![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Газлифтілі пайдаланудың жалпы принциптері
Газлифтілі ұ ң ғ ыма – бұ л фонтанды ұ ң ғ ыма, мұ нда сұ йық ты газдандыруғ а қ ажетті жеткіліксіз газды жер бетінен арнайы канал арқ ылы беріледі. Таза жер бетінен қ ұ быр бағ анасы 1 бойынша башмакқ а 2 беріледі, мұ нда сұ йық пен араласып, ГСҚ қ ұ райды, ол жер бетіне кө теру қ ұ быры 3 арқ ылы кө теріледі. Айдалатын газ қ абат сұ йығ ынан шығ атын газбен қ осылады. Газдың сұ йық пен араласуы нә тижесінде ГСҚ пайда болады, оның тығ ыздығ ы ұ ң ғ ыманың тү п қ ысымы сұ йық ты жер бетіне кө теруге жеткілікті болады. Газсұ йық қ оспасының тік қ ұ бырдағ ы қ озғ алыс теориясында айтылғ ан барлық тү сініктер жә не анық тамалар ұ ң ғ ыманы газлифтілі пайдалануда жә не оның теориялық негізі болып табылады. Газды кө теру қ ұ бырына (башмак) ендіру нү ктесі, сұ йық дең гейінен тө мен Ұ ң ғ ыма сағ асында ө лшенген, айдалатын газдың қ ысымы жұ мыс қ ысымы Pж деп аталады. Ол башмактағ ы қ ысымғ а P1 тең жә не оның айырмашылығ ы- газ бағ анасының гидростатикалық қ ысым шамасы P1=Pж+ немесе P1=Pж+ Нақ ты ұ ң ғ ымаларды Бұ л газлифтілі ұ ң ғ ыманы зерттеу процедурасын, оның жұ мысын реттеу жә не оптималды режимді қ алыптастыруды оң айлатады. Сұ йық ты кө теру ү шін, оның энергиясы қ олданылатын, газ айдалатын ұ ң ғ ыма-газлифтілі деп аталады, сол мақ сатпен ауаны айдау кезінде –эрлифт деп аталады. Ауаны пайдалану СКҚ ішінде ө те тұ рақ ты эмульсияның тү зілуіне себеп болады, оны ыдырату ү шін арнайы беттік –актив заттармен ө ң деу, жылыту жә не ұ зақ уақ ыт тұ ндыру қ ажет. Сепарация кезінде жер бетінде бө лінетін газ ауалы қ оспа ө рт жағ ынан қ ауіпті, себебі белгілі қ атынастарда жарылу қ оспасын тү зеді. Бұ л жұ мыс жасағ ан газ ауалы қ оспаны сепарациадан кейін, атмосферағ а шығ ару қ ажеттігін туғ ызады.
Газобензин зауыттарында ө ң делген (қ ұ рғ атылғ ан) газ қ айтадан, кеніштің компрессорлы станцияларында қ ажетті қ ысымғ а дейін сығ ылып, газлифтілі ұ ң ғ ымалар жұ мысы ү шін қ олданылады. Осылай, газлифт газдың қ олданылуын жақ сартып, элифтпен салыстырғ анда кен орынды тиімдірек пайдалануғ а мү мкіндік береді. Элифттің жалғ ыз жақ сы жағ ы газсұ йық кө тергіш ү шін жұ мыс агенті ретінде ауа кө зінің шектеусіздігі. Нақ ты газлифт ұ ң ғ ымалары (1-сур) кө рсетілген сұ лба бойынша қ ұ рылмайды, себебі ұ ң ғ ымағ а тө мен жағ ы башмакпен қ атты байланғ ан, екі параллель қ ұ бырлар қ атарын тү сіру іс жү зінде мү мкін емес. Бұ л сұ лба тек газлифт жұ мыс принципін тү сіндіру ү шін ғ ана келтірілген. Бірақ, оны қ олдану ә бден мү мкін жә не кейбір жағ дайда, сұ йық тың ү лкен кө лемін айдап шығ ару ү шін орынды, мысалы, шахтадан немесе басқ а ө ту қ имасы жалпақ ыдыстардан. Газлифт ұ ң ғ ымаларының жұ мысы ү шін 4-10 МПа қ ысымғ а дейін сығ ылғ ан кө міртегі газы қ олданылады. Сығ ылғ ан газ кө зі болып, ә детте арнайы компрессорлы станциялар немесе компрессорлы газө ң деу зауттары болады, олар қ ажетті қ ысымды жетілдіріп жә не қ ажетті берілісті қ амтамасыз етеді. Осында газлифтті пайдалану жү йесі-компессорлы газлифт деп атайды. Егер газлифт ү шін қ олданылатын табиғ и газ таза газды немесе газдеконденсат кен орындарынан болса, мұ ндай жү йе-компессорсыз газлифт деп аталады. Компрессорсыз газлифт кезінде, табиғ и газ газлифт ұ ң ғ ымалаарының жеріне дейін тасымалданып, ә детте арнайы қ ондырғ ыларда алдын-ала дайындаудан ө теді, мұ нда конденсат жә не ылғ ал айрылады, ал кейде осы газ ұ ң ғ ымалар бойынша таратудың алдында жылытылады. Артық қ ысым ә детте, бір немесе бірнеше саты штутцерлер арқ ылы газды дросселдеу арқ ылы тө мендетеді. Ұ ң ғ ыма ішкі газлифт деп аталатын газлифт пайдалану жү йесі бар. Бұ л жү йеде сығ ылу газының кө зі болып мұ най қ анық қ ан қ абаттан жоғ ары немесе тө мен жатқ ан, газды қ абаттардағ ы газ қ ызмет істейді. Екі қ абат жалпы фильтрация арқ ылы ашылады. Мұ ндай жағ дайларды, газ гаризонтымұ най қ абатынан бір немесе екі пакермен (жоғ ары жә не тө меннен) бө лектенеді, жә не газ қ ұ бырғ а СКҚ келетін газ мө лшерін мө лшерлейтін, штутцерлі қ ұ рылғ ы арқ ылы енеді. Ұ ң ғ ыма ішкі газлифт газды алдынала дайындаудың қ ажеттігін алып тастайды, бірақ газлифт жұ мысын реттеуде қ иындық тар туғ ызады. Бұ л ә діс Тюмень облысындағ ы мұ най кен орындарында игеру ұ ң ғ ымаларын тиімді пайдалану ә дісі болады. Мұ нда мұ най горизонтының ү стінде газ қ оры жеткілікті газқ анық қ ан қ абаттар жатыр жә не оның қ ысымы газлифттің қ алыпты жә не ұ зақ уақ ыт жұ мысын қ амтамасыз етеді.
|