Орғау стандартты және мамандандырылған бағдарламалық құралдарын игеру

Ақ паратты қ орғ ау – бұ л ақ паратты қ орғ ауғ а бағ ытталғ ан ә дістер жиынтығ ы. Мақ саты – оның жеткілікті қ ауіпсіздік дең гейіне жету болып табылады. Бұ л жағ дайлардан екі маң ызды қ орытынды жасауғ а болады:

1) Ақ паратты қ орғ ауғ а байланысты туындайтын ә р тү рлі категориялы субъектілер бір – бірінен ерекшеленеді.
2) Ақ параттық қ ауіпсіздік дегеніміз ақ паратты рұ қ сат етілмеген қ атынаудан қ орғ ау деп қ ана тү сінгеніміз қ ате болып табылады, оның негізгі мағ ынасы кең інен айтылады.
Ақ параттық қ атынастың субъектісі рұ қ сат етілмеген қ атынаудан ғ ана емес, сонымен қ атар жұ мыс тоқ татылғ ан кезде жү йенің бұ зылуынан да зиян шегуі мү мкін. Кө птеген мекемелерде ақ паратқ а рұ қ сат етілмеген қ атынау жасаудан қ орғ ау бірінші орында тұ рғ ан жө н. «Компьютерлік қ ауіпсіздік» термині тар мағ ынада беріледі, себебі компьютерлер – ақ паратты сақ тайтын, ө ң дейтін жә не тасымалдайтын қ ұ рал ретінде қ олданылатын қ ұ рылғ ы.
Ақ параттық қ ауіпсіздіктің негізгі қ ұ рауыштары. Келесі ұ ғ ымдарғ а тоқ талайық: қ олжетімділік, бү тіндік, конфиденциалдық. Қ олжетімділік – бұ л белгілі уақ ыт ішінде талап етілген ақ паратқ а қ ол жеткізу. Бү тіндік – ақ паратты ә р тү рлі ө згерістерден, бү лінуден сақ тайтын қ асиет. Бү тіндікті статикалық жә не динамикалық бө лімдерге жіктеуге болады. Конфиденциалдық – ақ параттың қ ұ пиялылық дең гейін кө рсете алатын қ асиет. Кө птеген ақ параттық жү йені қ олданатын мекемелер ү шін бірінші орында қ олжетімділік, екінші орында бү тіндік, себебі бү лінген ақ паратты қ олданудан еш пайда жоқ жә не ү шініші орында конфиденциалдық (кө птеген оқ у институттары қ ызметкерлердің жалақ ысын айтпауғ а тырысады). Ақ параттық жү йелер белгілі ақ параттық қ ызметтер ү шін қ ұ рылады. Осы жә не басқ а да жағ дайларғ а байланысты бұ л қ ызметтерді пайдаланушығ а ұ сыну мү мкін емес, бұ л барлық ақ параттық қ атынастардың субъектілеріне зиян келтіреді. Біз ақ паратты қ орғ ау деп ақ паратты кездейсоқ бү лінуден қ орғ ау деп тү сінеміз. Ақ паратты қ орғ ау – бұ л ақ паратты қ орғ ауғ а бағ ытталғ ан шаралар кешені. Ө кінішке орай қ азіргі бағ дарламалық технологиялар қ атесіз бағ дарлама қ ұ руғ а мү мкіндік бермейді, соғ ан орай ақ параттық қ ауіпсіздікті қ амтамасыз ету ә дістері де қ арқ ынды, тез дами алмайды. Ақ паратты қ орғ ау аймағ ы жә не ақ параттық қ ауіпсіздік информатикамен замандас жә не тез дамып келе жатқ ан бұ тағ ы. Ақ параттың ә ртү рлі салада (коммерциялық, жеке жә не тағ ы басқ а) электронды тү рде жинақ талуы оны қ орғ ау мә селесін тудырады. Соғ ан байланысты ә лемде ақ паратты қ орғ ау мә селесінің актуалдығ ын тудыратын обьективті процестер болып жатыр.Бұ лар:

Интернет жә не желілік технологияларды жиі қ олдану;

Қ олданушылар санының ө суі;

Ақ параттық технологияларды адам ө мірінің ә ртү рлі салаларында ү лкен кө лемде қ олдануы;

Ақ паратты қ орғ ау амалдарының жетіспеуі жә не шектеулігі;

Ақ паратты қ орғ ау деп- ақ паратты жойылып кету қ ауіпінен сақ тауғ а арналғ ан нысаналы ә рекет, қ ұ ндылық ететін ақ паратқ а бекітілмеген жә не ә дейі емес ә сер ету. Қ ауіпсіздік- қ орғ ану кү йі. Қ ауіпсіздікті жеткілікті дең гейде бағ алаудың екі амалы болады:

1. Қ ұ ндылық жақ ындығ ы қ аскү нем ақ паратты алу жолында ү лкен
   кө лемде шығ ындалса, сонша ол ұ тады деген кө зқ арасқ а негізделген.

1. Уақ ыт жақ ындығ ы ақ паратты жою фактісіне негізделген.

Ақ паратты қ орғ ау есептерін шешуге қ ажетті қ орғ ау элементтері мен объектілеріне сипаттамаларын анық тау.

2) Ақ паратты қ орғ ау ә дістері мен қ ұ ралдары

3) Ақ паратты қ орғ аудың теориялық ә дістері

Ақ паратты қ орғ ау жү йесін модельдеу ә дістерін жіктеу жә не жалпы талдау. Айқ ын емес жиындар теориясының негіздері. Автоматты-ық тималды модельдеудің негіздері. Формальды емес жү йелердің негіздері.

4)Ақ паратты қ орғ аудың тә жірибелік ә дістері Басқ ару, кедергілер, жасыру, шектеу, ық пал ету, ық тиярсыздық.
5) Компьютерлер мен желілердегі ақ паратты қ орғ аудың программалық қ ұ ралдары
Вирустардан қ орғ ау.

Компьютерлік вирустарды жіктеу, ө мір сү ру ортасына жұ ғ у тә сілдері. Вирустарды белсенді ету тә сілдері. Вирустардың бұ зушылық ә рекеттері. Жасырыну тә сілдері. Жұ қ тыру ү шін қ ұ рбан таң дау тә сілдері. Вирустардың болу белгілері. Басқ а қ ауіпті программалар вирусқ а қ арсы антивирустық қ ұ ралдарды жіктеу. Тө мен дең гейлік редакторлар. Бастапқ ы мә тін болмағ ан жағ дайда программалық ө німдерді ө ң деуді аяқ тау. Вирустармен кү ресудің болашақ тағ ы тиімді бағ ыттары
- Программалық қ амтаманы рұ қ сатсыз қ олданудан қ орғ ау.

Қ олданушыларды идентификациялау жә не аутентификациялау. ДЭЕМ идентификациялау. Орындалатын модульді идентификациялау. Рұ қ сатсыз кө шіруден қ орғ ау кезінде программалардың жасырын бө ліктерін жә не ақ параттардың физикалық тасымалдағ ыштарының ерекшеліктерін қ олдану.

- Программалық қ амтаманы зерттеуден қ орғ ауды ұ йымдастыру.

Жө ндеуіш жұ мысының арнайы ерекшеліктерін қ олдану. Шебер программалау. Қ орғ алғ ан программаларды программалау тілдері.