Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
АаааааааааааааааааааааааааааааСтр 1 из 5Следующая ⇒
Аберрация дегеніміз: бақ ылаушының санақ жү йесінің қ озғ алыс салдарынан болатын аспан шырақ тарының аспан сферасындағ ы орналасуының ө згеруі; Аберрация дегеніміз? бақ ылаушының қ озғ алысына байланысты болатын жұ лдыздың кө рінетін орналасуының ө згеруі: қ озғ алыстағ ы бақ ылаушы тыныштық тағ ы бақ ылаушымен салыстырғ анда шырақ ты басқ а бағ ыттан кө ретінінде тұ ратын қ ұ былыс: шырақ қ а дейінгі қ озғ алыстағ ы бақ ылаушы кө ретін жә не шын бағ ыттары арасындағ ы бұ рыш Аберрация ұ ғ ымына дұ рыс тү сінікті кө рсетің із шырақ қ а дейінгі бақ ыланатын (қ озғ алыстағ ы бақ ылаушы кө ретін) жә не шын бағ ыттары арасындағ ы бұ рыш Аберрация шырақ ты аспан сферасы бойынша қ алай ығ ыстыатынын келесіден ажыратың ыз Ү лкен дө ң гелек бойымен берілген мезетте бақ ылаушы жылдамдығ ы бағ ытталғ ан аспан сферасының нү ктесіне қ арай Аберрация шырақ ты аспан сферасы бойынша қ алай ығ ыстырады? Аберрациялық ығ ысу тангенсі шырақ пен бақ ылаушының қ озғ алыс апексіне бағ ыт арасындағ ы бұ рыштын синусіне пропорционал болатындай; Аберрацияның тү рлерін кө рсетің із тә уіліктік Аберрацияның келесі тү рлерін ажыратады: Тә уіліктік; жылдық; ғ асырлық; Аберрацияның тү рлері? тә уіліктік: жылдық: жартыжылдық.ғ асырлық Аберрацияның шырақ тың кө рінетін орналасуына ә сері? бақ ылаушының жылдамдығ ы бағ ытталғ ан аспан сферасының нү ктесіне қ арай ү лкен дө ң гелек бойымен ығ ыстырады: шырақ пен бақ ылаушының апексі арқ ылы ө тетін ү лкен дө ң гелек бойымен апекске қ арай ығ ыстырады: аберрациялық ығ ысу тангенсі шырақ пен бақ ылаушының қ озғ алыс апексіне бағ ыт арасындағ ы бұ рыштын синусіне пропорционал болатындай ығ ыстырады Ай айналуы дегеніміз Айдың айналу ө сінің ай орбитасының жазық тығ ына кө лбеуі 83° 10' пен 83° 31’ арасында ө згереді Ай айналуы: Айдың айналу ө сінің ай орбитасының жазық тығ ына кө лбеуі 83° 10' пен 83° 31’ арасында ө згереді; Эклиптика жазық тығ ы ай экваторы мен ай орбитасы жазық тытары арасында жатады жә не бұ л ү ш жазық тық бір тү зу бойымен қ иылысады; Ай ө з осі бойымен оның Жер бойымен айналу бағ ытында жә не сол периодпен айналады; Ай либрациялары Физикалық либрация Ай эллипсоидының ү лкен осі периодты тү рде Жерге дейінгі бағ ыттан ауытқ ып, Жер оны бұ л бағ ытқ а қ айтаруғ а ұ мтылатынына байланысты болады Ай либрациялары: Ай либрациялары арқ асында Жерден жү ргізілетін ұ зақ уақ ыттағ ы бақ ылаулар ай бетінің 60% дерлік зерттеуге мү мкіндік береді; Физикалық либрация Ай эллипсоидының ү лкен осі периодты тү рде Жерге дейінгі бағ ыттан ауытқ ып, Жер оны бұ л бағ ытқ а қ айтаруғ а ұ мтылатынына байланысты болады; Ендік бойынша либрация Айдың айналу ө сі Ай орбитасының жазық тығ ына қ атысты кө лбеу болып, Ай қ озғ алысы барысында кең істіктегі бағ ытын сақ тайтынына байланысты болады; Ай орбитасы Ай орбитасының ү лкен жартыосі 384 400 км, ал эксцентриситеті 0, 055 тең Ай орбитасы: Ай орбитасының ү лкен жартыосі 384 400 км, ал эксцентриситеті 0, 055 тең; Ай тұ тылуының болу шарттары: Ай тұ тылуы болу ү шін толық ай не жаң а ай кезінде Ай ө з орбитасының тү йініне жақ ын болу тиіс; Айдың ұ зақ болмасада тұ тылуы болу ү шін Жер кө ленкесінің центрі ай тү йінінен 10°, 6 азқ ашық тық та болу тиіс; Жыл ішінде бір де бір ай тұ тылуы болмау мү мкін, ең кө бі олар екеу, не ү шеу болады; Ай тұ тылуының болу шарттарын анық таң ыз Айдың ұ зақ болмасада тұ тылуы болу ү шін Жер кө ленкесінің центрі ай тү йінінен 10°, 6 азқ ашық тық та болу тиіс Айдың Жер бойымен айналуы: Айдың Жер бойымен айналысы батыстан шығ ысқ а қ арай, яғ ни Жердің Кү н бойымен айналуы бағ ытында болады; Синодтық ай сидериялық тан ұ зақ; Сидериялық ай синодтық тан қ ысқ а; Айдың Жер бойымен айналуының дұ рыс анық тама Сидериялық ай синодтық тан қ ысқ а Айдың кө рінетін қ озғ алысы мен фазалары Айдың аспандағ ы кө рінетін жолы — зодиак шоқ жұ лдыздардың жұ лдыздары арасында орналасуын ү здіксіз тү рде ө згертетін тұ йық талмайтын қ исық Айдың кө рінетін қ озғ алысы мен фазалары: Айдың аспандағ ы кө рінетін жолы — зодиак шоқ жұ лдыздардың жұ лдыздары арасында орналасуын ү здіксіз тү рде ө згертетін тұ йық талмайтын қ исық; Ай жұ лдыздық ай ішінде жұ лдыздар арасында қ ашанда да бір бағ ытта – батыстан шығ ысқ а қ арай, яғ ни тұ ра жү ріспен қ озғ алады; Толық ай кезінде Ай Кү нмен қ арсы тұ руда болады, фазалық бұ рыш 0° тең олнолуния Луна находится в противостоянии с Солнцем, фазовый угол равен 0°; Айдың кө рінетін қ озғ алысы мен фазалары? айдың аспандағ ы кө рінетін жолы — зодиак шоқ жұ лдыздардың жұ лдыздары арасында орналасуын ү здіксіз тү рде ө згертетін тұ йық талмайтын қ исық: ай жұ лдыздық ай ішінде жұ лдыздар арасында қ ашанда да бір бағ ытта – батыстан шығ ысқ а қ арай, яғ ни тұ ра жү ріспен қ озғ алады: толық ай кезінде Ай Кү нмен қ арсы тұ руда болады, фазалық бұ рыш 0° тең олнолуния Луна находится в противостоянии с Солнцем, фазовый угол равен 0° Айдың фазасы жә не қ озғ алысы: Бойлық бойынша тербелуі Жердің айналасында Айдың бірқ алыпсыз жылдамдық пен айналуы мен пайдаболады: айдаһ ар айы ол бір ғ ана орбита торабы арқ ылы Айдың екі рет кезектеліп жү руінің арасындағ ы уақ ытаралығ ы.;. Айдың қ озғ алысы 2000 мү шеге жуық есептейтін тең деумен сипатталады. Аспан координат жү йесін динамикалық ә дістермен анық тау: оны координаттары кориолис мү шелерін кіргізбейтін қ озғ алыс тең деулері негізінде анық талатын Кү н жү йесінің денелерімен байланыстыруда тұ рады; ең қ арапайым жағ дайда оны Кү н жү йесінің кейбір денесінің орбита жазық тығ ымен беруде тұ рады; оны эфемеридалармен – Кү н, Ай жә не ү лкен планеталардың орналасулар кестелерімен беруде тұ рады Аспан координат жү йесін кинематикалық ә дістермен анық тау: оны координаттары белгілі жә не тұ рақ ты болып табылатын таң дап алынғ ан денелермен байланыстыруда тұ рады; іс жү зінде координаттары ең жақ сы дә лдікпен белгілі жә не тек кездейсоқ қ ателермен бұ рмаланғ ан денелермен анық талатын жү йені іздеуде тұ рады; қ азіргі таң да инерциялық координат жү йесіне ең жақ сы жуық тау болып Галактикадан тыс радиокө здер координаттарымен анық талатын жү йе табылады; Аспан кү мбезі мен аспансферасы тү сініктері.: Астрономиядағ ы аспанс ферасы – центрі бақ ылаушының кө зінде болатын, кез келген ү лкен радиусты жорамал сфера; Кү ндіздік аспан кү мбезі – біздің ішкі санамыз бірдей қ ашық тық та қ абылдайтын, біздің атмосфера тығ ыздығ ының флуктуациясынан шашырағ ан Кү нжарығ ы.; Аспан кү мбезі кө птеген адамдардың елестетуі бойынша – аспанның ә сем бейнесі. Аспан сферасы: оның бетінде аспан шырақ тары бақ ылаушығ а қ алай кө рініп тұ рса, солай орналасады; оның радиусын ә детте бірге тең деп алады, ал центрін бақ ылаушы тұ рғ ан нү ктеге орнатады; ол Жердің ө з осі бойымен айналуына қ арама-қ арсы бағ ытта айналады Аспан сферасының қ асиеттері: оның бетінде аспан шырақ тары уақ ыттың кейбір мезетінде кең істіктін берілген нү ктеден қ алай кө рініп тұ рса, солай орналасады; оның радиусын ә детте бірге тең деп алады, ал центрін ойдағ ы бақ ылаушы тұ рғ ан нү ктеге орнатады; ол аспанның тə уліктік қ озғ алысын қ айталайды Аспан сферасының қ асиеттерін кө рсетің із Аспанда шырақ тардың орнын ө згертетін эффекттер Кө кжиек ү стінде рефракция шырақ ты жоғ ыралатып кө рсетеді. Жә не мынадай формуламен ө рнектеледі: r = 60, 25² tg z (z < 70° болғ анда).; Рефракция себебінен Жер полюстерінде полярлық кү ндер тү ннен ұ зағ ырақ.; Тә уліктік параллакс ол бақ ылау нү ктесіне жү ргізілген, шырақ тан Жер радиусы кө рінетін бұ рыш. Астрометрида редукция дегеніміз берілген коордианат жү йесінде аспан денелерінің координат пен жылдамдық тарын бақ ылау нә тижелері негізінде есептеу Астрометрида редукция деп мынаны айтады: берілген коордиант жү йесінде аспан денелерінің координат пен жылдамдық тарын бақ ылау нә тижелері негізінде есептеу; ө лшенген шамалардан астрономиялық параметрлерді алуғ а ә келетін толық процедура; шырақ тың кө рінетін орналасуы мен жылдамдығ ын берілген уақ ыт мезеті ү шін инерциялық санақ жү йесіне келтіру; Астрометрия есептерін шешудегі HIPPARCOS экспериментінің маң ызыдылығ ы HIPPARCOS жобасында глобальды астрометриясының идеялары ұ сынылып, алғ аш рет жү зеге асырылғ ан Астрометрия нә тижелері: тектоникалық плиталардың қ озғ алысын, тасулық қ озғ алыстарды, мұ хиттер динамикасын зерттегенде қ олданыла алады; жұ лдыздық астрофизикада қ олданыла алады; геофизика, геодезия жә не гравиметрияда қ олданылады Астрометрия нә тижелерін кө рсетің із? жұ лдыздық астрофизикада қ олданыла алады Астрометриядағ ы базалы аса ұ зын радиоинтерферометрлер (БАҰ Р): БАҰ Р базасы бірнеше мың километрді қ ұ райды; Радиотелескоптардағ ы атомдық сағ аттар секундтың миллиондық бө лігі дә лдігімен синхрондалулары керек; Радиоинтерферометрлердің кө мегімен Халық аралық аспандық тіреу жү йесі қ ұ рылғ ан; Астрометриядағ ы дә уірле: Каталог дә уірі деп каталог жұ лдыздарын бақ ылаудың орташа дә уірін айтады; Кү н мен тү ннің тең елу дә уірі - ол аспан экваторы мен эклиптиканың орналасуы бекітілетін дә уір; Қ азіргі кезде стандарт дә уір болып J2000.0 табылады. Астрометриядағ ы дә уірлер? Кү н мен тү ннің тең елу дә уірі - ол аспан экваторы мен эклиптиканың орналасуы бекітілетін дә уір Астрометриялық оптикалық бақ ылауды редукциялау процедурасына кіретін қ атарды кө рсетің із айналмайтын Жерге қ атысты координаттарды табу мақ сатында тә уіліктік аберрациямен байланысты тү зетулерді еске алу Астрометриялық оптикалық бақ ылауды редукциялау процедурасына мыналар кіреді: атмосферасыз Жердің бетіндегі нү кте ү шін шырақ координаттарын табу мақ сатында рефракцияғ а тү зетулерді еске алу; айналмайтын Жерге қ атысты координаттарды табу мақ сатында тә уіліктік аберрациямен байланысты тү зетулерді еске алу; санақ жү йе басын Жер центріне ауыстыру ү шін тә уіліктік параллаксты еске алу; Астрометрияның кең ө рістегі қ ұ ралдарғ а мыналарды жатқ ызуғ а болады меридиандық дө ң гелектер мен пассаждық аспаптар Астрометрияның кең ө рістегі қ ұ ралдарғ а мыналарды жатқ ызуғ а болады Майкельсон интерферометрлері Астрометрияның кең ө рістегі қ ұ ралдарғ а мыналарды жатқ ызуғ а болады: меридиандық дө ң гелектер мен пассаждық аспаптар; базасы асаұ зын радиоинтерферометрлер; оптикалық фазлық интерферометрлер Астрометрияның кіші ө рістегі қ ұ ралдарғ а мыналарды жатқ ызуғ а боладыЗБҚ -қ абылдағ ыштары Астрометрияның кіші ө рістегі қ ұ ралдарғ а мыналарды жатқ ызуғ а болад: збқ -қ абылдағ ыштары; тіркеудің фотографиялық ә дісін қ олданатын қ ұ ралдар; радиоинтерферометрлер Астрометрияның негізгі міндеттері: Аспан денелерінің орналасу мен жылдамдық векторларын бақ ылаудан анық тау; Уақ ытты ө лшеу мен сақ тау; Жердің айналу параметрлерін анық тау Астрометрияның негізгі міндеттерін кө рсетініз? Аспан денелерінің орналасу мен жыдламдық векторларын бақ ылаудан анық тау Астрометрияның негізгі міндеттеріне мыналар жатады: аспан денелерінің орналасу мен жыдламдық векторларын бақ ылаудан анық тау; уақ ытты ө лшеу мен сақ тау; Жердің айналу параметрлерін анық тау Астрометрияның соң ғ ы уақ ыттың негізгі нә тижелері: А. Hyparcos пен Tycho каталогтарын ә зірлеу; D. Галактикадан тыс кө здерінің координаттары негізінде Халық аралық аспан санақ жү йесін анық тау; F. Жиіліктің жаң а стандарттары мен уақ ыттың пульсарлық шкаласын даярлау; Астрометрияның соң ғ ы ү ш онжылдық тың негізгі нә тижелеріне мыналарды жатқ ызуғ а болады: Hyparcos пен Tycho каталогтарын ә зірлеу; халық аралық аспан санақ жү йесін Галактикадан тыс кө здерінің координаттары негізінде анық тау; Жиіліктің жаң а стандарттары мен уақ ыттың пульсарлық шкаласын даярлау Астрономической рефракцией называется: явление преломления световых лучей небесного объекта при прохождении ими земной атмосферы; явление уменьшения видимого зенитного расстояния светила вследствие преломления его световых лучей в атмосфере Земли; явление смещения светила по небесной сфере относительно его истинного Астрономияда қ арастырылатын меншікті қ озғ алыс қ ұ раушылары қ атарын ажыратың ыз? ең кею бойынша. Астрономияда қ арастырылатын меншікті қ озғ алыс қ ұ раушылары қ атарын ажыратың ыз? ең кею бойынша. Астрономияда қ арастырылатын меншікті қ озғ алыс қ ұ раушылары: Астрономияда параллакстың келесі тү рлерін ажыратады: жылдық; тә уіліктік; Астрономияда параллакстың тү рлерін кө рсетің із тә уіліктік Астрономиялық карталар, каталогтар жә не мә ліметтер базасы: Халық аралық аспан тірек санақ жү йесі ө здік қ озғ алысы нө лге тең ғ арыштық алыс қ ашық тық тығ а радиокө здерге байланғ ан; Қ азіргі таң да нақ тырақ астрономиялық каталог «Гиппаркос» ғ арыштық каталогы болып табылады; Халық аралық астрономиялық орталық тар Страсбургта орналасқ ан (Франция); Астрономиялық рефракция дегеніміз аспан шырағ ы жарығ ының атмосферадағ ы жолы қ исық сызық болып табылатынына ә келеді Астрономиялық рефракция дегеніміз? жұ лдыз жарығ ының жер атомсферасын ө ткендегі сыну қ ұ былысы: аспан шырағ ының жарық сә улелерінің жер атомсферасындағ ы сыну нә тижесінен болатын шырақ тың кө рінетін орналасуының шын ораналасуғ а қ атысты ығ ысуы: жұ лдыз жарығ ының жер атомсферасын ө ткен кездегі шашырау қ ұ былысы: жұ лдыз жарығ ының жер атомсферасындағ ы сынудан болатын шырақ тың кө рінетің зениттік қ ашық тығ ының азаюы Астрономиялық рефракция деп? явление смещения светила по небесной сфере относительно его истинного положения вследствие преломления его света в атмосфере Земли Астрономиялық рефракция кө рінетін орналасуына ә сер етпейтін жағ дайлар? шырақ тың шын зениттік қ ашық тығ ы 0 тең болғ анда: шырақ зенитте болса: кө кжиек ү стіндегі шын биіктігі 90 тең болғ анда Астрономиялық рефракция шырақ тың аспан сферасы бойымен қ алай ығ ыстырады? Шырақ тың вертикаль дө ң гелегі бойымен зентике қ арай; Шырақ тың вертикаль дө ң гелегі бойымен надирден қ арай; Зенит, шырақ жә не надир арқ ылы ө тетін ү лкен дө ң гелек бойымен зенитке қ арай Астрономиялық рефракция шырақ тың аспан сферасындағ ы орналасуына қ андай ә сер етеді? оның кө кжиек ү стіндегі биіктігің ү лкейтеді; оны зенитке қ арай ығ ыстырады; оның кө рінетін зениттік қ ашық тығ ын азайтады Астрономиялық рефракция: оптикалық аралық та Жер бетінен жү ргізілетін позициялық бақ ылаудың дә лдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі; аспан шырағ ы жарығ ының атмосферадағ ы жолы қ исық сызық болып табылатынына ә келеді; атмосфера параметрлері шырақ тың жарық сә улесі бойымен қ алай ө згеретінің дә л білу мү мкін емес болғ андық тан дә л есептеле алма йды Астрономиялық рефракция? Жер бетінен жү ргізілетін оптикалық аралық тағ ы позициялық бақ ылаудың дә лдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі: шырақ тың жарық сә улесі бойымен болатынатмосфера параметрлерінің дә л ө згерісі белгісіз болғ анына байланысты дә л есептеле алмайды: Жердің жасанды серіктерінен жү ргізілетін бақ ылаудың дә лдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі: жұ лдыз жарығ ының атмосферадағ ы жолы қ исық сызық қ ы айналытының себепшісі болады Астрономиялық рефракцияның шырақ ты ығ ыстыруы былай болады? Шырақ тың вертикаль дө ң гелегі бойымен зентике қ арай: шырақ тың вертикаль дө ң гелегі бойымен надирден қ арай: надир, шырақ жә не зенит арқ ылы ө тетін ү лкен дө ң гелек бойымен зенитке қ арай Астрономиялық рефракцияның шырақ тың орналасуына ә сері? шырақ тың кө рінетін зениттік қ ашық тығ ын азайтады: шырақ ты зенитке қ арай ығ ыстырады; шырақ тың биіктігің ү лкейтеді Астрономияның бұ рышты ө лшейтін қ ұ ралдары жә не сағ аттар: Кварцтік сағ аттар – айнымалы токтың генераторы, оның тербелу периоды айнымалы электрлік ө рісте орналасқ ан кварцтік пластинкамен қ ойылады; Берілген уақ ыт аралығ ында сағ аттарды тү зетіп ө згертіп отыру сағ атардың жү рісі деп аталады: w = (u1 – u2) / (T*2 –T*1), мұ ндағ ы u1 жә не u2 – Т1 жә не Т2 моменттерінде сағ аттарды тү зету; Астрономиялық трубаны бұ ру бұ рышы екі дө ң гелек бойынша саналады, олар трубаның екі ө зара перпендикуляр осьтерімен тығ ыз байланысты; Атомдық жә не эфемеридалық уақ ыт арасындағ ы байланыс: ; Атомдық уақ ыт шкалалары: жоғ ары дә лдікпен қ айталанатын атомдырдың бір энергиялық дең гейден басқ асына резонанстық ө ту процесінде негізделеген; Атомдық уақ ыт шкалаларын кө рсетің із? Жердің ө з осі бойымен айналуымен байланысты емес Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә Ә лемдік уақ ыт: Гринвич меридианының жергілікті орташа кү ндік уақ ыты - ә лемдік уақ ыт T0 деп аталады; Tm - Tn= λ h + nh; Tm = T0 + nh; бақ ылаулардан анық талғ ан шын кундік, не жұ лдыздық уақ ыт бойынша есептеулер жү ргізу арқ ылы алынады;
|