Бақылау тапсырмасы.

АЗАҚ СТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

ДЕНСАУЛЫҚ САҚ ТАУ ЖӘ НЕ Ә ЛЕУМЕТТІК ДАМУ МИНИСТРЛІГІ

МАРАТ ОСПАНОВ АТЫНДАҒ Ы БАТЫС Қ АЗАҚ СТАН

МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» ШЖҚ РМК

ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚ ТАР Ү ШІН Ә ДІСТЕМЕЛІК нұ сқ амалар

Мамандығ ы: 5В130200 – «Стоматология»

Пә н: Балалар жасындағ ы стоматология

Кафедра: Балалар стоматологиясы жә не бет-жақ хирургия

Курс - 5

Қ ұ растырғ ан:

М.ғ.к., доцент ___________ Жолдасова Н.Ж.

Ақ тө бе, 2015

Кафедра отырысында талқ ыланды жә не бекітілді

№1 хаттама, 27.08. 2015 ж.

Кафедра жетекшісі, м.ғ.д., профессор ______________Жаналина Б.С.

№1

1. Тақ ырыбы: Балалардағ ы пародонт тіндерінің қ ұ рылымының ерекшелігі. Пародонт аурулары бар балалардағ ы зерттеу ә дістері.

2. Мақ саты: Студенттерге пародонт аурулары бар балаларды зерттеу ә дістері бойынша білімін, дағ дыларын игеруді қ алыптастыру.

3. Оқ ыту міндеттері:

- балалардағ ы пародонт тіндері қ ұ рылымының ерекшеліктерінің негіздерін білу;

- пародонт аурулары бар балаларғ а зерттеу жү ргізе білу;

- сұ рау, жалпы жә не жергілікті қ арау статусы дағ дыларын игеру.

4.Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Ә ртү рлі жастағ ы балалардың пародонт тіндері қ ұ рылымының анатомо-физиологиялық ерекшеліктері;

2. МКБ-10 бойынша пародонт ауруларының жіктелуі;

3. Пародонт аурулары бар балаларды зерттеудің негізгі ә дістері;

4. Пародонт аурулары бар балаларды зерттеудің қ осымша ә дістері;

5. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері: ауызша сұ растыру, студенттермен кері байланыс, дискуссия, кіші топтарда жұ мыс, кіші топтардың презентациясы, тесттік тапсырмаларды шешу, фантомдар мен мү сіндер бойынша сұ растыру, іскер ойындар, клиникалық жағ дайларды талқ ылау, тесттік тапсырмаларды шешу, науқ астарды клиникалық талқ ылау.

6. Ә дебиеттер:

негізгі:

1. Лекционный материал.

2. Супиев Т.К., Зыкеева С.К. Лекции по СДВ.- Алматы, 2006.- 615 с.

3. Елизарова В.М. Стоматология детская терапия. –М.: М., 2009. – 408 с.

4. Курякина Н.В. Детская терапевтическая стоматология. – М.: Н., 2004– 744 с.

қ осымша:

1. Персин Л.С. и др. Стоматология детского возраста. - М.: М., 2006. – 640 с.

2.Ральф Е. Мак-Дональд. Дэвид Р. Эйвери: пер. с англ. проф.Т.Ф.Виноградовой. Стоматология детей и подростков. МИА: М., 2003.

3. Хоменко Л.А. Терапевтическая стоматология детского возраста. Киев. 2007- 815 с.

4. Виноградова Т.Ф. Атлас по стоматологическим заболеваниям. -М., 2007. - 214 с.

5. Кабулбеков А.А., Негаметзянов Н.Г., Кабулбекова Ж.А. Профилактика стоматологических заболеваний у детей. – Алматы, 2007. – 99 с.

7.Бақ ылау:

Тесттік тапсырмалар:

1. Периодонт, сү йектысымен альвеоланың сү йек тіні, қ ызылиек жә не тіс тү бірінің цементі – генетикалық жә не функциональды қ ызметке ие тін кешенін атаң ыз:

А) периодонт

В) альвеолярлы ө сінді

С) пародонт

D) тө менгі жақ сү йек

Е) жоғ арғ ы жақ сү йек

Дқ рыс жауап: С

2. Ауыз қ уысы кілегей қ абатында кө п гликоген болатын жас:

А) 10-айлық кезең ге дейін

В) 2-жасқ а дейін

С) 3-жасқ а дейін

D) 3-жасқ а дейін

Е) 3-жасқ а дейін

Дұ рыс жауап: С

3. Қ ызылиек жиегінің бө ліктері:

А) еркін, бекітілген бө лігі жә не тіс мойыны

В) еркін, бекітілген бө лігі жә не тісаралық емізікше

С) бекітілген бө лік, тісаралық емізікше жә не қ ызылиектік жү лге

D) еркін бө лігі, тісаралық емізікше жә не қ алталар

Е) еркін бө лігі, тісаралық емізікше жә не тіс сауыты

Дұ рыс жауап: В

4. Бала Д., 9 жаста. Диагноз: Катаральды гингивит. Баланы тексеріп бастаудың реттілігі мен кө лемі:

А) қ арау, сұ рау жә не ө мір анамнезі

В) қ арау, ө мір жә не ауру анамнезі

С) сұ рау, қ арау жә не ауру анамнезі

D) сұ рау, ө мір жә не ауру анамнезі

Е) ө мір жә не ауру анамнезі

Дұ рыс жауап: D

5. Бала А., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы катаральды гингивит. Баланың ауыз қ уысын тексеру индекстері:

А) гигиена индексі, папиллярлы-маргинальды-альвеолярлы индекс

В) пародонт ауруларын емдеуді қ ажет ететін индекс

С) пародонтальды кешенді индекс, тісжегі қ арқ ындылығ ы

D) тісжегінің таралуы, гигиена индексі

Е) тісжегі қ арқ ындылығ ы, папиллярлы-маргинальды-альвеолярлы индекс

Дұ рыс жауап: А

6. Бала Р., 13 жаста, Грин-Вермиллион индексі бойынша ауыз қ уысы гигиенасы 2, 0 қ ұ райды. Ауыз қ уысы гигиенасын бағ алаң ыз:

А) жақ сы

В) орташа

С) нашар

D) қ анағ аттанарлық

Е) ө те нашар

Дұ рыс жауап: С

7. Бала С., 10 жаста. Диагноз: орташа ауырлық тағ ы созылмалы жайылғ ан пародонтит. КПИ индексі 4-ке тең. Пародонт ауруының қ арқ ындылық дең гейі:

А) жең іл

В) орташа

С) ауыр

D) ауруғ а риск

Е) қ анағ аттанарлық сыз

Дұ рыс жауап: С

8. Бала Т., 13 жаста. Диагноз: созылмалы жергілікті пародонтит. Ұ сақ ауыз қ уысы кіреберісі. Диагностикалау ә дісі:

А) компьютерлік томография

В) визиография

С) магнит-резонансты томография

D) ортопантомография

Е) ультрадыбысты зерттеу

Дұ рыс жауап: D

9. Бала А., 12 лет. Диагноз: Гипертрофиялық гингивит. Гингивиттің ауырлық дең гейін анық тайтын индекс:

А) папиллярлы-маргиналды-альвеолярлы индекс

В) комплексті пародонт индексі

С) ауыз қ уысы гигиенасының индексі

D) парадонт ауруы таралуының индексі

Е) тіс жегісі қ арқ ындылығ ының индексі

Дұ рыс жауап: А

10. Бала С., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы жайылғ ан пародонтит. Функционалды диагностикалау ә дісі:

А) компьютерлік томография

В) визиография

С) магнит-резонансты томография

D) ортопантомография

Е) реопародонтография

Дұ рыс жауап: Е

Бақ ылау тапсырмасы. Бала 13 жаста. Тісті шайғ ан кездегі қ анағ ыштық қ а шағ ымымен келді. 2 ай тө ң ірегінде тістем бұ зылысына байланысты ортодонт- стоматологта емделуде. 3 апта бұ рын қ ызылиектің қ анағ ыштығ ы пайда болғ ан. Тұ қ ымқ уалаушылық байқ алмайды. Туберкулез, гепатит ауруларымен ауырмағ ан. Аллергоанамнезі теріс. 3 жасында желшешекпен ауырғ ан. Жалпы жағ дайы қ анағ аттанарлық. Тері жамылғ ысы таза. Т-36, 7С, PS-88 соғ. мин, ТАЖ-16 мин. Ө кпеде – везикулярлы тыныс, жү рек тондары анық, қ атты. Беті симметриялы. Ауыз ашылуы еркін. Тө менгі жақ тың алдың ғ ы бө лігінде кү рек жә не ит тістер тығ ыз орналасқ ан. Тө менгі жақ та кең ейткіш алынбалы пластинка бар. Кү рек жә не ит тістер аймағ ында қ ызылиек жиектерінің жә не тісаралық емізікшенің гиперемиясы мен ісінуі байқ алады. Грин – Вермиллион индексі 2, 3 –ке тең.

Рентгенограммада: қ алыптасқ ан 38, 48 тістердің ұ рығ ы байқ алады. 31, 32, 33, 41, 42, 43 тістер мойын аймағ ында бір біріне тығ ыз жанасады. Жалпы қ ан анализінде: гемоглобин - 108*10/12, лейкоциттер - 8, 2*10/9, сегмент ядролылар– 54, таяқ ша ядролылар– 2, эозинофильдер– 2, лимфоциттер – 34, моноциттер – 8, ЭТЖ– 5.

1. Сұ рау мә ліметтерін талдаң ыз.

2. Жалпы қ арау мә ліметтерін талдаң ыз.

3. Жергілікті қ арау мә ліметтерін талдаң ыз.

4. Рентгенограмма мә ліметтерін талдаң ыз.

5. Лабораториялық тексеру мә ліметтерін талдаң ыз.

6. Клиникалық диагноз қ ойың ыз.

7. Ажырату нақ тамасын жү ргізің із.

8. Ем жоспарын жазың ыз.

Жағ дайлық есептер:

1. Бала М., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы гипертрофиялық гингивит. 31, 32, 33, 41, 42, 43 тістердің тығ ыз орналасуы. Балағ а тексеру жү ргізің із.

2. Бала С., 6 жаста. Диагноз: жаралы – некрозды гингивит. Балағ а тексеру жү ргізің із.

3. Бала И., 7 жаста. Диагноз: Орташа ауырлық тағ ы гипертрофиялық гингивит. Балағ а тексеру жү ргізің із.

4. Бала Ж., 12 жаста. Диагноз: Созылмалы жайылғ ан пародонтит. КПИ индексін анық таң ыз.

5. Бала Н., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы катаралды гингивит. РМА индексін анық таң ыз.

6. Бала А., 9 жаста. Диагноз: Созылмалы гипертрофиялық гингивит. Гигиена индексін анық таң ыз.

7. Бала К., 13 жаста. Диагноз: Ауыр дә режедегі созылмалы жайылғ ан пародонтит. Рентгенологиялық суреттемені сипаттаң ыз.

8. Бала Д, 12 жаста. Диагноз: Орташа ауырлық тағ ы созылмалы жайылғ ан пародонтит. Рентгенологиялық суреттемені сипаттаң ыз.

9. Бала Г., 14 жаста. Диагноз: Жең іл ауырлық тағ ы созылмалы жайылғ ан пародонтит. Рентгенологиялық суреттемені сипаттаң ыз.

10. Бала М., 14 жаста. Диагноз: созылмалы жайылғ ан пародонтит. Қ ант диабеті. Балағ а тексеру жү ргізің із.

№2

1.Тақ ырып: Балалардың гингивиті. Этиология, патогенез, клиникалық ағ ымының ерекшелігі, диагностика жә не емдеу ә дістері.

2. Мақ саты: Студенттерге гингивит аурулары бар балаларды зерттеу ә дістері бойынша білімін, дағ дыларды игеруді қ алыптастыру.

3. Оқ ыту міндеттері:

- балалардағ ы гингивит ауруларының клиникасын, диагностика жә не емдеу негіздерін білу.

- балалардағ ы гингивит ауруларына диагноз қ оя білу жә не ем қ ағ идаларын жү ргізе білу;

- сұ рау, жалпы жә не жергілікті қ арау статусы дағ дыларын, гигиена индексін анық тау, ауыз қ уысын ө ң деу дағ дыларын игеру.

4.Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Гингивит ауруы бар балаларды негізгі зерттеу ә дістері.

2. Гингивит ауруы бар балаларды қ осымша зерттеу ә дістері.

3.Жедел гингивит. Этиологиясы, клиникасы жә не емі.

4. Созылмалы гингивит. Этиологиясы, клиникасы жә не емі.

5.Гингивиті бар балаларды реабилитациялау қ ағ идалары.

5. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері: ауызша сұ растыру, студенттермен кері байланыс, дискуссия, кіші топтарда жұ мыс, кіші топтардың презентациясы, тесттік тапсырмаларды шешу, фантомдар мен мү сіндер бойынша сұ растыру, іскер ойындар, клиникалық жағ дайларды талқ ылау, тесттік тапсырмаларды шешу, науқ астарды клиникалық талқ ылау.

6. Ә дебиеттер:

негізгі:

1. Лекционный материал.

2. Супиев Т.К., Зыкеева С.К. Лекции по СДВ.- Алматы, 2006.- 615 с.

3. Елизарова В.М. Стоматология детская терапия. –М.: М., 2009. – 408 с.

4. Курякина Н.В. Детская терапевтическая стоматология. – М.: Н., 2004– 744 с.

қ осымша:

1. Персин Л.С. и др. Стоматология детского возраста. - М.: М., 2006. – 640 с.

2.Ральф Е. Мак-Дональд. Дэвид Р. Эйвери: пер. с англ. проф.Т.Ф.Виноградовой. Стоматология детей и подростков. МИА: М., 2003.

3. Хоменко Л.А. Терапевтическая стоматология детского возраста. Киев. 2007- 815 с.

4. Виноградова Т.Ф. Атлас по стоматологическим заболеваниям. -М., 2007. - 214 с.

5. Кабулбеков А.А., Негаметзянов Н.Г., Кабулбекова Ж.А. Профилактика стоматологических заболеваний у детей. – Алматы, 2007. – 99 с.

7.Бақ ылау:

Тесттік тапсырмалар:

1.Тіс – қ ызылиек байламының бұ зылуынсыз, жалпы жә не жергілікті факторлардың жағ ымсыз ә серінен болатын қ ызылиектің қ абыну ауруы:

А) пародонтоз

В) пародонтит

С) гингивит

D) пародонтома

Е) периодонтит

Дұ рыс жауап: С

2. Тісаралық емізікшенің зақ ымдалуымен жү ретін гингивиттің ауырлық дә режесі:

А) жең іл

В) орташа

С)орташа - ауыр

D) ә лсіз ауыр

Е) ауыр

Дұ рыс жауап: А

3. Тісаралық емізікшенің, маргиналды жә не альвеолярлы қ ызылиектің зақ ымдалуымен жү ретін гингивиттің ауырлық дә режесі:

А) жең іл

В) орташа

С) орташа - ауыр

D) ә лсіз ауыр

Е) ауыр

Дұ рыс жауап: Е

4. Бала Д., 9 жаста. Диагноз: Орташа ауырлық тағ ы созылмалы катаральды гингивит. Берілген патологияның симптомдары:

А) қ ызылиектің тісаралық жә не маргиналды бө лігінің зақ ымдалуы

В) тісаралық емізікшенің, маргиналды жә не альвеолярлы қ ызылиектің зақ ымдалуы

С) қ ызылиектің тісаралық жә не альвеолярлы бө лігінің зақ ымдалуы

D) маргиналды жә не альвеолярлы қ ызылиектің зақ ымдалуы

Е) тісаралық сү йекті перденің зақ ымдалуы

Дұ рыс жауап: А

5. Бала Л., 10 жаста. Диагноз: Ө ршу сатысындағ ы созылмалы катаралды гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдары:

А) қ ызылиектің ауырсынуы жә не қ анағ ыштығ ы

В) қ ызылиектің ауырсынуы жә не қ алың дауы

С) қ ызылиектің қ алың дауы жә не қ анағ ыштығ ы

D) қ ызылиектің тістің кескіш бетіне дейін жетуі

Е) қ ызылиек тістердің барлық шайнау бетін жабады

Дұ рыс жауап: А

6. Бала С., 13 жаста. Диагноз: Жең іл дә режелі созылмалы гипертрофиялық гингивит. Берілген патологияның симптомдары:

А) қ ызылиек қ алың дағ ан, тіс сауытының 1/3- ін жабады

В) қ ызылиек қ алың дағ ан, тіс сауытының 1/2- ін жабады

С) қ ызылиек қ алың дағ ан, тіс сауытының 2/3- ін жабады

D) қ ызылиек қ алың дағ ан, тіс сауытының кескіш жиегін жабады

Е) қ ызылиек қ алың дағ ан, тістің барлық шайнау бетін жабады

Дұ рыс жауап: А

7. Бала М., 12 жаста. Диагноз: жаралы-некрозды гингивит. Берілген патологияның симптомдары:

А) қ ызылиек қ алың дағ ан, интоксикация, тіс жабындылары

В) қ ызылиек некроздалғ ан, интоксикация, пародонталды қ алталар

С) тіс жабындылары, интоксикация, қ ызылиек қ алың дағ ан

D) қ ызылиек некроздалғ ан, тіс жабындылары, интоксикация

Е)қ ызылиек қ алың дағ ан, тіс жабындылары, интоксикация

Дұ рыс жауап: D

8. Бала С., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы катаралды гингивит. РМА индексі 70%- ды қ ұ райды. Берілген патологияның ауырлық дә режесі:

А) жең іл

В) орташа

С)орташа - ауыр

D) ә лсіз ауыр

Е) ауыр

Дұ рыс жауап: С

9. Бала К., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы гипертрофиялық гингивит. Кешенді емдеудің кө лемі:

А) жергілікті жә не жалпы емдеу

В) ауыз қ уысының гигиенасы

С) тіс жабындыларыналу

D) хирургиялық ем

Е) склероздаушы терапия

Дұ рыс жауап: А

10. Бала А., 9 лет. Диагноз: Созылмалы катаралды гингивит. Гингивиттің ауырлық дә режесін анық тайтын индекс:

А) папиллярлы-маргиналды-альвеолярлы индекс

В) кешенді пародонталды индекс

С) ауыз қ уысы гигиенасы индексі

D) пародонт аурулары таралуы индексі

Е) тіс жегісі қ арқ ындылығ ы индексі

Дұ рыс жауап: А

Бақ ылау тапсырмасы. Бала 12 жаста. Қ ызылиектің қ анағ аштығ ына, ісінуіне жә не гиперемиясына шағ ымымен келді. 2 апта бұ рын қ ызылиегінің қ анағ ыштығ ы пайда болғ ан. Тұ қ ымқ уалаушылық байқ алмайды. Туберкулез, гепатит ауруларымен ауырмағ ан. Аллергоанамнезі теріс. 3 жасында қ ызылшамен ауырғ ан. Жалпы жағ дайы қ анағ аттанарлық. Тері жамылғ ысы таза. Т-36, 7С, PS-88 соғ. мин, ТАЖ-16 мин. Ө кпеде – везикулярлы тыныс, жү рек тондары анық, қ атты. Беті симметриялы. Ауыз ашылуы еркін. Тө менгі жақ тың алдың ғ ы бө лігінде кү рек жә не ит тістер тығ ыз орналасқ ан. Тө менгі кү рек жә не ит тістер дең гейіндегі қ ызылиек кө лемі ұ лғ айғ ан, тіс сауытын 2/3 биіктікте жабады, ұ стағ анда ауырсынады. Шиллер – Писарева сынамасы оң, РМА индексі 75%, OHIS=1, 5. Жалпы қ ан анализінде: гемоглобин - 108*10/12, лейкоциттер - 8, 2*10/9, сегмент ядролылар– 54, таяқ ша ядролылар– 2, эозинофильдер– 2, лимфоциттер – 34, моноциттер – 8, ЭТЖ– 5.

1. Шағ ым мә ліметтерін талдаң ыз.

2. Ө мір жә не ауру анамнезі мә ліметтерін талдаң ыз.

3.Жалпы қ арау мә ліметтерін талдаң ыз.

4. Жергілікті қ арау мә ліметтерін талдаң ыз.

5. Лабораториялық тексеру мә ліметтерін талдаң ыз.

6. Клиникалық диагноз қ ойың ыз.

7. Ажырату нақ тамасын жү ргізің із.

8. Ем жоспарын жазың ыз.

Жағ дайлық есептер:

1. Бала К., 9 жаста. Диагноз: Созылмалы катаралды гингивит. Ауыз қ уысының ұ сақ кіреберісі. Аурудың себебін атаң ыз.

2. Бала М., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы гипертрофиялық гингивит. 31, 32, 33, 41, 42, 43 тістердің тығ ыз орналасуы. Аурудың себебін атаң ыз.

3. Бала С., 6 жаста. Диагноз: Жаралы – некрозды гингивит. Қ ант диабеті. Аурудың себебін атаң ыз.

4. Бала И., 7 жаста. Диагноз: Жедел катаралды гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

5. Бала Ж., 12 жаста. Диагноз: Созылмалы катаралды гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

6. Бала Т., 13 жаста. Диагноз: Орташа ауырлық тағ ы созылмалы гипертрофиялық гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

7. Бала Н., 10 жаста. Диагноз: Ауыр дә режелі созылмалы гипертрофиялық гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

8. Бала А., 9 жаста. Диагноз: Жаралы – некрозды гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

9.. Бала М., 14 жаста. Диагноз: Жаралы – некрозды гингивит. Қ ант диабеті. Тексеру жә не емдеу жоспарын жазың ыз.

10. Бала И., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы гипертрофиялық гингивит. 31, 32, 33, 41, 42, 43 тістердің тығ ыз орналасуы. Тексеру жә не емдеу жоспарын жазың ыз.

№3

1.Тақ ырыбы: Балалардың пародонтиті. Этиология, патогенез, клиникалық ағ ымының ерекшелігі, диагностика жә не емдеу ә дістері.

2. Мақ саты: пародонтит аурулары бар балаларды зерттеу ә дістері бойынша студенттердің білімін, дағ дыларды игеруді жә не орындай алуын қ алыптастыру.

3. Оқ ыту міндеттері:

- балалардағ ы пародонтит ауруларының клиникасын, диагностика жә не емдеу негіздерін білу.

- балалардағ ы пародонтит ауруларына диагноз қ оя білу жә не ем қ ағ идаларын жү ргізе білу;

- сұ рау, жалпы жә не жергілікті қ арау статусы дағ дыларын, гигиена индексін анық тау, ауыз қ уысын ө ң деу дағ дыларын игеру.

4.Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Пародонт ауруы бар балаларды негізгі зерттеу ә дістері.

2. Пародонт ауруы бар балаларды қ осымша зерттеу ә дістері.

3. Жедел пародонтит. Этиологиясы, клиникасы жә не емі.

4. Созылмалы пародонтит. Этиологиясы, клиникасы жә не емі.

5. Пародонтиті бар балаларды реабилитациялау қ ағ идалары.

5. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері: ауызша сұ растыру, студенттермен кері байланыс, дискуссия, кіші топтарда жұ мыс, кіші топтардың презентациясы, тесттік тапсырмаларды шешу, фантомдар мен мү сіндер бойынша сұ растыру, іскер ойындар, клиникалық жағ дайларды талқ ылау, тесттік тапсырмаларды шешу, науқ астарды клиникалық талқ ылау.

6. Ә дебиеттер:

негізгі:

1. Лекционный материал.

2. Супиев Т.К., Зыкеева С.К. Лекции по СДВ.- Алматы, 2006.- 615 с.

3. Елизарова В.М. Стоматология детская терапия. –М.: М., 2009. – 408 с.

4. Курякина Н.В. Детская терапевтическая стоматология. – М.: Н., 2004– 744 с.

қ осымша:

1. Персин Л.С. и др. Стоматология детского возраста. - М.: М., 2006. – 640 с.

2.Ральф Е. Мак-Дональд. Дэвид Р. Эйвери: пер. с англ. проф.Т.Ф.Виноградовой. Стоматология детей и подростков. МИА: М., 2003.

3. Хоменко Л.А. Терапевтическая стоматология детского возраста. Киев. 2007- 815 с.

4. Виноградова Т.Ф. Атлас по стоматологическим заболеваниям. -М., 2007. - 214 с.

5. Кабулбеков А.А., Негаметзянов Н.Г., Кабулбекова Ж.А. Профилактика стоматологических заболеваний у детей. – Алматы, 2007. – 99 с.

7.Бақ ылау:

Тесттік тапсырмалар:

1.Периодонт пен альвеолярлы ө сіндінің сү йек тінінің деструкциясымен жү ретін пародонт тіндерінің қ абынуы:

А) пародонтоз

В) пародонтит

С) гингивит

D) пародонтома

Е) периодонтит

Дұ рыс жауап: В

2.Тісаралық перде ұ шының 1/3 кө леміндегі резорбциясымен, остеопороз ошақ тарымен сипатталатын созылмалы пародонтиттің ауырлық дә режесі:

А) жең іл

В) орташа

С) орташа-ауыр

D) ә лсіз ауыр

Е) ауыр

Дұ рыс жауап: А

3. Тү бір ұ зындығ ының ½ -ге дейінгі тісаралық перденің деструкциясымен жү ретін созылмалы пародонтиттің ауырлық дә режесі:

А) жең іл

В) орташа

С) орташа-ауыр

D) ә лсіз ауыр

Е) ауыр

Дұ рыс жауап: В

4. Тісаралық, маргиналды жә не альвеолярлы қ ызылиектің гиперемиясымен, 5 мм – ден жоғ ары пародонталды қ алталардың болуымен, ІІ-ІІІ дә режелі патололгиялық тіс қ озғ алғ ыштығ ымен сипатталатын жә не тісаралық перденің деструкциясы тү бір ұ зындығ ының ½ бө лігінен асатын созылмалы пародонтиттің ауырлық дә режесі:

А) жең іл

В) орташа

С) орташа-ауыр

D) ә лсіз ауыр

Е) ауыр

Дұ рыс жауап: Е

5. Бала Д., 9 жаста. Диагноз: ауыр дә режелі созылмалы пародонтиттің ө ршуі. Берілген патологияның жергілікті симптомдары:

А) гиперемия, ісіну, қ анағ ыштық, ірің ағ у

В)ауырсыну, қ иын шайнау, сү йек тінінің деструкциясы

С) гиперемия, ауырсыну, сү йек тінінің деструкциясы

D)ісіну, ірің ағ у, қ иын шайнау

Е)ірің ағ у, қ анағ ыштық, сү йек тінінің резорбциясы

Дұ рыс жауап: А

6. Бала Л., 10 жаста. Диагноз: жең іл дә режелі созылмалы пародонтит. Берілген патологияның жергілікті симптомдары:

А) қ ызылиек тістің кескіш бетіне жетеді, ІІ-ІІІ дә режелі патололгиялық тіс қ озғ алғ ыштығ ы, терең дігі 3-3, 5 мм пародонталды қ алталар

В) тісаралық жә не маргиналды қ ызылиектің гиперемиясы, терең дігі 3-3, 5 мм пародонталды қ алталар, тіс қ озғ алғ ыштығ ының болмауы.

С) тісаралық, маргиналды жә не альвеолярлы қ ызылиектің гиперемиясы, терең дігі 4-4, 5 мм пародонталды қ алталар, ІІ-ІІІ дә режелі патологиялық тіс қ озғ алғ ыштығ ы

D) тісаралық, маргиналды жә не альвеолярлы қ ызылиектің гиперемиясы, терең дігі 5 мм – ден жоғ ары пародонталды қ алталар, ІІ-ІІІ дә режелі патологиялық тіс қ озғ алғ ыштығ ы

Е) қ ызылиек тістің барлық шайнау бетін жабады, І-ІІ дә режелі патологиялық тіс қ озғ алғ ыштығ ы, пародонталды қ алта анық талмайды.

Дұ рыс жауап: В

7. Бала С., 12 жаста. Диагноз: Орташа ауылық тағ ы созылмалы пародонтит. Берілген патологияның жергілікті симптомдары:

А) қ ызылиек тістің кескіш бетіне жетеді, ІІ-ІІІ дә режелі патололгиялық тіс қ озғ алғ ыштығ ы, терең дігі 3-3, 5 мм пародонталды қ алталар

В) тісаралық жә не маргиналды қ ызылиектің гиперемиясы, терең дігі 3-3, 5 мм пародонталды қ алталар, тіс қ озғ алғ ыштығ ының болмауы.

С) тісаралық, маргиналды жә не альвеолярлы қ ызылиектің гиперемиясы, терең дігі 4-4, 5 мм пародонталды қ алталар, ІІ-ІІІ дә режелі патологиялық тіс қ озғ алғ ыштығ ы

D) тісаралық, маргиналды жә не альвеолярлы қ ызылиектің гиперемиясы, терең дігі 5 мм – ден жоғ ары пародонталды қ алталар, ІІ-ІІІ дә режелі патологиялық тіс қ озғ алғ ыштығ ы

Е) қ ызылиек тістің барлық шайнау бетін жабады, І-ІІ дә режелі патологиялық тіс қ озғ алғ ыштығ ы, пародонталды қ алта анық талмайды.

Дұ рыс жауап: С

8. Бала С., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы жайылғ ан пародонтит. КПИ индексі 4, 0 – ге тең. Берілген патологияның диагностика ә дісі:

А) компьютерлі томография

В) визиография

С) ортопантомография

D) магнит-резонансты томография

Е) ультрадыбысты зерттеу

Дұ рыс жауап: С

9. Бала Д., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы жайылғ ан пародонтит. Ем кө лемін таң даң ыз:

А) склероздаушы терапия

В) ауыз қ уысының гигиенасы

С) тіс жабындыларын алу

D) жергілікті жә не жалпы ем

Е) хирургиялық ем

Дұ рыс жауап: D

10. Бала Е., 9 жаста. Диагноз: Созылмалы жайылғ ан пародонтит. Гингивиттің ауырлық дә режесін анық тайтын индекс:

А) папиллярлы-маргиналды-альвеолярлы индекс

В) кешенді пародонталды индекс

С) ауыз қ уысы гигиенасы индексі

D)пародонт ауруларының таралуы индексі

Е)тіс жегісі қ арқ ындылығ ы индексі

Дұ рыс жауап: В

Бақ ылау тапсырмасы. Бала 12 жаста. Қ ызылиектің қ анағ аштығ ына, ісінуіне жә не гиперемиясына шағ ымымен келді. 2 апта бұ рын қ ызылиегінің қ анағ ыштығ ы пайда болғ ан. Тұ қ ымқ уалаушылық байқ алмайды. Туберкулез, гепатит ауруларымен ауырмағ ан. Аллергоанамнезі теріс. 3 жасында қ ызылшамен ауырғ ан. Жалпы жағ дайы қ анағ аттанарлық. Тері жамылғ ысы таза. Т-36, 7С, PS-88 соғ. мин, ТАЖ-16 мин. Ө кпеде – везикулярлы тыныс, жү рек тондары анық, қ атты. Беті симметриялы. Ауыз ашылуы еркін. Тө менгі жақ тың алдың ғ ы бө лігінде кү рек жә не ит тістер тығ ыз орналасқ ан. Тө менгі кү рек жә не ит тістер дең гейіндегі қ ызылиек кө лемі ұ лғ айғ ан, тіс сауытын 2/3 биіктікте жабады, ұ стағ анда ауырсынады. Шиллер – Писарева сынамасы оң, РМА индексі 75%, OHIS=1, 5. Жалпы қ ан анализінде: гемоглобин - 108*10/12, лейкоциттер - 8, 2*10/9, сегмент ядролылар– 54, таяқ ша ядролылар– 2, эозинофильдер– 2, лимфоциттер – 34, моноциттер – 8, ЭТЖ– 5.

1. Шағ ым мә ліметтерін талдаң ыз.

2. Ө мір жә не ауру анамнезі мә ліметтерін талдаң ыз.

3. Жалпы қ арау мә ліметтерін талдаң ыз.

4. Жергілікті қ арау мә ліметтерін талдаң ыз.

5. Лабораториялық тексеру мә ліметтерін талдаң ыз.

6. Клиникалық диагноз қ ойың ыз.

7. Ажырату нақ тамасын жү ргізің із.

8. Ем жоспарын жазың ыз.

Жағ дайлық есептер:

1. Бала К., 9 жаста. Диагноз: Созылмалы катаралды гингивит. Ауыз қ уысының ұ сақ кіреберісі. Аурудың себебін атаң ыз.

2. Бала М., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы гипертрофиялық гингивит. 31, 32, 33, 41, 42, 43 тістердің тығ ыз орналасуы. Аурудың себебін атаң ыз.

3. Бала С., 6 жаста. Диагноз: Жаралы – некрозды гингивит. Қ ант диабеті. Аурудың себебін атаң ыз.

4. Бала И., 7 жаста. Диагноз: Жедел катаралды гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

5. Бала Ж., 12 жаста. Диагноз: Созылмалы катаралды гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

6. Бала Т., 13 жаста. Диагноз: Орташа ауырлық тағ ы созылмалы гипертрофиялық гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

7. Бала Н., 10 жаста. Диагноз: Ауыр дә режелі созылмалы гипертрофиялық гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

8. Бала А., 9 жаста. Диагноз: Жаралы – некрозды гингивит. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

9. Бала М., 14 жаста. Диагноз: Жаралы – некрозды гингивит. Қ ант диабеті. Тексеру жә не емдеу жоспарын жазың ыз.

10. Бала И., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы гипертрофиялық гингивит. 31, 32, 33, 41, 42, 43 тістердің тығ ыз орналасуы. Тексеру жә не емдеу жоспарын жазың ыз.

№4

1.Тақ ырыбы: Балалардағ ы тез ағ ымды агрессивті пародонтит. Этиология, патогенез, клиникалық ағ ымының ерекшелігі, диагностика жә не емдеу ә дістері.

2. Мақ саты: балалардағ ы тез ағ ымды агрессивті пародонтиттің диагностикасы, клиникасы жә не емі бойынша студенттердің білімін, дағ дыларды игеруді жә не орындай алуын қ алыптастыру.

3. Оқ ыту міндеттері:

- балалардағ ы тез ағ ымды агрессивті пародонтит ауруларының клиникасын, диагностика жә не емдеу негіздерін білу.

- балалардағ ы тез ағ ымды агрессивті пародонтит ауруына диагноз қ оя білу жә не ем қ ағ идаларын жү ргізе білу;

- сұ рау, жалпы жә не жергілікті қ арау статусы дағ дыларын, гигиена индексін анық тау, ауыз қ уысын ө ң деу дағ дыларын игеру.

4.Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Қ ант диабет. Этиология, клиника жә не емі.

2.Х-гистиоцитоз. Этиология, клиника жә не емі.

3.Жедел ксантомоз (Латтерьер – Зиве ауруы). Этиологиясы, клиникасы жә не емі.

4. Созылмалы ксантомоз(Хенда-Шюллер-крисчен ауруы).Этиологиясы, клиникасы жә не емі.

5. Нейтропения. Этиология, клиника жә не емі.

5. оқ у жә не оқ ыту ә дістері: ауызша сұ растыру, студенттермен кері байланыс, дискуссия, кіші топтарда жұ мыс, кіші топтардың презентациясы, тесттік тапсырмаларды шешу, фантомдар мен мү сіндер бойынша сұ растыру, іскер ойындар, клиникалық жағ дайларды талқ ылау, тесттік тапсырмаларды шешу, науқ астарды клиникалық талқ ылау.

6.Ә дебиеттер:

негізгі:

1. Лекционный материал.

2. Супиев Т.К., Зыкеева С.К. Лекции по СДВ.- Алматы, 2006.- 615 с.

3. Елизарова В.М. Стоматология детская терапия. –М.: М., 2009. – 408 с.

4. Курякина Н.В. Детская терапевтическая стоматология. – М.: Н., 2004– 744 с.

қ осымша:

1. Персин Л.С. и др. Стоматология детского возраста. - М.: М., 2006. – 640 с.

2.Ральф Е. Мак-Дональд. Дэвид Р. Эйвери: пер. с англ. проф.Т.Ф.Виноградовой. Стоматология детей и подростков. МИА: М., 2003.

3. Хоменко Л.А. Терапевтическая стоматология детского возраста. Киев. 2007- 815 с.

4. Виноградова Т.Ф. Атлас по стоматологическим заболеваниям. -М., 2007. - 214 с.

5. Кабулбеков А.А., Негаметзянов Н.Г., Кабулбекова Ж.А. Профилактика стоматологических заболеваний у детей. – Алматы, 2007. – 99 с.

7.Бақ ылау:

Тест тапсырмалары:

1. Тіс тү бірі жалаң аштанып, тісқ ызылиек қ алтасы қ алыптасып, қ абыршақ тану мен терең жарық тар пайда болып табан мен алақ ан терісінің мү йізгектенуімен сипаталатын ауру:

А) қ ант диабеті

В) нейтропения

С) жедел ксантоматоз (болезнь Леттерера-Зиве)

D) созылмалы ксантоматоз (болезнь Хенда-Шюллера-Крисчена)

Е) кератодермия (синдром Папийона-Лефевра)

Дұ рыс жауап: Е

2. Рентген бойынша анық талатын жақ сү йектер жә не бастың жалпақ сү йектері, жамбас, жауырын сү йектері зақ ымдалумен сипатталатын ауру:

А) Х-гистиоцитоз

В) нейтропения

С) жедел ксантоматоз (болезнь Леттерера-Зиве)

D) созылмалы ксантоматоз (болезнь Хенда-Шюллера-Крисчена)

Е) кератодермия (синдром Папийона-Лефевра)

Дұ рыс жауап: А

3. Шеткі қ анда нейтрофильді лейкоциттердің ү немі тө мендеуімен немесе болмауымен, қ алта пайда болып тісаралық перденің резорбциялануымен, абсцедирленген жә не тісті ерте жоғ алтумен сипатталатын ауру:

А) Х-гистиоцитоз

В) нейтропения

С) жедел ксантоматоз (болезнь Леттерера-Зиве)

D) созылмалы ксантоматоз (болезнь Хенда-Шюллера-Крисчена)

Е) кератодермия (синдром Папийона-Лефевра)

Дұ рыс жауап: В

4. Бала К., 10 жаста. Диагноз: Папийона-Лефевра синдромы. Аталғ ан патологияның рентгенологиялық суреті:

А) резорбцияның тегіс тү рі

В) резорбцияның жиектік тү рі

С) резорбцияның воронка тә різді тү рі

D) резорбцияның тегіс емес тү рі

Е) резорбцияның орталық тү рі

Дұ рыс жауап: С

5. Бала Р., 12 жаста. Ауыздан жағ ымсыз иістің шығ уына, тағ ам қ абылдағ анда ауырсынуғ а, 12, 11, 21, 22 тістердің қ озғ алғ ыштығ ына, ішіндегі бө ртпелерге шағ ымданады. Объективті: ішінде жә не саусақ тарының ішкі бетінде геморрагиялық бө ртпелер мен қ ан қ ұ йылулар бар. Ауыз ашылуы еркін. 12, 11, 21, 22 тістер аймағ ында қ ызғ ылт жабындысы бар жаралар негізіндегі тісаралық емізікше мен қ ызылиек жиегі гипертрофияланғ ан, пародонталды қ алталардан ірің ді бө ліністер шығ ады, 12, 11, 21, 22 тістердің ІІ-ІІІ дә режелі қ озғ алғ ыштығ ы. КТ-да бассү йек сү йектерінде липоидты заттар анық талды. Алғ ашқ ы диагноз қ ойың ыз:

А) Х-гистиоцитоз

В) нейтропения

С) жедел ксантоматоз (Леттерер-Зиве ауруы)

D) созылмалы ксантоматоз (Хенда-Шюллер-Крисчен ауруы)

Е) кератодермия (синдром Папийона-Лефевра)

Дұ рыс жауап: D

6. Бала К., 10 жаста. Ауыздан жағ ымсыз иістің шығ уына, қ ызылиектің қ анағ ыштығ ына шағ ымданады. Объективті: Ауыз ашылуы еркін. Ауыз қ уысының шырышты қ абығ ы гиперемияланғ ан. 12, 11, 21, 22 тістердің тісаралық емізікшесі мен қ ызылиек жиегі гипертрофияланғ ан. Терең дігі 4, 0 мм ішінен ірің бө лінетін тіс - қ ызылиек қ алтасы бар. 12, 11, 21, 22 тістердің І-ІІ дә режелі қ озғ алғ ыштығ ы. Рентгенограммада: резорбцияның горизонталды типі. Қ ан анализінде: глюкоза мө лшері 12 м/моль. Алғ ашқ ы диагноз қ ойың ыз:

А) Х-гистиоцитоз

В) нейтропения

С) Қ ант диабеті

D) созылмалы ксантоматоз (Хенда-Шюллер-Крисчен ауруы)

Е) кератодермия (синдром Папийона-Лефевра)

Дұ рыс жауап: С

7. Бала С., 5 ай. Қ ызылиек біліктерінде жазылмайтын жаралар бар, жараның ортасында 51, 52 тістердің ұ рығ ы орналасқ ан. Гистологиялық зерттеулерде ретикулярлы жасушалар алаң ы фонында эозинофильдердің кө п жиналуы анық талды. Алғ ашқ ы диагноз қ ойың ыз:

А) Х-гистиоцитоз

В) нейтропения

С) сахарный диабет

D) созылмалы ксантоматоз (Хенда-Шюллер-Крисчен ауруы)

Е) кератодермия (синдром Папийона-Лефевра)

Дұ рыс жауап: А

8. Бала Д., 10 лет. Диагноз: Қ ант диабеті. Созылмалы жайылғ ан пародонтит. Берілген патологияны диагностикалау ә дісі:

А) компьютерлік томография

В) визиография

С) ортопантомография

D) магнит-резонансты томография

Е) ультрадыбысты зерттеу

Дұ рыс жауап: А

9. Бала Т., 5 лет. Диагноз: Кератодермия. Ем кө лемі:

А) склероздаушы терапия

В) ауыз қ уысының гигиенасы

С) тіс жабындыларын алу

D) хирургиялық ем

Е) жалпы жә не жергілікті ем

Дұ рыс жауап: Е

10. Бала И., 12 жаста. Диагноз: Қ ант диабеті. Созылмалы жайылғ ан пародонтит. Негізгі ауруды емдейтін маманды анық таң ыз:

А) стоматолог

В) оториноларинголог

С) эндокринолог

D) кардиолог

Е) невропатолог

Дұ рыс жауап: С

Бақ ылау тапсырмасы. Бала 12 жаста. Қ ызылиектің қ ансырауына, ісінуіне жә не гиперемиясына, ауыздың қ ұ рғ ауына шағ ымданады. 1ай бұ рын қ ызылиегінің қ анауы пайда болғ ан. Тұ қ ымқ уалаушылық жоқ. Қ ант диабеті ауруы бойынша эндокринологта есепте тұ рады. Туберкулез, гепатит ауруларымен ауырмағ ан. 3 жасында қ ызылшамен ауырғ ан. Жалпы жағ дайы қ анағ аттанарлық. Тері жамылғ ылары таза, қ ұ рғ ақ. Тері тығ ыздығ ы тө мендеген. Т-36, 7С, PS-88 мин.соғ., ТАЖ-18 мин. Ө кпеде – везикулярлы тыныс, жү рек тондары қ атты, анық. Беті симметриялы. Ауыз ашылуы еркін. Тө менгі кү рек жә не ит тістер аймағ ындағ ы қ ызылиек ісінген, бос, ұ стағ анда ауырады. Тө менгі кү рек жә не ит тістер аймағ ында қ ызылиек қ алталары анық талды. Шиллер – Писарев сынамасы оң, РМА индексі 85%, OHIS=2, 5. Жалпы қ ан анализінде: гемоглобин - 104*10/12, лейкоциттер – 7, 8*10/9, сегмент ядролылар – 54, таяқ ша ядролылар– 2, эозинофильдер – 5, лимфоциттер – 29, моноциттер – 8, ЭТЖ – 15. Қ андағ ы қ ант кө лемі- 7, 2 ммоль/л.

1. Шағ ым мә ліметтерін талдаң ыз.

2. Ө мір жә не ауру анамнезі мә ліметтерін талдаң ыз.

3. Жалпы қ арау мә ліметтерін талдаң ыз.

4. Жергілікті қ арау мә ліметтерін талдаң ыз.

5. Лабораториялық тексеру мә ліметтерін талдаң ыз.

6. Клиникалық диагноз қ ойың ыз.

7. Ажырату нақ тамасын жү ргізің із.

8. Ем жоспарын жазың ыз.

Жағ дайлық есептер:

1. Бала К., 12 жаста. Диагноз: Жаралы – некрозды гингивит. Қ ант диабеті. Аурудың себебін атаң ыз.

2. Бала М., 10 жаста. Диагноз: Х-гистиоцитоз. Аурудың себебін атаң ыз.

3. Бала С., 12 жаста. Диагноз: Кератодермия (синдром Папийона-Лефевра). Аурудың себебін атаң ыз.

4. Бала И., 7 жаста. Диагноз: Нейтропения. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

5. Бала Ж., 12 жаста. Диагноз: Созылмалы ксантоматоз. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

6. Бала Т., 13жаста. Диагноз: Жедел ксантоматоз. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

7. Бала Н., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы жайылғ ан пародонтит. Қ ант диабеті. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

8. Бала А., 12 жаста. Диагноз: Х-гистиоцитоз. Берілген патологияның жергілікті симптомдарын сипаттаң ыз.

9. Бала М., 14 жаста. Диагноз: Жаралы – некрозды гингивит. Қ ант диабеті. Тексеру жә не ем жоспарын жазың ыз.

10. Бала И., 10 жаста. Диагноз: Созылмалы ксантоматоз. Тексеру жә не ем жоспарын жазың ыз.

№5

1. Тақ ырыбы: Балалардағ ы пародонт ауруларының алдын алу.

2.Мақ саты: Балалардағ ы пародонт ауруларының алдын алу бойынша студенттердің білімін, дағ дыларды игеруді жә не орындай алуын қ алыптастыру.

3. Оқ ыту міндеттері:

- балалардағ ы ауыз қ уысы гигиенасы негізін білу;

- балаларда пародонт ауруы даму қ аупінің жергілікті факторларын анық тай білу;

-ауыз қ уысының профессионалды гигиенасы, окклюзиография, балаларда тістерді таң дамалы егеу дағ дыларын мең геру

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. пародонт ауруларының дамуына ә сер ететін жалпы жә не жергілікті факторлар;

2. пародонт ауруларына қ ауіп факторларының қ осымша зерттеу ә дістері;

3. пародонт ауруларына қ ауіп факторларын жою ә дістері;

4. тіс қ ақ тарының алдын алатын заттар;

5. пародонт ауруларының алдын алуғ а арналғ ан қ осымша заттар;

6. Ауыз қ уысының кә сіби гигиенасы: негізі жә не жү ргізілу техникасы.

5. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері: ауызша сұ растыру, студенттермен кері байланыс, дискуссия, кіші топтарда жұ мыс, кіші топтардың презентациясы, тесттік тапсырмаларды шешу, фантомдар мен мү сіндер бойынша сұ растыру, іскер ойындар, клиникалық жағ дайларды талқ ылау, тесттік тапсырмаларды шешу, науқ астарды клиникалық талқ ылау.

6.Ә дебиеттер:

негізгі:

1. Лекционный материал.

2. Супиев Т.К., Зыкеева С.К. Лекции по СДВ.- Алматы, 2006.- 615 с.

3. Елизарова В.М. Стоматология детская терапия. –М.: М., 2009. – 408 с.

4. Курякина Н.В. Детская терапевтическая стоматология. – М.: Н., 2004– 744 с.

қ осымша:

1. Персин Л.С. и др. Стоматология детского возраста. - М.: М., 2006. – 640 с.

2.Ральф Е. Мак-Дональд. Дэвид Р. Эйвери: пер. с англ. проф.Т.Ф.Виноградовой. Стоматология детей и подростков. МИА: М., 2003.

3. Хоменко Л.А. Терапевтическая стоматология детского возраста. Киев. 2007- 815 с.

4. Виноградова Т.Ф. Атлас по стоматологическим заболеваниям. -М., 2007. - 214 с.

5. Кабулбеков А.А., Негаметзянов Н.Г., Кабулбекова Ж.А. Профилактика стоматологических заболеваний у детей. – Алматы, 2007. – 99 с.

7.Бақ ылау:

Тест тапсырмалары:

1. Пародонт ауруларын алдын алатын ө мір кезең і:

А) ұ рық ішілік кезең

В) ерте балалық шақ

С) мектепке дейінгі жас

D) кіші мектеп жасы

Е) жоғ ары мектеп жасы

Дұ рыс жауап: А

2. Жасанды қ оректендіруге кө шу кезіндегі емізік тү рі:

А) ү лкен тесігі бар тығ ыз емізік

В) кішкене тесігі бар тығ ыз емізік

С) қ иығ ы бар нейтралды емізік

Е) кішкене тесігі бар жұ мсақ емізік

Дұ рыс жауап: В

3. Жү кті ә йелдің тамақ тану рационына кіретін тағ ам:

А)кө кө ністер, жемістер, етті тағ амдар

В)кө кө ністер, ет, кондитерлік ө німдер

С)жемістер, нан ө німдері

D)жемістер, тұ зды кө кө ністер, сү т

Е)кө кө ністер, ет, сү т ө німдері

Дұ рыс жауап: Е

4. Бала А., 2, 5 жаста. Анасы емшек сү тімен жә не ботқ амен қ оректендіреді. Бала жиі ауырады. Энергиялы шайнау бұ лшық еттері негіз болатын ауыз қ уысының оптималды жағ дайы:

А) пародонт тіндерінің физиологиялық қ алыптасуы

В) сілекей бездерінің физиологиялық қ алыптасуы

С) Ауыз қ уысы шырышты қ абатының физиологиялық қ алыптасуы

D) тілдің физиологиялық қ алыптасуы

Е) тістің қ атты тіндерінің физиологиялық

Дұ рыс жауап: А

5. Бала И., 12 жаста. Тө менгі фронталды тістердің тығ ыз орналасуы байқ алады. Пародонт ауруы дамуына қ ауіп тудыратын жергілікті фактор:

А) судағ ы фтордың мө лшері

В) жү ктіліктің І жартысындағ ы токсикоз

С) тістем аномалиясы

D) тісжегі

Е) жү ктіліктің ІІ жартысындағ ы токсикоз

Дұ рыс жауап: С

6. Бала З., 13 жаста. Ауыз қ уысы кіреберісінің терең дігі 3 мм. Пародонт ауруы дамуына қ ауіп тудыратын фактор:

А) тістем аномалиясы

В) тілдің қ ысқ а ү збесі

Сжоғ арғ ы еріннің қ ысқ а ү збесі

D)ұ сақ ауыз қ уысы кіреберісі

Е) шырышты қ абық тың кө птеген тартылыстар

Дұ рыс жауап: D

7. Бала К., 13 жаста. Грин-Вермиллион индексі 2, 5ке тең. Ауыз қ уысы гигиенасының дең гейі:

А) жақ сы

В) қ анағ аттанарлық

С) орташа

D) ә лсіз

Е) нашар

Дұ рыс жауап:: Е

8. Бала П., 13 жаста. Диагноз: Жең іл дә режелі созылмалы жайылғ ан пародонтит. Пародонталды қ алта терең дігін анық тайтын қ ұ рал:

А) экскаватор

В) градуирленген зонд

С) гладилка

D) штопфер

Е) стоматологиялық зонд

Дұ рыс жауап:: В

9. Бала Ж., 12 жаста. Тіс тостағ аншасын зерттеудің тү рі:

А) микроскопиялық

В) визуалды

С) колорометриялық

D) рентгенологиялық

Е) люминесцентті

Дұ рыс жауап:: В

10. Бала Л., 5 жаста. 73, 83 тістердің тө мпешіктері айқ ын. Пародонт ауруын алдын алудың ә дісі:

А) миотерапия

В) ортодонтиялық ем

С) тістерді таң дамалы егеу

D) тістерді кә сіби тазалау

Е) гигиена сабақ тары

Дұ рыс жауап: С

Бақ ылау тпасырмасы. 5 жастағ ы баланы қ арау кезінде тіс жабындылары мен тіс тастарының кө п мө лшерде жиналуы байқ алды. Анасының айтуынша: бала тісін уақ ытылы шаймайды, жұ мсақ тағ амды жейді. Объективті: мына тістерде жұ мсақ тіс жабындысы, тіс тастары бар:

______55________ ______65_______

85 84 83 82 81 71 72 73 74 75

Қ ызылиек гиперемияланғ ан жә не ісінген. Жоғ арғ ы жә не тө менгі кіші жә не ү лкен азу тістер аймағ ында 3, 5 мм – ге дейінгі пародонталды қ алталар. Дисталды окклюзия. Ү лкен азу тістер дең гейінде кө птеген уақ ытынан ерте суперконтакттар. Ортопантомограммада: ү лкен жә не кіші азу тістер аумағ ындағ ы альвеола аралық қ ыраттың тіс тү бірінің 1/3 ұ зындығ ы дең гейінде резорбциясы байқ алады. Тө менгі кү рек тістер аймағ ында альвеола аралық қ ырат ұ штарының бастапқ ы резорбциясы.

1. Шағ ым мә ліметтерін талдаң ыз.

2. Ө мір жә не ауру анамнезі мә ліметтерін талдаң ыз.

3. Жергілікті қ арау мә ліметтерін талдаң ыз.

4. Клиникалық диагноз қ ойың ыз.

5. Ажырату нақ тамасын жү ргізің із.

6. Ем жоспарын жазың ыз.

7. Ауыз қ уысының кә сіби гигиенасын жү ргізің із.

8. Ауыз қ уысы кү тімі жайлы ұ сыныстар берініз.

Жағ дайлық есептер:

1. Бала К., 9 жаста. Диагноз: Созылмалы катаралды гингивит. Ауыз қ уысының ұ сақ кіреберісі. Аурудың себебін атаң ыз.

2.Ауыз қ уысының санациясы қ андай алдын алу шарасына жатады?

3.Стоматологиялық ағ арту жұ мыстары мен салауатты ө мір салтына ынталандыру алдын алудың қ андай дең гейіне жатады?

4. 18 жастағ ы жасө спірім кү ніне тісін 2 рет тазалайтынына қ арамастан тіс қ ағ ының пайда болуына шағ ымданады. Бұ л науқ асқ а қ андай тіс сық пасын пайдалануғ а ұ сыныс беруге болады?

5. Бала Ш., 15 жаста. Диагноз: Созылмалы жаралы гингивит. Алғ ашқ ы кезекте пародонт ауруларын біріншілік алдын алудың қ андай шараларын қ олдану қ ажет?

6. 17 жасар жасө спірім дә рігерге 46, 47 тістер аумағ ындағ ы қ анағ ыштық пен ауырсынуғ а шағ ымданып келді. 46, 47 тістер аймағ ындағ ы пародонттың алдын алуғ а дә рігер алғ ашқ ы кезекте не ұ сынады?

7. Науқ ас К. қ ызылиегінің қ анағ ыштығ ына, тіс жабындыларының жиналуына шағ ымданады, бірақ ол ауыз қ уысына жақ сы гигиеналық кү тім жасайтынын айтады. Ауыз қ уысына кә сіби тазалау жү ргізгеннен соң науқ асқ а қ андай тіс сық пасын пайдалануғ а кең ес бересіз?

8. Тісті соң ғ ы тазалаудан кейін дә рігер жү ргізілген шараны бағ алау мақ сатында бақ ылау тестін жасады. Бұ л ү шін қ андай тестті пайдалану қ ажет?

9. Науқ ас Р., 15 жаста. Диагноз: жайылғ ан пародонтит, II дә реже, ө ршу. Анамнезінде созылмалы гепатохолецестит. Бұ л науқ ас қ ай диспансерлік топқ а жатады?

10. Науқ ас С., 17 жаста. Диагноз: жайылғ ан пародонтит, II дә реже, ө ршу. Кешенді ем жү ргізілген. Науқ ас диспансерлік бақ ылауғ а алынғ ан. Бұ л науқ асқ а қ андай қ айталама тексеру мен алдын алу емі қ ажет?

№6

1.Тақ ырыбы: Ә р тү рлі жас кезең деріндегі ауыз қ уысы шырышты қ абығ ы қ ұ рылысының ерекшеліктері. Т.Ф.Виноградова бойынша балалардағ ы ауыз қ уысы шырышты қ абығ ы ауруларының классификациясы.

2. Мақ саты: Студентте ә р тү рлі жас кезең деріндегі ауыз қ уысы шырышты қ абығ ы қ ұ рылысының ерекшеліктері бойынша білім, жасай алу жә не дағ дыларын мең герудің қ алыптасуы.

3. Оқ ыту міндеттері:

- Ә р тү рлі жас кезең деріндегі ауыз қ уысы шырышты қ абығ ы қ ұ рылысының ерекшеліктерін білу;

- балалардағ ы біріншілік жә не екіншілік морфологиялық элементтерді анық тай білу;

- сұ рау, жалпы жә не жергілікті қ арау дағ дыларын мең геру.

4.Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1.Балалардағ ы ауыз қ уысы шырышты қ абығ ы қ ұ рылымының анатомо – физиологиялық ерекшеліктері;

2. Біріншілік морфологиялық зақ ымдалу элементтерінің сипаттамасы;

3. Екіншілік морфологиялық зақ ымдалу элементтерінің сипаттамасы;

4. МКБ-10 бойынша балалардағ ы ауыз қ уысы шырышты қ абығ ы ауруларының классификациясы.

5. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері: ауызша сұ растыру, студенттермен кері байланыс, дискуссия, кіші топтарда жұ мыс, кіші топтардың презентациясы, тесттік тапсырмаларды шешу, фантомдар мен мү сіндер бойынша сұ растыру, іскер ойындар, клиникалық жағ дайларды талқ ылау, тесттік тапсырмаларды шешу, науқ астарды клиникалық талқ ылау.

6.Ә дебиеттер:

негізгі:

1. Лекционный материал.

2. Супиев Т.К., Зыкеева С.К. Лекции по СДВ.- Алматы, 2006.- 615 с.

3. Елизарова В.М. Стоматология детская терапия. –М.: М., 2009. – 408 с.

4. Курякина Н.В. Детская терапевтическая стоматология. – М.: Н., 2004– 744 с.

қ осымша:

1. Персин Л.С. и др. Стоматология детского возраста. - М.: М., 2006. – 640 с.

2.Ральф Е. Мак-Дональд. Дэвид Р. Эйвери: пер. с англ. проф.Т.Ф.Виноградовой. Стоматология детей и подростков. МИА: М., 2003.

3. Хоменко Л.А. Терапевтическая стоматология детского возраста. Киев. 2007- 815 с.

4. Виноградова Т.Ф. Атлас по стоматологическим заболеваниям. -М., 2007. - 214 с.

5. Кабулбеков А.А., Негаметзянов Н.Г., Кабулбекова Ж.А. Профилактика стоматологических заболеваний у детей. – Алматы, 2007. – 99 с.

7.Бақ ылау:

Тест тапсырмалары:

1. Ауыз қ уысы шырышты қ абатының жоғ арғ ы қ абаты:

А) базальды мембрана

В) меншікті шырышты қ абық

С) шырыш асты қ абат

D) кө п қ абатты жалпақ эпителий

Е) тамырлы қ абат

Дұ рыс жауап: D

2. Эпителий айқ ын, анық орналасқ ан ауыз қ уысының аймақ тары:

А)қ атты таң дай, тіл, қ ызылиек

В)қ атты жә не жұ мсақ таң дай, тілшік

С) тіл, ұ рт, ауыз қ уысы тү бі

D) ауыз қ уысы тү бі, қ атты таң дай

Е)ұ рт, жұ мсақ таң дай

Дұ рыс жауап: А

3. Шырыш асты қ абат айқ ын орналасқ ан ауыз қ уысының аймақ тары:

А)қ атты таң дай, тіл, қ ызылиек

В)қ атты жә не жұ мсақ таң дай, тілшік

С) тіл, ұ рт, ауыз қ уысы тү бі

D) ауыз қ уысы тү бі, ө тпелі қ атпарлар

Е)ұ рт, жұ мсақ таң дай

Дұ рыс жауап: Д

4. Шырышты қ абық тың шектелген кө лемде тү сінің ө згеруі байқ алатын біріншілік морфологиялық зақ ымдалу элементі:

А) тү йіншек

В) тө мпешік

С) кө піршік

D) ірің дік

Е) дақ

Дұ рыс жауап: Е

5. Емізікті қ абаттың жедел шектелген ісінуі негізінде пайда болатын диаметрі 2 см қ уыссыз тү зіліс байқ алатын біріншілік морфологиялық зақ ымдалу элементі:

А) тү йіншек

В) тө мпешік

С) ү лбіреу

D) ірің дік

Е) кө піршік

Дұ рыс жауап: С

6. Дө ң гелек формалы, диаметрі 3-5 мм, фибринозды жабындымен жабылғ ан жә не ақ шыл қ ызыл дө ң гелекпен қ оршалғ ан эпителийдің беткей ақ ауы байқ алатын екіншілік морфологиялық зақ ымдалу элементі:

А)жара

В) афта

С) эрозия

D) қ ақ

Е) жарық

Дұ рыс жауап: В

7. Ауыз қ уысы шырышты қ абығ ының барлық қ абаты зақ ымдалатын ақ ау болатын екіншілік морфологиялық зақ ымдалу элементі:

А) жара

В) афта

С) эрозия

D) қ ақ

Е) жарық

Дұ рыс жауап: А

8. Ауыз қ уысы шырышты қ абығ ының қ уысты элементтері:

А)тү йіншек, тө мпешік, кө пір, кө піршік, ү лбіреу

В) кө піршік, кө пір, тү йін, ірің дік, киста

С)тү йіншек, абсцесс, кө пір, ірің дік, кө піршік

D)кө піршік, киста, абсцесс, кө пір, ірің дік

Е) абсцесс, тү йін, жара, тө мпешік, ірің дік

Дұ рыс жауап: D

9. Ауыз қ уысы шырышты қ абығ ының қ уыссыз элементтері:

А)тү йіншек, тө мпешік, тү йін, ү лбіреу, дақ

В)тү йіншек, кө піршік, тү йін, киста, дақ

С)тү йіншек, абсцесс, кө пір, ірің дік, тү йін

D) кө піршік, киста, абсцесс, кө пір, ірің дік

Е) абсцесс, тү йін, жара, тө мпешік, ірің дік

Дұ рыс жауап: А

10. Мү йізделу белгілері қ алыпты жү ретін ауыз қ уысы шырышты қ абығ ының типі:

А) дамымағ ан

В) жамылғ ылы

С) шайнау

D) мамандандырылғ ан

Е) дамығ ан

Дұ рыс жауап: В

Бақ ылау тапсырмасы.

14 жасар жасө спірімде жалпы интоксикациямен қ атар еріннің шырышты қ абығ ын