Жалпы ақпарат. Қадағалау (қызмет көрсету) тәртіптері – бұл орындалуға дайын есептерді кезекке қою ережелері.

Қ адағ алау (қ ызмет кө рсету) тә ртіптері – бұ л орындалуғ а дайын есептерді кезекке қ ою ережелері.

Қ ызмет кө рсету тә ртібінің екі ү лкен класы: басымдылық сыз жә не басымдылық пен. Басымдылық сыз (приоритетсіз) қ ызмет кө рсету кезінде есептерді таң дау алдын-ала қ ойылғ ан ретпен орындалады, олардың маң ыздылығ ы жә не қ ызмет кө рсету уақ ыты ескерілмейді. Басымдылық ты тә ртіпті іске асырғ анда таң даулы есептерге орындау кү йіне тү суге артық шылық қ ұ қ ығ ы беріледі.

Жиірек пайдаланылатын қ ызмет кө рсету тә ртіптері келесі:

а) FCFS (First Come First Served - бірінші келді, бірінші қ ызмет кө рсетілді) осығ ан сә йкес есептерге «кезекке сә йкес» қ ызмет кө рсетіледі, яғ ни олардың пайда болуына байланысты. Жұ мыс барысында блокталғ ан есептер дайындық кү йіне тү скеннен кейін осы дайындық кезегіне қ ойылады. Бұ л қ ызмет кө рсету тә ртібі есептеулер барысына сыртқ ы кө мекші ә серді қ ажет етпейді, онда процессорлық уақ ытты қ айта тарату орын алмайды;

б) SJN (Shortest Job Next - келесі болып ең қ ысқ а есеп орындалады) ә рбір есеп ү шін машиналық уақ ытқ а деген қ ажеттілігі бағ аланғ анын қ алайды. SJN қ ызмет кө рсету тә ртіптері орындауғ а дайын есептердің тек бір ғ ана кезегі бар деп болжайды. Жұ мыс барысында уақ ытша блокталғ ан есептер орындауғ а дайын есептер кезегінің соң ына тү скеннен кейін ол басқ а жаң а тү скен есептермен бір дең гейде болады;

в) SRT (Shortest Remaining Time) - процессорда ең қ ысқ а уақ ыты қ алғ ан тапсырма «келесі» болып орындалады;

г) RR (Roun Robin) – кең тарағ ан тә ртіптердің бірі, ә рбір есеп процессорлық уақ ытты порциямен немесе q уақ ыт квантымен (time slice) алады деп болжайды. q уақ ыт кванты біткеннен кейін есеп процессордан алып тасталынады, процессор келесі есепке беріледі. Алынғ ан есеп орындауғ а дайын есептер кезегінің соң ына қ ойылады. Жү йе тиімді жұ мыс істеу ү шін есептерге уақ ыт квантын бө летін заң ды дұ рыс таң дау керек.

Ығ ыстырмайтын (кооперативті) кө песептілік (FCFS, SJN, SRT тә ртіптері) жә не ығ ыстыратын кө п есептіліктер (RR жә не оның негізінде қ ұ рылғ ан басқ алар) бар.

Бақ ылау сұ рақ тары

9.3.1 ОЖ қ андай мақ сатта қ ызмет кө рсету тә ртібін қ олданады?

9.3.2 FCFS тә ртібі қ андай ОЖ-лерде қ олданылады?

9.3.3 Қ арастырылғ ан қ ызмет кө рсету тә ртібінің артық шылығ ы қ андай?

9.3.4 RR тә ртібінің кө мегімен ығ ыстырмайтын тә ртіптердің қ андай кемшіліктері жойылды?

9.3.5 Басымдылық ты ескеру RR қ олдану нә тижесіне қ алай ә сер етеді?

9.3.6 Блокталғ ан процестің орындалу жиілігі дегеніміз не?

9.3.7 SJN жә не SRT тә ртіптерінің жұ мысына мысал келтірің із.

9.3.8 Екі кезек орнына бір кезек қ олданса, FCFS жұ мыс істеу сұ лбасы қ алай ө згереді?

9.3.9 Unix жү йелерінде қ ызмет кө рсету жолы қ андай?

Зертханалық жұ мыс №10. Жадыны басқ ару

Жұ мыстың мақ саты – жадыны қ олдануғ а дағ дылану.