Тақырыбы: Вариациялық қатар және вариациялық қисық сызық құру

Мақ саты: модификациялық ө згергіштік заң дылық тарымен таныса отырып, вариациялық қ атар жә не вариациялық қ исық сызық қ ұ ру ә дісімен танысу.

Қ ұ рал-жабдық тар: оқ ушылардың антропометрикалық мә ліметтері (шамамен10-25: ұ лдар мен қ ыздардың бойы, емен, терек, шие(немесе басқ а ө сімдіктердің) жапырағ ы, ү рмебұ ршақ тың тұ қ ымы (20 – 30 дана), қ арындаш, қ алам, дә птер, сызғ ыш.

Жұ мыстың барысы:

1. Ү рмебұ ршақ тың тұ қ ымының (20 – 30 дана) ұ зындығ ын ө лше;
2. Вариациялық қ атар қ ұ ру, ондағ ыV – тұ қ ымның ұ зындығ ы, Р – кездесу жиілігі.Кесте толтыр.

3. Вариациялық қ исық сызық қ ұ ру. Қ исық сызық та ең жоғ арғ ы нү ктесін белгіле.

P

4. Сыныптастарың ның, достарың ның бойын.

5. Алынғ ан мә ліметтерді дә птерге жаз.

6. Бойының ұ зындығ ы бірдей оқ ушылардың санына анық та.

7. 2-кестені толтыру.

8. Ө згергіштіктің графикалық бейнесін кө рсететін вариациялық қ исық сызық қ ұ р. Горизонталь сызық та оқ ушылардың бойының ұ зындығ ы, ал вертикаль сызық та – бойы бірдей оқ ушылардың саны.

9. Орташа кө рсеткішті f = n / N формуласы арқ ылы анық тау: f – кездесу жиілігі, n – бойлары бірдей оқ ушалар саны, N – сыныптағ ы оқ ушылардың жалпы саны.

10. Қ орытынды жаса.

Кесте «Зерттеу нә тижесі»:

11.Кез келген ө сімдіктің 20 дана жапырағ ының ұ зындығ ын ө лшеп, мә ліметтерін жаз.

12. Қ арастырылатын белгі бойынша ұ қ сас дарақ тар саны.

13. Вариациялық қ атар қ ұ ру–алынғ ан мә ліметтерді кестеге толтыру, бірінші жолғ а жекелеген белгілер(v), ал екінші жолғ а – ә р белгінің кездесу жиілігі (р)

14. Вариациялық қ исық сызық қ ұ ру - графикте белгінің і мә ні мен кездесу жиілігі арасындағ ы байланысты кө рсет.

15. Модификациялық ө згергіштіктің қ андай заң дылық тары байқ алғ андығ ы жайлы қ орытынды жаса.

16. Вариациялық қ атарда нұ сқ алардың таралуы қ андай биологиялық себептерге байланысты? Вариациялық қ исық нені кө рсетеді? Қ орытынды жаса.

Қ орытынды: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Зертханалық жұ мыс № 12

Тақ ырыбы: Жергілікті ө сімдік іріктемелерінің фенотипін анық тау

Мақ саты: қ азіргі селекцияның мақ саттарымен танысу.

Қ ұ рал -жабдық тар: қ ызанақ тың ә ртү рлі іріктемелерінің тұ қ ымы, бір іріктемеге жататын астық тұ қ ымдастың екі данасы немесе кеппешө бі, ә ртү рлі ө сімдіктердің иллюстрациясы.

Жұ мыстың барысы:

1. Қ ызанақ тың ә ртү рлі іріктемелерінің тұ қ ымын қ арап, агротехникалық аннотацияларымен жә не жемістерінің бейнесін анық та.

2. екі іріктеменің (сорттың) ерекшеліктерін кестеге толтыр.

3.Іріктемелердің ерекшеліктері сіздің аймақ қ а сә йкес келе ме? Олар қ андай жолдармен алынғ ан? Неге ә р аймақ қ а ө з іріктемелері қ ажет? Қ орытынды жаса.

Қ орытынды: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Зертханалық жұ мыс № 12