Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Жалпы тіл білімі» пәнінен 360 тест сұрағы
«Интралингвистиканың» қ арастыратын мә селесі Нақ ты жауап: * Фонетика, лексикология, грамматика «Исланд тілінің шығ у тарихы» ең бегінің авторы: Якоб Гримм. «Коммуникация» терминінің бастапқ ы мағ ынасы: * Жол «Копенгаген» лингвистикалық мектебі қ ай жылы қ ұ рылғ ан: 1841 жылы. «Маймылдың адамғ а айналуы процесіндегі ең бектің ролі» кімнің зерттеуі? Ф.Энгельс «Неміс тілі грамматикасы» ең бегінің авторы кім: Якоб Гримм. «Неолингвизм» мектебі қ ай елде қ алыптасты: Германия. «Нирукта» нені қ арастырады? * лексика мен этимологияны «Ригведа» дегеніміз – гимндер «Самавед» дегеніміз – діни ә н айту «Самхита» дегеніміз – гимндер, дұ ғ а «Семиотиканың» грек тіліндегі мағ ынасы: *Белгілі «Сө здер мен заттар» мектебінің кө рнекті ө кілі: Гуго Шухардт. «Структурализм» терминін алғ аш қ олданушы *Х.Поса «Сутра» дегеніміз – ереже «Табиғ ат диалектикасы» кімнің ең бегі? Ф.Энгельс «Таң ба екі жақ ты болады: оның бірі – материалдық жағ ы (дыбыстық), екіншісі – идеялық жағ ы (мағ ыналық)» Авторы: * Ф. де Соссюр «Таң баланушы» ұ ғ ымының анық тамасы: *Белгілі бір нә рсені білдіруші таң баның мағ ынасы «Таң балаушы» ұ ғ ымының анық тамасы: * Хабарлау қ ызметін атқ арушы материалдық кө рсеткіш-таң ба «Толық сө здер» мен «қ ұ р сө здер» қ ұ былысын бір-бірімен қ арама-қ арсы қ ойып зерттеген тіл білімі ө кілдері: * Қ ытай тіл білімі ө кілдері «Тіл – идеяны білдіретін таң балар жү йесі» деген тұ жырым жасағ ан кім? Ф. де Соссюр «Тіл – қ ұ рал» кімнің оқ улығ ы? А.Байтұ рсынұ лы «Тіл – таң балар жү йесі» деп табатын, с семиотиканың негізін салғ ан ғ алым: * Фердинандт де Соссюр «Тіл – халық тың рухы» тұ жырымдамасының авторы: * В. фон Гумбольдт «Тіл дегеніміз – ойдың тікелей шындығ ы» Пікір авторы: * К.Маркс «Тілдегі ә р сө здің ө зіндік тарихы бар, оны тек лингвистикалық талдау арқ ылы ғ ана емес, заттар тарихы арқ ылы да зерттеуге болады» деген пікір қ ай мектепке тә н? * Сө здер мен заттар «Тілді ө зі мен ө зін жә не ө зі ү шін зерттеу» деген тұ жырым шығ арғ ан кім? Ф. де Соссюр «Тілдік тұ лғ а» ұ ғ ымы қ ай салада қ арастырылады: * Антропоцентризм «Упанишада» дегеніміз – діни-философиялық трактаттар «Филология»терминінің мағ ынасы: *«Сө зді сү ю» «Хомус» атты 40 томдық ең бектің авторы: * ә л-Фирузабади «Чханда» нені қ арастырады? * жырдың қ ұ рылысы мен ө лең ө лшемдерін «Шикшада» нені зерттейді? * фонетика мен орфографияны «Эстетизм жә не неолингвизм» бағ ыттары қ ай ғ асырда пайда болды: * XХ ғ. «Эстетизм» мектебінің ө кілі кім: Гуго Шухардт. «Яджурвед» дегеніміз – қ ұ рбандық формулалары мен тү сіндірмелер «Языковой союз» - тілдік одақ ұ ғ ымы: Генетикалық алшақ тық тары бар жә не географиялық орналасу жағ дайына байланысты тілдердің бірігуі XX ғ асырда Америкада қ алыптасқ ан мектеп *Дескриптивтік мектеп XX ғ асырдағ ы АҚ Ш тіл білімі қ андай екі мектепке бө лінді? этнографиялық, структуралық XX ғ асырдың басындағ ы обьективті идеализмнің ірі ө кілі: Э Гуссерля.. YІІІ ғ асырдағ ы жапонның тө л жазуы * кана А.А.Шахматов қ ай мектептің ө кілі? * Мә скеу лингвистикалық мектебі А.Шлейхердің натуралистік кө зқ арасын білдіретін ең бегі қ андай: «Теориялық лингвистикағ а кіріспе». Агглютинативті (жалғ амалы) типке жататын тіл: Қ азақ тілі Адам ана тілінде жә не шет тілінде сө йлеу ү шін: Сө йлеудің ортақ механизмдерін қ олданады Адамдардың бір-бірімен қ арым-қ атынасы қ андай мақ сатта, қ алай ө туіне қ арай ресми, бейресми, қ алыптасқ ан, кә сіби, ә леуметтік деген тү рлерге сө йлеу ә рекетінің қ ай тү рі жіктеледі? * Тілдесім Адамдардың бір-бірімен ой, идея, кө ң іл-кү йімен алмасуы баса кө рінетін тілдесімнің тү рі: * Ақ параттық Адамдардың бір-бірімен ой, идея, кө ң іл-кү йімен алмасуы баса кө рінетін тілдесімнің тү рі: Ақ параттық Адамзаттың ең кө не ә деби ескерткіші: Шицзин Акустикалық таң балар сипаты: *Сө йлеу мү шелерінің артикуляциялары арқ ылы жасалатын таң балар Акустикалық таң балар сипаты: Сө йлеу мү шелерінің артикуляциялары арқ ылы жасалатын таң балар Алғ ашқ ы жасанды тіл: * Воляпюк Алғ ашқ ы оқ у қ ұ ралының авторы, тұ ң ғ ыш педагог-ағ артушы: Ы. Алтынсарин. Александрия мектебі қ ай дә уірде дү ниеге келді? * ежелгі заманда Америка индеецтерінің тілдерін ең алғ аш зерттеген ғ алым * Ф.Боас Аморфты, агглютинативті, флективті, инкорпоративті тілдер деп бө ліну қ ай принцип негізіне сү йенеді? * Типологиялық Аморфты, агглютинативті, флективті, инкорпоративті тілдер деп бө ліну қ ай принципке сү йенген? * Типологиялық Араб тіл білімінде Нахв тіл білімінің қ ай саласын білдірді? синтаксис Ат қ ою немесе атау теориясы дегеніміз не: Даму кезең і. Ат қ ою немесе атау теориясына тә н анық тама: *Зат атауларының пайда болу себептерін тү сіндіретін теория Ата тіл болады дегенге кү мә н келтірген кім? Г.Шухардт Ә деби тіл нормасының кө п жағ дайда қ оғ амдық қ атынастарғ а тә уелді болатындығ ын дә лелдеген кім? П.Лафарг Ә лемдік жасанды тілдердің аталуы жә не жасағ ан лингвистер: * Волапюк, И.Шлейер; Эсперанто, Л.Заменгоф Ә леуметтік лингвистика зерттеуі: * Тіл мен қ оғ ам арасындағ ы байланыстарды жә не ө зара ә серлесуін Ә л-Фарахиди ең бегі * Китаб ул-Айни Ә л-Фарахиди қ ай мемлекеттің ө кілі? Араб Ә л-Фирузабади қ ай мемлекеттің ө кілі? Араб Ә р елдің мемлекеттік елтаң басы, туы, мө рлері, ә скери атақ -дә режелері, ордендер жә не тб таң баның қ ай тү рі болып саналады? * Символдық Б.Трнка, В.Скаличка қ ай мектептің ө кілдері? Прага мектебі Б.Уорф қ ай мектеп ө кілі? Америка этнолингвистикалық мектебі Бағ даршамдар, бакендер қ андай таң баларғ а жатады? * сә уле Бағ дат қ аласы лингвистерінің ұ станғ ан бағ ыты: Пуристік тенденцияны ұ станды. Басқ а тілдің ық палымен ә лсіз тілде сө здік қ ателіктердің байқ алуы қ алай аталады? * Интерференция Басқ аларғ а білдірмекші болғ ан белгілі бір хабардың орнына, қ олданылатын сезім мү шелерінің біріне заттық, қ ұ былыстық, сә улелік, ә рекеттік белгілерді атайды Анық таманың жауабы: * Таң ба Бейвербальды тіл дегеніміз: * Қ арым-қ атынастың тілдік байланыссыз-ақ (сө йлеспеу) орнауы Бейвербальды тіл дегеніміз: * Қ арым-қ атынастың тілдік байланыссыз-ақ (сө йлеспеу) орнауы Белгілі бір дә уірдегі біртұ тас тілдің ө з ішінен ыдырап, жеке диалектілерге, тілдерге бө лшектену ү рдісі: * Дифференциация Белгілі бір этнос ү шін пиджин ана тілге айналғ анда қ алай аталады? * Креоль тілі Белгілі тә ртіпте, бір-бірімен байланыста, қ арым-қ атынаста тұ ратын элементтерден қ ұ ралғ ан біртұ тас нысан: *Жү йе Белгілі тә ртіпте, бір-бірімен байланыста, қ арым-қ атынаста тұ ратын элементтерден қ ұ ралғ ан біртұ тас нысан Жү йе Бихевиоризмдік психологияның концепцияларын басшылық қ а алғ ан ғ алым * Л.Блумфильд Біз қ олданып жү рген жазу жазудың қ ай тү ріне жатады? Фонологиялық Біздің заманымыздан бұ рын пайда болғ ан Қ ытай жазба ескерткіштері неге жазылып сақ талғ ан? мал сү йектеріне Бір тілдің ә рпін екінші тілге кө шіру: * Транслитерация В. Гумбольдт қ ай жылдар аралығ ында ө мір сү рген: 1767-1837. В.А.Богородицкий.......ө кілі: * Қ азан лингвистикалық мектебі В.Гумбольдт ізімен «Тіл – рухтың кө рінісі, тілдің даму заң ын рухтан бө ліп алуғ а болмайды, қ айта соның ә рекеті ретінде зерттеу керек», – деп айтқ ан тілші? * К.Фосслер В.Гумбольдтың классификациясы бойынша “аморфты тіл”деген термин нені білдіреді: Аморфты тілді ө лі тілдер деп атайды. Вараручи Катьяна қ ай мемлекеттің ө кілі? Ү ндістан Вараручи Катьянаның ең бегі: Толық тырма Веданың ең кө не тү рі: Ригведа Г.Пауль қ ай бағ ыттың ө кілі? психологиялық Генеологиялық классификация бойынша қ азақ тілі қ андай тілдер тобына жатады * Тү ркі Генеологиялық классификацияның нысаны: * Туыстас тілдерді зерттеу Гераклит пен Демокрит арасындағ ы айтыс не жө нінде? заттың ө з атауына қ атысы жайлы Глосса дегеніміз: Сө з Глоссематиктер мектебінің негізгі принциптері *тілдік фактілермен байланысы жоқ абстракт аксиомалық теория жасауды кө здеу Грамматикалық мағ ынаның берілу жолы: * Ә ртү рлі арнаулы кө рсеткіштер мен формалар арқ ылы Грамматикалық мағ ынаның берілуі: * Ә ртү рлі арнаулы кө рсеткіштер мен формалар арқ ылы Грамматикалық ө нер немесе жазу ө нері деп нені айтамыз? * Жазба ескерткіштер тілі Грамматикалық ө нер немесе жазу ө нерінің дұ рыс анық тамасы: *Тілді дұ рыс қ олдану ережесін белгілейтін сала Грек тілінің грамматикасын жазғ ан тілші ғ алым: * Дионисий Фракийский Дә стү рлі лингвистика ұ ғ ымының анық тамасы: * Бұ л тілдік компоненттердің ішкі байланысын ғ ана емес, керісінше, тіл мен ойлау, қ оғ ам мен тілдің байланысын ө зара тығ ыз қ арастыратын жә не жаң а ғ ылыми ойлармен толық тырылып отыратын лингвистика ғ ылымы Дескриптивизмнің негізін қ алаушы жә не оның басты теоретигі: * Л.Блумфильд Дескриптивті лингвистиканың (Америкалық структурализм) қ арастыратын мә селесі: * Тілдің қ ұ рылымы Дескриптивтік мектеп зерттеулерін қ ай ә діспен жү ргізді? *қ ұ рылымдық Дескриптивтік мектепті кейде қ алай атайды? * Йель мектебі Дескриптивтік мектептің ө кілі * З.Харрис Диглоссия дегеніміз: Жазбаша жә не ресми ауызекі сө йлеу тілі Достық қ атынастағ ы тілдердің бір-біріне тигізген ә серлері қ алай аталады? интерстрат Дұ ғ алау сө йлеудің қ андай қ ызметіне жатады: * Магиялық Дыбыс тілдің тү рлі элементтерінің кездейсоқ жиынтығ ы емес, бө лшектері бір-біріне тә уелді, ө зара байланыста, шартты қ атынаста тұ ратын біртұ тас, бірбү тін тұ лғ а Пікір авторы: * В.фон Гумбольдт Дыбыстық жү йе ө згерістерін ескермей сипаттау жә не зерттеу қ алай аталады: Статика. Еврей тіл білімі ө кілі: * Саадия Гаон Ежелгі Заман Лингвистикасындағ ы ең басты мә селе: Зат пен атау ажырамас бірлікте болу керек. Ежелгі дә уір лингвистикасына тә н ат қ ою теориясының мақ саты: * Тілді дұ рыс қ олдану мен дұ рыс сө йлеу ережелерін зерттеу. Ежелгі дә уірде одағ айды жеке сө з табы ретінде қ арастырғ ан ғ алым: Палемон Ежелгі ү нді лингвистикасында санскрит тілі мен веда жыры тілінің дыбыстық жү йесі мен грамматикасын зерттеп, 4000-нан астам грамматикалық ереже ұ сынғ ан зерттеуші: Гуру. Елтаң ба, ә скери белгілер қ андай таң баларғ а жатады? *заттық Есік қ ақ қ анда, екінші біреудің есікті ашуғ а ұ мтылуы; сә лемдесудің орнына бас изеу коммуникацияның қ ай тү ріне жатады? * Тілсіз Есік қ ақ қ анда, екінші біреудің есікті ашуғ а ұ мтылуы; сә лемдесудің орнына бас изеу коммуникацияның қ ай тү ріне жатады? * Тілсіз Еуропалық ортаның ө зінде дара тұ ратын ғ алым: Ш. Уә лиханов. Жалпы ғ ылымның, оның жаң а тү рлері – кибернетиканың, математикалық логиканың дамуы, электрондық машиналардың пайда болуы, оны тіл біліміне қ олдану талабының ө суі, тілдің тә жірибелік қ ызметінің бірден-бірге кү рделене тү суі қ андай бағ ыттың тууына себепші болды? * Структуралистік Жалпы тіл білімінің ғ ылымның теориялық саласы ретінде қ алыптасуы: *ХІХ ғ асыр Жалпы тіл білімінің зерттеу нысандары: *Тіл білімі тарихы, тіл теориясы, лингвистикалық ә дістер мен тә сілдер, тіл білімінің басқ а ғ ылымдармен байланысы Жалпы халық тілі, біртұ тас ұ лт тілі деген жалғ ан сө з Тіл жеке индивидумдікі Индивидум тілін зерттеу арқ ылы тұ тас халық тың, ұ лттың рухани ө мірінің заң дылығ ын ашуғ а болады Қ ай бағ ыт ө кілдерінің пікірі? * Психологиялық бағ ыт Жас грамматикалық бағ ыттың позитивизмін сынап, тіл білімін эстетикалық ғ ылым деп жариялағ ан ғ алым *К.Фосслер *А.Шлейхер+ Жасанды тілге қ айсысы жатады? вол-пюк Жасанды халық аралық тілдердің 600 жобасы жасалып, адамдарғ а қ ызмет еткен Эсперанто, Идо секілді тілдердің ө ріс алуы қ ай кезең ге тә н: * Орта ғ асыр. Жергілікті тілдің жойылуынан қ алғ ан қ алдық тіл субстрат Заттық таң бағ а қ айсысы жатады? * жалаулар Заттың атауына жә не оның қ асиеті, қ ұ былысы, қ ызметі, болмысына қ ызмет ететін тілдің негізгі қ ұ рылымдық -семантикалық бірлігі: Ұ ғ ым Зерттеу пә ніне байланысты лингвистикалық типология нешеге бө лінеді? * Тө рт Иероглифтердің мағ ынасы, қ ұ рылымы, этимологиясын қ арастыратын сө здік: Шо Вэнь цзецзы Индивидуалистік психологизм ө кілі: Г.Пауль Индивидуалистік, натуралистік бағ ыттағ ыларғ а қ арама-қ арсы пікір айтқ ан мектеп *Женева жә не Франция социологиялық мектептері Инкорпоративті тіл дегеніміз қ андай тіл: Аглютинативті. Интерференция: *Екі тілдік жү йенің (екі тілді адамғ а байланысты) бір-бірімен араласып кетуінен туатын (екі тілдің біреуінде немесе екеуінде де) қ ателіктер Иудейлердің канондық тілі * кө не иврит тілі Йель мектебі қ ай дә уірде дү ниеге келді? ХХ ғ. Йель мектебінің дү ниеге келуі: * ХХ ғ. Канондық тіл анық тамасы: * Жергілікті халық тар жазылғ ан аят-хадистардың мағ ынасын, тілін тү сінбесе де, жатқ а біліп, қ ұ дайғ а қ ұ лшылық ететін дұ ғ а ретінде айтуы Канондық тіл дегеніміз: * Баршағ а міндетті тіл Канондық тілге тә н сипаттама: *Баршағ а міндетті тіл Келімсектер тілінің жойылуынан қ алғ ан қ алдық тіл қ алай аталады? суперстрат Кең ес тіл білімінің ө кілі * Н.Я.Марр Койненің франк лингвасынан айырмасы: *Этноә леуметтік функциясы мен этнодиалектілік базасында Коммуникативтік қ ызмет басталады: * Сө йлемнен Копенгаген мектебін қ алыптастырушы * Л.Ельмслев Кө мекші таң балардың материалдық сипатына қ арай тү рге жіктелуі: * 8 Кө мекші таң балардың тү рлері: * Теориялық, практикалық Кө мекші таң баның тү рлері * Теориялық, практикалық Кратес Малоский қ ай мемлекеттің ө кілі? Греция Қ азақ тіл білімінде функциональды-семантикалық ө рісті арнайы зерттеген ғ алым: * З.Қ.Ахметжанова Қ азан лингвистикалық мектебі нешінші ғ асырда қ алыптасты: * XVIII ғ. Қ азір қ анша пиджин анық талғ ан? * 50-ден жоғ ары Қ азіргі таң да зерттеу пә ніне байланысты лингвистикалық типология нешеге бө лінеді: * Тө рт Қ азіргі тіл білімінің бағ ыттары (прагмалингвистика, психолингвистика, этнолингвистика жә не тб) тілдің қ ай бағ ыты бойынша қ алыптасып дамығ ан? * функциональдық Қ ай елде стильдерді уставтық, жартылай уставтық жә не жылдам жазу деп жіктеді? Қ ытай Қ айта ө рлеу дә уірінің (XV-XVIII ғ) ө кілдері: Конфуций; Аристотель; Платон; Демокрит. Қ айта ө рлеу дә уірінің лингвистикасы қ ай ғ асырларды қ амтиды: XX ғ асыр. Қ ұ рылымдық бағ ытқ а енетін мектеп * Прага мектебі Қ ұ рылымдық лингвистика: * Тілдік жү йедегі ішкі қ арым-қ атынастар жә не байланыстарды ө з зерттеу облысының нысанасы етіп алатын тіл білімінің бір саласы Қ ыпшақ тайпасының тү легі, «Екінші ұ стаз», «Шығ ыс Аристотелі», «Мұ сылман Ренессансының» кө рнекті ө кілі кім: * Абу-Наср Ә л-Фараби. Қ ытай тіл білімінің тарихын 3 дә уірге бө лген қ ай ғ алым: Ван Ли. Қ ытай тілінде жазылғ ан тұ ң ғ ыш диалектілік сө здік: * Фаньянь Қ ытайда ат қ ою теориясын қ алыптастырғ ан ғ алым: * Конфуций Л.Блумфильд қ ай мектептің ө кілі? * дескриптивтік мектеп Латын тілі қ ай елге канондық тіл деп есептелді? итальяндық тарғ а Латын тілінің канондық тіл ретінде қ олданылуы: * итальяндық тарда Лексикалық мағ ына сипаты: * Ауыспалы, келтірінді мағ ына Лингвистикалық география ілімінің принциптерін айқ ындап, оны тіл біліміне таратқ ан мектеп *эклектикалық неолингвизм Лингвистикалық типология дегеніміз: *Тілдің қ ұ рылымдық жә не функциональдық сипаттарын олардың арасындағ ы генетикалық байланыстардан тыс зерттейтін ғ ылым Лингвистикалық типология дегеніміз: Тілдің қ ұ рылымдық жә не функциональдық сипаттарын, олардың арасындағ ы генетикалық байланыстардан тыс зерттейтін ғ ылым Лингвистиканың қ ай тү рі мынадай термин сө здерге сү йенеді: тіл, диалект, стиль, лексика, синтаксис, екі тілділік, есімшелі оралым* Ә леуметтік лингвистика Логикалық мағ ынаның арасына алғ аш шек қ ойғ ан грек философы: * Парменид М. Қ ашқ аридің ең бегі қ алай аталады: «Қ ұ тадғ у білік». М. Қ ашқ аридің ХІ ғ. тү ркі тілдерін неше топқ а бө ліп зерттеді: Екі. М.Д.Бартоли қ ай мектептің ө кілі? *ареалдық лингвистика Мазмұ н формасы – ол: Кенематика. Мантр дегеніміз – ө лең Мә скеу лингвистикалық мектебінің ө кілдері: * Ф.Ф.Фортунатов, А.А.Шахматов, А.М.Пешковский Металингвистика нені зерттейді? *сө здік мінез-қ ұ лық тың сыртқ ы жағ ын зерттейді Морфологиялық классификацияның нысаны: * Тілдерді туыстығ ына байланыссыз зерттеу Музыкалық аспаптар арқ ылы берілетін арнаулы сигналдар қ андай таң баларғ а жатады? *акустикалық Н.А.Баскаков тү ркі тілдерін қ алай бө леді? *Батыс жә не шығ ыс хун Н.А.Баскаковтың тү ркі тілдерін бө луі: * Батыс хун жә не шығ ыс хун Натурализм бағ ытының кө рнекті ө кілі кім: Якоб Гримм. Неміс лингвисі - Г.Лейбництің негізгі идеясы болғ ан: Логикалық ғ ылым. Неогумбольдттық этнолингвистика деп қ ай мектепті атайды? Германия этнолингвистикалық мектебі Неолингвизм мектебінің екінші атауы: *Ареалдық лингвистика Неолингвизмді кейде қ алай атайды? * ареалдық лингвистика Неолингвистердің жасағ ан басты кемшілігі: * Тілдің жү йелік, қ ұ рылымдық сипатына жеткілікті мә н бермей, экстралингвистикалық мә селелерге кө ң іл бө ліп, тіл ө міріндегі индивидумдар ролін асыра бағ алаушылық Неофилология мектебінің негізгі атауы * эстетизм Неофилология мектебінің ө кілі К.Фосслер Неофилологтер тіл білімін эстетикағ а не арқ ылы жатқ ызады? * стилистика Орта ғ асыр лингвистикасында киелі жә не қ асиетті тіл немесе Пайғ амбар тілі деп есептелген тіл: * Философиялық тіл. Орыс тү ркологтарын атаң ыз: * В.Радлов, Н.Ильминский, В.Катаринский, П.Мелиоранский Ө з теориясын «яфет теориясы» деп атағ ан ғ алым Н.Я.Марр Ө з теориясын «Яфет теориясы», соң ынан «Тіл туралы жаң а ілім» деп атағ ан ғ алым: * Н.Марр Ө з ілімін механистік теория деп атағ ан ғ алым * Л.Блумфильд Ө з ілімін механистік теория деп атағ ан ғ алым: *Л.Блумфильд Ө здерін глоссематиктер деп атағ ан мектеп *Копенгаген мектебі Ө здерін глоссематиктер деп атағ ан мектеп ө кілдері: * Копенгаген мектебі Ө ріс туралы алғ ашқ ы теориялық ойлар кімдердің ең бектерінде айтылды? Ү И.Трир, Г.Ипсен Палемон қ ай мемлекеттің ө кілі? Рим Парадигмалық қ атынас дегеніміз: * Функциялық жағ ынан біртектес, ал формалық жә не грамматикалық жағ ынан ә ртектес болып келетін, тік бағ ыттағ ы элементтердің жиынтығ ы, тобы Патанджали ең бегі: Ұ лы тү сіндірме Патанджали қ ай мемлекеттің ө кілі? Ү ндістан Пиджин дегеніміз: Сауда жә не ө зге шаруа қ атысындағ ы ауызекі тіл Пор-Рояль грамматикасына тә н жауап: * Барлық жауабы дұ рыс Пор-Рояль грамматикасының мақ саты: * Барлық тілдерге ортақ рациональды негізді жә не олардың арасындағ ы ө згешеліктерді ашу Прага лингвистикалық мектебінің негізін салушы чех германисі: Джулиано Бонфантелер. Прага лингвистикалық мектебінің ө кілі: * Н.Трубецкой Прага мектебі қ ай жылы қ ұ рылды? * 1926 ж. Прага мектебінің ө кілдері *Н.Трубецкой, Б.Трнка Прага мектебінің табысқ а жеткен тіл білімінің саласы * фонология Праязык деген не? ата тіл Психологизмбағ ытының ірі ө кілдері: А. Шлейхер; Ч. Дарвин; В. Гумбольдт. Пікірдің тууының негізінде: Мотив (дә лел) жатыр Реалистер жә не номиналистер деген ұ ғ ымдартә н ұ ғ ымдар * Орта ғ асыр тіл біліміне Рим тіл білімінде «Жай хабарлы сө йлемдер туралы» ең бекті жазғ ан: * Элий Стило Россиядағ ы нағ ыз ғ ылыми “тү ркология” қ ай кезең нен басталды: XIX ғ асырдың II жартысынан басталады. Салыстырмалы-тарихи ә дістің Даниядағ ы ірі ө кілі: Расмус Раск. Санскрит тіліндегі етістіктердің жіктелу жү йесін грек, латын, парсы, герман тілдеріндегі етістіктердің жіктелу жү йесімен салыстыра зерттеп, ол тілдердің туыстығ ын дә лелдеген тіл зерттеушісі: * Франц Бопп Сә уле таң баларына қ айсысы жатады? бакендер Себеп-салдарлық, аналитика-синтетикалық, орындалымдық дең гейлері сө йлеу ә рекетінің қ ай тү ріне тә н: * Жазылым Семантиканың анық тамасы: * Тілдік элементтердің мағ ыналық жағ ы Семантиканың зерттеу нысаны: * Тілдік бірліктердің мағ ыналық жағ ы Семиология мен қ ұ рылымдық тіл білімінің негізін қ алағ ан: * Ф. де Соссюр Семиотика ғ ылымының зерттеу нысаны: * Таң ба, таң балар жү йесі Семиотикалық ә дебиеттерде таң баларды неше тү рге бө леді? * Негізгі жә не кө мекші Семиотикалық ә дебиеттердегі таң балардың бө лінуі: *Негізгі жә не кө мекші Сепир-Уорф гипотезасының концепциясы: * Ә ртү рлі тілде сө йлейтін адамдар ә лемді басқ аша қ абылдап, басқ аша тү сінеді \ Сигнал таң балар дегеніміз не? Кө ру, есту арқ ылы қ абылданатын таң балар Сигнал таң балар дегеніміз: * Кө ру, есту арқ ылы қ абылданатын таң балар Синхрония мен диахронияны бірлікте қ арағ ан мектеп: * Жас грамматикалық бағ ыт Синхрония мен диахронияны бірлікте қ арастырғ ан мектеп * Прага мектебі Славян тіл білімінің ең кө рнекті ө кілі: В. Гумбольдт. Сө здер арасындағ ы семантикалық қ атынас оның тиісті екендігін білдіреді: Бір жә не сол категорияғ а Сө здер мен заттар мектебінің кө рнекті ө кілі: * Гуго Шухардт Сө здердің мағ ынасын, олардың ө згеруін зерттейтін тіл білімінің саласы: * Семантика Сө здік сигналдарды не қ арастырады? *микролингвистика *этнолингвистика+ Сө здің мағ ынасының мә дени кешені бұ л оның: Металингвистикалық мазмұ ны Сө йлеу ә рекеті – бұ л: Адамның қ андай да бір басқ а ә рекеті уақ ытында тілдесуі ү шін тілді қ олдану ү дерісі Сө йлеу ә рекетінің қ ай тү рінде басқ а тү рлерге қ арағ анда адамның мінез-қ ұ лқ ы маң ызды роль атқ арады? * Тілдесім Сө йлеу дегеніміз: * Қ атынас жасау ү дерісінде ө з ойын, сезімін басқ аларғ а білдіру, басқ аның ойын білу мақ сатында тілді қ олдану Сө йлеу мен тілдің бір еместігіне алғ аш кө ң іл аударғ ан лингвистер: * Вильгельм фон Гумбольдт пен Фердинандт де Соссюр Стоиктер мектебі зат пен оның аты арасындағ ы байланыс туралы қ андай кө зқ арасты ұ станды: * Атау - зат табиғ атына сә йкес, табиғ ат туындысы. Структуралық бағ ыттың кө пшілікке танылғ ан ү ш мектебі: * Прага, Копенгаген, Дескриптивтік лингвистикалық мектептері Субстрат дегеніміз * Жең ілген тілдің жең ген тілдегі ізі Суперстрат дегеніміз: * Жең ген тілдің жең ілген тілдегі ізі Сюй Шэн қ ай мемлекеттің ө кілі? Қ ытай Танымдық, зерделік, ізденімдік, кө рсетімдік деген тү рлерге ие сө йлеу ә рекеті: * Оқ ылым Тарихи даму негізінде тілдердің бір-біріне алғ аш жақ ындасуы: * Интеграция Тарихи даму негізінде тілдердің бір-біріне алғ аш жақ ындасуы: * Интеграция Тектес дыбыстардың туыс тілде ө згешеленуі қ алай аталады: Корреспонденция. Типологиялық индекс дегеніміз: * Тілдік ерекшеліктердің сандық кө рсеткіштермен берілуі Типологиялық классификация бойынша қ азақ тілі қ андай тілдер тобына жатады: * Агглютинативті Тұ ң ғ ыш диалектілер сө здігі: Фаньянь Тұ рақ тылық, табиғ илық, коммуникативтік, экспрессивті-эмоциональдық жә не жалпыхалық тық Анық тама жауабы: * Лингвистикалық Тү ркологияның ғ ылым ретінде қ алыптасу кезең і: * XVIII ғ. ІІ жартысы Тү ркі тілдерінің генеологиялық классификациясын орнық тырушы: * Н.А.Баскаков Тү ркі халық тары ү шін канондық тіл: * Қ азақ тілі. Тү рлі формацияғ а лайық тіл сатылық жолмен дамиды деген ғ алым * Н.Я.Марр Тү рлі хабарлар, мә ліметтер беру ү шін қ олданылатын таң балар жү йесі туралы ғ ылым *семиотика Тіл білімі қ ай ғ ылыммен байланысқ анда артикуляция мә селесі сө з болады? физиология Тіл білімі мен этнографияны антропологияның жеке тараулары деп санағ ан мектеп *Америка этнолингвистикалық мектебі Тіл білімі тарихының кезең дері: *Бес Тіл біліміндегі аномалия жә не аналогия мә селелерінің қ ызу тартысқ а тү суі: * Марк Теренций Варонның «Латын тілі» трактатында Тіл біліміндегі натуралистік бағ ыттың негізін салушы: Рамус Раск (1787-1832). Тіл біліміндегі натуралистік, индивидуальдық кө зқ арастарғ а қ арсы бағ ытта туып қ алыптасқ ан мектеп: * Женева социологиялық мектебі Тіл білімінің дамуына ә сер ететін сыртқ ы фактор: * Экстралингвистикалық Тіл білімінің дамуына ә сер ететін ішкі фактор: Интралингвистикалық Тіл дамудың бірінен екінші сатысына ө туде революциялық жолмен іске асады деген ғ алым Н.Я.Марр Тіл жеке индивидумдікі Индивидум тілін зерттеу арқ ылы тұ тас халық тың, ұ лттың рухани ө мірінің заң дылығ ын ашуғ а болады деп айтқ ан мектеп ө кілі? * Психологиялық бағ ыттың ө кілі – Г.Пауль Тіл мен ойлаудың арақ атынасын қ арастыратын ғ ылым * логика Тіл мен сө йлеудің бір еместігін ғ ылыми тұ рғ ыдан дә лелдеген ғ алым: Ф. де Соссюр Тіл туралы алғ ашқ ы ойлар қ ай елден бастау алады: * Қ ытай. Тілдегі ө згеріс адам еркіне тә уелсіз, ө зіндік заң ы бойынша іске асады, сондық тан ол биологиялық организмдер тобына жатуы керек Пікір иесі: * А.Шлейхер Тілдегі сө здерді есім мен етістікке бө лген ғ алым Платон Тілдерге типологиялық классификация жасау қ ай кезден басталады? * ХІХ ғ асырдан Тілдерге типологиялық классификация жасаудың басталу кезең і: * ХІХ ғ асыр Тілдерді генеoлогиялық жақ тан топтастырғ анда қ ай жағ дай қ атаң ескеріледі * Аралас болуы Тілдерді географиялық ың ғ айына қ арай қ арауды ұ сынғ ан ғ алым * Г.Шухардт *А.Шлейхер+ Тілдерді географиялық ың ғ айына қ арай қ арауды ұ сынғ ан мектеп *Сө здер мен заттар Тілдерді жү йелеуде басшылық қ а алынатын негізгі белгі: * Тілде грамматикалық тә сілдің қ айсысы басымдық ететіні Тілдерді жү йелеудің негізгі ү ш тү рінің бірі: * Тілдер арасындағ ы туыстық негізде қ алыптасқ ан генеологиялық бірліктер Тілдерді классификациялаудың принциптері: *Типологиялық, генеологиялық Тілдерді қ ұ рылымы мен қ ұ рылысына қ арай топтастыру: * Типологиялық классификация Тілдерді типологиялық жақ тан топтастырғ анда қ атаң ескертілетін жағ дай: * Қ ұ рылымдық ұ қ састығ ы Тілдерді типологиялық жақ тан топтастырғ анда қ атаң ескерілетін жағ дай: * Тілдердің қ ұ рылымдық жағ ынан ұ қ састығ ы Тілдерді типологиялық тұ рғ ыдан неше типке ажыратуғ а болады? * Тө рт Тілдерді туыстық жақ ындық тарына қ арай жіктеуге ә сер еткен алғ ашқ ы ең бек: * Гвилельм Постеллустың «Тілдер туыстастығ ы туралы» ең бегі Тілдерді туыстық жақ ындық тарына қ арай жіктеуде генеологиялық жақ ындық тарынан гө рі географиялық ың ғ айына қ арау керек деп айтқ ан ғ алым: * Г.Шухардт Тілдердің барлығ ы о бастағ ы сал, бер, йон, рош деген тө рт элементтен тарайды деп тұ жырымдағ ан кім? Н.Я.Марр Тілдердің бө ліну процесі лингвистикада қ алай аталады? * Дифференциация Тілдердің бірігу процесі лингвистикада қ алай аталады? * Интеграция Тілдердің генеологиялық ұ қ састығ ының тү сіндірілуі * Бір тілден шығ уымен Тілдердің ру тілі, тайпа тілі, халық тілі, ұ лт тілі, туыстас тілдер деп бө лінуінің белгісі: * Этникалық бірліктік белгісіне қ арай Тілдердің тоғ ысуы: * Қ арым-қ атынасқ а тү су нә тижесінде араласып кетуі Тілдердің тоғ ысуындағ ы жең у мен жең ілуге байланысты лингвистикадағ ы терминдер саны: * Ү ш Тілді адаммен жә не оны қ оршағ ан орта, дә стү р мен мә дениет ұ ғ ымдарымен ұ штастыра зерттейтін лингвистиканың саласы: *Этнолингвистика Тілді адаммен жә не оны қ оршағ ан орта, дә стү р мен мә дениет ұ ғ ымдарымен ұ штастыра зерттейтін лингвистиканың саласы: * Этнолингвистика Тілді мә дениетпен, халық тың рухани ө мірімен байланыстыра қ арағ ан қ ай елдің тілтаным ө кілдері? Америка жә не Германия Тілді ө мір сү ріп тұ рғ ан қ алпы тұ рғ ысынан қ арастыратын тіл білімінің атауы: *Синхрониялық Тілді таза қ атынастардың торы, схемасы деп санағ ан мектеп * Глоссематиктер мектебі Тілді тірі ағ зағ а тең еген: * А.Шлейхер Тілді фатикалық қ ызметте пайдалану дегеніміз: * Ақ параттың маң ызды еместігі Тілді ішкі, сыртқ ы байланыстары бар сигналдар жү йесі деп санағ ан мектеп* Дескриптивтік мектеп Тілді ішкі, сыртқ ы байланыстары бар сигналдар жү йесі деп санағ ан мектеп * дескриптивтік мектеп Тілдік белсенділік – бұ л: Сө йлеу ә рекетіндегі тілдік қ абілеттілікті іске асыруда болатын ү дерістер Тілдік жағ даят дегеніміз: * Тілден тыс қ алып-кү й Тілдік қ ұ былыстар мен формаларды қ айта жаң ғ ырту арқ ылы тіл дамуының бұ рынғ ы кезең деріне тә н ә ртү рлі дең гейдегі жү йелік қ атынастарды қ арастырады Ә діс анық тамасы: * Реконструкция Тілдік мә тіндерді талдаудың ә діс-тә сілдерін қ алыптастыру, жетілдіру, лингвистикалық терминдерді айқ ындау мә селелеріне ерекше кө ң іл бө лген мектеп: *дескриптивтік мектеп *Мә скеу лингвистикалық мектебі+ Тілдік танымдағ ы жоғ ары дең гей қ айсысына сай келеді: * Тану Тілдік таң баны «барлық басқ а семиотикалық таң баларды аударуғ а болатын» деп санағ ан ғ алым * Л.Ельмслев Тілдік таң баны «барлық типтегі таң балардың оркестрі» деп санағ ан кім? Т.Милевский Тілдің ә леуметтік белгісі нені білдіреді? Сө йлеушілердің ө здерінің сө йлеу тілі бойынша топтастырылуы Тілдің негізгі қ ызметі: * Қ арым-қ атынас қ ұ ралы Тілдің табиғ аты, мә ні, қ ұ рылымы, тіл мен мә дениет, тіл мен материалдық дү ние, тіл мен ойлау, тіл мен қ оғ ам, тіл тарихы, тіл білімінің салалары жә не тб мә селелерді қ арастырып, кө птеген теориялық тұ жырымдар жасағ ан тілші ғ алым: * В фон Гумбольдт Тілдің ұ лтаралық мә селелерін шешуде унитаризм мен сегрегация қ андай бағ ытта қ олданылады? * Бір-біріне қ арсы бағ ытта Тілдің фатикалық қ ызметі дегеніміз: * Сө йлеушілер арасындағ ы тілдік қ арым-қ атынасты ұ стап, сақ тап тұ ру ү шін қ олданылатын байланыс Тілтанудағ ы антропоцентристік бағ ыттың бастауы: * Тілдегі субъективтілік Узус деген сө з нені білдіреді? ә дет, дағ ды Универсалды грамматика немесе рационалды жалпы грамматика авторлары: Ф.Боб пен В. Гумбольд. Ү нді-Еуропа семьясына жататын тілдердің шық қ ан тө ркінін кімдер айқ ындады? * салыстырмалы-тарихи ә дісті қ алыптастырушылар Ү нді-европа тілдері деген атауды ең гізген лингвист: Р.Раск. Ү ндіеуропа тілдеріне енетін топ: *Герман тобы Ү ндістан тіл білімінде морфологиядан кейінгі мол зрттелген сала: Лексика. Ү немі дамуда болатын қ ұ былыс: Сө з. Ф. Бопптың «Ү нді Еуропа тілдерінің салыстырмалы грамматикасы» атты ең бегі қ ай жылдар аралығ ында жарық кө рді: * 1843-1959. Ф. Де Соссюр (1867-1913) неше жасында докторлық диссертация қ орғ ағ ан: 25. Ф. Де Соссюр «Тіл мен сө йлеу» диктамасын нешеге бө лген: Екіге. Ф. де Соссюр ең бегі: * «Жалпы тіл білімі курсы» Ф. де Соссюр мына бағ ыттың кө рнекті ө кілі: Социологиялық бағ ыт Ф.де.Соссюрдің “Тіл-сө йлеу ә рекетінің ә леуметтік жемісі” деген ілімін ұ станғ ан- француз лингвистикасының атасы: Шарль Балли. Фонетика мен фонологияны бір-бірінен бө ліп қ арастырғ ан ғ алым *Н.Трубецкой *Л.Ельмслев+ Франк лингвасы деп аталатын тілдер: * Генетикалық жағ ынан алшақ халық тардың саудада қ олданатын тілдері Франс Бопптың тіл біліміне қ осқ ан ү лесі: Герман тілдерінің латын, грек тілдерімен ұ қ састығ ын алғ аш айқ ындады. Функциональды грамматиканың негізгі бағ ыты: * Қ ұ ралдан қ ызметке Функциональды лингвистика, фонология, сө йлеу актісі сияқ ты мә селелерге ерекше назар аударғ ан мектеп: * Прага лингвистикалық ү йірмесі Функциональдық типология: * Тілді ә леуметтік қ ызметі мен қ олданылу аясы негізінде қ арастырады Ш. Ш. Уалиханов қ ай жылдар аралығ ында ө мір сү рген: * 1835-1975. Шухардт қ ай мектептің ө кілі? *Сө здер мен заттар Ызалы, қ аһ арлы сө з дегеннің термині * филиппика Эсперанто деген не? * жасанды тіл Эсперанто тілін жасағ ан кім? Заменгоф Эстетизм мектебінің кө рнекті ө кілі: * К.Фосслер Этнографиялық лингвистика мектебінің ө кілі * Э.Сепир, Л.Вайсгербер Этнолингвистика саласын жә не оғ ан қ атысты ғ ылыми қ ағ идаларды ұ станушы жә не негізін салғ ан ғ алым: И.Г.Бердер Этнолингвистика тілдік процесті қ андай ұ ғ ымдармен ұ штастыра зерттейді? * Мә дениет, тұ рмыстық болмыс, адам, тіл Этнолингвистика тілдік процесті қ андай ұ ғ ымдарымен ұ штастыра зерттейді? * Мә дениет, тұ рмыстық болмыс, адам, тіл Ян Сюну қ ай мемлекеттің ө кілі Қ ытай Ян Сюнудың зерттеуі: Фаньянь Яски қ ай елдің ө кілі? Ү ндістан
|