Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
ештің дәл осындай бездеріне ұқсас, қарапайым түтікті қатты тармақталған асқазан
бездері:
+кардиальді ө зіндік (фундальды) бокал тә різді пилорикалық сілекей
12-елі ішекке жақ ын орналасқ ан, қ арапайым тү тікті тармақ талғ ан асқ азан бездері:
кардиальді ө зіндік (фундальды) бокал тә різді +пилорикалық сілекей
Синтездік аппараты жақ сы дамығ ан жә не апикальді полюсында ірі секреторлық гранулдары бар, асқ азан ө зіндік бездерінің цилиндр пішінді жасушалары:
эндокриндік энтероциттер +басты париетальді мойындық кілегейлі
Оксифильді цитоплазмасында жасушаішілік секреторлық ө зекшелері бар, асқ азанның ө зіндік бездерінің ірі пирамида пішінді жасушалары:
эндокриндік энтероциттер басты +париетальді мойындық кілегейлі
Синтездік аппараты орташа дамығ ан, муцинді синтездейтін жә не митоз арқ ылы жиі бө лінетін асқ азанның ө зіндік безінің жасушалары:
эндокриндік энтероциттер басты париетальді +мойындық кілегейлі
Ядролары апикалды полюсына жақ ын орналасқ ан, кү міс жә не хроммен тұ здарымен боялатын, секреторлық гранулдары базальды полюсына жақ ын орналасқ ан ашық тү сті ү ш бұ рышты жасушалар: +эндокриндік энтероциттер басты париетальді мойындық кілегейлі
Асқ азанның ө зіндік (фундальді) бездерінің басты жасушалары секрециялайды:
сутек жә не хлор иондарын, анемиялық факторды пептидтік гормондар мен аминдерді антиденелерді +пепсиногенді жә не басқ а проферменттерді кілегейді
Асқ азанның ө зіндік (фундальді) бездерінің эндокриноциттері ө ндіретін гормондар ә сер етеді:
+секреторлық іс-ә рекетіне жә не моторикасына метаболизмдік процестер мен дамуғ а жатырдың миометрийіне кальций алмасуына диурезге
Асқ азанның кардиальді бездері ө ндіреді:
пепсиногенді, балаларда - тағ ы химозин мен липазаны +кілегейді, калий бикарбонаттары мен хлоридтерін антиденелерді кілегейді сутек жә не хлор иондарын, антианемиялық факторды
Асқ азанның пилорикалық бездері ө ндіреді:
пепсиногенді, балаларда - тағ ы химозин мен липазаны кілегейді, калий бикарбонаттары жә не хлоридтерін антиденелерді +кілегейді сутектің жә не хлордың иондарын, антианемиялық факторды
Асқ азанның фундальді бездерінің париетальді (жанама) жасушалары секрециялайды:
пепсиногенді, балаларда - тағ ы химозин мен липазаны кілегейді, калийдің бикарбонаттары мен хлоридтерін антиденелерді кілегейді +сутек жә не хлор иондарын, антианемиялық факторды
Асқ азанның ө зіндік (фундальді) бездерінің мойындық жасушалары секрециялайды:
пепсиногенді, балаларда - тағ ы химозин мен липазаны кілегейді, калий бикарбонаттарын жә не хлоридтерін антиденелерді +кілегейді сутект жә не хлор иондарын, антианемиялық факторды
Асқ азанның серозды қ абығ ының адвентициялық қ абық тан айырмашылығ ы:
бездері жоқ нервтік элементтері бар +мезотелийі бар май тіні кө п қ ан тамырлары жоқ Асқ азанның кілегейлі қ абығ ының бұ лшық ет табақ шасының тегіс миоциттер қ абаты:
бір кө лденең +ү ш қ абат- ортаң ғ ы ұ зына бойлық, ішкі жә не сыртқ ы -циркулярлық бір ұ зына бойлық екі қ абат - ұ зына бойлық жә не кө лденең ү ш қ абат - ұ зына бойлық, кө лденең жә не киғ аш бағ ытталғ ан
Асқ азан қ абырғ асының кілегейасты негізінің БТДә некер тінінде саны кө п талшық тар:
+эластикалық ретикулярлы бұ лшық ет функционалды коллаген Асқ азан қ абырғ асының бұ лшық ет қ абығ ында тегіс миоциттер қ ұ райды: бір кө лденең қ абатты ү ш қ абатты - ортаң ғ ы ұ зына бойлық, ішкі жә не сыртқ ы циркулярлы бір ұ зына бойлық қ абатты екі қ абатты - ұ зына бойлық жә не кө лденең +ү ш қ абатты - ұ зына бойлық, кө лденең жә не киғ аш бағ ытталғ ан
Асқ азан қ абырғ асының сыртқ ы қ абығ ын айтатын тін:
эндотелий мен БТДә некер +мезотелий мен ТТДә некер мезотелий мен БТДә некер эндотелий мен ретикулярлы БТДә некер
Асқ азан бездерінің саны ең кө п, серотонин мен мелатонин гормондарын секрециялайтын эндокриндік жасушалары: G +ЕС Р ЕСL D
Асқ азан бездерінің саны кө п, гастрин жә не эннефалин гормондарын секрециялайтын эндокриндік жасушалары: +G ЕС Р ЕСL D
Асқ азан бездерінің жасушалары гистамин гормонын секрециялайтын:
G ЕС Р +ЕСL D
Асқ азан бездерінің жасушалары Бомбезин гормонын секрециялайтын: G ЕС +Р ЕСL D
EC-жасушаларда бө лініп, асқ азан мен ішек бездерінде ферменттер мен кілегейдің ө ндірілуін жә не ТБЖ - лардың қ ысқ арылу белсенділігін кү шейтетін гормон: мелатонин гистамин гастрин +серотонин бомбезин
EC - жасушаларда бө лініп, асқ азан мен ішектің функциялық белсенділігінің тә улік бойы ритмін (ырғ ағ ын) реттейтін гормон: +мелатонин гистамин гастрин серотонин бомбезин
G - жасушаларда бө лініп, асқ азанда пепсиноген мен хлоридтердің секрециясын жә не қ абырғ асының моторикасын кү шейтетін гормон: мелатонин гистамин +гастрин серотонин бомбезин
ECL - жасушаларда бө лініп, париетальді жасушаларда хлоридтердің секрециясын реттейтін гормон: мелатонин +гистамин гастрин серотонин бомбезин
Р - жасушаларда бө лініп, париетальді жасушаларда хлоридтердің секрециясын, панкреатикалық сө л бө лінуі мен ө т қ абының моторикасын кү шейтетін гормон: мелатонин гистамин гастрин серотонин +бомбезин
Асқ азан сө лі қ ұ рамында жоқ:
пепсин липаза НСl, кілегей +гормондар химозин (ренин)
Бір қ абатты призмалық жиекті эпителийден, ТБЖ-лардан, БТДә некер тіннен, қ ан жә не лимфа тамырларынан тұ ратын кілегейлі қ абық тың жің ішке ішек қ уысына қ арай саусақ тә різді шығ ың қ ылары: крипталар (қ арапайым тү тікті бездер) шұ ң қ ырлар +бү рлер жазық тар циркулярлы (Керкринг) қ ыртыстары Жің ішке ішек қ абырғ асының кілегейлі қ абығ ы эпителийінің, ө зіндік табақ шасына қ арай бұ лшық ет табақ шағ а дейін тү тікті терең деуі: +крипталар (қ арапайым тү тікті бездер) циркулярлы (Керкринг) қ ыртыстары бү рлер жазық тар шұ ң қ ырлар
Кілегейлі қ абық пен кілегейасты негіздің жің ішке ішектің қ уысына қ арай шығ ың қ ылары: крипталар (қ арапайым тү тікті бездер) бү рлер шұ ң қ ырлар +циркулярлы (Керкринг) қ ыртыстары жазық тар
Жің ішке ішектің кілегейлі қ абығ ының эпителийінің жасушалары: +жиекті (энтероциттер) Панет (ацидофилді гранулды) басты жиексіз бокал тә різді Апикальді бетінде гликокаликстің жің ішке қ абатымен қ апталғ ан 3000 микробү рлері бар жің ішке ішек эпителийінің биік призмалық жасушалары: +жиекті (энтероциттер) Панет (ацидофилді гранулды) басты жиексіз бокал тә різді Енсіз апикальді ұ шында ішінде ақ уыз-полисахаридті кешені, цинк жә не лизоцимі бар секреторлық гранулдары орналасқ ан, жің ішке ішек эпителийінің пирамида пішінді жасушалары: жиекті (энтероциттер) +Панет (ацидофилді гранулды) басты жиексіз бокал тә різді Криптаның тү бінде орналсқ ан жің ішке ішектің кілегейлі қ абығ ының бү рлері мен крипталарының камбиальді резерві болып табылатын, аз дифференцияланғ ан енсіз призмалық жасушалар: жиекті (энтероциттер) Панет (ацидофилді гранулды) басты +жиексіз бокал тә різді Жеке (солитарлық) жә не топтасқ ан (пейер тү ймелері) лимфойдты тү йіншектері орналасқ ан жің ішке ішектің кілегейлі қ абығ ының қ абаты: эпителий кілегейасты негізі +ө зіндік табақ шасы сероздық қ абық бұ лшық ет табақ шасы
Жің ішке ішектің кілегейлі қ абығ ының қ ұ рамында орналасқ ан лимфа тү йіншектері – жү йенің бө лігі: эндокриндік жү рек-тамыр +иммундық эндокриндік қ ан тү зу
Бү кіл эффекторлық жасушалардан ішектің лимфоидты тінінің (жеке жә не топтасқ ан тү йіншектер, шашыранқ ы таралғ ан лимфоидтік тін) ү лес салмағ ы қ ұ райды: +40% 70% 20% 100% 50 %
Жің ішке ішек қ абырғ асының кілегейлі қ абығ ының бұ лшық ет табақ шасында жә не бұ лшық ет қ абығ ында тегіс миоциттер қ ұ райтын қ абат: бір циркулярлы ү ш қ абат – ортаң ғ ы ұ зына бойлық, ішкі жә не сыртқ ы циркулярлы бір ұ зына бойлы +екі қ абат – ішкі циркулярлы, сыртқ ы ұ зына бойлы ү ш қ абат – ұ зына бойлық, кө лденең жә не киғ аш бағ ытталғ ан
Жің ішке ішектің жиекті жасушаларына ұ қ сас, бірақ щеткалық жиегі нашар дамығ ан жуан ішектің кілегейлі қ абығ ы эпителийінің ексіз жасушалары: +призмалық париетальді бокал тә різді дифференцияланбағ ан эндокриндік
Жуан ішек кілегейлі қ абығ ы релфінің элементтері: бү рлер жазық тар шұ ң қ ырлар +крипталар (ішек бездері), жартыай тә різді қ ыртыстары ұ зына бойлық қ ыртыстар
Жуан ішектің кілегейлі қ абығ ы эпителийінің кілегей ө ндіретін жасушалары: призмалық париетальді +бокал тә різді дифференцияланбағ ан эндокриндік
Ұ зына бойлы қ абаты ү ш таспа тә різді қ алыптасқ ан жуан ішек қ абырғ асының қ абығ ы: кілегейлі серозды кілегейасты адвентициялық +бұ лшық ет
Бауырдың эмбриогенезде функциясы: зат алмасудың барлық тү рлеріне қ атысу +қ ан тү зу секреторлық витаминдер мен қ анды деполау дезинтоксикациялық, барьерлік-қ орғ аныш
Бауырдың уларды, гормондарды, дә рілерді жә не басқ а да ксенобиотиктарды ыдырату функциясы: деполық (витаминдер мен қ анды) қ ан тү зу зат алмасудың барлық тү рлеріне қ атысу секреторлық +дезинтоксикациялық
Бауырдың микроорганизмдерді, олардың токсиндерін, қ атерлі ісік жасушаларын жә не т.б. биологиялық факторларды бұ зу функциясы: деполық (витаминдер мен қ анды) қ ан тү зу зат алмасудың барлық тү рлеріне қ атысу секреторлық +барьерлік-қ орғ аныш
Бауырдың ө т синтездеу функциясы:
қ ан ұ юына қ атысу эндокриндік +асқ орыту секреторлық (экзокриндік) дезинтоксикациялық Бауырдың ақ уыздарды жә не басқ а да заттарды синтездеп, қ анғ а бө лу функциясы: секреторлық (экзокриндік) дезинтоксикациялық +эндокриндік асқ орыту қ ан ұ юына қ атысу
Бауырдың фибриноген мен протромбинді синтездеуіне байланысты функциясы: секреторлық (экзокриндік) эндокриндік +қ ан ұ юына қ атысу дезинтоксикациялық асқ орыту Бауырдың гликогенді, майда еритін А, Д, Е, К витаминдерді жә не қ анды ө зінде жинақ тау функциясы: +деполық қ ан тұ зу барьерлік-қ орғ аныш дезинтоксикациялық секреторлық, барлық зат алмасу тү рлеріне қ атысу
Бауыр стромасын қ ұ райды: бауыр арқ алығ ы (бауыр табақ шалары) сыртқ ы терминальді табақ ша +ТТДә некертінді капсуласы жә не БТДә некертінді қ абатшалар синусоидты гемокапиллярлар ішкі терминальді табақ ша
Бауыр паренхамасын қ ұ райды: ішкі терминальді табақ ша +гепатоциттер ТТДә некертінді капсуласы жә не БТДә некер тінді қ абатшалар сыртқ ы терминальді табақ ша синусоидты гемокапиллярлар
Бауырдың пішіні алты қ ырлы призма тә різді қ ұ рылымдық -функциялық бірлігі: триада портальді бө лікшесі +классикалық бө лікшесі бауыр ацинусы бауыр арқ алығ ы
Бауырдың пішіні ү ш бұ рышты тә різді қ ұ рылымдық -функциялық бірлігі: бауыр ацинусы бауыр арқ алығ ы триада +портальді бө лікшесі классикалық бө лікшесі
Бауырдың пішіні ромб тә різді қ ұ рылымдық -функциялық бірлігі: классикалық бө лікшесі +бауыр ацинусы портальді бө лікшесі бауыр арқ алығ ы триада
Екі жағ ынан синусоидты капиллярлармен қ оршалғ ан, радиальді бағ ытта ө тіп, анастомоздар қ ұ райтын 2 қ атар гепатоциттерден (десмосомдармен байланысқ ан) қ ұ рылғ ан, бауыр бө лікшесінің қ ұ рылымы: ө т капилляры тетрада пентада +бауыр арқ алығ ы Триада
Бө лікшеаралық дә некертінді қ абатшаларда ө тетін бө лікшеаралық артерия, вена мен ө т ө зегінің жиынтығ ы: ө т капилляры тетрада +триада бауыр арқ алығ ы пентада
Бауыр арқ алық тарын (бауыр табақ шаларын, трабекулдарын) қ ұ райды: Купфер жасушалары (бауыр макрофагтары) эндотелиоциттер ріt- жасушалар +гепатоциттер Ито жасушалары
Бө лікшеаралық дә некер тіннің қ атты ө суімен жә не бауыр бө лікшелерінің атрофиясымен сипатталатын бауырдың алькогольдік зақ ымдануы: фиброз холецистит эхинококкоз гепатит +цирроз
Барлық синусоидты капиллярлар радиальді бағ ытта келіп қ ұ ятын бауыр бө лікшесінің венасы:
бө лікше айналма қ ақ па +орталық бө лікшеаралық перифериялық
Қ алыпты жағ дайда липидтермен А витаминді жинақ тайтын, ал патологиялық жағ дайда (бауыр циррозы, фиброз) кө п мө лшерде коллагенді синтездейтін синусоидты капиллярлар жасушалары: +Ито ріt- эндотелиоциттер Купфер (бауыр макрофагтары) гепатоциттер
Синусоидты капиллярдың қ абырғ асы мен гепатоциттің васкулярлық бетінің арасындағ ы кең істік:
саң ылау тә різді Ито синапстық +Диссе Даррел
Гепатоциттің синусоидты капиллярғ а қ арағ ан микробү рлері беті:
веноздық +васкулярлық билиарлық нейтральді капиллярлық
Гепатоциттің ө т капиллярына қ арағ ан жә не оның қ абырғ асын қ ұ райтын беті:
капиллярлық +билиарлық веноздық орталық васкулярлық
Бір немесе бірнеше ядролы, органеллалары жақ сы дамығ ан, барлық бауыр жасушаларының 60-80% қ ұ райтын ірі, полигональді пішінді полиплоидты бауыр жасушалары: Ито Купфер (бауыр макрофагтары) +гепатоциттер эндотелиоциттер ріt
Моноциттерден дамығ ан, лизосомалық аппараты жақ сы қ алыптасқ ан бауырдың синусоидты капиллярларының ө сінділі жасушалары: гепатоциттер +Купфер жасушалары (бауыр макрофагтары) эндотелиоциттер Ито жасушалары ріt- жасушалар
Ө сінділі пішінді, цитоплазмасында жеміс сү йегіне ұ қ сас гранулдары бар, бауырдың синусоидты капиллярларының цитолиздік ә сер ететін жасушалары: +ріt - гепатоциттер Ито Купфер (бауыр макрофагтары) Эндотелиоциттер
Бауырдың бө лікшеаралық артериясында ағ атын қ ан: +артериялық (О2 қ анық қ ан) веноздық, қ оректік заттары аз, бірақ заталмасу ө німдеріне бай аралас веноздық, қ оректік заттарғ а бай веноздық, гормондарғ а бай
Бауырдың бө лікшеаралық венасында ағ атын қ ан:
аралас +веноздық, қ оректік заттары аз, бірақ зат алмасу ө німдеріне бай веноздық, қ оректік заттарғ а бай артериялық (О2 қ анық қ ан) веноздық, гормондарғ а бай Бауыр бө лікшесінің синусоидты капиллярындағ ы ағ атын қ ан:
веноздық, гормондарғ а бай +аралас артериялық (О2 қ анық қ ан) веноздық, қ оректік заттарғ а бай веноздық, қ оректік заттары аз, бірақ зат алмасу ө німдеріне бай
Бауыр бө лікшесінің орталық венасында ағ атын қ ан: веноздық, гормондарғ а бай аралас артериялық (О2 қ анық қ ан) +веноздық, қ оректік заттары аз, бірақ зат алмасу ө німдеріне бай веноздық, қ оректік заттарғ а бай
Бауырдың бө лікше асты венасында ағ атын қ ан: веноздық, гормондарғ а бай аралас артериялық (О2 қ анық қ ан) +веноздық, қ оректік заттары аз, бірақ заталмасу ө німдеріне бай веноздық, қ оректік заттарғ а бай
Қ анды бауыр бө лікшелеріне ә келеді: қ ақ па венасы орталық вена +бө лікшеаралық вена жә не артерия синусоидты капилляр бауыр артериясы
Бауыр бө лікшесінде қ анды таратады (ү лестіреді): қ ақ па венасы орталық вена бө лікшеаралық вена жә не артерия +синусоидты капилляр бауыр артериясы
Бауыр бө лікшесінен қ анды алып шығ ады:
қ ақ па венасы +орталық вена бө лікшеаралық вена жә не артерия синусоидты капилляр бауыр артериясы
Боткин ауруы кезінде қ анғ а ө т тү су салдарынан “сарғ ыштану”, симптомының себебі - зақ ымдануы: Купфер жасушаларының Ито жасушаларының +гепатоциттердің ө т капилляры қ абырғ асының эндотелиоциттің
Ұ йқ ы бездің стромасы тұ рады: ацинустардан ендірме ө зектерінен ұ сақ тамырлар, нервтерден Лангерганс аралшық тарынан +БТД тінді капсула, трабекулдардан
Ұ йқ ы бездің паренхимасы тұ рады: ұ сақ тамырлардан, нервтерден БТДә некер тінді жұ қ а капсулдан ретикулярлық талшық ты тордан +ацинустар, Лангерганс аралшық тарынан БТДә некер тінді трабекулдардан
Ұ йқ ы бездің экзокриндік бө лігінің қ ұ рылымдық -функциялық бірлігі: +ацинус ациноцит шығ арушы тү тік инсулоцит Лангерганс аралшық тары
Ұ йқ ы безді эндокриндік бө лігінің қ ұ рылымдық -функциялық бірлігі: ациноцит +Лангерганс аралшық тары ацинус шығ арушы тү тік инсулоцит
Синтездік аппараты жақ сы дамығ ан, апикальді полюсында зимогендік гранулдары бар, ұ йқ ы бездің конус пішінді жасушалары: +ациноциттер париетальді басты инсулоциттер центроацинозды
Лангерганс аралшығ ының 60-70% қ ұ райтын, базофильді боялатын, синтездік аппараты жақ сы дамығ ан жасушалар: +В-жасушалар D1-жасушалар А-жасушалар PP-жасушалар D-жасушалар
Лангерганс аралшығ ының 20-25% қ ұ райтын, синтездік аппараты жақ сы дамығ ан, цитоплазмасында ацидофилді гранулдары бар жасушалар: В-жасушалар D1-жасушалар +А-жасушалар PP-жасушалар D-жасушалар
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ының А-жасушалары ө ндіретін гормон: инсулин вазоактивті интестинальді полипептид +глюкагон панкреатикалық полипептид соматостатин
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ының В-жасушалары ө ндіретін гормон: +инсулин вазоактивті интестинальді полипептид глюкагон панкреатикалық полипептид соматостатин
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ының D-жасушалары ө ндіретін гормон: инсулин вазоактивті интестинальді полипептид глюкагон панкреатикалық полипептид +соматостатин
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ының D1-жасушалары ө ндіретін гормон: инсулин +вазоактивті интестинальді полипептид глюкагон панкреатикалық полипептид соматостатин
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ының РР-жасушалары ө ндіретін гормон: инсулин вазоактивті интестинальді полипептид глюкагон +панкреатикалық полипептид соматостатин
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ы жасушаларында бө лініп, бауырда гликогеннің ыдырауын жә не қ анда глюкоза дең гейінің ө суін ынталандыратын гормон: соматостатин вазоинтестинальді полипептид панкреатикалық полипептид инсулин +глюкагон
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ының жасушаларында бө лініп, қ анда глюкозаның ө лшерін тө мендететін жә не бауырда глюкозадан гликогеннің тү зілуін ынталандыратын гормон: соматостатин вазоинтестинальді полипептид панкреатикалық полипептид +инсулин глюкагон
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ының жасушаларында ө ндіріліп, А- мен В-жасушалардың функцияларын тежейтін жә не ә р тү рлі жасушалардың митозын басатын гормон: +соматостатин вазоинтестинальді полипептид панкреатикалық полипептид инсулин глюкагон
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ының жасушаларында ө ндіріліп, артериялық қ ысымды тө мендететін жә не ұ йқ ы без сө лі бө лінуін ынталандыратын биологиялық активті зат: соматостатин +вазоинтестинальді полипептид панкреатикалық полипептид инсулин глюкагон
Ұ йқ ы бездің Лангерганс аралшығ ының жасушаларында ө ндіріліп, ұ йқ ы бездің сыртқ ы секрециялық (экзокриндік) белсенділігін тежейтін биологиялық активті зат: соматостатин вазоинтестинальді полипептид +панкреатикалық полипептид инсулин глюкагон Асқ азаннан тү скен химустың қ ышқ ылдығ ын нейтрализациялайтын панкреатикалық сө лдің қ ұ рамдастары: трипсин, карбоксипептидаза +су, кілегей, иондар, бикарбонаттар амилаза, фосфолипаза эластаза нуклеаза
Ұ йқ ы без паренхимасының ө зін-ө зі қ орытудан (бұ зылудаан) сақ талудың себебі-қ алыпты жағ дайда ол ө ндіретін проферменттер активацияланады: бездің ө зінде Лангерганс аралшық тарында +аш ішекте ө т қ абында 12-елі ішекте
|