Сарапшының қорытындысы

17. Зерттеулердiң нә тижелерi бойынша сарапшы белгiленген нысан бойынша (3-қ осымша) жазбаша қ орытынды жасайды.
18. Сарапшының қ орытындысы ү ш: кiрiспелiк, зерттеулiк жә не қ орытындылық бө лiктерден тұ рады.
1) Сараптамалық қ орытындының кiрiспелiк бө лiгiнде:
сараптаманың атауы (ол қ осымша, қ айталама, комиссиялық немесе кешендiк болып табыла ма);
сараптама жү ргізу ү шiн негiздеме жә не сараптаманы тағ айындағ ан кеден органның немесе СЭҚ -қ а қ атысушының атауы;
сараптамағ а арналғ ан материалдардың тү скен кү нi жә не қ орытындығ а қ ол қ ойылғ ан кү н;
сараптамағ а тү скен материалдар мен басқ а да зерттеу объектiлерiнiң атауы;
iстiң жағ даяты жә не қ орытынды беру ү шiн маң ызы бар басқ а деректер;
сараптаманы жү ргізу орны;
зерттеу мiндеттерi;
сарапшы туралы мә лiметтер (лауазымы, тегi, аты, ә кесiнiң аты) кө рсетiледi.
Сарапшы мә селелердi олар сараптама жү ргiзу ү шiн жолдамада (қ аулыда) кө рсетiлгендей тұ жырымда келтiредi.
Қ айталама немесе қ осымша сараптаманы жү ргiзу кезiнде кiрiспелiк бө лiмде бастапқ ы сараптамалар туралы мә лiметтер де (сараптамалық қ орытындының кү нi жә не нө мiрi, оны қ айда жә не кiм жү ргiздi, бастапқ ы сараптаманың сарапшының алдына қ айталама сараптама ү шiн қ ойылғ ан мә селелер жө нiндегi тұ жырымдары) жазылады. Қ айталама немесе қ осымша сараптама жү ргiзу қ ажеттiлiгiне негiздеме берiледi.
Кешендiк немесе комиссиялық сараптама жү ргiзу кезiнде сараптаманың кiрiспелiк бө лiгiнде барлық қ атысқ ан сарапшылардың тегi, аты, ә кесiнiң аты кө рсетiледi. Кешендiк немесе комиссиялық сараптамалардың алдында нә тижелерi жалпы мә селенi шешуге ық палы болуы мү мкiн сараптамалардың басқ а тү рлерi жү ргiзiлген болса, онда қ орытындының кiрiспелiк бө лiгiнде осы сараптамалар туралы деректер келтiрiледi.
2) Сараптамалық қ орытындының зерттеулiк бө лiгiнде зерттеудiң процесi жә не оның нә тижелерi сипатталады, сондай-ақ анық талғ ан фактiлер бойынша нақ ты тү сiнiктемелер берiледi.
Сарапшығ а қ ойылғ ан ә рбiр сұ рақ қ а зерттеулiк бө лiктiң белгiлі бiр бө лiмi сә йкес келуi тиiс. Ө зара тығ ыз байланысты екi немесе одан да кө п мә селелердi бiр мезгiлде зерттеу қ ажет болғ ан кезде нә тижелер бiр бө лiмде жазылады.
Зерттеулiк бө лiгiнде:
зерттеудiң объектiлерi;
қ ажет болғ ан жағ дайда зерттеудi қ айталай отырып сарапшы қ орытындысының дұ рыстығ ын тексеру мү мкiн болуы ү шiн арнайы бiлiмi жоқ адамдарғ а тү сiнiктi, егжей-тегжейлi етiп сипатталатын зерттеулердiң ә дiстерi мен тә сiлдерi;
сарапшы алдына қ ойылғ ан мә селелердi шешу кезiнде басшылық қ а алғ ан олардың шығ арылғ ан кү нi мен орны кө рсетiле отырып анық тамалық -нормативтiк материалдар;
қ осымшаларғ а сiлтеме жә не оларғ а қ ажеттi тү сiнiктемелер;
зерттеу жү ргiзуде пайдаланылғ ан ө лшейтiн аспаптар (атауы, тұ рпаты жә не басқ алар);
зерттеудiң қ орытындыларына шешiлетiн сұ рақ бойынша қ орытындыны негiздейтiн пайымдаулардың ашылғ ан дә лелдемелерi бар сараптамалық бағ алау жазылады.
Қ осымша сараптаманың барысында, егер сарапшы қ осымша сараптама барысында оларды пайдаланғ ан болса, қ орытындының зерттеулiк бө лiгiнде бұ рын жү ргiзiлген сараптаманың нә тижелерiне сiлтеме жасалуы мү мкiн.
Қ айталама сараптама кезiнде, егер ондайлар орын алғ ан болса, тұ жырымдардың алдың ғ ы сараптамалардың нә тижелерiнен айырмашылығ ының себептерi кө рсетiледi.
3) Қ орытындылық бө лiкте сарапшының тұ жырымдары қ ойылғ ан мә селелерге нақ ты жауаптар беруi тиiс жә не жауаптардың жү йелiлiгi мә селелердiң жү йелiлiгiне сә йкес келуi тиiс. Қ ойылғ ан мә селелерге жауап беру мү мкiн болмағ ан жағ дайда себептерi кө рсетiлуi тиiс.
Сарапшығ а қ ойылмағ ан, бiрақ ол оны зерттеу процесiнде анық тағ ан жағ даяттар бойынша тұ жырымдар қ орытындының аяғ ында жазылады.
Сарапшы анық тағ ан профилактикалық сипаттағ ы жағ даяттар қ орытындының зерттеулiк бө лiгiнде, ал кедендiк қ ұ қ ық бұ зушылық тардың алдын алу жө нiндегi ұ сыныстар оның қ орытынды бө лiгiнде жазылады.
Екiұ дайылық тү сiндiрудi болдырмау ү шiн тұ жырымдар дә л жә не айқ ын жазылуы тиiс.
19. Сарапшының қ орытындысында тiркеу нө мiрi мен жасалғ ан кү нi кө рсетiлуi тиiс. Сарапшының қ олы мө рмен расталады.
Егер сараптамалық қ орытындығ а сызбалар, кестелер, графиктер жә не т.б. тү рiндегi қ осымшалар қ оса берiлетiн жағ дайда, оларғ а да сарапшы қ ол қ ояды жә не мө рмен расталады.
20. Сарапшының қ орытындысы екi данада жасалады. Кеден зертханасының басшысы қ ол қ ойғ ан, " Жө нелтiлетiн қ ұ жаттарды тiркеу журналында" белгiленген iлеспе хаты бар бiрiншi дана сараптаманы тағ айындағ ан адамғ а жiберiледi, екiншiсi - кеден зертханасында қ алады.
21. Кедендiк сараптама жасау кезiнде сарапшы ресми, жарияланғ ан немесе арнайы кө здерден (нормативтiк-ақ параттық ә дебиеттен жә не қ ұ жаттардан) алынғ ан ғ ылыми-техникалық ақ паратты жә не интернет бойынша алынғ ан деректердi қ олдануғ а қ ұ қ ылы. Заттарды ө зiндiк немесе зертханадан тыс сынақ тар мен зерттеулердiң нә тижелерiн, оның iшiнде ғ ылыми ә дiстемелiктердi де, сондай-ақ, нақ ты тауар бойынша басқ а зерттеу зертханалары мен мекемелерi зерттеулерiнiң нә тижелерiн пайдалана алады.