Оқушылардың білім мен білік дағдыларын тексеруде бағдарламалық оқыту технологиясын қолданудың тиімділігі

Бағ дарламалы оқ ытудың негізгі мақ саты – оқ ыту процесін басқ аруды жетілдіру, тексеруден ө зін-ө зі тексеруге, оқ ытудан ө зін-ө зі оқ ытуғ а кө шу. Бағ дарламалы оқ ытуда жаң а бағ дарланғ ан оқ улық тар, оқ ыту қ ұ жаттары, ү йрету (оқ ыту) машиналары қ олданылады. Оқ ытудың бұ л тү рі 1960 жылдан бастап Б.Скиннер, Н.Краудер бастамасынан кейін, педагогика, психология жә не кибернетиканы ұ штастырып пайдаланылады.

Бағ дарламалы оқ ытудың ерекшеліктері: оқ у материалы жеке логикалы бө лшектерге бө лінеді; ә р бө лімді мең герген соң, оқ ушы ө здігінен тест-сұ рақ тарғ а жауап береді; дұ рыс жауап берілсе, келесі бө лімге ө теді; жауап қ ате болса, ө зі бө лімді қ айталап ө тіп, сұ рақ тарғ а тағ ы да жауап береді.

Оқ ытудың бұ л тү ріне негіз болғ ан оу бағ дарламасы оқ у материалын, оны мең геру барысындағ ы оқ ушының іс-ә рекетін, тексеру тү рлерін бір тә ртіппен ретке келтіреді.

Бағ дарламалап оқ ытудың ү ш принципі бар: сызық ты, тармақ ты жә не аралас. Сызық ты бағ дарламада оқ у материалы бірізділікпен беріледі. Тармақ ты бағ дарламада ә р оқ ушы мақ сатқ а ө з жолымен келеді. Қ ате жауап берген кезде оқ ушы керекті тармақ қ а ө тіп, қ айтадан оқ ып, қ осымша тү сініктеме алып, қ атені жойып, негізгі сызық қ а қ айтып оралады. Мық ты оқ ушылар негізгі сызық пен жү рсе, ә лсіз оқ ушылар тармақ тарғ а кіру арқ ылы нә тижеге жетеді. Аралас бағ дарламада қ иын тақ ырыптар тармақ тарғ а бө лінеді, басқ алары сызық бойынша орналасады.

Бұ л оқ ыту машинасыз жә не машиналы болып екіге бө лінеді. Машинасыз бағ дарлама оқ ыту ү шін арнайы оқ улық тар, перфокарталар пайдаланылады, негізгі деректер кө зі қ ағ аз болады. Оқ у нә тижесі біраз уақ ыттан соң бағ аланылады. Соң ғ ы кезде машиналы бағ дарламалап оқ ыту ү шін компьютер кең қ олданылуда. Тапсырмалар, мә тіндер, сұ рақ тар, жауаптар дисплей дидарында жазылып, сол мезгілде бағ аланып тұ рады.

Оқ у бағ дарламасы оқ ыту алгоритміне негізделген. Алгоритм-дұ рыс жауапқ а жетелейтін бірізді ақ ыл-ой жә не оқ у іс-ә рекеттерінің жү йесі. Білім мен біліктерді толық мең геру ү шін алгоритм оқ ушыларғ а оқ у ә рекетінің қ ұ рамы мен орындау тә ртібін белгілейді. Оқ у бағ дарламасын қ ұ растырудан алдын-ала оқ у барысын басқ ару ү шін алгоритм жасалынады. Алгоритм сапасы компьютерлік оқ ытудың сапасына тікелей ық пал жасайды. Сондық тан, компьютерлік оқ ытудың сапасы оқ у бағ дарламасы мен техника сапасына тә уелді.

Бағ дарламалап оқ ытудың кү шті жақ тары:

- Оқ у материалының бө лшектелінуі,

- Оқ ушының белсенді ө зіндік жұ мысы,

- Тұ рақ ты тексеру,

- Оқ ыту қ арқ ыны мен оқ у материалы кө лемінің даралануы,

- Техникалық оқ ыту қ ұ ралдарын пайдалану.

- Бағ дарламалап оқ ытудың кемшіліктері:

- Бағ дарлама жасауғ а кө п уақ ыт, кү ш керектігінен ол ө те тиімді,

- Мектептегі компьютерлердің саны мен сапасы жеткіліксіз.