![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Лизинг формалары және түрлері
Кө п жағ дайларда «лизинг» тү сінігін машина, қ ондырғ ыларды т.б. жалғ а, яғ ни ұ зақ мерзімге жалғ а беру деп кө рсетеді. Шетелдер тә жірибесінде жалғ а берудің ү ш тү рі қ арастырылады: 1. Қ ысқ а мерзімге жалғ а беру - рентинг, яғ ни бірнеше сағ аттан 1 жылғ а дейін 2. Орташа мерзімге жалғ а беру – жедел, яғ ни 1 жылдан 3 жылғ а дейін 3. Ұ зақ мерзімге жалғ а беру – 3 жылдан ұ зақ мерзімге. Лизингтің жіктелуі. Қ атысушылар қ ұ рамына байланысты: - тура лизинг, бұ л кезде мү лік иесі ө з еркімен объектіні лизингке ө ткізеді (екі жақ ты келісім); - жанама лизинг (ү ш жақ ты немесе кө пжақ ты лизинг), бұ л кезде мү лікті беру делдал арқ ылы жү зеге асырады. Тура лизингктің жиі кездесетін тү рі – қ айтымды лизинг, лизинг фирмасы иесінен мү лікті сатып алып, оны оғ ан қ айта жалғ а береді. Мү лік типіне байланысты: - жылжымалы мү лік лизингі; - жылжымайтын мү лік лизингі; - бұ рын пайдаланылғ ан мү лік лизингі; Нарық секторына байланысты: -ішкі лизинг (бір елдің ішінде) -халық аралық лизинг (экспортты жә не импортты) Ө теу дең гейіне байланысты: - бір келісімнің ә рекет ету мерзімінде мү лік қ ұ ны толық ө телетін лизинг; - толық ө телмейтін лизинг. Амортизация шартына байланысты: - толық амортизациясы жә не лизинг объектісінің қ ұ ны толық ө телетін лизинг; - амортизациясы жә не лизинг объектісінің қ ұ ны толық ө телмейтін лизинг. Лизингтік тө лемдер сипатына байланысты: - ақ ша тө лемімен жү ргізілетін лизинг– барлық тө лемдер ақ ша нысанында жү ргізіледі; - компенсациялық тө леммен жү ргізілетін лизинг – тө лем аталғ ан жабдық ты ө ндірілген тауарларды жеткізу немесе қ арсы қ ызмет кө рсету нысанында жү зеге асырылады; - аралас тө лемді лизинг. Лизингтің аталғ ан нысандарын екі негізгі тү рге біріктіруге болады, бұ л жедел жә не қ аржылық лизинг. Жедел лизинг – кө ліктік қ ұ рал-жабдық тарды, аппаратуралар мен т.б. техникаларды нормативті мерзімнен қ ысқ а мерзімге жалғ а беру, яғ ни лизингке беруші оларды бірнеше рет қ ысқ а мерзімге жалғ а береді. Бірақ, мү ліктің толық қ ұ нын қ алпына келтіру жә не сұ раныстың болмау тә уекелдері жоғ ары болады. Қ аржылық лизинг – сатып алғ ан мү лікті нормативті мерзімге жә не амортизациясының толық ө телу мерзіміне уақ ытша пайдалануғ а беру. Нә тижесінде лизингке беруші мү ліктің толық қ ұ нын қ айтарып алады жә не лизингтік келісімнен пайда табады. Лизингтік тө лемдердің жалпы сомасының есебі мынадай формуламен анық талады: ЛТ=АА+НТ+КС+Қ Т+Қ Қ С, (1) ЛТ- лизингтік тө лемдердің жалпы сомасы; АА – ағ ымдағ ы жылдағ ы амортизациялық аударымдар сомасы; НТ – лизинг берушінің несиелік ресурсты пайдаланғ аны ү шін тө лемі; КС – лизингтік келісім-шарт бойынша мү лікті бергені ү шін лизинг берушіге комиссиондық сыйақ ы; Қ Т – кө рсеткен қ ызметі ү шін қ осымша тө лем; Қ Қ С – лизинг берушінің кө рсеткен қ ызметі ү шін лизинг алушы тө лейтін қ осымша қ ұ нғ а салық.
|