Дәріс 8. Жазулар. Файлдар.

Жазу – кү рделі қ ұ рылым, элементтерінің типтері ә р тү рлі. Олар ө рістер деп аталады. Жазу type немесе var бө лімдерінде сипатталады:

< > = record

< ө ріс_1>: < тип_1>;

………..

< ө ріс_n>: < тип_n>;

end;

Мысалы, студенттің мә ліметтері келесі ө рістермен берілсін: аты-жө ні, аты, туғ ан кү ні, орташа бағ асы. Осы қ ұ рылымды gruppa деп атаймыз.

Type birtday =record {туғ ан кү нді сипаттайды}

year: 1975..1985;

month: 1..12;

day: 1..31;

end;

gruppa = record {студенттің мә ліметтері}

name, surname: string[20];

date: birtday;

sr_ball: real;

end;

Var student1, student2: gruppa;

Жазудың ө рісін қ ұ рама атты қ олданып қ арастырамыз: < жазудың аты>.< ө рістің аты> Мысалы, student1.surname: =’Айгү л’; student2.date.month: =5. Программада қ ұ рама атпен жұ мыс істеу қ иын жә не оны женілдету ү шін With қ осу операторың қ олданамыз.

WITH < жазудың аты> DO < бұ йрық >;

Дә ріс 9. Ішкі программа-процедура. Локальды атаулар. Процедура параметрлері.

Жалпы тү рі:

Procedure < аты> (< жалпы айнымалылар тізімі>; var < нә тиже>);

Label < ішкі таң балар тізімі>;

Const < ішкі тұ рақ тылар тізімі>;

Type < ішкі тү рлер тізімі>;

Var < ішкі айнымалылар тізімі>;

Begin

< процедураның денесі>

end;

Басты программада процедураны шақ ыру ү лгісі:

< аты> (< нақ ты айнымалылар тізімі>, < айнымалы>);

Процедура программада параметрмен жә не параметірсіз қ олданылады. Параметрсіз процедураның сипаттауы

Procedure < аты>;

< Айнымалылар тізімі> - ішкі программанын параметірі деп саналады. Жазу ү лгісі:

< айнымалы1>: тү р1; < айнымалы2>: тү р2;... < айнымалыN>: тү рN;

Параметрлар екіге бө лнеді: параматр-мә н жә не параметр-айнымалы. Параметр-мә ннің мә ні белгілі, ал параметр-айнымалынын мә нін параметр-мә н арқ ылы есептейміз. Оларды айруы ү шін параметр-айнымалынын алдына var сө зі жазылады. Процедуранын жалпы сипаттау жазуын қ арасақ < жалпы айнымалылар тізімі>; - параметр-мә н, ал < нә тиже> - параметр-айнымалы.

Параметрлер жалпы жә не нақ ты тү рде кездеседі. Ішкі программаны сипаттағ анды біз жалпы параметрді колданамыз, ал басты програм-мада, жағ дайғ а байланысты, олардын орнына нақ ты мә ндерін қ ойып шақ ырамыз. Нақ ты параметрдін саны жә не тү рлері жалпы параметрдін санына жә не тү ріне тиісті болу керек. Мысалы, a, b мә ндері белгілі сандар.

Procedure max (x, y: real; var s: real);

Бірінші шақ ырғ анда max (0.5, a+b, s); Мұ нда х ® 0, 5; у® a+b;

s ®s;

Екінші шақ ырғ анда

max (sqrt(a*b), a, s1); Мұ нда х ®sqrt(a*b); у®a; s ®s1;

Параметр ретінде қ ұ рама тү р (тізбек, жазу, жол) қ олданылса, оны алдымен type бө лімінде сипаттаймыз. Мысалы,

Const n=7;

Type a=array [1..n] of real;

Var x, y: a; I: byte;

Procedure imp (k, l: byte; z: a);

……………………………….