Саймандарға қойлыатын негізгі талаптар

· Адам ағ засымен жә не дә рілік заттармен ұ зақ уақ ыт жанасатын (ү здіксіз 6 сағ аттан кө п) саймандар тек коррозияғ а тұ рақ ты металдар мен қ ұ ймалардан жабынсыз дайныдалуы керек.

· Саймандардың бетінде сызаттар, жырылғ ан жерлер, бояуы тү скен жерлер, кедір-бұ дырлар жә не қ абатталып тү скен жерлері болмау керек.

· Хромды жә не никельді жабындары бар кө міртекті болаттар мен тү сті қ ұ ймалардан жасалғ ан бұ йымдар эксплуатация, тасымалдау жә не сақ тау кезінде коррозияғ а тұ рақ ты болуы керек.

· Саймандар дезинфекциядан, стерилизация алдындағ ы тазалаудан жә не стерильдеуден тұ ратын ө ң деу циклдарына тұ рақ ты болуы керек.

Саймандардың сапасын бағ алауды қ абылдау кезінде жү ргізеді (партиямен қ абылдайды). Партия деп бір қ ұ жат бойынша қ абылданатын бір тип мө лшеріндегі саймандрды айтады.

Медициналық саймандарды қ абылдау процесі кезінде келесі кө рсеткіштерге тексеру жү ргізіледі: негізгі геометриялық мө лшері, сыртқ ы тү рі жә не ақ ауларының болуы (сырт кө збен қ арағ анда), қ орғ аныш-декоративті жабындары, беттерінің кедір-бұ дырлығ ы, қ аттылығ ы (егер бұ йымның ьтехникалық шарттарында кө рсетілген болса), жылтырау дә режесі, жиынтығ ының тү гелдігі, таң балануы, қ ұ лпының еркін болуы.

Кесетін саймандардың сапасын бағ алау (тауарлық талдаудың элементі):

· Кө ру арқ ылы сайманнның механикалық бү тіндігін, сынғ ан жерлерінің, деформациясының, жабындарындағ ы ақ ауларының (тү скен жері, дақ тардың болуы, коррозия), сонымен бірге кесетін бө лігінде бү лінген жерлерінің болмауын анық тайды.

· Пышақ тар мен скальпельдердің функционалдық қ асиеті екі тә сілмен тексеріледі:

а) жалпақ скальпель жә не ампутациялық пышақ пен замшты кеседі, ал резекциялық немесе шеміршекке арналғ ан пышақ пен теріні немесе орташа тығ ыздық тағ ы картонды кесіп кө реді. Барлық жағ дайда да жұ мыс бө ліктері тексеруден кейін ө тпей қ алмауы жә не деформацияланбауы керек, ал кесілген жерінің жиектері біртекті тегіс болуы керек;

б) скальпельдың немесе ампутациялық аышақ тың ө ткірлігін тексеру ү шін жұ қ а қ ағ аз қ абатын кесіп кө реді, кесілген жердің жиектері тегіс болуы керек жә не қ ағ азды майыстырмауы керек.

· Қ айшылардың кескіш қ асиетін дә кенің 1-5 қ абатын кеісп кө ру арқ ылы тексереді. Дә кені қ айшы қ ұ лпынан бастап ұ штарына дейінгі ұ зына бойы біртегіс кесуі керек жә не кескіш бө ліктерінің арасынан дә ке жылжып кетпеуі керек, жіптері тартылып қ алмауы керек.

· Аралардың функционалдық қ асиеті жануардың жаң а кесілген тү тікшелі сү йегін немесе диаметрі осындай болатын қ атты ағ аш (емен, бук) кесінділерін аралау арқ ылы анық тайды. Аралаудан кейін араның жү зінде деформация болмауы керек, ал ұ стайтын бө лігіне бекітілген полотносы босаң сып кетпеуі керек.

· Долотолардың кескіш қ асиетін сынау жаң а кесілген сү йектің 100 мм жерін ұ рғ ылау арқ ылы жү ргізіледі. Сынаудан кейін жү зі ө тпей қ алмауы керек жә не деформацияланбауы керек.

· Сү йек қ ысқ ыштарының кескіш қ асиетін сынау қ алың дығ ы 5-6 мм блоатын жаң а кесілген сү йек пластинкасын тістеу (қ ысу) арқ ылы жү ргізіледі. Сынаудан кейін сайманның кескіш бө лігінде қ алдық деформация болмауы керек, қ исаймауы жә не майыспауы керек.

Жалпыхирургиялық қ ысқ ыш саймандардың сапасын бағ алау:

· Қ арау, кө ру арқ ылы коррозияның жә не жабынында кө рінетін ақ аулардың (қ абаттарының тү суі, дақ тар жә не сызаттар болмауы керек) болмауын, жұ мыс бө ліктерінің дұ рыс жымдасуын, қ ұ лыптары мен кремальераларының дұ рыстығ ын тексереді.

· Қ ан тоқ тататын қ ысқ ыштардың жұ мыс бө ліктерінің тығ ыз жымдасуын тексеру ү шін, жұ мыс бө лігінің арасына папирос қ ағ азын қ ысып кө реді. Кремальерасын бірінші тісшесіне жапқ ан кезде жұ мыс бө ліктері толығ ымен жымдасады, сол кезде оның арасынан қ ағ аз шығ ып кетпеуі керек.

· Асқ азан-ішек қ ысқ ыштары мен жомдарының беріктігіне жә не серпімділігіне функционалдық сынау жұ мыс бө ліктерінің арасына диаметрі 12 мм болатын дренажды резең ке тү тікшені ү ш мә рте қ ысып кө ру арқ ылы жү ргізіледі. Кремальераның соң ғ ы тісшесіне жапқ ан кезде қ алдық деформацияның іздері болмауы, байқ алмауы керек.

· Жомдардың жұ мыс бө ліктерінің жымдасу тығ ыздығ ы сайманнның жұ мыс бө ліктерінің арасына дә кенің 2 қ абатын қ ысып кө ру арқ ылы тексеріледі. Жомның ұ стайтын бө лігін толық қ ысқ ан кезде дә ке шығ ып кетпеуі керек.

· Жомдардың қ ұ лыптарының жағ дайы диаметрі 15-20 мм болатын дренажды тү тікшені қ ысу арқ ылы тексеріледі. Сайманды толық қ ысқ ананан кейін қ ұ лпының босаң сыуы байқ алмау керек.

· Ине ұ стағ ыштардың функционалдық қ асиеті жұ мыс бө лігінде орташа нө мірдегі хирургиялық инелерді (кө лденең кесіндісі ү шбұ рышты болатын немесе дө ң гелек болатын) қ ысу арқ ылы тексеріледі. Сосудты тігуге арналғ ан инеұ стағ ыштарды сынау ішекке арналғ ан хирургиялық инені ү ш мә рте ұ стау арқ ылы жү ргізіледі. Сынау нә тижесінде инеұ стағ ыштарда қ алдық деформация байқ алмауы керек.

· Операциялық материалдарды қ ысуғ а арналғ ан қ ысқ ыштардың функционалдық қ асиеттерін сынау 7-8 қ абатталғ ан дә кені ұ стау арқ ылы жү ргізіледі. Сайман дә кені берік ұ стауы керек.

· Корнцангтардың функционалдық қ асиетін сынау 4 қ абатталғ ан дә кені немесе диаметрі 4-5 мм болатын дренажды тү тікшені жұ мыс бө лігінде ү ш мә рте қ ысу арқ ылы жү ргізіледі. Сынау нә тижесінде қ алдық деформация болмауы керек.

· Пинцеттердің жұ мыс бө лігінің бір-біріне жымдасу тығ ыздығ ын жұ мыс бө ліктерінің арасына папирос қ ағ азын қ ысу арқ ылы тексереді. Қ ысу кезінде қ ағ аз жұ мыс бө лігінің арасынан шығ ып кетпеуі керек.

Жараны ашатын, ығ ыстыратын жә не қ алғ ан жалпық ирургиялық саймандадың сапасын бағ алау:

· Қ арау, кө ру арқ ылы коррозияның жә не жабындарында ақ аудың с болмауын, қ ұ лпы мен кремальерасының дұ рыстығ ын тексеру анық тау керек.

· Тісшелі жә не пластинкалы ілмектердің беріктігі тісшелеріне 5-8 кг жү к ілу арқ ылы анық талады, тексеруден кейін тісшелерінде деформация байқ алмауы керек.

· Айналарды сынау жұ мыс бө ліктерінде 10 кг дейінгі жү кті кө теру арқ ылы жү ргізіледі, сынаудан кейін қ алдық деформация қ алмауы керек.

· Ілмектердің ө ткірлігі қ алың дығ ы 2-3 мм болатын картонды тесу арқ ылы анық талады. Сынау нә тижесінде ілмектерде қ алдық деформация болмау ыкерек жә не ө ткірлігін жоғ алтпауы керек.

· Тіл ұ стағ ыштардың жұ мыс бө лігінде деформацияның болмауын тексеоу ү шін тіл ұ стағ ыштың жұ мыс бө лігінің арасына диаметрі 10-12 мм болатын дренажды резең ке тү тікшені салып, кремальерасын соң ғ ы тісшесіне бекітеді жә не осыны ү ш мә рте қ айталайды. Осындайжү ктен кейін сайманның жұ мыс бө лігінде де жә не ұ стайтын бө лігі мен қ ұ лпында да қ алдық деформациялар болмауы керек.

· Распаторлардың кескіш қ асиетін тексеру ү шін распатордың жү зімен мү йіз пластинкасының немесе жаң а сү йек бетінің 100 мм бө лігін қ ырнайды. Осындай сынаудан кейін распатордың кескіш бө лігі ө ткірлігін жоғ алтпауы керек жә не ү гітіліп тү спеуі керек.

· Лигатуралық инелердің ө ткірлігі медициналық саймандардың ө ткірлігін тексеруге арналғ ан барабанғ а тартылғ ан жұ қ а тері қ абатын тесіп кө ру арқ ылы тексеріледі. Сынау нә тижесінде иненің ұ шы ө тпей қ алмауы керек жә не қ алдық деформация болмауы керек.

Стандарттау – тауарды ө ндіру, айналысы жә не тұ тыну сферасын реттеу, сонымен бірге оның қ ауіпсіздігін, ү немділігін жә не бә секелестік мү мкіндігін жоғ арылату мақ сатында ерікті жә не кө п реттік қ олдану ү шін ережелер мен сипаттамаларын белгілеу бойынша қ ызмет.

Стандарттаудың негізгі міндеттеріне жатады:

· дайын ө німнің сапасына, сонымен бірге оларды дайындауда қ олданылатын шикізаттың, жартылай фабрикаттың сапасына қ ойылатын нормативті талаптарды жасау;

· ө німді жасау жә не жобалау саласындағ ы нормалар мен талаптарды, оларды сынау жә не сапасын бақ ылау қ ұ ралдары мен ә дістерін жасау, қ олданылатын ө лшеудің дұ рыстығ ын жә не бірың ғ айлығ ын қ амтамасыз ету, қ олданыстағ ы ө лшеу бірліктерінің эталондарын жетілдіру жә не жаң асын жасау;

· ғ ылым мен техниканың ә ртү рлі саласындағ ы белгілеулер мен терминология жү йесін жетілдіру;

· стандарттау бойынша халық аралық ұ ймының жұ мысына қ атысу;

· дайын ө німді, сонымен бірге оны дайныдауғ а қ ажетті шикізат пен материалды зерттеу жә не бақ ылау ә дістерінің, сапа кө рсеткіштерінің бірың ғ ай жү йесі арқ ылы ө німнің жоғ ары сапасын қ амтамасыз ету;

· ө німнің, процестің функционалдық қ олданылуына сә йкестік дең гейін жоғ арылату; халық аралық тауарайырбасындағ ы техникалық кедергілерді жою, Ғ ТП пен ә ртү рлі салаларда ә ріптестікке мү мкіндік жасау;

· халық аралық ұ сыныстар мен тандарттарды жә не т.б. жасау.

Стандарттау бойынша практикалық жұ мыстар ә ртү рлі ә дістермен жү ргізіледі, оларды таң дау нақ ты міндеттерге байланысты болады. Мұ ндай ә дістерге келесілер жатады:

· унификация (лат. uni – бір, facere – жасау) – бірың ғ ай формағ а ә келі, бірегейлендіру (қ ұ жаттарды, детальдарды, қ ұ рал-жабдық тарды, қ осалқ ы бө лшектерді жә не т.б.). Бұ л стандарттаудың кө п тарағ ан жә не тиімді ә дістерінің бірі.

· типтендіру – типтік формаларды беру, кө птеген объектілерге жалпы типтік болып келетін процестерді, тә сілдерді, шешім ә дістерін қ олдану. Ол типтік конструкциялық жә не технологиялық шешімдерді жасаумен жә не белгілеумен жү ргізіледі, онда бірқ атар бұ йымдар мен процестер ү шін жалпы сипаттамалар беріледі жә не ол бұ йымды жобалауғ а жә не жасауғ а кететін уақ ытты қ ысқ артуғ а мү мкіндік береді.

· агрегаттау – ірілендіру. Ол стандартты жә не унификацияланғ ан детальдардың шектелген мө лшерінен медициналық приборларды жасап шығ арудан тұ рады..

Стандарттаудың басты принципі - ол: жинақ тың тү гелдігі, кө п сатылылығ ы жә не кө п буындылығ ы, материалды ресурстарды ү немді пайдалануы, прогрессивті технологияны пайдалануы.

Кешенді стандарттауды жү ргізу принциптерінің мысалы дә рілік заттарды стандарттау болып табылады. Бұ л жағ дайларда стандарттар мен фармакопеялық баптарғ а бастапқ ы шикізаттың сапасына, қ ұ рал-жабдық тардың, ө ндірістің технологиялық процесін бақ ылайтын приборлардың, буманың, таң баланудың сапасына, тасымалдау жә не сақ тау шартарына қ ойлыатын жоғ ары талаптарды енгізеді. Мұ ндай ың ғ ай ө німнің сапасын жоғ арылатады, ө йткені дайын ө німнің сапасына ө ндіріс технологиясы, шикізат, буып-тү ю материалдары, сақ тау жә не тасымалдау шарттары ә серін тигізеді.

Кө п сатылық жә не кө п буындылық сатысы стандарттау объектілерінің ә рбір дең гейіндегі тұ рақ тылық пен нақ тылық ты білдіреді. Ә ртү рлі дең гейдегі стандарттар (мемлекеттік, салалық, республикалық, кә сіпорын стандарттары) ө зара байланысты жә не бір тізбектің буындары болып табылады.

Материалды ресурстарды ү немді пайдалану принципі бұ йымдарды дайындауда қ олданылатын материалдарды стандарттауды білдіреді жә не ол кә сіпорынның материалды-техникалық жабдық талуын реттеуге мү мкіндік жасайды.

Прогрессивті технологияларды пайдалану принципі дегеніміз, тауарғ а стандартты жасау кезінде бұ йымды дайындаудың ең прогрессивті жә не тиімді ә дісі қ олданылады.

Кө птеген дамығ ан елдерде ұ лттық стандарттармен қ атар ә лемдік нарық та сатылатын ө німдерге халық аралық жә не мемлекет аралық ө нім сапасының стандарттарын жасау қ ажеттігін тү сінді.

Ол ү шін келесілердің орындалуын қ адағ алау керек:

· стандартты ерікті қ олдануы керек;

· барлық жақ ттың мү дделері барынша ескерілуі керек;

· ұ лттық стандартты жасау ү шін халық аралық стандартты негіз ретінде алу керек;

· ө німдердің ө ндірісіне жә не айналымына, жұ мыстардың орындалуы мен қ ызметтің кө рсетілуіне стандарттау мақ сатын қ амтамасыз етуге қ ажетті дең гейден жоғ ары дә режеде кедергі жасамау керек;

· стандарттар техникалық регламентке сә йкес келуі керек;

· стандарттар бірдең гекйде болуы керек.

Техникалық регламент Қ Р техникалық реттеудің негізгі қ ұ жаты болйып табылады. Ол азаматтардың ө мірі мен денсаулығ ын, заң ды жә не жеке тұ лғ алардың мү ліктерін, мемлекеттік немесе муниципальды мү лікті қ орғ ау, қ оршағ ан ортаны сақ тау, ө сімдіктер мен жануарлардың ө мірін қ орғ ау ү шін жасалады.

Стандарттар мемлекетте жасалатын қ ұ жаттардың ішінде маң ызы жағ ынан екіншісі болып табылады. Ә сер ету сферасына жә не аймағ ына байланысты стандарттардың келесідей тү рлері болады::

1. Халық аралық – ө німдердің жеке тү рлерін стандарттау бойынша ИСО немесе басқ а да халық аралық уә кілетті ұ йымдармен қ абылданғ ан, рекомендациялық статуста болады.

2. Мемлекет аралық – Тә уелсіз мемлекеттер достастығ ының бірқ атар елдерімен қ абылданғ ан. Оларды қ айта рә сімдеусіз стандарттау бойынша ұ лттық комитеттің қ аулысының негізінде қ абылдайды.

3. Ұ лттық (Қ Р ұ лттық органымен қ абылданғ ан). Оларды салааралық маң ызы бар ө німдерге жә не қ ызмет тү рлеріне жасайды.

Стандарттаудың негізгі міндеттерінің бірі жылжытудың барлық этапында тауардың сапасын басқ ару жү йесін қ ұ ру болып табылады. Бұ л жағ дайда тауаржү ргізудегі стандарттаудың ролі - ө нім сапасы, оны дайындау технологиясы жә не сапасын бақ ылау ә дістері туралы шынайы ақ парат алу, сонымен бірге тауардың бә секелестік қ абілетінің дең гейін бағ алау.

Бұ л стандарттау ү ш негізгі функцияны орындағ анда мү мкін болады: экономикалық, ә леуметтік жә не экологиялық қ ауіпсіздікті қ амтамасыз ету. Экономикалық функциясы ө нім туралы ақ паратты анық жә не ың ғ айлы формада алуғ а, ал мемлекеттік органдарғ а ө нім сапасын жақ сарту ү шін халық шаруашылығ ының ә ртү рлі салаларына басқ ару жү ргізуге мү мкіндік жасайды. Ә леуметтік функциясы – ө німнің ө ндірісіне жұ мсалатын шығ ын жә не сапа тұ рғ ысынан ө німнің прогрессивті болуына ық пал етеді. Медициналық мақ сатта қ олданылатын тауарлардың ерекшелігі, олардың ө ндірісі, эксплуатациясы жә не утилизациясы экологиялық қ ауіпсіздікті талап ететіндігінде.

Стандарттарды жасау кезінде жү ргізеді:

· стандарттаудың кө птеген бастапқ ы объектілерін мақ сатты немесе функционалдық қ олданылу белгілері бойынша жіктеу жә не кодтау;

· ә рі қ арай шығ ару жә не қ олдану ү шін белгілі бір критерилер бойынша белгілі бір тү рдегі жә не қ олдануғ а арналғ ан стандарттаудың нақ ты объектілерін бағ алау (бө лу);

· жасанды таң дау, яғ ни стандарттаудың прогрессивті моральды тозғ ан объектілеріне селекция жасау;

· басты параметрлері бойынша нақ ты объектілерді унификациялау жә не олардың сапасы мен ү немділігіне қ ойлыатын талаптарды оптимизациялау;

· стандарттар жобасын жасау жә не оларды қ ұ зырлы заң ды жә не жеке тұ лғ алармен келісуге жіберу;

· барлық мү дделі жақ тармен келісу.

Алдың ғ ы тө рт ә рекет ө німге тауарлық талдау жү ргізу кезінде де орындалады.

Онан басқ а, стандарттау кезінде қ ұ рамында тауарлық талдауды жү ргізуге қ ажетті мә ліметтер бар нормативті қ ұ жаттар жасалады:

· техникалық -экономикалық ақ параттың классификаторы;

· техникалық регламенттер;

· стандарттау бойынша ереже;

· стандарттар.

Ә ДЕБИЕТ

Негізгі:

1. Дә ріс конспектісі.

1. С.З.Умаров. И.А.Наркевич, Н.Л.Костенко, Т.Н.Пучинина. «Медицинское и фармацевтическое товароведение». Учебник для ВУЗов. Издательский дом ГЭОТАР-МЕД, Москва, 2004.

2. Умаров С.З. и др. Медицинское и фармацевтическое товароведение: Учебник / - М.: ГЭОТАР-Мед. 2004 – 368 с.

3. Под редакцией проф. О.А.Васнецовой. «Медицинское и фармацевти-ческое товароведение». Практикум.

4. Васнецова О.А. Медицинское и фармацевтическое товароведение – М.: Изд. Группа «ГЭОТАР –Медиа» 2005-605 с.

5. Васнецова О.А. Медицинское и фармацевтическое товароведение – Практикум М.: Изд. Группа «ГЭОТАР –Медиа» 2005- 704 с.

Қ осымша:

1. ГОСТ 21239-93. Инструменты хирургические. Ножницы. Общие требования и методы; испытаний. — М.: Изд-во стандартов, 1993.

2. ГОСТ 19126-79. Инструменты медицинские металлические. Общие технические условия.

— М.: Изд-во стандартов, 1979.

3. ГОСТ 21240-89. Скальпели и ножи медицинские. Общие технические требования и ме-_; годы испытаний. — М.: Изд-во стандартов, 1993.

4. ГОСТ 28518-90. Долота медицинские. Общие технические требования и методы испыта--ний. — М.: Изд-во стандартов, 1990.

5. ГОСТ 21241-89. Пинцеты медицинские. Общие технические требования и методы испы таний. — М.: Изд-во стандартов, 1989.

6. ГОСТ 28071-89. Кусачки костные. Общие технические требования и методы испытаний.

— М.: Изд-во стандартов, 198

ТАҚ ЫРЫП БОЙЫНША СҰ РАҚ ТАР:

1. Стандарттау деген не?

2. Стандарттаудың негізгі міндеттеріне не жатады?

3. Стандарттаудың негізгі принциптері қ андай?

4. Стандарттардың қ андай тү рлері болады?

5. Стандарттау бойынша жұ мыстар қ андай ә дістемен жү ргізіледі?

6. Ө німдердің халық аралық стандарттары.

7. Мемлекетаралық стандарттар.

8. Функционалдық принцип бойынша жалпыхирургиялық саймандардың жіктелуі.

9. Распаторлар жә не сү йек қ асық шалары.

10. Хирургиялық пышақ тардың сапасына бақ ылау жү ргізу тә ртібі.

11. Сү йек қ ысқ ыштары: тауарлық тү рлері, стерильдеу ә дістері, таң балау жә не буып-тү ю.

12. Жалпыхирургиялық қ ысқ ыш саймандардың жіктелуі.

13. Хирургиялық аралар: тауарлық тү рлері, стерильдеу ә дісі, таң балау, буып-тү ю.

14. Жараны ашатын саймандар.

15. Медициналық қ айшылар: тауарлық тү рлері, конструкция элементтері, материалы.

16. Қ ан тоқ тататын қ ысқ ыштар: тауарлық тү рлері, стерильдеу ә дістері, буып-тү ю жә не таң балау.

17. Медициналық қ айшылардың сапасын бақ ылауды жү ргізу тә ртібі.

18. Кө мекші жалпыхирургиялық саймандар.

19. Медициналық аралар: типтері, конструкция элементері, материалы, техникалық талаптар.

20. Медициналық долото: типтері, конструкция элементері, материалы, техникалық талаптар.

21. Ішек қ ысқ ыштары жә не жомдар: типтері, конструкция элементері, материалы, техникалық талаптар.

22. Жалпыхирургиялық саймандарды дайындауда қ олданылатын металл материалдар.

23. Хирургиялық айналар: типтері, конструкция элементері, материалы, техникалық талаптар.

24. Скальпельдер: қ олданылуы, тауарлық тү рлері, стерильдеу ә дісі, материалы.

25. Жараны ашуғ а арналғ ан саймандар: қ олданылуы, материалы, функционалдық қ асиетін сынау.

26. Кескіш саймандардың сипаттамасы: типтері материалы, конструкция элементтері.

27. Жалпыхирургиялық саймандарғ а қ ойылатын талаптар.

28. Жалпыхирургиялық медициналық саймандарғ а анық тама берің дер.

29. Жалпыхирургиялық саймандар қ алай жіктеледі?

30. Кескіш саймандарғ а анық тама берің дер?

31. Кескіш саймандардың сапасын бағ алау қ алай жү ргізіледі?

32. Пышақ тар мен скальпельдер қ андай материалдардан дайындалады?

33. Хирургиялық қ айшыларды атап шығ ың дар?

34. Медициналық аралардың тауарлық тү рлерін атаң дар.

35. Жалпыхирургиялық медициналық саймандардың қ олданылу саласын кө рсетің дер. Оларғ а қ андай талаптар қ ойылады?

36. Қ ысқ ыш саймандар қ андай мақ сатпен қ олданылады?

37. Қ ысқ ыш саймандарғ а қ андай талаптар қ ойылады?

38. Ығ ыстыратын саймандарды қ андай топшаларғ а бө луге болады?

39. Буж жә не зондтайтын саймандар не ү шін қ олданылады?

ТАҚ ЫРЫП БОЙЫНША ТЕСТ:

1. Жалпыхирургиялық саймандар қ алай жіктеледі:

+а) кесетін

+б) қ ысатын

в) нейрохирургиялық

+г) жараны ашатын

д) гинекологиялық

2. Жалпыхирургиялық саймандар қ алай жіктеледі:

а) медициналық

+б) кө мекші

+в) ығ ыстыратын

г) тесетін

д) толық тыратын

3. Кесетін жалпыхирургиялық саймандарғ а жатады:

+а) скальпельдер

+б) қ айшылар

+в) долото

г) жомдар

д) зондтар

4. Кесетін жалпыхирургиялық саймандарғ а қ айсылары жатады:

а) корнцангтар

б) пинцеттер

+в) распаторлар

+г) аралар

+д) сү йек қ ысқ ыштары

5. Жұ мыс бө лігі металдан жасалғ ан, жұ мсақ тіндерді бө луге немесе сү йек тіндерін ө ң деуге арналғ ан бір немесе бірнеше жү зі бар медициналық саймандар – бұ л:

а) қ ысқ ыш

б) хирургиялық

+в) кесетін

г) зондтайтын

д) кө мекші

6. Қ ысатын жалпыхирургиялық саймандарғ а не жатады:

а) распаторлар

б) сү йек қ ысқ ыштары

+в) инеұ стағ ыштар

+г) пинцеттер

+д) қ ан тоқ татын қ ысқ ыштар

7. Ағ за мү шелерін, медициналық материалдарды, бұ йымдарды немесе саймандарды қ ысуғ а жә не ұ стауғ а арналғ ан саймандар қ алай аталады:

+а) қ ысатын

б) хирургиялық

в) кесетін

г) зондтайтын

д) кө мекші

8. Айналасындағ ы тіндерді зақ ымдамай жә не зақ ымдай отырып тіндер мен мү шелерді кең ейтуге, ығ ыстыруғ а арналғ ан саймандар бұ л:

а) қ ысқ ыштар

б) хирургиялық саймандар

+в) ығ ыстырғ ыш саймандар

г) зондтайтын саймандар

+д) кең ейтетін саймандар

9. Жараны ашатын жә не ығ ыстыратын саймандар қ алай жіктеледі:

+а) ілмектер

+б) айналар

в) ампутациялық ретрактор

+г) Буяльский қ алақ шасы

г) лигатуралық инелер

10. Ағ за қ уысының мө лшерін жә не ондағ ы сұ йық тық тарды, сонымен бірге каналдардың бағ ыты мен ұ зындығ ын анық тауғ а арналғ ан саймандар қ алай аталады:

а) кө мекші саймандар

б) толық тыратын саймандар

+в) зондтайтын саймандар

г) буж саймандары

д) тесетін саймандар

11. Медицинаның ә ртү рлі саласында кө мекші жұ мыстар ү шін ө з алдына жеке немесе басқ а саймандармен бірге қ олданылатын саймаандар қ алай аталады:

+а) кө мекші саймандар

б) толық тыратын саймандар

в) зондтайтын саймандар

г) буж саймандары

д) тесетін саймандар

12. Пышақ тар мен скальпельдердің функционалдық қ асиеті қ андай тә сілдермен тексеріледі:

+а) замшты кесу арқ ылы

+б) теріні кесу арқ ылы

в) дә кені кесу арқ ылы

+г) қ ағ аздың жұ қ а қ абатын кесу арқ ылы

д) дренажды тү тікшені кесу арқ ылы

13. Қ айшылардың кескіш қ асиеті қ алай анық талады:

а) қ ағ аздың жұ қ а қ абатын кесу арқ ылы

б) картонды кесу арқ ылы

в) замшты кесу арқ ылы

+г) дә кенің 1-5 қ абатын кесу арқ ылы

д) папирусты қ ағ аздың 1-5 қ абатын кесу арқ ылы

14. Хирургиялық аралардың функционалдық қ асиетін қ алай анық тауғ а болады:

а) тығ ыз қ ағ азды аралау арқ ылыбумаги

+б) жануардық тү тікшелі сү йегін аралау арқ ылы

в) картон аралау арқ ылы

+г) қ атты ағ аш кесінділерін аралау жолымен

д) пластикалық массаларды аралау арқ ылы

15. Жаң а кесілген сү йекті ұ рғ ылау арқ ылы қ андай сайманның кескіш қ асиетін анытайды:

а) распатордың

+б) медициналық долотоның

в) ампутациялық пышақ тың

г) сү йек қ ысқ ыштарының

д) хирургиялық аралардың

16. Қ алың дығ ы 5-6 мм болатын жаң а кесілген сү ейек пластинкаларын тістеу арқ ылы қ андай жалпыхирургиялық сайманның кескіш қ асиетіне сынау жү ргізіледі:

+а) сү йек қ ысқ ыштарына

б) распаторларғ а

в) медициналық долтоларғ а

г) медициналық араларғ а

д) резекциялық пышақ тарғ а

17. Қ андай қ айшылар кө мекші қ айшыларғ а жатады:

+а) тырнақ алуғ а арналғ ан

+б) таң у материалдарын кесуге арналғ ан

+в) байламаларды кесуге арналғ ан

г) қ абырғ ағ а арналғ ан

д) ұ штары ө тпейтін

18. Қ ысқ ыштардың жұ мыс бө лігінің жымдасу тығ ыздығ ы оларыдң арасына нені қ ысып кө ру арқ ылы тексеріледі:

а) тығ ыз қ ағ азды

б) дә кенің 1-3 қ абатын

в) картонды

г) замшты

+д) папирос қ ағ азын

19. Асқ азан-ішек қ ысқ ыштарының беріктігіне жә не серпімділігіне функционалдық сынау қ алай жү ргізіледі:

а) дә кенің 5-10 қ абатын ү ш мә рте қ ысу арқ ылы

б) папирос қ ағ азын 5 рет қ ысу арқ ылы

+в) диаметрі 12 мм болатын дренажды резең ке тү тікті ү ш мә рте қ ысу арқ ылы

г) замшты қ ысу арқ ылы

д) дә кенің 1-3 қ абатын 5 мә рте қ ысу арқ ылы

20. Жомдардың жқ мыс бө лігінің (еріндерінің) жымдасу тығ ыздығ ын нені қ ысу арқ ылы анық тайды:

а) папиросты қ ағ азды

+б) 2 қ абатталғ ан дә кені

в) дренажды тү тікшені

г) картонды

д) қ ағ аздың жұ қ а қ батын

21. Асқ азан жомдарының қ ұ лпының дұ рыстың ыннені қ ысып кө ру арқ ылы анық тайды:

а) дм 10 мм дренажды тү тікшені

б) қ алың дығ ы 5-10 мм болатын картонды

в) дм 25-30 мм дренажды тү тікшені

г) дә кенің 10-15 қ абатын

+д) 15-20 мм дренажды тү тікшені

22. Ине ұ стағ ыштардың функционалдық қ асиетін нені қ ысып кө ру арқ ылы анық тайды:

а) дренажды резең ке тү тікшені

+б) кө лденең кесіндісі дө ң гелек орташа нө мірдегі хирургиялық инелерді

+в) кө лденең кесіндісі ү ш бұ рышты орташа нө мірдегі хирургиялық инелерді

г) лигатуралық инелерді

д) диаметрі 8-10 мм дренажды тү тікшені

23. Қ алғ ан хирургиялық саймандарғ а не жатады:

а) тісшелі ілмектер

+б) наркозғ а арналғ ан саймандар

+в) лигатуралық инелер

+г) хирургиялық зондтар

+д) биопсияғ а тін алуғ а арналғ ан қ ысқ ыштар

24. Хирургиялық айналар қ алай жіктеледі:

+а) кеуде қ уысына арналғ ан

+б) жү рекке арналғ ан

в) кремальерасы бар

+г) бұ йректі ығ ыстыруғ а арналғ ан

+д) бауырдц ығ ыстыруғ а арналғ ан

25. Жараны ашатын саймандар қ алай жіктеледі:

+а) кремальерасы бар

б) пластинкалы

+в) кремальерасы жоқ

+г) қ абырғ ағ а арналғ ан винтті

д) тісшелі

26. Тісшелі ілмектердің ө ткірлігін нені тесіп кө ру арқ ылы анық тайды:

а) папиросты қ ағ азды

б) қ алың дығ ы 3 мм болатын замшты

+в) қ алың дығ ы 2-3 мм болатын картонды

г) дә кенің 8-10 қ абатын

д) қ ағ аздың жұ қ а қ абатын

27. Мү йіз пластинкасының немесе жаң а кесілген сү йектің ү стің гі бетін қ ырнау арқ ылы қ андай саймандардың кескіш қ асиетін сынайды:

а) медициналық долото

б) скальпельдер

в) ампутациялық пышақ тар

+г) распаторлар

д) медициналық аралар