Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Алымдарды олардың зияткерлікке берген анықтамаларына сәйкестендіріңіз.
|
|
Кө шбасшылық ты дамыту стратегиялары
| 1. Оқ ыту cаласындағ ы грант А, В 2. Мұ ғ алімдерге арналғ ан зерттеушілік семинар С, Д 3. Зерттеуші мектеп (қ алғ аны) | А) ғ алымдар ө з жұ мыстарын жұ ртшылық қ а жария етеді |
| В) тә жірибеде қ олдану ү шін басқ аларғ а таратылады | |
| С) мұ ғ алімдер мен мектептерге шешу қ ажет болатын проблемалар мен мә селелерді анық тайды | |
| Д) мұ ғ алімнің де, мектептің де ә леуетін дамыту мақ сатында мұ ғ алімдердің мектепте ортақ білім базасын қ ұ руына септігін тигізеді | |
| 1) оқ у сапасын арттыру жә не қ олдау кө рсету арқ ылы оқ у ү лгерімін арттыру. | |
| 2)Мектептің ө зін-ө зі бағ алау ү дерісіне қ олдау кө рсету | |
| 3)оқ ушылардың білімдегі жеке қ ажеттіліктерін тү сіну жә не шешу арқ ылы оқ уды жетілдіру т.б. | |
| 4)Жастарғ а олардың білім алу мә селелері бойынша кең ес беру, ғ ылыми зерттеулерге тарту | |
| 5)Рө лі мен мә ртебесіне қ арамастан барлық қ ызметкерлердің мектеп реф –на ат салысу | |
| 6) мектеп проблемаларын шешу ү шін ө зінің ә леуетін дамыту |
Сыныпта ө згерістерді іске асыру
1. Ойлау жолдары: сын тұ рғ ысынан ойлау, қ алай оқ у керектігін ү йрену, біздің қ алай оқ итынымызды білу.
2. Ә дістер мен тә сілдер: бірлескен оқ у, диалогтық оқ у, оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау, оқ ытуды басқ ару мен кө шбасшылық, Lesson study, коучинг жә не тә лімгерлік, іс-ә рекеттегі зерттеу
3. Жұ мыс қ ұ ралдары: оқ ыту мен оқ уда АКТ қ олдану, ә ріптестердің ө зін-ө зі жә не ө зара бағ алауы, ұ зақ мерзімді, орта мерзімді жә не қ ысқ а мерзімді жоспарлау
10) Оқ у нә тижелерінің 5 тү рі:
1 Оқ у білімнің сандық ұ лғ аюы ретінде – алынғ ан ақ парат, кө п білу
2 Оқ у есте сақ тау ретінде – нә тиже қ айта ө ндіруге болатын есте сақ талғ ан кө лемді ақ парат
3 Оқ у ақ парат жинау ретінде – нә тиже есте сақ талып, қ ажет болғ ан жағ дайда қ олдануғ а да болатын дерек, дағ ды жә не ә дістердің айтарлық тай мө лшердегі жиынтығ ы
4. Оқ у мағ ынаны ұ ғ ыну жә не оның мә нін анық тау ретінде. Бұ ның нә тижесі оқ ушының пә ннің қ ұ раушы бө ліктері мен шынайы ө мір арасындағ ы ө зара байланыстарды анық тай алуы
5 Оқ у шынайылық ты ө згеше тү сіну жә не тү сіндіру ретінде. Нә тижесі – ә лемді ө згеше қ ырынан қ арастыру арқ ылытанып-білу
алымдарды олардың зияткерлікке берген анық тамаларына сә йкестендірің із.
| 1) Пиаже | Зияткерлік – барлық жеке тұ лғ аларда бірдей дамитын бірың ғ ай жалпы қ абілет |
| 2) Гарднер | Субьектілер кө п қ ырлы зиятқ а ие(КҚ З) Лингвистикалық, математикалық, кинестетикалық жә не кең істікте бейімделу сияқ ты ө зара ә лсіз қ арым-қ атынаста болатын кө птеген қ абілеттер жиынтығ ы |
| 3) Стернберг | Жеке тұ лғ а ө міріне қ атысты шынайы ортаны бейімдеуге, іріктеуге жә не қ ұ руғ а бағ ытталғ ан ой-ә рекеті |
12. Нейровизуалдандыру ә дістері:
FMRI функциональдық магнитрезонананстық томография: Нақ ты тапсырманы орындау кезінде ми қ ызметінің орналасуын кө руге мү мкіндік береді PET –позитронды эмиссиялық томография: радиоактивті изотоптарды енгізгеннен кейін мидың ә ртү рлі бө ліктеріндегі қ ан ағ ысы ө лшенеді. Қ ан ағ ысы қ арқ ынды болғ ан сайын белсенділік арта береді. ERP – мидың тү рткі салғ ан ә леуеті. Мидағ ы электр белсенділікті сондай-ақ белгіленген стимулдарғ а қ атысты электр реакциясының жылдамдығ ын жә не амплитудасын ө лшейді
Мидың артқ ы бө лігі – визуалды бейнелерді қ абылдау мен жадыда сақ тауғ а жауап береді
Самай бө ліктері – ауызша жә не тұ жырымдамалық білімдердің сақ талуына жауап береді
Маң дай бө лігінің артындағ ы мидың жоғ арғ ы бө лігіндегі соматосенсор аймағ ы- қ ол жә не дене рецепторлары
Жү йке талшық тары – ми орталық тарының ә рқ айсысында естелік тү рінде сақ талатын ақ паратқ а қ ол жетімдік пен оны ө ң деуді бақ ылау қ ызметін жү зеге асырады.
13. Жады: қ ысқ а мерзімді жә не ұ зақ мерзімді
Ұ зақ мерзімді жады – қ ажет кезең інде алып пайдалану ү шін ұ зақ мерзімді сақ тауғ а жіберілген ақ парат, тіпті ө мір бойы сақ талуы мү мкін
Механикалық – Джон Саймонс
Нақ тылайтын ө ң деу (Хельга Нойс, 2006) актерлер ө здерінің рө лдерін сценарийдің сө здеріне емес, сө здердің мағ ынасына жә не кейіпкердің жағ дайына мә н беріп жаттайтындығ ын анық тады
Мнемоника (Локи ә дісі орын ә дісі) – есте сақ тағ ың келетін ақ паратты танымал жерлермен байланыстырып елестетуге негізделген
Алып шығ у тә жірибесі (Эндель Тульвинг)
Стандартты – (жаттау, тест, жаттау, тест)
Қ айта жаттау – (жаттау, жаттау, жаттау, тест)
Қ айта тестілеу – (жаттау, тест, тест, тест)
| Тулвинг (1895) ұ зақ мерзімді 3 компонент |
| Рә сімдік жады – ә рекеттерді қ алай орындау керек екендігі туралы, мысалы, қ асық пен тамақ ішу, тү йме тағ у, секіру, велосипедпен жү ру, қ арындашпен жазу, доп лақ тыру сияқ тыіс-қ имылдар арқ ылы дамитын біздің білімімізді сақ тайтын «қ ойма». Бұ л іс-ә рекеттерді қ алай іске асыру керектігі туралы білім енжар сақ талады жә не саналы тү рде вербалдануғ а жатпайды. |
| Эпизодтық жады дегеніміз біздің тә жірибеміздің толық тізімі алғ ашқ ы болып сақ талатын жү йе. Кө збен шолу аса маң ызды болғ анына қ арамастан, эпизодтық жадығ а басқ а ақ параттар – сезім мү шелерінен келетін ақ параттар да кіреді. Бірақ, бекітілген жә не суреттік жадының мә нінің эпизодтық жадыда шектеулері болуына қ арамастан ол адамның ұ зақ мерзімді жадысының маң ызды аспектісі болып табылады. |
| Семантикалық жады – ұ зақ мерзімді жадының ең соң ғ ы жә не тең мә нді емес аспектісі, себебі біздің дамуымызда жә не сө йлеуімізде аса жиі кө рінетін біздің символдар жасау қ абілетімізге байланысты. Бұ л біздің естеліктеріміздің бір бө лігі, онда біз эпизодтарды немесе оқ иғ аларды, біздің белгілі бір тә жірибемізден шығ аратын ойларымызды, идеяларымызды, жалпы қ ағ идаларды, қ ағ идаттарды, тұ жырымдамаларды есте сақ таймыз. |
14. Маслоудың қ ажеттіліктер иерархиясы:
Ө з-ө зін таныта білу (тұ лғ алық ө су жә не ө з-ө зін іске асыру)
Қ ұ рмет кө рсетілуін қ ажет ету (жетістік, мә ртебе, жауапкершілік бедел)
Сү йіспеншілікке жә не қ арым-қ атынасқ а деген қ ажеттілік (отбасы, сезім, байланыс, ұ жым)
Қ ауіпсіздікке деген қ ажеттілік (қ орғ ау, тә ртіп, заң, шек қ ою)
Биологиялық жә не физиологиялық қ ажеттіліктер (негізгі ө мірлік қ ажеттіліктер: ауа, тамақ, су, баспана т.б)
15. Мен тұ жырымдамасының компоненттері:
Эмоциялық (біз ө зімізді ү йренушілер рө лінде қ алай сезінеміз)
Ә леуметтік (Ә леумттік ә рекеттестік арқ ылы оқ ыту)
Танымдық (когнитивті) – біз нені білеміз, нені жасай аламыз
16. Ө зіндік тиімділікті қ алыптастыруғ а ық пал ететін 4 фактор:
1. Қ ол жеткізілген нә тиже – алдың ғ ы тә жірибе
Игеру тә жірибесі – жеке тұ лғ аның ө зіндік тиімділігін анық тайтын ең маң ызды фактор. Қ ол жеткізілген жетістік ө зіндік тиімділікті арттырады, ал сә тсіздік оны тө мендетеді. Балаларды бос мақ таулармен жә не жалғ ан мадақ таулармен алдауғ а болмайды.
2. Модельдеу – жанама тә жірибе. Олардың қ олынан келген нә рсе менің де қ олымнан келеді деу, ө зін басқ а біреумен салыстыру ү дерісі. Табысқ а жеткен біреуді кө рсе, ө зіндік тиімділік дең гейі артады, сә тсіздігін кө рсе ө зіндік тиімділік дең гейі тө мендейді.
3. Ә леуметтік ұ станым – коучинг жә не бағ а беруге кері байланыс. Кө термелеумен\қ ұ птаумен байланысты. Жағ ымды пікірлер ө з.тиім арттырады, жағ ымсыз пікірлер тө мендетеді
4. Физиологиялық фактор- ерекше ауыр стресс жағ дайларында адамдарда сырқ аттану нышандары: қ алтырау, ауырсыну, шаршау, қ орқ ыныш, лоқ су жә не т.б белгілер пайда болады.
17. Оқ у қ ай жерде ө тетіне қ арамастан, жалпы белгілері болады:
Ассоциациялар арқ ылы, мнемоника, жаттығ улар, имитация, нұ сқ аулық беруді пайдалана отырып, білім алады, бұ л тү сінік пен дағ дылардың кезең -кезең мен қ алыптасуына ық пал етеді. Асс-қ оқ ыту нақ ты мә ліметті жаң ғ ырту немесе есте сақ тауғ а жол ашатын оқ ыту тү рі Белсенді зерттеулер арқ ылы- зерделеу, эксперимент, басқ алардың жетекшілігімен зерттеу, тапсырмаларды орындау, ойлау арқ ылы тү сінік пен дағ дыларды қ ұ ра отырып білім алу. Сындарлы оқ ыту – дағ дылардың ық палдасуына жә не терең ірек тү сінуге ық пал етеді Диалог ә дісін қ олдана отырып, талқ ылау, дебат, ынтымақ тастық, білімді бірлесіп қ ұ ру арқ ылы тү сінік пен дағ дыларды қ алыптастыру арқ ылы білім алады. Ә леуметтік –сындарлы оқ ытуда дағ дылардың ық палдасуына жә не терең ірек тү сінуге мү мкіндік береді
18. Эдваррд Глейзер(1941) сын тұ рғ ысынан ойлау қ абілеттілігі ү ш элементтен тұ ратынын болжағ ан: 1. Проблемалар мен мә селелрді шешу кезінде ө зінің тә жірибесін қ алыптастыру ө рісіне кіретін ойлау ү дерісін жү зеге асыру
2. Логикалық зерттеу мен ой жү гірту ә дістерін білу
3. Осы ә дістерді қ олданудағ ы тә жірибелік дағ дылар
19. Сын тұ рғ ысынан ойлау дағ дыларының негізгі тізбесіне:
Қ адағ алау, интерпретация, талдау, қ орытынды жасау, бағ алау, тү сіндіру, метатану кіреді
20. Сын тұ рғ ысынан ойлау проблемаларымен белсенді айналысатын адамдар, топтар тө мендегі теориялық қ ұ рылғ ыларғ а лайық ты кө ң іл бө леді:
Қ адағ алау жолымен алынғ ан деректерге;
Мә нмә тінге;
Барабар шешім қ абылдауғ а арналғ ан тиісті критерийлерге
Ой-пікір, пайымды қ алыптастыру ү шін қ олданылатын ә дістерге
Алдағ ы проблемалар мен мә селелерді тү сіну ү шін
| Сын тұ рғ ысынан ойлау дағ дысының бө лшектері: |
| • проблемаларды анық тау жә не оларды шешудің шынайы қ ұ ралдарын айқ ындау; • проблемаларды шешудегі басымдық тардың, иерархияның жә не кезектіліктің маң ызын тү сіну; • дә лелдер мен дә йектерді бағ алау мақ сатында деректерді интерпретациялау; • сө йлемдер арасындағ ы логикалық байланыстардың болуын (немесе болмауын)белгілеу; • қ орытындылар мен шолу жасау; • алынғ ан қ орытындылар мен шолуларды сараптау; • ө з ұ станымдарының бастапқ ы моделін алынғ ан тә жірибенің нә тижелері жү йесіне енгізу; • кү нделікті шынайы ө мір тұ рғ ысынан нақ ты нә рсе (қ ұ былыстар мен т.б.) туралы барабар пікір қ алыптастыру. Бастапқ ы дең гейдесын тұ рғ ысынан ойлау ү дерісі: • ауқ ымды тә жірибе негізінде болжамдар мен ұ сыныстарды қ айта қ арауды қ амтиды |
21. Бастапқ ы дең гейде сын тұ рғ ысынан ойлау ү дерісі:
Тиісті ақ паратты жинауды
Дә лелдерді сын тұ рғ ысынан талдау мен бағ алауды
Кепілдендірілген шешімдер мен жинақ талғ ан қ орытындылар
Ауқ ымды тә жірибе негізінде болжамдар
Ұ сыныстарды қ айта қ арауды
22 Оқ ушылардың сын тұ рғ ысынан ойлауының негізгі ерекшеліктері:
Ұ тымдылық: ең жақ сы тү сініктемені табуғ а ұ мтылу, ү зілді кесілді жауаптарды іздеудің орнына сұ рақ тар қ ою, дә лелдерді талап етіп, кез келген дә лелді есепке алып отыру, эмоцияғ а емес, себепке негізделу(эмоция болуы да ық тимал)
Сың аржақ тылық тың болмауы: барлық қ орытындыларды бағ алау, болжамды кө зқ арастар мен мү мкіндіктердің барлығ ын қ арастыру, баламалы интерпретацияларғ а ашық болуғ а ұ мтылу
Пайым: дә лелдердің дең гейі мен маң ызын мойындау, балама жорамалдар мен мү мкіндіктердің орынды екендігін немесе артық шылығ ын мойындау
Тә ртіп: тиянақ ты, нақ ты жә не жан-жақ ты болу(барлық дә лелдерді есепке алып, барлық кө зқ арастарғ а кө ң іл бө лу)
Ө зіндік сана-сезім: ө зіміздің эмоциямыз бен кө зқ арасымыздың, сеніміміз бен болжамдарымыздың субъективті екенін сезіну