Идеал сұйықтықтың қарапайым жай ағысы үшін Бернулли теңдеуі

Сұ йық тық тың қ озғ алысындағ ы ағ ыстың қ ысымы мен жылдамдығ ы арасындағ ы байланысты орнататын Бернулли тендеуі гидравликаның негізгі тең деуі болып табылады. Екі еркін қ ималы идеал сұ йық тық тың қ арапайым жай ағ ысы ү шін Бернулли тең деуі былай жазылады:

(1)

Ауырлық центрлерінің биіктік нү ктелері немесе геометриялық арын деп аталатын z[м] координатасы бө лшек орнының басқ а бір жазық тық пен салыстырғ андағ ы биіктігін кө рсетеді жә не бө лшектің орнымен байланысты потенциалдық энергия қ орын (орынның меншікті потенциалдық энергиясы) анық тайды.

Пьезометриялық биіктік немесе пьезометриялық арын деп аталатын мө лшер нү ктеге ә сер ететін қ ысымның нә тижесінде пайда болғ ан сұ йық тық бағ анасының биіктігін кө рсетеді жә не қ ысымғ а байланысты потенциалдық энергия қ орын (қ ысымның меншікті потенциалдық энергиясы) анық тайды.

Осы екі мө лшерінің қ осындысы z + P/γ статикалық биіктік немесе статикалық арын деп аталады жә не қ абылданғ ан салыстырмалы жазық тық қ а қ атысты сұ йық тық тың толық потенциальдық энергия қ орын 1Н анық тайды.

Жылдамдық тық арын деп аталатын мө лшер v²/2g [м] сұ йық тық бағ анасының биіктігін кө рсетеді, статикалық қ ысымның эквиваленті болып табылады жә не осының қ озғ алысы арқ ылы сұ йық тық тың қ озғ алысы пайда болады. Динамикалық немесе жылдамдық қ ысымы деп аталатын бұ л мө лшер сонымен қ оса 1Н сұ йық тық қ а қ атысты меншікті кинетикалық энергияны, яғ ни кинетикалық энергияны кө рсетеді:

.

Бернулли тендеуінің кө рсетуінше идеал сұ йық тық тың тұ рақ ты қ озғ алысында кө лденең қ ималы қ арапайым жай ағ ысы кезіндегі геометриялық, пьезометриялық жә не динамикалық арындардың мө лшерлері тұ рақ ты, яғ ни

Бұ л тең деудін физикалық мағ ынасы: меншікті кинетикалық жә не меншікті потенциалдық энергиясынан тұ ратын идеал сұ йық тық тың тұ рақ ты қ озғ алысының қ арапайым жай ағ ысы кезіндегі қ осынды (толық) меншікті энергия ө згеріссіз қ алады.