Элементтердің жергілікті орнықтылығын тексеру

Қ абырғ алары жұ қ а жә не иілімділігі тө мен элементтердің ө з орнық тылығ ын жоғ алтқ анғ а дейін оның қ абырғ а жә не белдеу орнық тылығ ы жоғ алуы мү мкін. Қ абырғ аның немесе белдеудің орнық тылығ ын жоғ алуы элементтің жұ мысын ө згертеді.

Белдеу жә не қ абырғ аның орнық тылығ ының жоғ алуы нормальды, жанама жә не олардың біріккен ә серінен болуы мү мкін.

МК элемент жергілікті орнық тылығ ының бірнеше жиі кездесетін мысалдарын келтірейік.

Арқ алық жә не ұ стын белдеулері – нормальды кернеуленген ұ зын пластина.

Бұ л элементтің орнық тылығ ының жоғ алуы белдеу шеттерінің толқ ынды деформациясымен сипатталады.

Пластикалық деформацияны ескермеген кезде шартынан белдеудің орнық тылығ ын келесі формула бойынша анық талады:

(25)

бұ л жерде: - шеті шеттелмеген белдеу шығ ысы.

Пластикалық деформацияны ескермеген кезде

; (26)

аспау қ ажет. - арқ алық тың есептік биіктігі

Ұ стындарда табақ беттердің жергілікті орнық тылығ ы ұ стынның жалпы орнық тылығ ына тең еледі:

Сонда

(27)

- шартты иілімділік

Ортасынан сығ ылғ ан ұ стын қ абырғ асы – ұ зын пластина нормальды біркелкі таралғ ан нормальды кернеуленген. Бұ л элементтің орнық тылығ ын жоғ алту деп оның орта жағ ында толқ ындық деформациясы деп тү сінуге болады. Қ абырғ а орнық тылығ ы ұ стынның жалпы орнық тылығ ына тең еліп қ абырғ а енінің оның қ алың дығ ына қ атынасы арқ ылы анық талады:

(28)

Мұ нда: - қ абырғ аның шартты иілімділігі

анық тайтын формулалар СНиП ІІ-23-81^* 27 кестеде келтірілген.

Ортасынан тыс сығ ылғ ан ұ стындар қ абырғ асы – бұ л кезде эксцентриситеттен пайда болатын момент қ иманың бір шетінде нормальды кернеуді азайтады. Бұ л жай -коэффициентімен ескеріледі.

-қ абырғ а шетіндегі ең максимальды сығ ылу кернеуі.

Егер болғ анда (28) формуламен тексеріледі, ал артық болғ анда:

(29)

Мұ нда - жанама кернудің орташа мә ні

Егер сызық ша интерполяция арқ ылы анық талады. Сығ ылғ ан элементтердегі жанама кернеу қ абырғ аның толқ ыма тү рде орнық тылығ ын жоғ алтуғ а ә келеді. Бұ л кезде орнық тылығ ын жоғ алтуғ а ә келеді.

Бұ л кезде орнық тылығ ын жоғ алту критикалық жанама кернеуді келесі формула бойынша анық талады.

(30)

- қ абырғ аның шартты иілімділігі

Егер қ абырғ а кө лденең қ атаң дық қ ырларымен бекітілген болса онда

(31)

- пластиканың ү лкен ө лшемінің кіші ө лшеміне қ атынасы біріккен

ә серінен

Орнық тылығ ы келесі формула бойынша анық талады.

(32)

Пластикалық деформациясын ескерген кезде жә не

келесі формула арқ ылы есептеледі.

(33)

Мұ нда