нiндегi органдар мен сынау зертханаларын аккредитациялауғ а, олардың ә рекетін инспекциялық бақ ылауғ а қ атысады;

- сертификаттау жө ніндегі органдар жә не сынау зертханаларының ә рекетін басқ арады;

- сертификаттау жө нiндегi органдар мен сынау зертханаларына есеп жү ргiзедi;

- шетел сертификаттары, сә йкестiк белгiсiн жә не сынау нә тижелерiн тану жө нінде ұ сынысын ә зiрлейдi;

- біртекті ө німдер тобының сертификаттау жү йелерінің, сертификаттау жө нінде органдар желісінің, сынау зертханаларының рационалды қ ұ рамын қ алыптастыру жұ мыстарын ұ йымдастырады;

- сертификаттау жә не сынау зертханаларының органдары бойынша ә рекеттерге қ атысты ық тимал қ ауіпті ө ндірістік ө неркә сіптер, объектілер жә не жұ мыстары саласында сертификаттау жө нінде кең есті қ арастырады.

Ғ ылыми-ә дістемелік орталық сертификаттау жө нінде бір органның базасы ретінде қ ұ рылады жә не келесі функцияларды жү зеге асырады:

- жү йелік сынау жү ргізеді жә не сертификаттау обьектілері қ ұ рылымы мен қ ұ рамы бойынша ғ ылыми негізделген ұ сыныстар жасайды;

- қ адағ алау астындағ ы ө німді сертификаттау бойынша жұ мысты нормативтік-техникалық қ амтамасыз ету қ орын жү ргізеді жә не жақ сартады;

- сертификаттау жө нінде органын, сынау зертханаларын аккредитациялау, эксперттерді аттестаттау бойынша комиссия жұ мысына қ атысады;

- ғ ылыми зерттеулер ө ткізеді жә не ө німді сертификаттау бойынша жұ мыстарды жетілдіру туралы ә дістеме мен тә жірибені, соның ішінде ережелерді жетілдіру ұ сыныстарын қ арастырады, қ ажет болса, олардың негізінде басшылық қ а алынатын қ ұ жаттарды қ ұ растырады.

- жұ мыстарғ а қ атысушылардың мә лiметтерiн жалпылайды жә не реестр жү ргізеді, оның негізінде Қ Р Мемлекеттiк реестрі ү шiн қ ажеттi мә лiметтердi дайындайды;

- сарапшыларды оқ ыту бағ дарламаларын, оларды дайындау жә не аттестаттауғ а қ атысады.

- сертификаттау жә не аттестаттау объекттерi бойынша мә лiметтi талдап жалпылайды, реттейтiн жә не бағ дарлаушы функциялардың қ амтамасыз ету бағ ытталғ ан автоматтандырылғ ан мә ліметтер базасын жү ргізеді;

- халық аралық жә не алдың ғ ы қ атарлы шетел тә жірибесін ескеріп, сертификаттау жө нінде жү ргізілетін жұ мыстарды технико-экономикалық бағ алау жә не тиімділігін бағ алау жө нінде ә дістемелік ұ сыныстырды қ ұ растырады;

- Орталық орган ү шін жоғ арыда аталғ ан бағ ыттар бойынша тә жірибелік ұ сыныстарды дайындайды.

Сертификаттау жө нінде орган (бұ л мемлекеттік ұ йым немесе жеке меншік фирма болуы мү мкін) – сә йкестікке сертификаттауды жү ргізетін орган. Ол заң ды тұ лғ а статусы бар жә не ү шінші жақ болып табылатын ұ йым негізінде қ ұ рылады, яғ ни ө ндіруші мен тұ тынушыдан тә уелсіз болып табылады. Сертификаттау жө нінде органдар кө п болуы мү мкін, олардың ә рқ айсысы біртипті ө німдерді, мысалы машина жасау, тамақ ө німдері, отын жә не т.б. сертификаттауғ п негізделеді.

Негізгі функциялары:

- біртекті ө німдерді сертификаттауда қ олданылатын нормативті қ ұ жаттар қ орын қ алыптастыру жә не жаң арту;

- осы сертификаттау жү йесінде ұ йымдастыру-ә дістемелік қ ұ жаттарды қ ұ растыру жә не жү ргізу;

- сертификаттауғ а, сонымен қ атар аппеляцияғ а ө тініштерді қ абылдау жә не қ арау, олар бойынша шешімдерді дайындау жә не сертификаттауды жү ргізу кезінде ө тініш берушімен ә рекеттесу;

- сә йкестік сертификатын рә сімдеу жә не беру, оны мемлекеттік реестрде тіркеу;

- шет ел сертификаттарын жә не басқ а сә йкестік куә лігін тану;

- ө нiм сипаттамаларының тұ рақ тылығ ын ипспекциялық бақ ылауды КТРМ аймақ тық органдарын қ атыстырып ұ йымдастыру;

- берілген сертификаттарды жә не сә йкестік белгілерінің ә рекетін тоқ тату немесе жою;

- сертификаттау талаптарын бұ зу туралы мә лiмет бойынша жедел шаралар қ абылдау, ө нiм ү шiн тү зету шараларын қ ұ растыруғ а қ атысу;

- сертификатталғ ан ө нім ресстрін жү ргізу жә не сертификаттау нә тижелері туралы ақ параттарды жариялау ү шін дайындау;

- ағ ымды қ аржылық қ ызметтін жә не іс жү ргiзудi жү ргiзу;

- персоналдың біліктілікті жоғ арлатуды мен аттестаттауды ұ йымдастыру;

- стандарттар талаптарының ө згеруі кезінде ө німді уақ ытылы сертификаттау бойынша ө ндірушімен ө зара ә рекеттесуі.

Сертификаттау жө нінде орган ретінде жұ мыс істеу қ ұ қ ығ ына ү міттенуші ұ йым аккредитация процедурасынан ө туі керек. Аккридетация реті мен оғ ан қ ойылатын талаптар КТРМ нормативті қ ұ жаттарында жә не сертификаттау жү йесінің қ ұ жаттарында орнатылады. Аккредитация кезінде ескерілетін критерийлер сертификаттау жө нiндегi органдарда мыналардың болуын қ адағ алайды:

- Білікті жә не арнайы дайындық тан ө ткен қ ызметкерлер;

- Сертификатталатын ө німдерге жә не оларды сынау ә дістеріне жаң артылғ ан нормативті қ ұ жаттар қ оры;

- ә кімшілік қ ұ рылым, сертификаттауды, соның ішінде сынау жә не сертификатталғ ан ө німді инспекциялық бақ ылауды жү ргізу ү шін заң ды жә не экономикалық мү мкіндіктер;

- сертификаттау реті мен ережелерін, соның ішінде апелляцияны қ арастыру жә не сертификаттар, сә йкестік белгілерінің ә рекетін жоюды қ арастыратын ұ йымдастыру-ә дістемелік қ ұ жаттар;

- сертификатталғ ан ө німдердің реестрі.

Барлық ө тініш берушілердің сертификаттау жө нінде органдар ақ параттарына кедергісіз алу мү мкіндігі болуы керек. Аталғ ан орган ө з ә рекетін жү ргізетін процедурынан тұ ратыналар дискриминациялық сипатта болмау керек. Сертификаттау жө нінде орган коммерциялық қ ұ пия болып табылатын ақ параттың конфиденциалдылығ ын қ амтамасыз ету керек.

Сынау зертханасы нақ ты ө німдердің немесе сынаудың нақ ты тү рлерінесынауды жү зеге асырады жә не сертификаттау мақ саттары ү шін хаттамалар береді. Қ ызмет кө рсету жә не сапа жү йесінің сертификаттау сынау зертханасының сертификаттау процесіне қ атыспайтынын атап кеткен жө н.Онда барлық сә йкестікті растау жө нінде тә жірибелік ә рекеттерді сертификаттау жө нінде орган жү зеге асырады. Сынау зертханалары сертификаттау органдарына бағ ынады. Сертификаттау жө нінде бір органда ә ртү рлі сынау тү рлерімен айналысатын бірнеше сынау зертханалар болуы мү мкін. Сертификаттау жө нінде орган жә не оның зертханалары ә детте бір заң дық тұ лғ а, яғ ни фирма немесе мекеме болуы мү мкін.

Негізгі талаптар: тә уелсіздік, ә ділдік, дербес қ ұ қ ық тық жә не техникалық қ ұ зіреттілік.

Тә уелсіздік ү шінші жақ статусымен анық талады. Ә ділеттілік сынау жү ргізу, олардың нә тижелері бойынша шешім қ абылдау жә не сынау хаттамаларын рә сімдеу кезінде ә рекеттерде кө рінеді. Дербес қ ұ қ ық тық сынау зертханаларының жә не олардың персоналдары шешімдерге жә не бағ алауғ а ә сер ететіндей коммерциялық, қ аржылық, ә кімшілік немесе басқ адай қ ысымдарғ а ұ шырамаунан тұ рады. Техникалық қ ұ зіреттілік білікті персонал, сынау ү шін қ ұ ралдар мен бө лменің, сынау ә дістеріне жә не процедураларына нормативтік қ ұ жаттардың, соның ішінде, сапаны қ амтамасыз ету жү йесінің қ ұ жаттарының бар болуын ұ йым жә не басқ арудың сә йкес қ ұ рылымымен расталады. Талаптарғ а сә йкес келуі сынау зертханаларын аккредитациялау кезінде тексеріледі. Сертификаттау жү йесі тек аккредитацияланғ ан сынау зертханаларында ө німдерді сынауғ а рұ қ сат беруді қ арастырады.

Сертификаттауғ а ө тініш берушілер (ө ндірушілер, орындаушылар, сатушылар):

- сертификаттауды жү ргізу ү шін ө тініш береді, жү йе ережелеріне сә йкес сертификаттауды жү ргізу ү шін қ ажетті ө німдерді, нормативті, техникалық жә не басқ ада қ ұ жаттарды ұ сынады;

- ө ткізілетін сертификатталғ ан ө німдердің нормативті қ ұ жаттар талаптарына сә йкестігін қ амтамасыз етеді;

- сертификатталғ ан ө німдерді сертификаттау жү йесінде орнатылғ ан ережеге сә йкессә йкестік белгісімен маркілейді;

- ілестірмбелі техникалық қ ұ жатта оның сә йкес келуі қ ажет нормативті қ ұ жаттар мен сертификаттау туралы мә ліметтерді кө рсетеді, бұ л ақ параттың тұ тынушығ а дейін жетуін қ амтамасыз етеді;

- қ абылданғ ан ережелерді басшылық қ а ала отырып, сертификат пен сә йкестік белгісін қ олданады;

- ө нiмнiң сертификаттау жө нiндегi органдарының лауазымды тұ лғ аларының жә не сертификатталғ ан ө німде бақ ылауды жү зеге асыратын уазымды тұ лғ алардың ө з қ ұ зіреттілігін мү лтіксіз орындауды қ амтамасыз етеді;

- егер ө нім нормативтiк қ ұ жаттар талаптарына жауап бермесе, сертификаттың ә рекет ету мерзімі аяқ талса, сертификаттау жэө нінде органның шешімімен оның ә рекеті тоқ татылса немесе жойылса, ө німдерді (мiндеттi сертификаттауғ а жататын) ө ткізу уақ ытша немесе мү лдем тоқ татылады.

- егер бұ л ө згерiстер сертификаттау кезінде тексерілетін сипаттамаларғ а ә сер етсе, сертификаттау жө нінде орган сертификатталғ ан ө німдердің нормативті қ ұ жаттарына, ө ндіру технологиясына енгізген ө згерістері туралы хабарлайды.