Аллаһ тураһында Ҡөрьән аяттары

Беренсе дә рестә ә йткә нсә, Аллаһ ы Тә ғ ә лә тураһ ында иң яҡ шыһ ы Ул Ү ҙ е белә. Һ ә м Ул Ү ҙ е тураһ ында Ҡ ө рьә ндә кү п нә мә лә р ә йткә н. Беҙ был аяттарҙ ың бө тә һ ен дә, ә лбиттә, яҙ ып сығ а алмайбыҙ. Лә кин ҡ айһ ы берә ү ҙ ә ре менә н танышып китә йек. Шулай итеп Ҡ ө рьә н аша беҙ Аллаһ ы Тә ғ ә лә тураһ ында кү берә к белем алырбыҙ, иншә ллаһ.

Мә ҫ ә лә н, Аллаһ ы Тә ғ ә лә «Һ ыйыр» сү рә һ ендә, Ү ҙ е тураһ ында былай тигә н: «Аллаһ – Унан башҡ а илаһ юҡ, Ул – Тере, Мә ң ге! Уны йоҡ о ла, йоҡ омһ орау ҙ а алмай. Кү ктә рҙ ә һ ә м ерҙ ә булғ ан бар нә мә лә р – Уныҡ ы. Уның рө хсә те булмаһ а, кем Уның алдында берә йһ ен яҡ лаша алһ ын? Ул уларғ а тиклем ни булғ анын да, уларҙ ан һ уң ни буласағ ын да белә. Ә кешелә р Уның белеменә н тик Ул рө хсә т иткә нде генә аң лай алыр. Уның Кү рсие кү ктә рҙ е һ ә м ерҙ е билә й. Бө тә был нә мә не һ аҡ лау Уғ а ауыр тү гел. Ул – Бейек, Олуғ!» («Һ ыйыр» сү рә һ е, 255 аят).

Был аят – бик мә шһ ү р аяттарҙ ың береһ е. Уны «Аятү л-Кү рси» тиҙ ә р, йә ғ ни «Кү рси аяты». Был аят Ҡ ө рьә ндең иң бө йө к аяты булып һ анала. Ни ө сө н? Сө нки ул Аллаһ ы Тә ғ ә лә тураһ ында һ ө йлә й. Шулай итеп, Аллаһ – Ә л-Хә йй (Тере), Ә л-Ҡ ә ййү м (Мә ң ге; йә ки икенсе тө рлө тә ржемә һ е: Бө тө н тереклектең эштә рен Ү ҙ ҡ улында тотоп тороусы).

«Унан башҡ а илаһ юҡ», – йә ғ ни, Аллаһ ы Тә ғ ә лә нә н башҡ а ғ ибә ҙ ә ткә лайыҡ булғ ан илаһ юҡ. Беҙ тик Аллаһ ы Тә ғ ә лә гә генә ғ ибә ҙ ә т итергә тейешбеҙ. Унан һ орарғ а, Уғ а ө мө т итергә, Унан ярҙ ам кө тө ргә, Уның ризалығ ы ө сө н эштә р эшлә ргә.

«Уны йоҡ о ла, йоҡ омһ орау ҙ а алмай», – йә ғ ни, Аллаһ ы Тә ғ ә лә башҡ а тере йә ндә р кеү ек йоҡ ламай, сө нки йоҡ о – ул Аллаһ ы Тә ғ ә лә бар иткә н ҡ айһ ы бер мә хлү ктә рҙ ең генә сифаты. Ә Аллаһ Ү ҙ е бар иткә н нә мә лә ренә (йә ғ ни мә хлү ктә ргә) оҡ шамағ ан, һ ә м Уны беҙ кү ҙ алдыбыҙ ғ а килтерә алмайбыҙ.

«Уның рө хсә те булмаһ а, кем Уның алдында берә йһ ен яҡ лаша алһ ын?» Ә гә р Аллаһ ы Тә ғ ә лә беҙ ҙ е Ҡ иә мә т кө нө ндә йыйып, беҙ ҙ ә н хисап ала башлаһ а, бер кеше лә икенсе кешене яҡ лаша алмаясаҡ, һ ә р кеше ү ҙ енең гонаһ тары тураһ ында ғ ына уйлар һ ә м ү ҙ ҡ отолоуын ғ ына ҡ айғ ыртыр.

«Ул уларғ а тиклем ни булғ анын да, уларҙ ан һ уң ни буласағ ын да белә. Ә кешелә р Уның белеменә н тик Ул рө хсә т иткә нде генә аң лай алыр». Аллаһ ы Тә ғ ә лә ү ткә нде лә, хә ҙ ергене лә һ ә м килә сә кте лә белә, ә беҙ, кешелә р, Уның белеменә н тик Ул телә гә н ҡ ә ҙ ә р генә белә алабыҙ. Беҙ ҙ ең белемебеҙ сикле.

«Уның Кү рсийе кү ктә рҙ е һ ә м ерҙ е билә й. Бө тә был нә мә не һ аҡ лау Уғ а ауыр тү гел. Ул – Бейек, Олуғ!» Кү рсий – ул Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең Тә хете алдында була торғ ан нә мә (Подножие Трона). Тимә к, Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең Тә хете бар. Һ ә м Аллаһ ы Тә ғ ә лә ошо ер һ ә м бө тө н кү ктә рҙ ә н ө ҫ тө н. Лә кин, аң латып китә йек, Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең Тә хетен беҙ кү ҙ алдыбыҙ ғ а килтерә алмайбыҙ. Нисек Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең Ү ҙ ен кү ҙ алдына килтерә алмаһ аҡ, шулай уҡ – Уның Тә хетен дә. Ул Тә хет – Аллаһ ы Тә ғ ә лә бар иткә н нә мә лә рҙ ең береһ е (йә ғ ни мә хлү к).

Икенсе бер сү рә лә Аллаһ ы Тә ғ ә лә шулай ти: «Ә йт: «Аллаһ – Берә ү, Аллаһ – Мә ң ге, Ул бер кемде лә тыуҙ ырмағ ан һ ә м Ү ҙ е лә тыуҙ ырылмағ ан, һ ә м бер кем дә Уғ а тиң дә ш тү гел!» («Ихлас» сү рә һ е, 1- 4 аяттар). Был – «Ихлас» сү рә һ е, кү п кешелә р уны яттан белә. Ошо сү рә лә Аллаһ ы Тә ғ ә лә Ү ҙ е менә н таныштырып китә. Бер кө н Мө хә ммә т пә йғ ә мбә ргә (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) Ҡ ө рә йеш ҡ абилә һ енең мө шриктә ре килеп, уғ а: «Ә й Мө хә ммә т, һ ин беҙ гә ү ҙ ең дең илаһ ың тураһ ында һ ө йлә п бир – ул алтынданмы ә ллә кө мө штә нме, һ ә м уның нә ҫ еле ниндә й?» - тиҙ ә р. Йә ғ ни, улар шулай Пә йғ ә мбә рҙ ә н ү ҙ ҙ ә ренсә кө лгә н булалар. Ә йткә ндә й, ул Мә ккә мө шриктә ре ү ҙ ҙ ә ре тө рлө таштан, ағ астан һ ә м башҡ а нә мә лә рҙ ә н эшлә нгә н боттарғ а табынғ андар һ ә м уларҙ ы Аллаһ ы Тә ғ ә лә гә тиң дә ш тотҡ ан булғ андар. Ә Аллаһ ы Тә ғ ә лә гә тиң дә ш тотоу, йә ғ ни, ғ ә рә псә ә йткә ндә, ширк, – ул Исламда иң ҙ ур гонаһ. Ә гә р кеше Аллаһ ы Тә ғ ә лә нә н тыш кемгә лер ғ ибә ҙ ә т ҡ ыла икә н, тимә к, ул ширк ҡ ыла. Һ ә м баяғ ы Мә ккә мө шриктә ренә яуап итеп, Аллаһ ы Тә ғ ә лә Мө хә ммә т пә йғ ә мбә ргә (ғ ә лә йһ иссә лә м) ошо «Ихлас» сү рә һ ен иң дерә.

Был сү рә лә Ул Ү ҙ е тураһ ында: «Аллаһ – Берә ү», - ти. Беҙ алда ә йткә нсә, ошо донъяның бер генә Илаһ ы бар: иң бө йө к Илаһ, тирә -яҡ ты яратҡ ан, кү ктә рҙ е, йондоҙ ҙ арҙ ы, кешелә рҙ е, бө тә тереклекте бар иткә н Илаһ – Аллаһ. «Аллаһ – Мә ң ге». Йә ғ ни, Аллаһ ы Тә ғ ә лә һ ә р ваҡ ыт булғ ан, бар һ ә м буласаҡ. «Ул бер кемде лә тыуҙ ырмағ ан һ ә м Ү ҙ е лә тыуҙ ырылмағ ан». Йә ғ ни, Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең балалары юҡ. Атай йә ә сә й булыу – ул кешелә ргә һ ә м хайуандарғ а хас нә мә, ә Аллаһ ы Тә ғ ә лә Ү ҙ енең бар иткә н нә мә лә ренә оҡ шамағ ан. Шуғ а кү рә, Аллаһ тың улы йә ә сә һ е бар, тип ә йтеү дө рө ҫ тү гел. Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең ҡ атыны ла юҡ, балалары ла. Аллаһ ы Тә ғ ә лә – Бер. Мә ҫ ә лә н, христиандар: «Атай, Ул һ ә м Изге рух», - тиҙ ә р, был – оло аҙ ашыу. «Бер кем дә Уғ а тиң дә ш тү гел». Аллаһ ы Тә ғ ә лә – иң бө йө к Илаһ, башҡ а илаһ тар – ялғ ан илаһ тар. Шуғ а кү рә мосолмандар: «Лә илә һ ә иллә ллаһ», - тиҙ ә р, йә ғ ни «Аллаһ ы Тә ғ ә лә нә н башҡ а табыныуғ а лайыҡ лы илаһ юҡ».

Шулай уҡ, Аллаһ ы Тә ғ ә лә «Ҡ ыуып сығ арыу» сү рә һ ендә былай ти: «Ул – Аллаһ, Унан башҡ а илаһ юҡ. Ғ ә йеп нә мә не лә, асыҡ ты ла Ул белә, Ул – Рә хмә тле, Рә химле!» («Ҡ ыуып сығ арыу» сү рә һ е, 22 аят). «Ғ ә йеп нә мә не», тимә к, беҙ кү рмә гә н хә лдә рҙ е, йә ки килә сә кте, ү ткә нде, ғ ә йеп хә бә рҙ ә рҙ е, бер кешенең дә ул турала мә ғ лү мә те булмағ ан нә мә лә рҙ е лә Ул белә. Ү ткә н ваҡ иғ аларҙ ың ҡ айһ ыһ ындыр кешелә р белә ала, ҡ айһ ыларын белмә й, Аллаһ иһ ә кешелә рҙ ең белгә ндә рен дә, белмә гә ндә рен дә белә.

Артабан Аллаһ ы Тә ғ ә лә ошо сү рә лә дауам итә: «Ул – Аллаһ, Унан башҡ а илаһ юҡ, Ул – Батша, Изге, Тыныс, Тоғ ро, Һ аҡ лаусы, Бө йө к, Ҡ ө ҙ рә тле, Юғ ары кү тә релгә н. Аллаһ ҡ а дан, Уғ а ҡ ушып һ ө йлә гә ндә рҙ ә н ө ҫ тө н Ул!» («Ҡ ыуып сығ арыу» сү рә һ е, 23 аят). «Батша», тимә к, Аллаһ ы Тә ғ ә лә бө тө н донъяның хужаһ ы. «Изге», тимә к, Ул пак. Аллаһ ы Тә ғ ә лә бө тө н етешһ еҙ лектә рҙ ә н пак. Алда ә йткә нсә, Аллаһ ы Тә ғ ә лә не йоҡ о ла, йоҡ омһ орау ҙ а, ауырыу ҙ а, сир ҙ ә алмай. Былар барыһ ы ла кешелә рҙ ең һ ә м хайуандарҙ ың сифаттары. «Тыныс», йә ғ ни кеше Аллаһ ы Тә ғ ә лә менә н генә тыныслыҡ таба ала. «Тоғ ро» – Аллаһ ы Тә ғ ә лә Ү ҙ е биргә н һ ү ҙ ҙ ә ргә тоғ ро. «Һ аҡ лаусы» – бө тө н донъяны Ул һ аҡ лап тора. «Уғ а ҡ ушып һ ө йлә гә ндә рҙ ә н ө ҫ тө н Ул», тимә к, Аллаһ ы Тә ғ ә лә тураһ ында ниндә й генә яң ылыш һ ү ҙ ҙ ә р һ ө йлә мә һ ендә р, Аллаһ ы Тә ғ ә лә ул яң ылышлыҡ тарҙ ан ө ҫ тө н тора. Кемдер, мә ҫ ә лә н, «Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең улы бар», йә ки «Уның ҡ атыны бар», йә ки «Аллаһ ы Тә ғ ә лә фә лә н-фә лә н нә мә не эшлә й алмай», ти икә н, былар барыһ ы ла дө рө ҫ тү гел, һ ә м Аллаһ ы Тә ғ ә лә был уйҙ ырмаларҙ ан ө ҫ тө н.

Ошо уҡ сү рә нә н килә һ е аят: «Ул – Аллаһ, Барлыҡ ҡ а килтереү се, Тө ҙ ө ү се, Һ ү рә ткә индереү се. Иң гү зә л исемдә р – Уныҡ ы. Кү ктә рҙ ә һ ә м ерҙ ә булғ ан нә мә лә р Уғ а тә сбих ә йтә лә р. Ул – Бө йө к, Хикмә тле!» («Ҡ ыуып сығ арыу» сү рә һ е, 24 аят). Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең «Барлыҡ ҡ а килтереү се» (Ә л-Халиҡ) тигә н исеме бар. Шулай уҡ Ул – «Тө ҙ ө ү се» (Ә л-Бә рий), тимә к, Аллаһ ы Тә ғ ә лә кеше тө ҙ ө й алмағ ан нә мә лә рҙ е тө ҙ ө й. «Һ ү рә ткә индереү се», тимә к, Аллаһ ы Тә ғ ә лә беҙ ҙ ең йө ҙ ө бө ҙ гә, тә небеҙ гә ниндә йҙ ер һ ү рә т, форма бирә. Донъяла кү пме кеше бар, улар барыһ ы ла бер-береһ енә н айырыла. Кемдер оҙ он булып яратылғ ан, кемдер – ҡ ыҫ ка, кемдер – кө слө, кемдер – кө сһ ө ҙ, һ ә м былар барыһ ы ла Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең хикмә те. «Иң гү зә л исемдә р – Уныҡ ы», тимә к, Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең бер етешһ еҙ леге лә юҡ.

Шулай уҡ «Барлыҡ ҡ а килтереү се» сү рә һ ендә Аллаһ ы Тә ғ ә лә Ү ҙ е тураһ ында шулай ти: «Аллаһ һ еҙ ҙ е тупраҡ тан яралтты, унан һ уң – тамсынан, унан һ уң һ еҙ ҙ е ишле (ир һ ә м ҡ атын) итте. Һ ә м ә сә нең ауырғ а ҡ алыуы һ ә м бала тыуҙ ырыуы – фә ҡ ә т Уның белеме менә н генә. Китапта яҙ ылғ ан буйынса ғ ына оҙ он ғ ү мерле кешегә ғ ү мер ө ҫ тә лер йә иһ ә ғ ү мере ҡ ыҫ ҡ артылыр. Ысынлап, Аллаһ ҡ а был ең ел!» («Барлыҡ ҡ а килтереү се» сү рә һ е, 11 аят).

Ошо уҡ сү рә нә н тағ ы бер аят: «Ул тө ндө кө нгә, ә кө ндө тө нгә индерә (йә ғ ни тө ндө кө н иҫ ә бенә оҙ онайта һ ә м кө ндө тө н иҫ ә бенә оҙ онайта), һ ә м Ул ҡ ояшты һ ә м айҙ ы буйһ ондорҙ о: барыһ ы ла билдә ле бер ваҡ ытҡ а тиклем хә рә кә т итә. Ошо Аллаһ – һ еҙ ҙ ең Раббығ ыҙ. Батшалыҡ Уныҡ ы, ә һ еҙ Аллаһ тан башҡ а табынғ ан илаһ тар хатта хө рмә ҡ абығ ы тиклем нә мә гә лә эйә тү гел» («Барлыҡ ҡ а килтереү се» сү рә һ е, 13 аят). Йә ғ ни, кеше икенсе бер нә мә не ү ҙ енә илаһ итеп алғ ан икә н, уның ошо илаһ ының һ ис бер ҡ иммә те лә юҡ.

Артабан: «Ә гә р уларғ а (ялғ ан илаһ тарғ а) ялбарһ ағ ыҙ, улар һ еҙ ҙ ең доғ ағ ыҙ ҙ ы ишетмә й. Ишетһ ә лә р ҙ ә, яуап ҡ айтармаҫ тар ине. Һ ә м Ҡ иә мә т кө нө ндә һ еҙ ҙ ең уларғ а ғ ибә ҙ ә т ҡ ылыуығ ыҙ ҙ ы улар танымаҫ» («Барлыҡ ҡ а килтереү се» сү рә һ е, 14 аят).

«Эй һ еҙ, кешелә р! Һ еҙ Аллаһ ҡ а мохтаж, ә Аллаһ – Бай, Данлыҡ лы!» («Барлыҡ ҡ а килтереү се» сү рә һ е, 15 аят).

«Ү ҙ -ара алдашыу» сү рә һ ендә Аллаһ ы Тә ғ ә лә шулай ти: «Кафырҙ ар, беҙ бер ҡ асан да яң ынан терелтелеп, ҡ ә берҙ ә рҙ ә н сығ арылмаясаҡ быҙ, тип уйлай. Уларғ а ә йт: «Киреһ енсә! Раббым менә н ант итә м, һ еҙ мотлаҡ терелтелеп, ҡ ә берҙ ә рҙ ә н сығ арыласаҡ һ ығ ыҙ, шунан һ еҙ гә эшлә гә н эштә регеҙ тураһ ында хә бә р ителә сә к, был Аллаһ ө сө н ең ел» («Ү ҙ -ара алдашыу» сү рә һ е, 7 аят). Тимә к, Аллаһ ы Тә ғ ә лә кешелә рҙ е Ҡ иә мә т кө нө ндә эшлә гә н эштә р тураһ ында яуап тоттороу ө сө н йыясаҡ.

Артабан ошо уҡ сү рә лә: «Аллаһ ҡ а, Уның рә сү ленә һ ә м Беҙ иң дергә н нурғ а (Ҡ ө рьә нгә) иман килтерегеҙ. Аллаһ һ еҙ ҙ ең эштә регеҙ тураһ ында хә бә рҙ ар. Ул кө ндө Аллаһ һ еҙ ҙ е йыйылыш ө сө н йыйыр. Был кө н – ү ҙ -ара алдашыу кө нө. Берә ү Аллаһ ҡ а иман килтереп, яҡ шы эштә р эшлә гә н булһ а, Аллаһ уның насар эштә рен ғ ә фү итер һ ә м аҫ тында йылғ алар ағ ып торғ ан баҡ сағ а мә ң ге унда йә шә ү ө сө н индерер. Был – бө йө к уң ыш! Ә кафырҙ ар, Беҙ ҙ ең аяттарыбыҙ ҙ ы ялғ анғ а һ анаусылар, – ут ә һ елдә ре, улар унда мә ң ге ҡ алыр. Насар был яҙ мыш! Ниндә й генә бә лә -ҡ аза килһ ә лә, ул тик Аллаһ тың рө хсә те менә н килә. Аллаһ ҡ а иман килтергә н кешенең кү ң елен Аллаһ тура юлғ а ебә рер. Аллаһ – Бар нә мә не лә белеү се!» («Ү ҙ -ара алдашыу» сү рә һ е, 8 – 11 аяттар).

Шулай уҡ «Кә ң ә ш» сү рә һ ендә Аллаһ ы Тә ғ ә лә шулай ти: «Кү ктә рҙ ә ге һ ә м ерҙ ә ге батшалыҡ – Аллаһ тыҡ ы. Ул нимә телә һ ә, шуны барлыҡ ҡ а килтерә, телә гә н кешегә ҡ ыҙ балалар, телә гә н кешегә ир балалар бирә. Йә иһ ә уларғ а ир бала ла, ҡ ыҙ бала ла бирә, һ ә м телә гә н кешене нә ҫ елһ еҙ яһ ай. Ысынлап та, Ул – Белеү се, Ҡ ө ҙ рә тле!» («Кә ң ә ш» сү рә һ е, 49 – 50 аяттар).

«Ярлыҡ аусы» сү рә һ ендә Аллаһ ы Тә ғ ә лә Ү ҙ е тураһ ында шулай ти: «Раббығ ыҙ: «Миң ә доғ а ҡ ылығ ыҙ, Мин һ еҙ гә яуап бирермен. Тә кә бберлә неп, Миң ә ҡ оллоҡ ҡ ылыуҙ ан баш тартҡ ан кешелә р – улар мә ң ге тороу ө сө н тамуҡ ҡ а инер!» - ти. Аллаһ һ еҙ гә ял итеү ө сө н тө ндө һ ә м кү реү ө сө н кө ндө яһ аны. Ысынлап та, Аллаһ – кешелә ргә йомартлыҡ эйә һ е, ә ммә кешелә рҙ ең кү беһ е бығ а шө кө р итмә й! Был – һ еҙ ҙ ең Раббығ ыҙ, Аллаһ, бө тә нә мә не Барлыҡ ҡ а килтереү се. Унан башҡ а илаһ юҡ! Ни тиклем алданаһ ығ ыҙ һ еҙ, эй, кешелә р!» («Ярлыҡ аусы» сү рә һ е, 60 – 62 аяттар).

Артабан ошо уҡ сү рә лә: «Ерҙ е һ еҙ гә тора торғ ан урын итеү се һ ә м Кү кте һ еҙ гә тү бә итеү се – Аллаһ. Ул һ еҙ гә билдә ле бер ҡ иә фә т бирҙ е, һ ә м ҡ иә фә тегеҙ ҙ е гү зә ллә штерҙ е, һ ә м һ еҙ ҙ е яҡ шы (хә лә л) нә мә лә р менә н ризыҡ ландырҙ ы. Был – һ еҙ ҙ ең Раббығ ыҙ, Аллаһ. Мө бә рә к булһ ын ғ алә мдә р Раббыһ ы Аллаһ! Ул – Тере, Унан башҡ а илаһ юҡ. Уның алдында динегеҙ ҙ е ихласлап (таҙ артып), Уғ а доғ а ҡ ылығ ыҙ. Ғ алә мдә р Раббыһ ы Аллаһ ҡ а дан!» («Ярлыҡ аусы» сү рә һ е, 64 – 65 аяттар).

Артабан ошо уҡ сү рә лә: «Ул һ еҙ ҙ е тупраҡ тан барлыҡ ҡ а килтерҙ е, шунан – тамсынан, шунан – уҡ машҡ ан ҡ андан. Шунан Ул һ еҙ ҙ е бә пә й итеп сығ арҙ ы, һ еҙ ү ҫ еп нығ ынһ ын ө сө н, һ ә м аҙ аҡ ҡ артайһ ын ө сө н, ә ммә арағ ыҙ ҙ а алдараҡ ү леү селә р ҙ ә бар, һ ә м һ еҙ билдә лә нгә н ә жә л ваҡ ытына ҡ ә ҙ ә р етһ ен ө сө н. Бә лки, һ еҙ аҡ ылғ а килерһ егеҙ! Ул терелтә һ ә м ү лтерә. Берә й эште ҡ арар итһ ә, Ул: «Бул!» - тип кенә ә йтә, һ ә м ул эш була» («Ярлыҡ аусы» сү рә һ е, 67 – 68 аяттар). Йә ғ ни беҙ ҙ ең атабыҙ Ә ҙ ә м (ғ ә лә йһ иссә лә м) тупраҡ тан яратылғ ан ине, шунан ә сә беҙ ҙ ең ҡ арынында беҙ бер бә лә кә й генә тамсынан барлыҡ ҡ а килдек.

Ошо беҙ уҡ ып киткә н аяттарҙ а Аллаһ ы Тә ғ ә лә Ү ҙ е тураһ ында һ ө йлә й. Килә һ е дә рестә рҙ ә беҙ, иншә ллаһ, башҡ а аяттар менә н дә танышырбыҙ. Икенсе дә рес тамам.

3-сө дә рес