Ресейдегі Еуронорманы енгізу тӘжірибесі.

Р Қ Ұ РЫЛЫС САЛАСЫНДАҒ Ы НОРМАТИВТІК БАЗАСЫНЫҢ АҒ ЫМДАҒ Ы ЖАҒ ДАЙЫНЫҢ АНАЛИЗІ.

Қ азіргі таң да қ ұ рылыс сферасындағ ы заң дама келесі заң дардан тұ рады: " КР-дағ ы архитектуралық, ж/е қ ұ рылыстық қ ызмет саласы туралы", " Архитектура ж/е қ ұ рылыс саласындағ ы нормативтік қ ұ жаттар жү йесінің техникалық реттеуі туралы".

Нормативтік база д/з-нормативті-қ ұ қ ық тық акттердегі қ ұ қ ық тық нормалар жиынтығ ы. 90 ж-ры НБ - ң қ айта қ ұ ру жұ мыстары жү ргізілді. 2009ж шет елдерінің тә жірибелерін зерттеу жү ргізілді. Қ Р қ ұ рылыс саласындағ ы нормативтік базасының ағ ымдағ ы жағ дайының анализі 2, 5 мың бірлікті есептейді. Оларғ а кіретіндер:

1. Қ Р заң дары - 5

2. Тех-қ регламенттер - 7

3. СНиП

4. СН, СН РК - 105, СП, СП РК -27

5. РДС, РДС РК - 50, пособия к СНиП

6. Ведомстволық қ ұ р нормалары - 116

7. Стандарттар (ГОСТ)

8. ЕНиР

9. Халық аралық нормативтер ж/е т.б.

ЕУРОНОРМАНЫ ЕНГІЗУДЕГІ ТАПСЫРМАЛАР МЕН МАҚ САТТАРЫ.

Еврокодтар – бұ л қ ұ рылыс имараттарының кө тергіш қ ұ рылымдарын есептеуге жә не қ ұ рылымдарды ө рттен сақ тауғ а арналғ ан ү йлестірілген Еуропалық стандарттардың жинағ ы. Еврокодтар тура қ олдануғ а арналмағ ан жә не жергілікті шарттарғ а бейімделуі тиіс. Бұ л ү шін оны қ олданатын ә рбір елде Еврокодтарғ а арналғ ан ұ лттық қ осымшалар қ ұ растырылады. Бейімделгеннен кейін ә рбір Еврокод ерікті қ олдану стандартының статусын иеленеді. Қ азақ станда Евронормаларды енгізудің негізгі мақ саты – біздің қ ұ рылыс секторының техникалық реттеудің еуропалық жү йесіне бірігуі жә не еліміздің территориясында шетел инвесторларының қ ызметіне тигізетін кедергілерді жою. Реформа негізі (бұ ғ ан ү ш компонент тиесілі: нормативтік база, тексеру жә не бақ ылау жү йесі, сә йкестігін бағ алау жү йесі) – Еврокодтарғ а ұ қ сас жаң а қ ұ рылыс нормаларына (CH PK EN) біртіндеп ө ту. Солармен қ атар (2015 жылғ а дейін) отандық нормалар мен ережелер қ олданыста болады.

Р Қ Ұ РЫЛЫСТЫҚ НОРМАТИВТІК БАЗАСЫНЫҢ НЕГІЗГІ МӘ СЕЛЕЛЕРІ.

Қ азіргі таң да қ ұ рылыс сферасындағ ы заң дама келесі заң дардан тұ рады: " КР-дағ ы архитектуралық, ж/е қ ұ рылыстық қ ызмет саласы туралы", " Архитектура ж/е қ ұ рылыс саласындағ ы нормативтік қ ұ жаттар жү йесінің техникалық реттеуі туралы". Нормативтік база д/з-нормативті-қ ұ қ ық тық акттердегі қ ұ қ ық тық нормалар жиынтығ ы. Оларғ а кіретіндер:

1. Қ Р заң дары - 5

2. Тех-қ регламенттер - 7

3. СНиП

4. СН, СН РК - 105, СП, СП РК -27

5. РДС, РДС РК - 50, пособия к СНиП

6. Ведомстволық қ ұ р нормалары - 116

7. Стандарттар (ГОСТ)

8. ЕНиР

9. Халық аралық нормативтер ж/е т.б.

РЕСЕЙДЕГІ ЕУРОНОРМАНЫ ЕНГІЗУ ТӘ ЖІРИБЕСІ.

Ресейдің Еуронормаларды енгізудегі тә жірибесін анық тау ү шін бұ л мә селенің екі турлі жолын байқ ауғ а болады:

1. Бірінші вариант. Міндетті норматив ретінде Еуропалық қ ұ рылыс нормаларын оның барлық техникалық қ ұ жаттарымен қ оса қ абылдау. Бұ л аз дегенде Ресейдің Тү ркия жә не т.б. елдер сияқ ты(ЕС қ ұ рамына кірмейтіндер)CEN қ ұ рамына филиал ретінде(аффилированный) кіруін білдіреді. Бұ л еуропалық ғ ылыми-техникалық жетістіктерінің сонғ ы ү лгіреін қ олдануғ а жә не Ресейдің ө зіндік техникалық жетістіктерінің дамуына жаң а жол ашуына септігін тигізеді. Бірақ бұ л вариант барлық ұ лттық нормалардан бас тартуды қ олдайды. Себебі бір уақ ытта екі тү рлі нормалардың – ұ лттық жә не еуропалық – гармонизация идеясына қ айшылық келтіреді.

2. Екінші вариант. «Егер біз біреумен бірге жү ретін болсақ, онда біз аз дегенде сонымен бірге бір бағ ытта жә не бірдей жылдамдық пен жү руіміз керек» деген сө йлем арқ ылы тү сіндіріледі. Бұ л варианттың негізі мә ні келесіде. Ресей барлық қ ұ рылыс нормаларының инвентаризациясы мен актуализациясын кө птеп шығ аруда, оның мә ні кө птеген ережелер мен формулаларды жү йелеу арқ ылы еуронормадан ерекшелігін азайту. Ресейлік нормаларды оларғ а жетіспейтін бірқ атар ережелер мен идеялар арқ ылы толық тыруғ а болады. Бұ ндай жолды бастағ ан соң жарты жолда тоқ тап қ алуғ а болмайды. Бұ л вариант ресейлік нормалардың актуализациясын еуропалық тан актуализациясынг жү ргізу арқ ылы жү ргізуді ұ сынады. Мұ ндай жағ дайда ғ ылыми-техникалық ә ріптестік бірлестігі кішкене шектелген. Жаң а ә зірлемелерді ұ лттық нормаларғ а енгізу мү мкін болады, егер де олар евронормалардың талаптарымен салыстырғ анда ө зінің қ ажеттілігін қ атаң турде кө рсететін болса талаптардың тө мендетуі туралы ә ң гіме болса, онда сондай ұ сыныстар сә йкесінше CEN комитеттеріне жіберіледі. Олар жіберілген мә селелерді қ арастырып, оң шешім қ абылданатын болса, оны сә йкес еуронормаларғ а енгізіп, сосын ғ ана Ресей территориясында практикада қ олдануғ а болатын болады. Қ алай да болғ анда, бұ ндай қ арым-қ атынаста бірқ атар қ иындық тар пайда болуы мү мкін. Жоғ арыда аталып екі варианттардан басқ а мынадай идея бар: параллельді тү рде ұ лттық нормаларғ а тиіспей, сонымен қ атар еуронормаларды қ олдануды легитимдеу. Бірақ бұ л вариант саудадағ ы кедергілердің алдын алмайды, бә секелестікке жә не интеграцияғ а, ғ ылыми-техникалық прогресске жетуі іске аспайды, яғ ни бір сө збен айтқ анда соң ғ ы кездегі Ресейдің ДСО-ғ а кіруі қ иындайды. Артық шылық тарына келетін болсақ, мұ ндай іс-ә рекет ресейлік қ ұ рылыс нарығ ына шетелдік капиталдардың ағ ымын арттырады, жаң а нормаларғ а специалисттердің ү йренуіне жол ашады. Бірақ оғ ан да біраз уақ ыт керектігін кө рсетеді, бұ ндай этапты ө тпелі немесе дайындық кезең і деп атауғ а болады. С точки зрения специалистов, только сближение требований норм позволит осуществить плавный переход к новому этапу строительного нормирования. Специалисттердің ойынша, нормалардың қ оятын талаптарын бір-біріне ақ ырын жақ ындату арқ ылы ғ ана қ ұ рылыстық нормалаудың жаң а кезең іне ө туге болатындығ ын айтады. Сол кезде ғ ана Ресейде қ ұ рылыс нарығ ында жұ мыс жасау еркін қ озғ алуғ а мү мкіндік пайда боладыБірақ бір жайтты еске сала кету керек: Ресейде соң ғ ы 20 жыл бойы қ ұ рылысты зерттеуді қ аржыландыру тоқ тап қ алғ андық тан, бірінші вариантты таң дағ ан дұ рыстау болып келеді. Ресейдің ұ лттық ерекшеліктерін ескере отырып анық тайтынымыз - ғ ылым саласын қ олдау мен орындау арқ ылы басқ а дамығ ан елдерден қ алыспаудың бірден бір мү мкіндігі болып табылады.