Главная страница
Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
|
Уровень 2
Вопрос №1
| V2
| Астрометрияның негізгі міндеттерін кө рсетініз?
| |
| Аспан денелерінің орналасу мен жыдламдық векторларын бақ ылаудан анық тау
| |
| Аспан денелерінің ішкі қ ұ рылысын зерттеу
| |
| Аспан денелерінің уакытты
| |
| Аспан денелерінің пайда болуы мен эволюциясын зерттеу
| |
| Кү н жү йесінің пайда болуы мен эволюциясын зерттеу
| |
| Ресми келісімдер негізінде аспан сфералық координат жү йелерін анық тау
|
Вопрос №2
| V2
| Соң ғ ы онжылдық тардағ ы позициялық бақ ылаулар дә лдігінің кү рт ө суі келесімен байланысты
| |
| жерден тыс ө ркениеттерді іздестірумен
| |
| фотографиялық астрометрияның қ арқ ынды дамуымен
| |
| жұ лдыздардың ішкі қ ұ рылысы теориясының жетілдіруымен
| |
| астрометриялық бақ ылауды жү ргізуге арналғ ан серіктерді жасаумен
| |
| бірдей дө ң гелектер ә дісін қ олданатын классикалық астрометриялық аспаптарды жетілдірумен
| |
| уаттык ө лшемдері
|
Вопрос №3
| V2
| Астрометрия нә тижелерін кө рсетің із
| |
| . Мұ хиттар динамикасын зерттегенде қ олданылмайды
| |
| дең елерінің геометриялық, кинематикалық жә не динамикалық қ асиеттерін зертеу ү шін қ олданылмайды
| |
| жұ лдыздық астрофизикада қ олданыла алады
| |
| Ә лемдегі заттың ү лестірілуін зерттеуге ә сер етпейді
| |
| Кү н дамуын зерттеу
| |
| Ә лем дамуының ерте кезең дерін зерттеуге ә сер етпейді
| Вопрос №4
| V2
| Соң ғ ы ү ш онжылдық тағ ы астрометрияның негізгі нә тижелерін кө рсетініз
| |
| Hyparcos пен Tycho каталогтарын ә зірлеу
| |
| Жұ лдыздық уақ ыт шкаласын жасау
| |
| Жердің айналыс теориясын жасау
| |
| Галактикадағ ы кө здерінің координаттары негізінде анық тау
| |
| Шың жә не орташа кун уақ ытының шкалаларын жасау
| |
| Жұ лдыздардың орналасуы
|
Вопрос №5
| V2
| Кинематикалық ә дістермен аспан координат жү йесін анық тау
| |
| оны координаттары белгілі жә не тұ рақ тысыз болып табылатын таң дап алынғ ан денелермен байланыстыруда тұ рады
| |
| оны координаттары кориолис мү шелерін кіргізбейтін қ озғ алыс тең деулері негізінде анық талатын Кү н жү йесінің денелерімен байланыстыруда тұ рады
| |
| Координаттары ең жақ сы дә лдікпен анық талмайтын жү йені іздеуде тұ рады
| |
| оны координаттары кориолис мү шелерін кіргізетін қ озғ алыс тең деулері негізінде анық талатын Кү н жү йесінің денелерімен байланыстыруда тұ рады
| |
| ең қ арапайым жағ дайда оны Кү н жү йесінің кейбір денесінің орбита жазық тығ ымен беруде тұ рады
| |
| қ азіргі таң да инерциялық координат жү йесіне ең жақ сы жуық тау болып Галактикадан тыс радиокө здер координаттарымен анық талатын жү йе табылады
| Вопрос №6
| V2
| Динамикалық ә дістермен аспан координат жү йесін анық тау
| |
| оны координаттары белгілі жә не тұ рақ ты болып табылатын таң дап алынғ ан денелермен байланыстыруда тұ рады
| |
| оны координаттары кориолис мү шелерін кіргізбейтін қ озғ алыс тең деулері негізінде анық талатын Кү н жү йесінің денелерімен байланыстыруда тұ рады
| |
| қ азіргі таң да инерциялық координат жү йесіне ең жақ сы жуық тау болып HIPPARCOS каталогы табылады
| |
| іс жү зінде координаттары ең жақ сы дә лдікпен белгілі жә не тек кездейсоқ қ ателермен бұ рмаланғ ан денелермен анық талатын жү йені іздеуде тұ рады
| |
| оны координаттары кориолис мү шелерін кіргізетін қ озғ алыс тең деулері негізінде анық талатын Кү н жү йесінің денелерімен байланыстыруда тұ рады
| |
| Ай жә не ү лкен планеталардың орналасулар кестелерімен беруде тұ рады
| Вопрос №7
| V2
| Халық аралық аспан координаттар жү йесін кө рсетің ің із
| |
| оның остері квазарларғ а қ атысты емес бекітілген жә не FK5 жү йе остерінің бағ ытымен келісілген
| |
| Біздің Галактика ішіндегі 112тірек радиокө з координаттарымен жү зеге асырылады
| |
| Галактикадан тыс 121 тірек радиокө з координаттарымен жү зеге асырылады
| |
| Біздің Галактика ішіндегі 112тірек оптикалық кө з координаттарымен жү зеге асырылады
| |
| динамикалық принципінде негізделген
| |
| кинематикалық принципінде негізделген
| Вопрос №8
| V2
| Астрометриядағ ы дә уірлер
| |
| Қ азіргі кезде стандарт дә уір болып B1900.0 табылады
| |
| Қ азіргі кезде стандарт дә уір болып B1850.0 табылады
| |
| Қ азіргі кезде стандарт дә уір болып B1950.0 табылады
| |
| Каталог дә уірі деп каталог жұ лдыздарын бақ ылау басталуына сә йкес келетін дә уірді айтады
| |
| Кү н мен тү ннің тең елу дә уірі - ол аспан экваторы мен эклиптиканың орналасуы бекітілетін дә уір
| |
| Қ азіргі кезде стандарт дә уір болып J5000.0 табылады
| Вопрос №9
| V2
| Атомдық уақ ыт шкалаларын кө рсетің із
| |
| атомдырдың бір энергиялық дең гейден басқ асына резонанстық ө туе алмауына негізделеген
| |
| жиіліктің бір атомдық стандартқ а ие
| |
| Жердің ө з осі бойымен айналуымен байланысты
| |
| Жердің Кү н бойымен айналуының периодымен байланысты
| |
| Жердің ө з осі бойымен айналуымен байланысты емес
| |
| бірқ алыпты емес уақ ыт шкалалларына жатады
| Вопрос №10
| V2
| Динамикалық уақ ыт шкалалары қ атарын кө рсетің із
| |
| Жердің жә не Кү н жү йесінің басқ а денелерінің қ озғ алыс теориясы негізінде анық талады
| |
| кү ндік жә не жұ лдыздық уақ ыт шкалаларына тә уелді
| |
| эфемеридалық уақ ыт шкалаларына тә уелсіз
| |
| барицентрлік жә не жерлік уақ ыт шкалаларына тә уелсіз
| |
| атомдық уақ ыт шкалаларына тә уелді
| |
| атомдық, кү ндік уақ ыт шкалаларына тә уелсіз
| Вопрос №11
| V2
| Атомдық жә не эфемеридалық уақ ыт арасындағ ы байланысты анық таң ыз
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
| TAI+ET=0
| |
|
|
Вопрос №12
| V2
| Эфемеридалық уақ ытты кө рсетің із
| |
| Жердің жә не Кү н жү йесінің басқ а денелерінің Ньютон механикасы шең берігдегі қ озғ алыс теориясы негізінде анық талады
| |
| Жердің ө з осі бойымен айналуын зерттеуде негізделеді
| |
| Жердің жә не Кү н жү йесінің басқ а денелерінің қ озғ алысын Эйнштейннің салыстырмалылық теориясы шең берігде зерттеу негізінде анық талады
| |
| кө ктемгі кү н мен тү ннің тең елу нү ктесінің сағ аттық бұ рышын ө лшеуде негізделеді
| |
| Жер айналуының жылдамдығ ы ортасымен алғ анда азаятынына байланысты бү кіл ә лмедік уақ ыттан «қ алып» барады
| |
| Бү кіл ә лмедік уақ ыт арасындағ ы дә л мә нін тек ө ткен уақ ыт мезеттері ү шін алуғ а болады
| Вопрос №13
| V2
| Эфемеридалық секундты анық таң ыз
| |
| бұ л Жердің Кү н бойымен айналысының 1900.0 дә уіріндегі периодының 1/31 556 925, 9747 бө лігі
| |
| бұ л шың кү н тә уілігінің 1/86 400 бө лігі
| |
| бұ л Кү н центрінің кө ктемгі кү н мен тү ннің тең елу нү ктесі арқ ылы бірінен соң бірі болатын ө тулері арасындағ ы 1900.0 дә уірі ү шін уақ ыт аралығ ының 1/31 556 925, 9747 бө лігі
| |
| бұ л Жердің ө з осі бойымен айналу периодының 1/86 400 бө лігі
| |
| бұ л 2900.0 дә уіріндегі тропикалық жылдың 1/31 556 925, 9747 бө лігі
| |
| оның тұ рақ тылығ ы орташа кү н тә уілігімен анық талатын секундынан тө мен, бірақ оны ө лшеп, сағ ат кө мегімен жү зеге асыру ә лдеқ айда оң ай
|
Вопрос №14
| V2
| TAI атомдық секундты қ атардан анық таң ыз
| |
| оның ұ зақ тығ ы эфемеридалық секундының 1900 жылдағ ы ұ зақ тығ ына сә йкес болатындай етіп таң дап алынғ ан
| |
| Ұ зақ тығ ының айнымалылығ ы жоғ ары болып табылады
| |
| сыртқ ы магнит ө рістері жоқ болғ андағ ы тең із дең гейіндегі рубидий-85 атомының екі асажұ қ а қ абаты арасындағ ы резонанстық ө ту жиілігіне сә йкес келетін сә улеленудің 9192631770 тербеліс ұ зақ тығ ы
| |
| оның ұ зақ тығ ы орташа кү н уақ ыт секундының 1900 жылдағ ы ұ зақ тығ ына сә йкес болатындай етіп таң дап алынғ ан
| |
| тұ рақ тылығ ы эфемеридалық секундынан тө мен
| |
| сыртқ ы магнит ө рістері жоқ болғ андағ ы тең із дең гейіндегі цезий-133 атомының екі асажұ қ а қ абаты арасындағ ы резонанстық ө ту жиілігіне сә йкес келетін сә улеленудің 9192631770 тербеліс ұ зақ тығ ы
|
Вопрос №15
| V2
| Эфемеридалық тан басқ а Динамикалық уақ ыт шкалаларына жататын қ атарды кө рсетің із
| |
| барицентрлік динамикалық уақ ыт шкаласы
| |
| шкала среднего солнечного времени
| |
| барицентрлік жә не геоцентрлік координаттық.жұ лдыздық уақ ыт шкалалары
| |
| шын кү н уақ ыт шкаласы
| |
| атомдық жә не жұ лдыздық уақ ыт шкалалары
| |
| жұ лдыздық уақ ыт шкаласы
|
Вопрос №16
| V2
| Барицентрлік жә не геоцентрлік координаттық уақ ыт шкалалары
| |
| Сә йкесінше Жер мен Кү н жү йесінің гравитациялық қ ұ дық танда нө л нү ктеге қ атысты тыныштық тағ ы сағ атқ а СЖТ сай тү зетілген уақ ыт қ арқ ынын кө рсетеді
| |
| СЖТ жағ ынан TAI геоцентрлік координат жү йесінде анық талғ ан Жердің масса центріндегі координаттық уақ ыт болып табылады
| |
| бұ л шкалалардағ ы уақ ыт жү рісінің қ арқ ыны Жер бетіндегі атомдық сағ ат жү рісінің жылдамдығ ынан сә л жоғ ары болады
| |
| бұ л шкалалардағ ы уақ ыт жү рісінің қ арқ ыны Жер бетіндегі атомдық сағ ат жү рісінің жылдамдығ ы мен бірдей болады
| |
| Жердің ө з осі бойымен айналуын зерттеуде негізділген
| |
| TAI геоцентрлік координат жү йесінде анық талғ ан кү ннің бетіндегі координаттық уақ ыт болып табылады
|
Вопрос №17
| V2
| Астрономиялық рефракция деп
| |
| аспан шырағ ының жарық сә улелерінің жер атомсферасын ө ткен кездегі сыну қ ұ былысы
| |
| аспан шырағ ының жарық сә улелерінің жер атомсферасындағ ы сыну салдарынан болатын шырақ тың кө рінетің зениттік қ ашық тығ ының ү лкеюі
| |
| жұ лдыздың жарық сә улелерінің жер атомсферасын ө ткен кездегі жұ тылу қ ұ былысы
| |
| жұ лдыз жарығ ының жер атомсферасындағ ы сыну салдарынан болатын шырақ тың аспан сферасындағ ы кө рінетін орналасуының шын ораналасуғ а қ атысты ығ ысу қ ұ былысы
| |
| жұ лдыз жарығ ының жер атомсферасын ө ту кезіндегі шашырау салдарынан болатын жұ лдыз жалтырауының азаюі
| |
| шырақ тың жарық сә улелерінің жер атомсферасындағ ы сыну салдарынан болатын шырақ тың кө кжиек ү стіндегі биікткгіктің азаюы
|
Вопрос №18
| V2
| ρ рефракция бұ рышы, z шын зениттік қ ашық тығ ы жә не z’ кө рінетін зениттік қ ашық тығ ы арасындағ ы қ атынастарды кө рсетің із
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
| z=z
| Вопрос №19
| V2
| Шырақ тың аспан сферасындағ ы орналасуына астрономиялық рефракция қ андай ә сер етеді?
| |
| оның кө рінбейтін зениттік қ ашық тығ ын азайтады
| |
| оны зенитке қ арай ығ ыстырады
| |
| оның кө рінетін зениттік қ ашық тығ ын ү лкейтеді
| |
| оны кө кжиекке қ арай ығ ыстырады
| |
| оның кө кжиек ү стіндегі биіктігің ү лкейтеді
| |
| оның азимутын ү лкейтеді
|
Вопрос №20
| V2
| Қ ай кезде шырақ тың аспан сферасындағ ы орналасуына астрономиялық рефракция ә сер етпейді?
| |
| Оның кө кжиек ү стіндегі шын биіктігі 00 тең болғ анда
| |
| Оның шын зениттік қ ашық тығ ы 900 тең болғ анда
| |
| Оның кө рінетін зениттік қ ашық тығ ы 900 тең болғ анда
| |
| Ол зенитте орналасқ анда
| |
| Оның кө рінетін зениттік қ ашық тығ ы 00 тең болғ анда
| |
| Оның кө кжиек ү стіндегі шын биіктігі 1800 тең болғ анда
| Вопрос №21
| V2
| Шырақ тың аспан сферасы бойымен астрономиялық рефракция қ алай ығ ыстырады?
| |
| Шырақ тың вертикаль дө ң гелегі бойымен кө кжиектен қ арай
| |
| Зенит, шырақ жә не надир арқ ылы ө тетін ү лкен дө ң гелек бойымен надирге қ арай
| |
| Шырақ тың вертикаль дө ң гелегі бойымен зентике қ арай
| |
| Шырақ тың сағ аттық дө ң гелегі бойымен зентике қ арай
| |
| Шырақ тың вертикаль дө ң гелегі бойымен зенитке
| |
| Шырақ тың сағ аттық дө ң гелегі бойымен ә лемнің оң тү стік полюсіне қ арай
|
Вопрос №22
| V2
| Астрономиялық рефракция дегеніміз
| |
| оптикалық аралық та Жер бетінен жү ргізілетін позициялық бақ ылаудың дә лдігін шектейтін негізгі факторларының бірі
| |
| оптикалық аралық та ғ арыштық астрометрияның дә лдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі
| |
| атмосфера параметрлері шырақ тың жарық сә улесі бойымен қ алай ө згеретінің дә л білуіне байланысты дә л есептелей алады
| |
| Жер бетінен жү ргізілетін позициялық бақ ылаудың дә лдігін кө п ә сер тигізбейді
| |
| оптикалық аралық та Жердің жасанды серіктерінен жү ргізілетін позициялық бақ ылаудың дә лдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі
| |
| аспан шырағ ы жарығ ының атмосферадағ ы жолы қ исық сызық болып табылатынына ә келеді
|
Вопрос №23
| V2
| Жер атмосферасының жазық -параллель моделінде қ алай болады?
| |
| астрономиялық рефракция кө рінетін зениттік қ ашық тығ ының косинусына пропорционал
| |
| рефракция бұ рышын есептеу ү шін тек аспан сферасында қ асындағ ы ауа қ абатының сыну кө рсеткіші мен шырақ тың кө рінетін зениттік қ ашық тығ ын білу керек
| |
| сыну кө рсеткішінің шырақ тың жарық сә улесі бойымен қ алай ө згеретініне тә уелді
| |
| шырақ тың жарық сә улесі бойымен атмосфера параметрлеріне тә уелді
| |
| астрономиялық рефракция кө рінетін зениттік қ ашық тығ ының синусына пропорционал
| |
| астрономиялық рефракция кө рінетін зениттік қ ашық тығ ының тангенсіне пропорционал
|
Вопрос №24
| V2
| Рефракцияның шырақ тың тік шарық тауы мен ең кеюіне ә сері
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
| аспан сферасында бақ ылауларда
|
Вопрос №25
| V2
| Аберрация ұ ғ ымына дұ рыс тү сінікті кө рсетің із
| |
| бақ ылаушының санақ жү йесінің қ озғ алыс салдарынан болатын аспан шырақ тарының жер бетіндегі орналасуының ө згеруі
| |
| бақ ылаушының санақ жү йесінің кең істіктегі бір нү ктеден басқ ағ а орын ауыстыру салдарынан болатын аспан шырақ тарының аспан сферасындағ ы орналасуының ө згеруі
| |
| объекттің қ ашық тағ ы фонғ а қ атысты кө рінетін орналасуының бақ ылаушы орналасуына тә уелді ө згерісі
| |
| объекттің қ ашық тағ ы фонғ а қ атысты кө ріетін орналасуының бақ ылаушы орналасуына тә уелсіз ө згерісі
| |
| бақ ылаушы шырақ ты кең істіктің ә ртү рлі нү ктелерінен ә ртү рлі бағ ыттардан кө ретінінде тұ ратын қ ұ былыс
| |
| шырақ қ а дейінгі бақ ыланатын (қ озғ алыстағ ы бақ ылаушы кө ретін) жә не шын бағ ыттары арасындағ ы бұ рыш
|
Вопрос №26
| V2
| Аберрацияның тү рлерін кө рсетің із
| |
| тә уіліктік
| |
| минуттік
| |
| ғ асырлық
| |
| секундтық
| |
| жартыжылдық
| |
| сағ аттық
|
Вопрос №27
| V2
| Аберрация шырақ ты аспан сферасы бойынша қ алай ығ ыстыатынын келесіден ажыратың ыз
| |
| Ү лкен дө ң гелек бойымен берілген мезетте бақ ылаушы жылдамдығ ы бағ ытталғ ан аспан сферасының нү ктесіне қ арай
| |
| Шырақ пен бақ ылаушының апексі арқ ылы ө тетін ү лкен дө ң гелек бойымен солтү стікке қ арай
| |
| Шырақ тың сағ аттық дө ң гелегі бойымен ә лемнің оң тү стік полюсіне қ арай
| |
| Шырақ пен бақ ылаушының апексі арқ ылы ө тетін ү лкен дө ң гелек бойымен апекстен қ арай
| |
| Аберрациялық ығ ысу тангенсі шырақ пен бақ ылаушының қ озғ алыс апексіне бағ ыт арасындағ ы бұ рыштын косинусіне пропорционал болатындай
| |
| Аберрациялық ығ ысу косинусі шырақ пен бақ ылаушының қ озғ алыс апексіне бағ ыт арасындағ ы бұ рыштын тангенсіне пропорционал болатындай
|
Вопрос №28
| V2
| Ғ асырлық аберрацияны келесіден анық таң ыз
| |
| Жердің ө з осі бойымен қ озғ алысымен себептеледі
| |
| 100 жылғ а жуық периодқ а ие
| |
| Кү н жү йесінің Галактика центрі бойымен айналысымен себептеледі
| |
| бір ғ асырғ а тең периодқ а ие
| |
| іс жү зінде ә детте еске алынбайды, ө йткені аспан сферасына дейінгі қ ашық тық тың анық тылмағ андығ ы жоғ ары
| |
| Жердің Кү н бойымен қ озғ алысымен себептеледі
|
Вопрос №29
| V2
| Жер бетіндегі астрометрияның ғ арыштық астрометриядан артық шылық тарын кө рсетің із?
| |
| атмосфералық рефракция мен турбуленттіктің бар болуы
| |
| серік бағ дарлануының тұ рақ тылығ ы
| |
| аспаптың кең істіктегі қ озғ алысын алдын-ала болжау оң айлығ ы
| |
| бар аспанды бір қ ұ ралмен бақ ылау мү мкіндігі
| |
| механикалық деформациялардың толығ ымен дерлік болуы
| |
| техникалық қ ызмет кө рсетудің оң айлығ ы
|
Вопрос №30
| V2
| Қ андай мә селелер Хаббл атындағ ы ғ арыштық телескопты қ айта жаң артуғ а мә жбү р еткен жә не оны орбитағ а шығ арудан кейін айқ ындалды?
| |
| айтарлық тай қ алтырауғ а ә келген жер панелдерінің жылулық деформациялары
| |
| спектроскопияның ө рескел қ ателеріне ә келген қ осымша айнаның сфералық аберрациясы
| |
| қ осымша айнаның кө лбеуі мен децентрлеуі
| |
| жарық ағ ынының айтарлық тай жоғ алтуына ә келген қ осымша айнаның сфералық аберрациясы
| |
| спектроскопияның ө рескел қ ателеріне ә келген бас айнаның сфералық аберрациясы
| |
| берілген орбитадан ауытқ уына ә келген кү н панелдерінің жылулық деформациялары
|
Вопрос №31
| V2
| Қ андай Хаббл атындағ ы ғ арыштық телескоптағ ы астрометриялық зерттеулерді білесіндер
| |
| Олар дә л бағ ыттау жү йесі кө мегімен табыстау функция режимінде жү ргізіле алады
| |
| Кең бұ рышты планеталық камераны астрометриялық бақ ылаулар ү шін қ одану калибрлеуді талап етпейді
| |
| Олар ү лкен ө рістің астрометриясы болып табылады
| |
| Олар кең ө рістің астрометриясы болып табылады
| |
| Ә лсіз объекттерді астрометриялық бақ ылау ү шін калибрлеуді талап етпейді
| |
| Кең бұ рышты планеталық камера аспан бө ліктерінің бұ рмаланғ ан бейнелерін алуғ а мү мкіндік береді
|
Вопрос №32
| V2
| Хаббл атындағ ы ғ арыштық телескоп
| |
| Кассегрен жү йесіндегі телескоп-рефлектор болып табылады
| |
| орнатылғ ан қ ұ ралдар арасында тіркеуіш – спектрограф жоқ
| |
| апертурасы 4, 4 м айнадан тұ рады жә не Ричи-Кретьена сұ лбасы бойынша жиналғ ан
| |
| дә л гидтеудің ү ш барабар жуйесі бар, олардың біреуі қ ұ ралда нысанағ а дә лдеу ү шін, ал екеуі – астрометриялық мақ сатта қ олданылады
| |
| орнатылғ ан қ ұ ралдар арасында шолу камера бар
| |
| апертурасы 2, 4 м айнадан тұ рады жә не Ньютон сұ лбасы бойынша жиналғ ан
|
Вопрос №33
| V2
| Астрометрия есептерін шешудегі HIPPARCOS экспериментінің маң ызыдылығ ы
| |
| HIPPARCOS экспериментін АҚ Ш тық ғ арыштық агенттік 1989-1997 жж. орындағ ан
| |
| HIPPARCOS жобасында кіші ө рістің астрометриясының идеялары ұ сынылып, алғ аш рет жү зеге асырылғ ан
| |
| HIPPARCOS экспериментін NASA 1989-1997 жж. орындағ ан
| |
| HIPPARCOS каталог жұ лдыздарының аспандағ ы жоғ ары тығ ыздығ ы мен ә лсіз жалтырауы каталогты қ азіргі заманғ ы телескоптарда бақ ылау жү ргізгенде тікелей қ олдануғ а мү мкіндік береді жә не галактикадан тыс санақ жү йесіне қ осымша байланыстыруды талап етпейді
| |
| Эксперимент J2991.25 дә уірі ү шін барлық астрометриялық параметрлерінің дә лдігі доғ аның 1 мс жуық орташа жұ лдыздық шамасы V = 8.5 118 218 жұ лдыздың каталогының қ ұ растыруына ә келді
| |
| HIPPARCOS жобасында глобальды астрометриясының идеялары ұ сынылып, алғ аш рет жү зеге асырылғ ан
|
Вопрос №34
| V2
| HIPPARCOS экспериментінің негізгі сипаттамаларын атап кө рсетің із
| |
| Бақ ылау аралығ ы - J1989.85–J1997.21
| |
| Ғ арыштық аппарат орбитасы – линзалы
| |
| Бас айна диаметрі - 190 мм
| |
| Шмидт жү йессіндегі телескоп
| |
| Ғ арыштық аппарат орбитасы – геостационар
| |
| Бас айна диаметрі - 260 мм
|
Вопрос №35
| V2
| HIPPARCOS жобасының негізгі нә тижелерін кө рсетің із
| |
| 8 324 жұ лдыздың дә лдігі жер бетінен бақ ылаулардан 10есе жоғ ары бес астрометриялық параметрі (оның ішінде, абсолютті параллакстар) анық талды
| |
| саны миллионғ а жуық жұ лдыздың дә лдігі жер бетінен бақ ылаулардан 50 есе жоғ ары орналасулары анық талды
| |
| саны миллионғ а жуық жұ лдыздың біртекті фотометриялық жү йедегі фотометриялық сипаттамалары (екі тү стегі жұ лдыздық шамалар) анық талды
| |
| 118 324 жұ лдыздың дә лдігі жер бетінен бақ ылаулардан 100 есе жоғ ары бес астрометриялық параметрі (оның ішінде, салыстырмалы параллакстар) анық талды
| |
| саны миллионғ а жуық жұ лдыздың дә лдігі жер бетіндегі бақ ылаулардан ә лдеқ айда жоғ ары фотометриялық сипаттамалары (екі тү стегі жұ лдыздық шамалар) анық талды
| |
| саны миллионғ а жуық жұ лдыздың дә лдігі жер бетінен бақ ылаулардан 5-30 есе жоғ ары орналасулары (екі астрометриялық параметр) анық талды
|
Вопрос №36
| V2
| GAIA жобасының негізгі сипаттамалары мен міндеттерін анық таң ыз
| |
| Ғ арыштық аппарат орбитасы – геостационар
| |
| Жарық (15 m дейін) объекттер ү шін параллакс пен орналасуды ө лшеу дә лдігі 0, 5 µas жоғ ары, ал ә лсіз (20 m жуық) объекттер ү шін - 1 mas дейін болады
| |
| Ғ арыштық аппарат орбитасы – Жер – Кү н жү йесінің 3-ші Лагранж нү ктесі маң айындағ ы Лиссажу орбитасы
| |
| Оптикалық сұ лба бас айналарының ө лшемі 1, 46х0, 51 метр тө рт айналық телескоптан тұ рады
| |
| Негізгі міндеті - миллиардқ а жуық жұ лдыздың координатын, Галактика бө лігінің алты ө лшемді картаны қ ұ растыру
| |
| Жарық (15 m дейін) объекттер ү шін параллакс пен орналасуды ө лшеу дә лдігі 25 µas жоғ ары, ал ә лсіз (20 m жуық) объекттер ү шін - 300 µas дейін болады
|
Вопрос №37
| V2
| БАҰ Р жұ мыс істеу принциптерін анық таң ыз
| |
| бір бірінен жакын орналасақ ан интерферометрдің қ абылдағ ыш элементтері (радиотелескоптар), бірмезгілде бір радиокө зді бақ ылайды
| |
| радиокө зді интерферометр телескоптарымен бірмезгілде бақ ылау міндетті емес
| |
| қ абыллданатын радиосигналдар кү шейтіледі, цифрленеді, уақ ыттың дә л белгілерімен бірге тасымалдағ ыштарғ а жазылады
| |
| қ абыллданатын радиосигналдар ешбір ө ндеусіз орталық компьютерге коаксиалды желілері бойынша беріледі
| |
| интерферометр радиотелескоптары бір бірінен бірнеше жү з километрге дейін қ ашық тық та орналасады
| |
| ө ндеу центрінде сигналдардың корреляциялық талдауы жасалады, ү ақ ыттық кідіруі, оның ө згерісі, т.б. есептеледі, бұ л, мысалы, кө здердің координаттарын анық тауғ а мү мкіндік береді
|
Вопрос №38
| V2
| БАҰ Р базасы қ андай
| |
| бұ л интерферометр телескоптары арасындағ ы қ ашық тық
| |
| оның мә ні Жер ө лшемімен шектелмейді
| |
| ее оның мә ні Кү н бетіндегі ә ртү рлі нү ктелер ү шін ортақ кө ру ө рісімен шектеледі
| |
| оның мә ні еш н ә рсемен шектелмейді
| |
| бұ л интерферометр телескоптары мен бақ ыланып отырғ ан объект арасындағ ы қ ашық тық
| |
| оның мә ні бірнеше жү з километрмен шектеледі
|
Вопрос №39
| V2
| VLBA желісін кө рсетің із
| |
| максимал базасы 5000 км
| |
| АҚ Ш-та орналасақ ан дә лдігі жоғ ары 25 метрлік он антеннадан тұ рады
| |
| ә р алуан астрономиялық есептерді шешу ү шін, оның ішінде астрометриялық жә не геодезиялық зерттеулерді жү ргізу ү шін бейімделген кө пфункционалды интерферометр болып табылады
| |
| 20 антеннағ а арналғ ан корреляторы бар, сол ү шін басқ а радиотелескоптарды қ осып БАҰ Р бақ ылауларын жү ргізе алмайды
| |
| Европада орналасақ ан дә лдігі тө мен 3 метрлік он антеннадан тұ рады
| |
| 20 антеннағ а арналғ ан корреляторы бар, сол ү шін басқ а радиотелескоптарды да қ осып БАҰ Р бақ ылауларын жү ргізе алады
|
Вопрос №40
| V2
| БАҰ Р ә дісінде ө лшенетін шамалар, олардың сипаттамалары мен геометриялық интерпретациясын анық таныз
| |
| Уақ ыттық кідіруді есептеу экватор жазық тығ ында орналасқ ан базағ а перпендикуляр мен радиокө зге бағ ыт арасындағ ы бұ рышты анық тайды
| |
| Интерференция жиілігі эклиптика жазық тығ ында орналасқ ан базағ а перпендикуляр мен радиокө зге бағ ыт арасындағ ы бұ рышты анық тайды
| |
| Интерференция жиілігі базы бағ ыты мен радиокө зге бағ ыт арасындағ ы бұ рышты анық тайды
| |
| Уақ ыттық кідіру базағ а перпендикуляр мен радиокө зге бағ ыт арасындағ ы бұ рышты анық тайды
| |
| Уақ ыттық кідіру – ол радиосә улеленудің бірінші антеннадан екіншіге дейін жетуіне кететін уақ ыт
| |
| Уақ ыттық кідіру – ол толқ ын фронтының бірінші мен екінші антеннадан ө туі арасындағ ы уақ ыт
|
Вопрос №41
| V2
| Параллакстық ығ ысу ұ ғ ымына дұ рыс келетін анық таманы кө рсетің із
| |
| бақ ылаушының санақ жү йесінің қ озғ алыс салдарынан болатын аспан шырақ тарының аспан сферасындағ ы орналасуының ө згеруі
| |
| бақ ылаушының санақ жү йесінің кең істіктегі бір нү ктеден басқ ағ а орын ауыстыру салдарынан болатын аспан шырақ тарының аспан сферасындағ ы орналасуының ө згеруі
| |
| кең істіктің ә ртү рлі нү ктелерінен бірнеше шырақ қ а бағ ыттардың айырмашылығ ы
| |
| қ озғ алыстағ ы бақ ылаушы ол сол мезетте тыныштық та болғ андағ ыдан кө рі шырақ ты басқ а бағ ыттан кө ретінінде тұ ратын қ ұ былыс
| |
| бақ ылаушы шырақ ты кең істіктің ә ртү рлі нү ктелерінен бірдей бағ ыттардан кө ретінінде тұ ратын қ ұ былыс
| |
| шырақ қ а дейінгі бақ ыланатын (қ озғ алыстағ ы бақ ылаушы кө ретін) жә не шын бағ ыттары арасындағ ы бұ рыш
|
Вопрос №42
| V2
| Астрономияда параллакстың тү рлерін кө рсетің із
| |
| тә уіліктік
| |
| минуттік
| |
| ғ асырлық
| |
| секундтық
| |
| жартыжылдық
| |
| сағ аттық
|
Вопрос №43
| V2
| Бақ ылаушы орның оғ ан ауыстыратын нү ктені апекс деп атасақ, онда жұ лдыздың параллакстық ығ ысуы турал тұ жырымдаманы анық таң ыз
| |
| Ол жұ лдыз бен апекске бағ ыттар арасындағ ы бұ рыштық тангенсіне пропорционал
| |
| Ол шырақ пен бақ ылаушының апексі арқ ылы ө тетін кіші тү зу бойымен болады
| |
| Ол жұ лдыздың апекске қ арай кө рінетін қ озғ алысына ә келеді
| |
| Ол жұ лдыз бен апекске бағ ыттар арасындағ ы бұ рыштық косинусіне пропорционал
| |
| Ол жұ лдыз бен апекске бағ ыттар арасындағ ы бұ рышқ а тура пропорционал
| |
| Ол жұ лдыз бен апекске бағ ыттар арасындағ ы бұ рыштық синусіне пропорционал
|
Вопрос №44
| V2
| Тә уіліктік параллакс дегеніміз
| |
| шырақ Жер центрінен жә не оның бетіндегі кейбір нү ктеден кө рінетін бағ ыттар арсындағ ы бұ рыш
| |
| парсек деп аталатын астрономиядағ ы қ ашық тық тарды ө лшем бірлігінің неізінде жатыр
| |
| тә уіліктік параллакстын минимал мә ні горизонталь параллаксқ а тең
| |
| параллакстың шырақ биіктігіне ә сері оның зениттік қ ашық тық тығ ының косинусіне пропорционал
| |
| шырақ кө кжиекте бақ ыланса, онда оның тә уіліктік параллаксы вертикаль параллакс деп аталады
| |
| оның салдарынан шырақ оны Жер центрінен бақ ылағ андағ ыдан кө кжиек ү стінде жоғ арылау болып кө рінеді
|
Вопрос №45
| V2
| USNO B1.0 каталогының сипаттамаларын кө рсетің із
| |
| Жұ лдыз саны: миллионнан астам
| |
| Орналасулар дә лдігі: 50 – 100 mas
| |
| Параллакстар бар
| |
| Параллакстар: каталогтың барлық жұ лдыздары ү шін
| |
| Фотометрия: 513 – 648 нм
| |
| Жұ лдыз саны: 59 мынғ а жуық
|
Вопрос №46
| V2
| UCAC каталогының сипаттамаларын анық тныз
| |
| Жұ лдыз саны: миллионнан астам
| |
| Орналасулар дә лдігі: 500 – 100 mas
| |
| Параллакстар: каталогтың барлық жұ лдыздары ү шін
| |
| Параллакстар: 50 мын жұ лдыз ү шін
| |
| Орналасулар дә лдігі: 200 – 400 mas
| |
| Жұ лдыз саны: 59 мынғ а жуық
|
Вопрос №47
| V2
| Tycho 2 каталогының сипаттамаларын анық таныз
| |
| Жұ лдыз саны: 0, 5 миллионнан астам
| |
| Орналасулар дә лдігі: 60 mas кө п емес
| |
| Параллакстар: каталогтың барлық жұ лдыздары ү шін
| |
| Параллакстар: 10% жоғ ары дә лдікпен – 21 мынғ а жуық жұ лдыз
| |
| Орналасулар дә лдігі: 200 – 400 mas
| |
| Меншікті қ озғ алыстар дә лдігі: 3.5 mas/жыл
|
Вопрос №48
| V2
| Hipparcos каталогының сипаттамаларын кө рсетің із
| |
| Жұ лдыз саны: 2, 5 миллионнан астам
| |
| Орналасулар дә лдігі: 60 mas кө п емес
| |
| Параллакстар: жоқ
| |
| Параллакстар: 10% жоғ ары дә лдікпен – 21 мынғ а жуық жұ лдыз
| |
| Орналасулар дә лдігі: 200 – 400 mas
| |
| Жұ лдыз саны: 18 тыс. жуық
|
Вопрос №49
| V2
| Идеал тірек жү йесінің жү зеге асырылуына қ ойылатын талаптарды кө рсетің із:
| |
| инерциялылығ ы, қ азіргі таң да жү йені Галактикадан тыс объекттерге байланыстыру арқ ылы жетіледі
| |
| тұ рақ тылығ ы: тірек жү йенің жү зеге асырылуының дә лдігі стандарт дә уірі ү шін жоғ ары болу тиіс
| |
| тұ рақ сыздығ ы: тірек жү йенің жү зеге асырылуының дә лдігі уақ ыт ө туімен елеулі тү рде ө згермеу тиіс
| |
| инерциялылығ ы, қ азіргі таң да жү йені Галактика ішіндегі объекттерге байланытсыру арқ ылы жетіледі
| |
| бірдей дә лдігі: тірек жү йенің жү зеге асырылуының дә лдігі оның объекттерінің жалтырауынан, тү сінен жә не басқ а сипаттамаларынан тә уелсіз болуы тиіс, олардың орналасуына тә уелділігі рұ қ сат етіледі
| |
| бірдей дә лдігі: тірек жү йенің жү зеге асырылуының дә лдігі оның объекттерінің орналасуынан тә уелді
|
Вопрос №50
| V2
| Идеал тірек жү йесінің жү зеге асырылуына қ ойылатын талаптар жағ ынан қ анағ аттанарлық болып табылатын тірек каталогының сипаттамаларын анық таныз
| |
| Галактикадан тыс объекттерге тікелей байланыстырылуы, жү йенің инерциялылығ ын жә не оберрация мен меншікті қ озғ алыстардың нө л-пунктін қ амсыздандыру ү шін қ ажет
| |
| Астрометриялық емес сипатындағ ы мә лімет талап етілмейді
| |
| Тірек объекттерінің саны — 6·106ч6·107, жер бетіндегі ү лкен телескоптың кө ру шегінде 4–8 тірек объекттері болу ү шін қ ажет
| |
| Галактикалық кө здерге тікелей байланыстырылуы, жү йенің инерциялылығ ын жә не параллакстар мен меншікті қ озғ алыстардың нө л-пунктін қ амсыздандыру ү шін қ ажет
| |
| Астрометриялық емес сипатындағ ы мә ліметтің – фотометрия мен спектрлердің болуы, мысалы, жү йені экспериментте бақ ыланатыннан басқ а аралық та қ олдану ү шін қ ажет
| |
| Анық талатын астрометриялық параметрлердің саны — ү ш
|
Вопрос №51
| V2
| ICRF Халық аралық аспан тірек санақ жү йесін анық таң ыз
| |
| 1960–1995жж бақ ыланғ ан 512 Галактикадан тыс радиокө з координаттарымен анық талады
| |
| HIPPARCOS каталогымен жү зеге асырылады
| |
| оның дә лджігі - доғ аның 0.2 мс дең гейінде, санау басы – Кү н жү йесінің барицентрінде
| |
| динамикалық принципінде негізделген
| |
| оның ө стерінің бағ ыты FK5 каталогымен берілген жү йе остерінің J5000.0 кү н мен тү ннің тең елу дә урірндегі бағ ытына сә йкес келеді
| |
| 1535 жұ лдызды кіргізетін FK5 (іргелі каталог 5) тү рінде жү зеге асырылады
|
Вопрос №52
| V2
| HIPPARCOS каталогын кө рсетің із
| |
| Халақ аралық астрономиялық қ ең еспен ICRF Халық аралық аспан тірек санақ жү йесінің оптикалық аралық тағ ы негізгі жү зеге асырылуы ретінде ұ сынылғ ан
| |
| каталогтың орташа дә уірі – J2000.0
| |
| каталог жү йесінің инерциялық санақ жү йесіне қ атысты қ алдық айналуы ±0. 45доғ аның мс /жыл қ ұ райды
| |
| каталог жұ лдыздарының Жерге жақ ын болуын байланысты ICRF Халық аралық аспан тірек санақ жү йесінің оптикалық аралық тағ ы негізгі жү зеге асырылуы ретінде қ олданылмайды
| |
| каталогтың орташа дә уірі – J2991.25
| |
| каталог жү йесінің инерциялық санақ жү йесіне қ атысты айналмайды
|
Вопрос №53
| V2
| Астрометрида редукция дегеніміз
| |
| берілген коордианат жү йесінде аспан денелерінің координат пен жылдамдық тарын бақ ылау нә тижелері негізінде есептеу
| |
| шырақ тың аспан сферасындағ ы кө рінетін орналасуын ө лшеу
| |
| шырақ тың аспан сферасындағ ы орналасуын анық тау мақ сатындағ ы бақ ылау жү ргізу
| |
| ө лшенген шамалардан аспан сферасынын параметрлерді алуғ а ә келетін толық процедура
| |
| шырақ тың аспан сферасындағ ы кө рінетін жылдамдығ ын ө лшеу
| |
| жұ лдыздық жү йелер қ озғ алысын зерттеу
|
Вопрос №54
| V2
| Шырақ тың кө рінетін координаттары топоцентрлік координат жү йесіне осы факторлардың ә серін шығ арып тастау арқ ылы келтіріледі
| |
| планеталық прецессия
| |
| аберрация
| |
| бойлық бойынша нутация
| |
| рефракция мен аберрация
| |
| нутация
| |
| ай-кү н нутация
|
Вопрос №55
| V2
| Астрометриялық оптикалық бақ ылауды редукциялау процедурасына кіретін қ атарды кө рсетің із
| |
| айналмайтын Жерге қ атысты координаттарды табу ү шін рефракцияны еске алу
| |
| айналмайтын Жерге қ атысты координаттарды табу мақ сатында нутацияны еске алу
| |
| айналмайтын Жерге қ атысты координаттарды табу мақ сатында тә уіліктік аберрациямен байланысты тү зетулерді еске алу
| |
| санақ жү йе басын Жер центріне ауыстыру ү шін тә уіліктік аберрацияны еске алу
| |
| санақ жү йе басын Кун центріне ауыстыру ү шін тә уіліктік параллаксты еске алу
| |
| Жер центріне қ атысты координаттарды табу ү шін рефракцияғ а тү зетулерді еске алу
|
Вопрос №56
| V2
| Жұ лдыздың ө лшенген координаттарын стандарт дә уірдің экваторы мен кү н мен тү ннің тең ілуіне тү рлендіру қ адамдарына кіретін қ атарды анық таң ыз
| |
| санақ жү йе басын Кү н жү йесінің барицентріне ауыстыру ү шін жылдық (не планеталық) аберрация мен параллаксты еске алу
| |
| кү ннің орташа экваторы мен кү н мен тү ннің тең елуіне қ атысты координаттарды анық тау ү шін прецессияны еске алу
| |
| санақ жү йе басын Жер центріне ауыстыру ү шін тә уіліктік параллаксты еске алу
| |
| санақ жү йе басын Кү н жү йесінің барицентріне ауыстыру ү шін нутацияны еске алу
| |
| санақ жү йе басын Жер центріне ауыстыру ү шін жылдық аберрацияны еске алу
| |
| у айналмайтын Жерге қ атысты координаттарды табу ү шін прецессияны еске алу
|
Вопрос №57
| V2
| Астрометрияның кіші ө рістегі қ ұ ралдарғ а мыналарды жатқ ызуғ а болады
| |
| меридиандық дө ң гелектер
| |
| астролябиялар
| |
| ЗБҚ -қ абылдағ ыштары
| |
| базасы асаұ зын радиоинтерферометрлер
| |
| тіркеудің фотографиялық ә дісін қ олдануғ а болмайтын қ ұ ралдар
| |
| интерферометрлер
|
Вопрос №58
| V2
| Астрометрияның кең ө рістегі қ ұ ралдарғ а мыналарды жатқ ызуғ а болады
| |
| меридиандық дө ң гелектер мен пассаждық аспаптар
| |
| Майкельсон интерферометрлері
| |
| ЗБҚ -қ абылдағ ыштары
| |
| базасы қ ысқ а радиоинтерферометрлер
| |
| тіркеудің фотографиялық ә дісін қ олданатын қ ұ ралдар
| |
| линзалық фазлық интерферометрлер
|
Вопрос №59
| V2
| Астрометрияның кең ө рістегі қ ұ ралдарғ а мыналарды жатқ ызуғ а болады
| |
| меридиандық дө ң гелектер мен пассаждық аспаптар
| |
| Майкельсон интерферометрлері
| |
| ЗБҚ -қ абылдағ ыштары
| |
| базасы ұ зын радиоинтерферометрлер
| |
| тіркеудің фотографиялық ә дісін қ олданатын қ ұ ралдар
| |
| оптикалық фазлық интерферометрлер
|
Вопрос №60
| V2
| Меридиандық дө ң гелек деп
| |
| пассаждық аспап пен вертикал дө ң гелектің қ исындасуы болып табылад |
|