Các chú thích.

Cá c chú thí ch đ ư ợ c cá c lậ p trì nh viê n sử dụ ng đ ể ghi chú hay mô tả trong cá c phầ n củ a chư ơ ng trì nh. Trong C++ có hai cá ch đ ể chú thí ch

// Chú thí ch theo dò ng
/* Chú thí ch theo khố i */

Chú thí ch theo dò ng bắ t đ ầ u từ cặ p dấ u xổ (//) cho đ ế n cuố i dò ng. Chú thí ch theo khố i bắ t đ ầ u bằ ng /* và kế t thú c bằ ng */ và có thể bao gồ m nhiề u dò ng. Chú ng ta sẽ thê m cá c chú thí ch cho chư ơ ng trì nh:

Nế u bạ n viế t cá c chú thí ch trong chư ơ ng trì nh mà khô ng sử dụ ng cá c dấ u //, /* hay */, trì nh dị ch sẽ coi chú ng như là cá c lệ nh C++ và sẽ hiể n thị cá c lỗ i.

Bà i 1: Cấ u Trú c Củ a Mộ t Chư ơ ng Trì nh C++

Có lẽ mộ t trong nhữ ng cá ch tố t nhấ t đ ể bắ t đ ầ u họ c mộ t ngô n ngữ lậ p trì nh là bằ ng mộ t chư ơ ng trì nh. Vậ y đ â y là chư ơ ng trì nh đ ầ u tiê n củ a chú ng ta:

Chư ơ ng trì nh trê n đ â y là chư ơ ng trì nh đ ầ u tiê n mà hầ u hế t nhữ ng ngư ờ i họ c nghề lậ p trì nh viế t đ ầ u tiê n và kế t quả củ a nó là viế t câ u " Hello, World" lê n mà n hì nh. Đ â y là mộ t trong nhữ ng chư ơ ng trì nh đ ơ n giả n nhấ t có thể viế t bằ ng C++ như ng nó đ ã bao gồ m nhữ ng phầ n cơ bả n mà mọ i chư ơ ng trì nh C++ có. Hã y cù ng xem xé t từ ng dò ng mộ t:

// my first program in C++

Đ â y là dò ng chú thí ch. Tấ t cả cá c dò ng bắ t đ ầ u bằ ng hai dấ u sổ (//) đ ư ợ c coi là chú t thí ch mà chú ng khô ng có bấ t kì mộ t ả nh hư ở ng nà o đ ế n hoạ t đ ộ ng củ a chư ơ ng trì nh. Chú ng có thể đ ư ợ c cá c lậ p trì nh viê n dù ng đ ể giả i thí ch hay bì nh phẩ m bê n trong mã nguồ n củ a chư ơ ng trì nh. Trong trư ờ ng hợ p nà y, dò ng chú thí ch là mộ t giả i thí ch ngắ n gọ n nhữ ng gì mà chư ơ ng trì nh chú ng ta là m.

#include < iostream.h>
Cá c câ u bắ t đ ầ u bằ ng dấ u (#) đ ư ợ c dù ng cho preprocessor (ai dị ch hộ tô i từ nà y vớ i). Chú ng khô ng phả i là nhữ ng dò ng mã thự c hiệ n như ng đ ư ợ c dù ng đ ể bá o hiệ u cho trì nh dị ch. Ở đ â y câ u lệ nh #include < iostream.h> bá o cho trì nh dị ch biế t cầ n phả i " include" thư việ n iostream. Đ â y là mộ t thư việ n và o ra cơ bả n trong C++ và nó phả i đ ư ợ c " include" vì nó sẽ đ ư ợ c dù ng trong chư ơ ng trì nh. Đ â y là cá ch cổ đ iể n đ ể sử dụ ng thư việ n iostream

int main ()
Dò ng nà y tư ơ ng ứ ng vớ i phầ n bắ t đ ầ u khai bá o hà m main. Hà m main là đ iể m mà tấ t cả cá c chư ơ ng trì nh C++ bắ t đ ầ u thự c hiệ n. Nó khô ng phụ thuộ c và o vị trí củ a hà m nà y (ở đ ầ u, cuố i hay ở giữ a củ a mã nguồ n) mà nộ i dung củ a nó luô n đ ư ợ c thự c hiệ n đ ầ u tiê n khi chư ơ ng trì nh bắ t đ ầ u. Thê m và o đ ó, do nguyê n nhâ n nó i trê n, mọ i chư ơ ng trì nh C++ đ ề u phả i tồ n tạ i mộ t hà m main.

Theo sau main là mộ t cặ p ngoặ c đ ơ n bở i vì nó là mộ t hà m. Trong C++, tấ t cả cá c hà m mà sau đ ó là mộ t cặ p ngoặ c đ ơ n () thì có nghĩ a là nó có thể có hoặ c khô ng có tham số (khô ng bắ t buộ c). Nộ i dung củ a hà m main tiế p ngay sau phầ n khai bá o chí nh thứ c đ ư ợ c bao trong cá c ngoặ c nhọ n ({ }) như trong ví dụ củ a chú ng ta

cout < < " Hello World";
Dò ng lệ nh nà y là m việ c quan trọ ng nhấ t củ a chư ơ ng trì nh. cout là mộ t dò ng (stream) output chuẩ n trong C++ đ ư ợ c đ ị nh nghĩ a trong thư việ n iostream và nhữ ng gì mà dò ng lệ nh nà y là m là gử i chuỗ i kí tự " Hello World" ra mà n hì nh.

Chú ý rằ ng dò ng nà y kế t thú c bằ ng dấ u chấ m phẩ y (;). Kí tự nà y đ ư ợ c dù ng đ ể kế t thú c mộ t lệ nh và bắ t buộ c phả i có sau mỗ i lệ nh trong chư ơ ng trì nh C++ củ a bạ n (mộ t trong nhữ ng lỗ i phổ biế n nhấ t củ a nhữ ng lậ p trì nh viê n C++ là quê n mấ t dấ u chấ m phẩ y).

return 0;
Lệ nh return kế t thú c hà m main và trả về mã đ i sau nó, trong trư ờ ng hợ p nà y là 0. Đ â y là mộ t kế t thú c bì nh thư ờ ng củ a mộ t chư ơ ng trì nh khô ng có mộ t lỗ i nà o trong quá trì nh thự c hiệ n. Như bạ n sẽ thấ y trong cá c ví dụ tiế p theo, đ â y là mộ t cá ch phổ biế n nhấ t đ ể kế t thú c mộ t chư ơ ng trì nh C++.

Chư ơ ng trì nh đ ư ợ c cấ u trú c thà nh nhữ ng dò ng khá c nhau đ ể nó trở nê n dễ đ ọ c hơ n như ng hoà n toà n khô ng phả i bắ t buộ c phả i là m vậ y. Ví dụ, thay vì viế t

ta có thể viế t

int main () { cout < < " Hello World "; return 0; }

cũ ng cho mộ t kế t quả chí nh xá c như nhau.

Trong C++, cá c dò ng lệ nh đ ư ợ c phâ n cá ch bằ ng dấ u chấ m phẩ y (;). Việ c chia chư ơ ng trì nh thà nh cá c dò ng chỉ nhằ m đ ể cho nó dễ đ ọ c hơ n mà thô i.